Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.1998, Blaðsíða 11

MIÐVIKUDAGIIR 2. SEPTEMBER 1998
Sjfcsssgág
„Stundum leitar maður að samnefhara
yfir verk leikársins - öðrum en þeim að þau
séu skemmtileg og verðug viðfangsefni,“ seg-
ir Stefán Baldursson þjóðleikhússtjóri þegar
hann kynnir leikárið 1998-9. „Og þá má orða
það svo að við siglum nú inn í leikár ástar-
innar. Öll verkin fjalla um ástina í öllum
hennar ótrúlegustu og fiölbreytilegustu
myndum. Um tilfinningaleg samskipti kynj-
anna og átök milli þeirra. Ég gæti haldið
langan fyrirlestur um hvert verk fyrir sig út
frá þessum punkti, allt frá bróðurkærleikan-
um í Bróður mínum ljónshjarta og yfir í
kaldhamraðar nútímaástir í nýja breska
verkinu Nær, þar sem ástin er orðin eins og
hver önnur neysluvara. Þar
hendir fólk ástvininum frá
sér þegar það er búið að
sjúga úr honum næringuna.
í fyrra vorum við mikið með
sorgina og dauðann, núna
reynum við að rísa upp úr
drunganum!"
Ellefu frumsýningar á fiór-
um leiksviðum, þar ætti að
leynast eitthvað fyrir alla.
Ný íslensk verk eru fiögur ef
Sjálfstætt fólk er tvítalið en
það verður flutt á tveimur
heils kvölds sýningum þó að
auðvitað sé það sem heild
eitt verk. Sígild verk eru tvö
og dramatísk nútímaverk
einnig tvö. Svo er eitt gam-
anleikrit, eitt bamaleikrit og
einn söngleikur sem sætir
sérstökum tíðindum vegna
þess að hann er flunkunýr,
var frumsýndur á frummál-
inu í febrúar 1996.
Solveig og Bjartur
Miklabæjar-Sólveig er ís-
lendingum hugstæð um þess-
ar mundir. Ekki eru margir
mánuðir síðan út kom sögu-
leg skáldsaga um örlög henn-
ar eftir Bjöm Th. Björnsson
og nú hefur Ragnar Amalds
skrifað leikrit um harmsögu-
legar ástir hennar og séra
Odds á Miklabæ sem heitir
einfaldlega Solveig. Ekki hef-
ur þó Ragnar leikgert sögu
Bjöms því þeir vom báðir að
vinna að efhinu á sama tíma,
án þess að vita hvor af öðr-
um, og taka það ólíkum tök-
um. Þórhallur Sigurðsson
leikstýrir Solveigu og aðal-
hlutverkin leika Þröstur Leó
Gunnarsson og Vigdís Gunn-
arsdóttir. Frumsýning verð-
ur á stóra sviöinu 10. októ-
ber.
Kjartani Ragnarssyni og Sigríði Margréti
Guðmundsdóttur tókst eftirminnOega vel að
skila Grandavegi 7 eftir Vigdísi Grímsdóttur
upp á stóra svið Þjóðleikhússins á síðasta
leikári. í ár glíma þau við mun stærra og
hættulegra verkefni, Sjálfstætt fólk eftir
Halldór Laxness. Þau hafa tekið til bragðs að
skipta verkinu í tvennt og verða fmmsýning-
ar i febrúar.
„Allt verkið er leikgert í tveim hlutum
sem heita „Bjartur" og „Ásta Sóllilja" og þeir
em alveg sjálfstæðir þannig að fólk getur lát-
ið sér nægja að sjá annan - þó að við vonum
að það geti ekki stillt sig um að sjá báða,“
segir Stefán. Sama leikmyndin eftir Axel
Hallkel verður notuð í báðum sýningmn og
sami leikarahópurinn þó að fólk leiki ekki
endilega sömu hlutverk. Atli Heimir Sveins-
son semur tónlistina.
Tveir leikarar fá það hlutskipti að leika
Bjart, íslendinginn sem býr í okkur öllum. í
fyrra verkinu, Bjarti, leikur Ingvar E. Sig-
urðsson hann, en í því seinna er hann leik-
inn af Amari Jónssyni - sem sýndi hæfileika
sína til þess i frábærum lestri á bókinni í út-
varp sl. vetur. Margrét Vilhjálmsdóttir leik-
ur Rósu, konu Bjarts, í fyrra verkinu og
Steinunn Ólína leikur Ástu Sóllilju í því
seinna.
„Þetta hefur aldrei áður verið gert hér á
landi," segir Stefán, „að eitt og sama verkið
deilist svona á tvö kvöld undir sömu leik-
stjóm. Og Kjartan leggur áherslu á sama
konseptið að öllu verkinu."
Fjórða íslenska verkið er gamanleikur eft-
ir Ámmund Backman sem ffumsýndur verð-
ur í október á Smíðaverkstæðinu, Maður í
mislitum sokkum undir leikstjóm Sigurðar
Sigurjónssonar.
Nóra og Fedra
Jólaleikrit Þjóðleikhússins verður Brúðu-
heimili Henriks Ibsens, eitthvert lifseigasta
verk þessa norska stórmeistara. Ekkert leik-
rit hefur umsjónarmaður menningarsíðu séð
oftar og þó er það alltaf nýtt og óvænt. Auð-
vitað fer Nóra alltaf að heiman - en hvers
vegna, það getur verið breytilegt eftir áhersl-
um í leikstjóm. Stefán Baldursson þjóðleik-
hússtjóri stýrir þessari sýningu, en uppsetn-
ing hans á ViÚiöndinni eftir Ibsen vakti
verðskuldaða athygli á næstsíðasta leikári.
Elva Ósk Ólafsdóttir leikur Nóm og verður
gaman að sjá hvernig tökum hún tekur
hana. Elva kom á óvart með djúpri og sann-
færandi túlkun sinni í erfiðu hlutverki í
Óskastjömunni eftir Birgi Sigurðsson í vor,
en það verk verður reyndar tekið upp aftur
nú í haust. Þorvald, eiginmann Nóra, leikur
Baltasar Kormákur, en Stefáni verður treyst
til þess að hafa útfærsluna á
þeim hjónum ekki eins
svart-hvíta og útlit leikar-
anna býður upp á. Stólpa-
leikarar verða í kringum
þau, Edda Heiðrún Back-
man er vinkonan, Þröstur
Leó Gunnarson leikur lækn-
inn og Pálmi Gestsson leik-
ur málafærslumanninn.
Fedra eftir Jean Racine
segir eina frægustu sögu
leikbókmenntanna af óleyfi-
legum ástum. Hún verður í
fyrsta sinn sett upp á ís-
lensku leiksviði i vor undir
stjóm Sveins Einarssonar.
Helgi Hálfdanarson þýddi
verkið.
A la Clinton
Nútímaverkin tvö á litlu
sviðunum eru Abel Snorko
býr einn eftir Eric
Emmanuel-Schmitt, einn
fremsta samtímahöfund
Frakka, sem Melkorka
Tekla Ólafsdóttir stýrir, og
Nær, eða Closer, eftir
breska leikskáldið Patrick
Marber sem hefur sópað til
sín verðlaunum í Bretlandi
undanfarna mánuði.
Tveir tvöfaldir eftir Ray
Cooney er farsi haustsins á
stóra sviðinu og fiallar um
stjómmálamann með allt
niður um sig. Ákveðið var
með stuttum fyrirvara að
taka þetta verk - sjálfsagt
með hliðsjón var heims-
málum en aðallega vegna
þess að gamanleikarar
hússins eru of góðir til að
sitja verkefnalausir. Að
vísu er Örn Árnason að
leika í Gamansama harm-
leiknum á litla sviðinu sem
verður tekinn upp aftur í
haust.
Fyrsta frumsýning vetrarins verður 19.
september á barnaleikriti ársins, Bróður
mínum ljónshjarta, sem Viðar Eggertsson
leikstýrir. Söngleikur ársins er svo RENT,
sem Jonathan Larson samdi og sótti fyrir-
myndina að efninu í óperuna La bohéme.
Þetta er geysilega kröftugur rokksöngleik-
ur, býsna ólíkur söngleikjunum sem hafa
fitað leikhúskassana mest undanfarin ár,
miskunnarlaus og íronískur, og tónlistin
öflug. Leikstjóri er Baltasar Kormákur og
frumsýning verður í apríl í hráu Héðins-
húsi sem verður góður rammi utan um
þessa nútímavesalinga í leiguhjöllum New
York-borgar.
Séra Oddur og Solveig á stóra sviði Þjóðleikhússins. Þröstur Leó Gunnarsson
og Vigdís Gunnarsdóttir í hlutverkum sínum.
Hmenning
’ *
Sögur Ástu
Bókmenntaáhugamenn hafa eflaust_
ekki látið fram hjá sér
fara aö Steinunn Ólafs- 1
dóttir leikkona er byrj- j
uö að lesa smásögm- '
Ástu Sigurðardóttur í
Víðsjá kl. 18.30 virka
daga. Hún mun lesa allar
sögurnar úr smásagna-
safninu Sunnudagskvöld
til mánudagsmorguns sem
kom út 1961.
Ásta Sigurðardóttir er
meðal merkustu rithöfunda
íslendinga á þessari öld. Hún fæddist og ólst upp
á Snæfellsnesi en kom til ReyKjavíkur á ung-
lingsaldri. Eflaust vora það harkaleg umskiptin
að koma úr einangraðri og afskekktri sveit í bæ
sem ollu því hve sýn hennar á Reykjavík er sér-
kennileg. Bærinn var lítill og lágreistur i alvör-
unni en í sögum Ástu fær hann greinileg ein-
kenni stórborgar. Húsin hækka og göturnar
verða eins og gil milli háhýsanna; einmana-
kennd persónanna er sár og firringin ailt að því
áþreifanleg. Myndir Ástu gerðu líka sitt til að
magna sérkenni sagnanna.
Ritsafn Ástu var gefið út 1985 undir heitinu
Sögur og ljóð. Þar var safnað saman efni sem
hafði birst í tímaritum eftir að bókin hennar
kom út og því sem til var í handritum.
Rommí, Brecht og
Dimmalimm
Iðnó var opnað 13. maí í vor eins og menn
minnast með ljóðadagskránni Únglíngnum í
skóginum sem helguð var Halldóri Laxness.
Síðan hafa verið margs kon-
ar uppákomur þar, dansleik-
ur, tónleikaröð, geysivinsælt
leikhússport og leiksýningin
Þjónn í súpunni meö meiru.
Núna á föstudagskvöldið
kl. 20.30 verður leikritíð
Rommí eftir D.L. Coburn
framsýnt I Iðnó með Erlingi
Gíslasyni og Guðrúnu Ás-
mundsdóttur í aðalhlutverk-
um. Margir minnast þess
j verks frá því fyrir um tuttugu árum þegar
; það gekk í Iðnó leikárum saman með Gísla
i Halldórssyni og Sigríði Hagalín í hlutverkun-
um. Það er eitt af vinsælustu leikritum sem
i Leikfélag Reykjavikur setti upp í Iðnó. Leik-
| stjóri er nú Magnús Geir Þórðarson sem
| einnig er listrænn stjómandi Iðnó.
I 12. september verður frumsýnt bamaleik-
1 ritið Dimmalimm, byggt á sögunni hugljúfu
| eftir Mugg.
Sýningin er fyrir yngstu áhorfendurna og
verður um helgar í vetur.
Um miðjan október verður frumsýnd sýn-
ingin Til hinna óbomu eftir Bertold Brecht.
Hún er byggð á ljóðum leikskáldsins og ævi-
starfi en hann hefði oröið 100 ára nú í ár hefði
hann lifaö. Lögin em flest eftir Kurt Weil, og
: ljóðin veröa flutt í nýjum þýðingum Þorsteins
Gylfasonar. Leikstjóri verðm- Helga Jónsdótt-
ir.
Sú nýbreytni verður tekin upp í Iðnó í vet-
ur að setja á fót hádegisleikhús að erlendri
fyrirmynd, og núna stendur yfir leikritasam-
| keppni sem opin er öllum. Leikritin sem við-
urkenningu hljóta verða flutt í hádegisleik-
húsinu og gefst gestum kostur á að snæða há-
degismat meðan þeir horfa á sýninguna. Gert
er ráð fyrir að frumsýna fiögur stutt verk í
hádegisleikhúsi Iðnó í vetur.
Loks má geta þess að unnið er að undirbún-
! ingi kvikmyndaklúbbs en opnun hans hefur
: veriö frestað vegna anna í húsinu.
Pálína leikur Sólveigu
Nú hefur vorið ráðin leikkona í hlutverk
Sólveigar hans Péturs Gauts
á Akureyri. Það var Pálína
Jónsdóttir sem hreppti
hnossið. Hún útskrifaðist úr
Leiklistarskóla íslands vorið
1995 og hefur undanfarið ver-
ið að leika í kvikmyndum,
en leikhúsáhugafólki er hún
eflaust minnisstæðust í hlut-
verki Snæfríðar íslandssólar
imgrar á sviði Borgarleik-
hússins í frábærri leikgerð Bríetar Héðins-
dóttur á íslandsklukkunni eftir Halldór Lax-
ness.
Pétur Gaut leikur Jakob Þór Einarsson,
eins og áður hefur komið fram á menningar-
síðu, en Sveinn Einarsson leikstýrir.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdótör