Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.1998, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 2. SEPTEMBER 1998
Neytendur
Breytt um lífsstíl:
Verum umhverfis-
væn i vetur
Alls kyns drykkjarumbúðir, t.d. áldósir og plastflöskur, er hægt að endur-
vinna.
Foreldrar sem hugsa um umhverfisvernd ættu að nota taubleiur í staðinn
fyrir einnota pappfrsbieiur á börn sín.
Hjá mörgum eru haustin tími fag-
urra fyrirheita um líkamsrækt og
alls kyns andlega rækt eftir letilíf
sumarsins. Hvemig væri að huga
einnig að umhverfinu? Það er að
segja hvemig við getum gengið bet-
ur um okkar nánasta umhverfi með
Skinka og lárpera mynda
skemmtilegt mótvægi gegn hvort
öðru.
Skinku- og
lárperusalat
Uppistaðan í þessu skemmti-
lega salati er skinka og lárpera.
Óvenuleg samsetning sem mynd-
ar skemmtilegt bragð.
Uppskrift:
350 g pastaskrúfur eða koddar
2 msk. hvítvínsedik eða Cider
1 tsk. gróft sinnep
1/2 tsk. sykur
salt og svartur pipar
6 msk. ólífuolía
450 g soðin skinka í bitum
2 lárperar
50 g valhnetur, niðursneiddar
1/2 haus af jöklasalati eða öðra
káli.
Aðferð:
Sjóðiö pastað í söltu vatni sam-
kvæmt leiðbeiningum og látið
vatnið siðan renna af því. Blandið
edikinu/Cider, sinnepinu, sykrin-
um og salti og pipar sama i skál.
Þeytið ólífuolíuna smátt og smátt
saman viö. Hellið heitu pastanu á
disk og sósunni yfir það. Leyfið
pastanu að kólna örlítið og bætið
síðan skinkubitunum saman við.
Afhýðið og kjamhreinsið lárper-
umar og skerið þær síðan í litla
bita. Bætið þeim saman við pa-
stað og stráið síðan valhnetum
yfir. Skellið síðan jöklasalatblöð-
unum í kringum pastað svo þau
myndi eins konar hreiður utan
um það og berið matinn strax
fram. Ef rétturinn er geymdur
breyta lárperumar um lit og því
er rétt að setja þær siðast út i rétt-
inn. -GLM
tillti til umhverfisvemdarsjónar-
miða?
Endurvinnsla mikilvæg
Lífsstíll okkar og annarra vest-
rænna þjóð hefur að mörgu leyti
einkennst af sóun á hvers konar
hráefnum sem ekki era ótæmandi í
náttúrunni. Endumýting og endur-
vinnsla þessarra hráefha stuðla að
bættum afkomumöguleikum kom-
andi kynslóða án þess að það komi
niður á lífsgæðum okkar.
Smnir ragla hugtökunum endur-
vinnsla og endumýting saman. Þeg-
ar rætt er um endumýtingu er átt
við að varan sé notuð áfram í lítt
breyttri eða óbreyttri mynd en með
endurvinnslu er átt við að varan
fari í gegnum annað vinnsluferli og
úr því verði til ný vara.
Við getum öll lagt okkar af mörk-
um til endurvinnslu eða endumýt-
ingar ýmissa vara sem við notum
dags daglega.
Drykkjarvörur
Eins og margoft hefúr komið
fram drekka íslendinga ótæpilega
mikið af gosdrykkjum. Þeim fylgir
mikið umbúðafargan sem má end-
urvinna eða endumýta. Auðvelt er
að safna plastflöskum, áldósum og
glerflöskum undan gosi og öðrum
drykkjum í þrjá kassa og fara svo
með það í móttökustöðvar fyrir
þessar umbúðir sem greiða skila-
gjald fyrir umbúðimar. Gætið þess
bara að gera ykkur ekki sérstaka
ferð til þess að skila umbúðum held-
ur reynið að Scunræma það öðrum
erindum, t.d. ferð í stórmarkaðinn,
til að draga úr umferð og mengun
vegna hennar.
Timbur
Almenningur getur skilað úr-
gangstimbri á gámastöðvar í þeirri
vissu að það nýtist til verðmæta-
sköpunar.
Þegar timbrið berst til endur-
vinnslunnar er það kurlað. Þaðan
er það svo flutt í Jámblendiverk-
smiðjuna á Grundartanga þar sem
timburkurlið er notað sem orkugjafi
í stað kola. Smæsta kurlið er notað
til jarðvegsbindingar hjá Land-
græðslu ríkisins. Æskilegt er að
hreinsa grófari hluti, s.s. nagla eða
skrúfur, úr timbrinu áður en því er
skilað.
Pappír
Fyrsta regla umhverfisvæna neyt-
andans um notkun pappírs er þessi:
Notum eins lítið magn og við mögu-
lega komumst af með. Önnur regla:
Notum óbleiktan og ólitaðan (alls
ekki klórbleiktan) pappír með við-
urkenndu umhverfismerki. Þriðja
regla: Komum sem mestum úr-
gangspappír til endurvinnslu.
Við íslendingar notum um 40 þús-
und tonn af pappír árlega. Aðeins
lítill hluti hans fer til endurvinnslu.
Stór hluti af pappírnum er dag-
blaða-, prent-, skrif-, og ljósritunar-
pappír. Þessar gerðir pappirs ber að
fara með í til þess gerða gáma á
gámastöðvum. Einnig má nýta
hluta pappírsins heima við. Dagblöð
og annan afgangspappír má t.d. rífa
niður og setja i safhhaug.
Umhverfisvænir foreldrar nota
að sjálfsögðu taubleiur í stað
einnota pappírsbleia.
í eldhúsinu má nota tauþurrkur í
stað eldhússpappírs og gamaldags
snýtuklútar era betri til síns brúks
en pappírsklútar. Með þessum smá-
vægilegu breytingum má draga úr
bæði pappírsnotkun og útgjöldum
heimilisins.
Gamalt og gott
Flestir sem hafa geymslupláss
vita að þar hlaðast oft upp alls kyns
hlutir, s.s. húsgögn og munir, sem
e.t.v. hafa ekki misst notagildi sitt
en við kærum okkur þó ekki lengur
um.
Við ættum að hafa það fýrir reglu
að meta gaumgæfilega hvort hlut-
imir geti ekki þjónað okkur lengur
en okkur sýnist i fyrstu eða hvort
aðrir geti ekki notað þá áfram. Ef
allir færa svona að mætti eflaust
nýta ýmsa hluti lengur sem ella
færa í ruslið.
Þótt gamla reiðhjólið sé farið að
láta á sjá má vera að handlaginn
maður geti gert við það með litlum
tilkostnaði. Það er betri kostur en
að senda stellið til útlanda í endur-
vinnslu.
Ástæða er til að leita uppi skó-
smið og láta hann meta gamla
skótauið áður en því er hent.
Kannski tekst honum að gera það
sem nýtt gegn lægra gjaldi en greiða
þarf fyrir nýja skó.
Ekki má heldur gleyma því að góð
umhirða lengir endingu allra hluta.
(M.a. byggt á Grænu bókinni).
-GLM

Rommel á Islandi
í seinni heimsstyrjöldinni var
Rommel hershöfðingi einn þeirra
sem á bak við tjöldin andæfði Ad-
olf Hitler. Nú er
fjarskyldur ættingi
hans, Pétur
Rommel, staddur
hér á landi á veg-
um Friðriks
Þórs Friðriks-
sonar. Rommel
tekur þátt í að
framleiða tvær
kvikmyndir sem ver-
ið er að gera á vegum íslensku
kvikmyndasamsteypunnar. Það
eru Englar alheimsins sem er
byggð á samnefndri skáldsögu Ein-
ars Más Guðmundssonar og sjálf-
ur Myrkrahöföinginn sem Hrafh
Gunnlaugsson gerir eftir Píslar-
sögu Jóns þumals....
Um
af honum í
Guðni messar
Þegar Guðni Ágústsson gekk
inn í Búnaðarbankann á föstudag
eftir að búið var að tilkynna að rík-
isstjómin heföi slitið viðræðum við
íslandsbanka um að yfírtaka bank-
ann var honum tekið sem þjóð-
hetju. En innan bankans er harðri
andstöðu hans við
söluna þakkað
hvernig fór. Guðna
er víðar lyft á stall
því þegar Sand-
kom var á ferli
norðanlands var
hann auglýstur í
hverri sjoppu
sem aðalræöu
maður á Héraðs-
móti Skagfirðinga.
helgina fréttist svo
ræðustóh Hólakirkju þar sem Jón
Bjarnason skólastjóri fékk hann
til að messa yfir bændaefnum.
Andstaða Guðna við bankasöluna
hefúr því fært hann í fótspor þeirra
Jóns Arasonar, hins hálshöggna
Hólabiskups, og Ólafs Ragnars
Grímssonar sem báðir hafa mess-
að við miklar undirtektir á Hól-
um...
Heimspressan og Kári
Mikil umfjöllun hefúr verið um
íslenska erföagreiningu í öllum
helstu tímaritum á sviði líftækni.
Flest helstu rit á því sviði, og raun-
ar mörg heimsblaðanna einnig,
hafa sent hingað
menn til að skrifa
um fyrirtækið.
Ekkert lát virðist
á þessu. { síöustu
viku sást þannig
til Barböru
Cohen sem er
ritstjóri Nature
Genetics þar
sem hún sat á veit-
ingastað og rakti garnimar úr
Kára Stefánssyni. Það var
franskættaða veitingahúsið Mira-
belle sem var fundarstaður vísinda-
mannanna...
Ekki benda á mig
Innan Framsóknarflokksins
keppast menn nú við að fara að
dæmi Pontíusar Pílatusar og þvo
hendur sinar af brotlendingu
flokksins í bankamálinu. Stjama
Finns Ingólfsson-
ar hefur hríðlækk-
að vegna málsins
og stuðningsmenn
hans halda því nú
fram að það hafi
ekki verið hann
heldur Halldór
Ásgrímsson
sem átti fram-
kvæði að því að fá SE-bankann
umdeilda til viðræðna um kaup á
Landsbankanum. Enn aðrir halda
þvi fram að það hafi hvorki verið
HaUdór né Finnur heldur Axel
Gíslason, forstjóri VÍS, sem hafi
séð um tengslin við banka Wallen-
berganna. Það vefst hins vegar fyr-
ir þeim að skýra hvenær Axel hafi
orðið bankamálaráðherra...
Umsjón Reynir Traustason
Netfang: sandkorn @ff. is