Dagblaðið Vísir - DV - 28.09.1998, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 28. SEPTEMBER 1998
15
„Starrgate"
Allt frá því banda-
rlskir fjölmiölar átt-
uðu sig á því að
valdamestu menn
Bandaríkjanna
væru mannlegar
verur en ekki guð-
legir persónugerv-
ingar, hefur það
runnið upp fyrir æ
fleirum framagjörn-
um fréttamönnum
að fjölmiðlar hafi
rétt til að sitja í
dómarasæti yfir
hverjum sem er í
umboði almennings.
Sá hroki sem í þessu
felst týnist algerlega
hjá langflestum. Um
það get ég dæmt sem
félagi í „The Was-
hington Press Club“. Hógværð er
ekki ríkjandi þar, enda ekki viður-
kennd sem dyggð. Öll hneyksli i
„DC“, allt frá 1972, hafa haft við-
hengið -“gate“ sem skammstöfun á
hneyksli. Hvað er þá þetta „Wa-
tergate"? Watergtate er stórhýsi á
hægri bakka Potomacárinnar í
Maryland (DC), and-
spænis Pentagon í
Virginíu. Sú vatnsgátt,
sem einu sinni var á
þessum stað, stjórn-
aði þeim flóðum, sem
stundum kaffærðu
„Foggy Bottom", þar
sem nú er utanríkis-
ráðuneytið. Þoka í
Foggy Bottom er ekki
óþekkt enn í dag.
I Watergate eru nú
lúxusíbúðir, meðal
annarra móður Mon-
icu Lewinsky, þar
sem Monica hefur
falið sig, og yfir 100
þingmanna beggja
flokka, auk þriggja
hæstaréttardómara.
Þar eru einnig skrif-
stofur flokksráðs demókrata og
framkvæmdanefndar Repúblikan-
anaflokksins. Þetta er sú bygging
sem „gate“ í nútíma amerísku
máli dregur nafn af. Hver sá sem
ekur inn í Washington, eða öllu
heldur DC, „District of Columbia",
kemur að Watergate rétt áður en
leiðin liggur að Pennsylvania
Avenue, þar sem forsetinnn er í
öðrum enda, en háheilagir þing-
menn í hinum. Á miðri leið er
dómhúsið, þar sem Starr og hans
menn streða við sitt -“gate.“
Suðurríki
En hvert er upphafið? Það má
rekja til ríkisstjóratíma Clintons í
Arkansas á níunda áratugnum.
Kynþáttafordómar eru óvíða
sterkari en einmitt þar. Því gjör-
breytti Clinton og vegna þess
framar öðru náði hann forseta-
kjöri. En óvinir Clintons í
Arkansas, undir forystu dómara
nokkurs, fyrrum forystumanns í
Ku Klux Klan, komu af stað dóms-
rannsókn vegna fjárfestingar
Clintonhjónanna í
sumarbústaðalandi,
sem kallað var
Whitewater. Sú
framkvæmd reynd-
ist siðar fjármögnuð
með fé sem svikið
var út úr opinber-
um sjóðum. Féð var
notað ólöglega.
Um þetta snerist
Whitewatermálið.
Þau hjón töpuðu
talsverðu fé, sem og
margir aðrir. Spurningin var:
hafði Clinton sem ríkisstjóri, árið
1978, hyglað viðkomandi spari-
sjóði með aðgangi að opinberum
sjóðum? Þetta var Whitewatermál-
ið. Þetta var það sem óvinir Clint-
ons fengu skipaðan óháðan sak-
sóknara til að rannsaka. Misbeitti
Clinton ríkisstjóri valdi sínu? Nið-
urstaðan er einfold: Nei. Clinton-
hjónin hafa hreinan skjöld. En
hvað þá?
Fleiri „gate“
Þetta dugði ekki fjandmönnum
Clintons. Starfssvið hins óháða
saksóknara var stöðugt stækkað
með lagalegum hártogunum.
Endirinn er að Clinton viður-
kennir frygðarsamband við unga
stúlku. Nú snýst málið um það
hvort það sé stjórnarskrárbrot að
reyna að halda því leyndu. Sjái
nú hver sjálfan sig, þar með tald-
ir 435 þingmenn fulltrúadeildar
og sá þriðjungur öldungadeildar
sem nú fiskar á atkvæðamiðum.
Utanaðkomandi geta aðeins
undrast hina órannsakanlegu
vegi bandarísku stjórnarskrár-
innar. Fulltrúadeildin mun i
krafti meirhluta knýja fram
ákæru, í von um atkvæði í kosn-
ingum í nóvember. Öldungadeild-
in mun stinga henni undir stól
fram eftir ári. Talað er um að
Clinton hafi sett niður sem þjóð-
arleiðtogi og foringi hins vest-
ræna heims. Nær væri að spyrja
spurninga um það lýðræði sem
lætur mál af þessu tagi ganga svo
langt sem raun ber vitni.
Gunnar Eyþórsson
Frá Washington. - í Watergate eru nú lúxusíbúðir, meðal annarra móður Monicu Lewinsky, þar sem Monica hef-
ur falið sig, og yfir 100 þingmanna beggja flokka.
Kjallarinn
Gunnar
Eyþórsson
blaðamaður
„ Talað er um að Clinton hafí sett
niður sem þjóðarleiðtogi og for■
ingi hins vestræna heims. Nær
væri að spyrja spurninga um það
lýðræði sem lætur mál af þessu
tagi ganga svo langt sem raun
ber vitni.u
Loftskeytastöðin á Siglufirði
Nýlega kom sendiboði að sunnan
frá hinum hlutafélagavædda
Landssíma til okkar Siglfirðinga.
Erindi sendiboðans var ekki hægt
að flokka undir fagnaðarerindi.
Það fólst í að upplýsa starfsmenn
Loftskeytastöðvarinnar og okkur
Siglfirðinga um að nú væri tæknin
loksins orðin svo mikil að það væri
hægt að losa okkur við starfsemi
Loftskeytastöðvarinnar og flytja
hanan suður til Reykjavíkur!
Þar með settu reykvískir valds-
menn í einu vetfangi punkt aftan
við áratugalanga og afar farsæla
þjónustu þessarar mikilvægu stofn-
unar hér fyrir miðju Norðurlandi.
Sendiboðinn að sunnan
Mér brá illilega í brún. - Núver-
andi og fyrrverandi ríkisstjómir
hafa ekki skirrst við að skreyta sig
á tyllidögum með tali um sérstaka
landsbyggðarstefnu. Það vantar
heldur ekki að um leið og ráðherr-
arnir komast út fyrir Reykjavík
eru þeir með fullan munninn af yf-
irlýsingum um að þeir ætli að
gera þetta og hitt í málefnum
landsbyggðarinnar.
Nú höfum við á landsbyggðinni
fengið að sjá
svart á hvítu
hvað felst í
stuðningi þeirra
við landsbyggð-
ina. Á að trúa því
að þetta sé hin
raunverulega
stefna stjórn-
valda? Handhafi
eina „hlutabréfs-
ins“ í Landssím-
anum hf. er sá
maður sem af nú-
verandi ráðherr:
um hefúr gengið hvað lengst í að
lýsa yfir velvild sinni gagnvart
landsbyggðinni. Halldór Blöndal
samgönguráðherra skipar í krafti
stöðu sinnar alla stjóm fyrirtækis-
ins.Það er því hann sem ber
ábyrgð á stefnu þess meðan fyrir-
tækið er í eigu ríkisins.
Hvað segir hann við þessu?
Felst stuðningur ríkisstjórnarinn-
ar við landsbyggðina í því að flytja
starfsemi á vegum opin-
berra fyrirtækja frá dreif-
býlinu suður til Reykja-
víkur?
Tvístefna tækninnar
Ef tækninni hefúr fleygt
svo fram að hægt er að
leggja niður starfsemi
Loftskeytastöðvarinnar
hér á Siglufirði og flytja til
Reykjavíkur, hefur þá
tækninni ekki fleygt jafn
mikið fram i hina áttina?
Það hlýtur allt eins að
vera hægt að leggja starf-
semi Gufunesstöðvarinnar
niður, að öllu leyti eða að
hluta, og færa hana til
Siglurfjarðar og bæta við
þá starfsemi sem hér er
rekin.
Ég leyfi mér í fyllstu vinsemd að
koma þessari hugmynd hér með á
framfæri við hinn sérlega vin
landsbyggðarinnar, Halldór Blön-
dal samgönguráðherra. I henni
felst prýðilegt tækifæri til að flytja
ríkisstofnanir út á land og þar
með að fylgja fram þeim hluta
stjómarstefnunnar.
Landssíminn hf. gæti hagrætt
mikið með þessu. Hann gæti selt
dýrara húsnæði, tæki og tól í
Reykjavík og nýtt í staðinn hús-
næði sem hann á hér og aukið þar
með notagildið
og hagræðing-
una. Hinir
ágætu starfs-
menn sem hér
vinna, fimm tals-
ins, myndu glað-
ir taka við þess-
ari auknu starf-
semi. Ef eitt-
hvert blóð er í
þingmönnum
landsbyggðar-
innar hljóta þeir
að hrinda langt
út af borðinu
hinum fráleitu
hugmyndum
Landssímans hf.
og hagfræðinga-
stóðsins á hans
vegum um að leggja niður starf-
semi Loftskeytastöðvarinnar á
Siglufirði. Ég skora á þá fyrir
hönd okkar Siglfirðinga, og raun-
ar landsbyggðarinnar allrar, að
gera það.
Tæknin gerir okkur kleift að
tala fram og til baka í síma til
Reykjavíkur en ekki bara í aðra
áttina. Það vill líka svo til að það
er jafn langt frá Siglufirði til
Reykjavíkur og frá Reykjavík til
Siglufjarðar. Það er kominn tími
til að stjónvöld átti sig á því.
Kristján Möller
„Ef eitthvert blóð er í þingmönn•
um landsbyggðarinnar hljóta þeir
að hrinda langt út af borðinu hin-
um fráleitu hugmyndum Lands-
símans hf. og hagfræðingastóðs-
ins á hans vegum um að leggja
niður starfsemi Loftskeytastöðv-
arinnar á Siglufírði.“
Kjallarinn
Kristján Möller
bæjarfulltrúi á Siglufirði
Með og
á móti
Krókabátar fái 40 veiðidaga
Algjört lágmark
„Frá þvi sóknardagakerfið var sett
á, hefur bátum í því kerfi fækað úr
677 í 328. Þegar hlé var gert á viðræð-
um okkar við sjávarútvegsráðuneytið
sl. haust var skýrt tekið fram af okk-
ar háifu að við áskildum okkur allan
rétt til að halda áfram baráttu okkar
fyrir góifi í fjölda
sóknardaga. Fjöru-
tíu dagar eru það
gólf sem við krefj-
umst því engan
veginn er hægt að
sætta sig við færri
daga við útgerð
handfærabáta og
Landssamband
smábátaeigenda
getur ekki sam-
þykkt neitt slíkt.
Om Palsson, fram-
kvæmdastjóri
Landssamtaka
smábátacigcnda.
Kerfið var í upphafi sett á til að
vernda fiskstofna fyrir stöðugt meiri
sókn stærri skipa og því hlýtur það
að skjóta skökku við að nú skuli
kerfið vera orðið að þeirri ófreskju
að það útdeilir einungis níu dögum
til smábáta sem stunda veíöar með
handfæri.
Á þeim tveimur ánim sem sóknar-
dagakerfið hefur verið við lýði hefur
skerðing sóknardagabátanna orðið
um 88%, á sama tíma og verið er að
auka stórlega veiðiheimildfr i
þorski. Þá hafa okkui- ekki verið
sýnd nein rök varðandi uppbygg-
ingu fiskstofuanna sem styðja það að
svo harkalega skuli vera hert að
sókn handfærabáta. Við munum
ekki sætta okkur við neitt minna en
40 daga í sóknardagakerfinu, það er
algjört lágmark."
Hringekja
frekjunnar
„Þessi banndagaumræða er með
hreinum ólíkindum. Ár eftir ár hafa
þessir bátar veitt miklu meira en
þeim var ætlað og sögur ganga um
gríðarlegar tekjur innan hópsins.
Ofan á það bætist síðan að margir
bátar í banndagakerfinu eru fyrrver-
andi aflahámarks-
bátar sem nýbúið
er að selja kvót-
ann af fyrir háar
fjárhæðir. For-
svarsmenn Lands-
sambands smá-
bátaeigenda gráta
síðan i fjölmiðlum
í þágu fiskverka-
fólks og fyrir hönd
hinna dreifðu
byggða. Það vita
hins vegar allir
hvað þessir talsmenn eru að gera og
það reiknar enginn með að eina ferð-
ina enn verði þessi hringekja frekj-
unnar látin viðgangast.
Trillukarlarnir sem hér um ræðir
eru ekki eins og þeir sem ég ólst upp
við á æskuárum mínum á Húsavík.
Nú sjást krókabátar á 25 mílna hraða
úti á Halamiðum. Það hlægilegasta
sem ég hef séð í háa herrans tíð í fjöl-
miðlum var þegar talsmenn sinábáta-
eigenda sögðust í DV vera æfir yfir
þessum ilutningi aflahámarksbáta
yfir í banndagakerfið. Og þeir bættu
við að þeir heföu lengi vitað af þessu.
Ég viðurkemii að ég veltist um af
hlátri þegar ég las þetta, þótt málið
eigi sér alvarlegri hlið.
Þeir sem eitthvað þekkja til i sjáv-
arútvegi vita hvemig þetta hefur ver-
ið undanfarin ár, og talsmenn smá-
bátaeigenda manna best. Smábátarn-
ir eru nú komnir með tæp 14% af öll-
um þorskheimildum en höfðu 3-4%
fyrir rúmum áratug. Hvaðan halda
menn að þessi 10% séu komin? Lögin
um banndagabátana eru skýr og hafa
verið það lengi. Ef þessir menn þurfa
ekki að fara að lögum við sínar fisk-
veiðar, þá þurfa aðrir það ekki held-
ur. Ef sjávarútvegsráðherra breytir
lögum fyrir þessa menn eina ferðina
enn verður það ekki skilið öðruvísi
en fleira komi til greina í þeim efn-
um. Annars standa menn ekki jafnir
frammi fyrir lögum um stjóm fisk-
veiða.“ -gk
Bjarni Hafþór
Helgason, fram-
kvæmdastjóri Út-
vegsmannafólags
Norðurlands.