Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1998, Qupperneq 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 1. DESEMBER 1998
Fréttir
Stuttar fréttir jdv
Flugfreyjur hafa miklar áhyggjur af auknu ofbeldi farþega:
Berserkir í háloftunum
- þrjú tilvik hjá Flugleiðum á árinu. Handjárn og ólar nauðsynleg um borð
Þrjú alvarleg tilvik hafa komið upp í Flugleiðavélum síðan um áramót þar sem farþegar hafa tryllst. Flugáhafnir hafa
af þessu miklar áhyggjur. Tekið skal fram að myndin tengist ekki oft>eldi um borð í flugvélum.
„Vaxandi ofbeldi og yfirgangur
farþega í flugvélum er orðið mjög
mikið áhyggjuefni hjá áhafnarmeð-
limum hér heima sem og erlendis.
Flugþjónar og flugfreyjur eru því
miður illa sett ef farþegar ganga
berserksgsmg í háloftunum. Þetta er
gríðarlegt öryggisatriði því þetta
varðar öryggi allra farþega sem eru
um borð í flugvélum. Ef ekkert
verður að gert þá gæti þetta endað
með ófyrirsjáanlegum afleiðingum,"
segir Þóra Sen, skrifstofustjóri hjá
Flugfreyjufélagi íslands.
Þrjú alvarleg atvik
Á þessu ári hafa átt sér stað
a.m.k. þrjú alvarleg atvik um borð í
Flugleiðavélum þar sem farþegar
hafa ógnað öryggi allra um borð. í
mars sl. gekk Bandaríkjamaður ber-
serksgang á leið frá Keflavík til
Baltimore. Hann óð um flugvélina
með hótunum og látum og braut
upp hurðina að flugstjómarklefan-
um. Hann var loks yfirbugaður af
áhöfn vélarinnar. I september tryllt-
ist Afríkumaður um borð í Flug-
leiðavél á leið til Bandaríkjanna.
Hann byrjaði á því að reyna að
reykja um borð í vélinni. Þegar flug-
freyjur stöðvuðu manninn tók hann
upp á því að kasta koddum og síðan
að hrækja á aðra farþega. Loks
trylltist hann algerlega og áhöfn vél-
arinnar þurfti að binda hendur
hans með hátalarasnúrum og setja
teppi yfír höfuð hans. Nú síðast í
nóvember gekk íslensk kona ber-
serksgang á leið frá Keflavík til
Minneapolis og lét skammir og sví-
virðingar dynja á áhafnarmeðlim-
um og farþegum. Þá réöst hún á far-
þega. Hún var handtekin á flugvell-
inum í Minneapolis. Lögreglumenn
frá Keflavíkurflugvelli sóttu konuna
til Bandaríkjanna og fylgdu henni
heim.
Skar flugfreyju
Ofbeldi og yfirgangur farþega hef-
ur færst talsvert í vöxt erlendis og
er mikið áhyggjuefhi þar sem og hér
á landi. Alvarleg dæmi hafa gerst
nýlega. Flugfreyja hjá breska flugfé-
laginu Airbus veu'ö fyrir árás tryllts
farþega í október. Farþeginn réðst á
flugfreyjuna og skar hana með brot-
inni flösku. Flugþjónn hjá United
Airlines rak matarvagn í sæti hjá
farþega í flugvél á leið frá Frankfurt
til Chicaco. Farþeginn brjálaðist
hreinlega og réðst á flugþjóninn.
Hann lét höggin dynja á honum þar
til farþegar komu flugþjóninum til
hjálpar. I rannsóknum sem tvö
bandarísk flugvélög létu gera kem-
ur fram að ofbeldi og slæm hegðun
farþega hefur aukist mjög. Annað
flugfélagiö hafði skráð 836 atvik um
slæma hegðun farþega árið 1996 á
móti 296 atvikum 1995. Hitt flugfé-
lagið skráði 404 atvik 1996 á móti
226 árið á undan.
Handjárn um borð
Þóra sótti málþing Alþjóðasam-
taka flugfreyja og flugþjóna í sumar
þar sem þessi mál um ofbeldi og
áreiti farþega voru tekin fyrir. Þóra
segir að þar hafi komið fram að
mörg erlend flugfélög séu farin að
setja búnað í vélar sínar til að hefta
farþega sem ekki verður tjónkað
við. í þeim búnaði eru m.a. límbönd
og ólar og í sumum tilvikum eru
handjám meðal búnaðarins. Is-
lenskar flugfreyjin' sem DV hefúr
rætt við segja að nauðsynlegt sé að
fá slíkan búnað um borð í íslenskar
vélar til að geta yfirbugað farþega
sem tryllast í flugi. Þóra segir að
nokkur flugfélög erlendis séu farin
aö taka mjög alvarlega á þessum
málum, m.a. British Airways og
KLM sem setja farþega á bannlista
ef þeir haga sér ósæmilega um borð
i flugvélum. Ef þessir farþegar
lenda á bannlista hjá flugfélögunum
fá þeir aldrei að ferðast með þeim
aftur. I Bandaríkjunum eru árásir
og slæm hegðun farþega álitinn
mjög alvarlegur glæpur. Ef farþegar
em fundnir sekir um slíkt geta þeir
átt yfir höfði sér allt að 20 ára fang-
elsisdóma og mjög háar fjársektir.
Endurunnið loft
Erlendis hefur það verið m.a.
rætt að loftið inni í nútímaflugvél-
um sé meira endumnnið sem þýðir
að það er ekki eins ferskt og áður.
Það hafi verri áhrif á líðan sums
fólks og geti aukið spennu og
streitu. Stefnt er að því að rannsaka
þennan þátt betur, m.a. í Bandaríkj-
unum.
„Á málþinginu kom fram að óhóf-
leg áfengisdrykkja spilar stóra rullu
í ósæmilegri hegðun farþega. Dæmi
eru um að farþegar fari í eigin
áfengi fríhafnartolls ef þeir fái ekki
fleiri drykki hjá flugfreyjum um
borð. Það era einnig til dæmi þess
að fólk sem neytir lyfja drekkur síð-
an áfengi sem er auðvitað af hinu
slæma. Það var einnig mikiö rætt
um að streita og spenna komi við
sögu.
Það kom einnig fram á málþing-
inu að virkja þarf betur flugvallar-
starfsmenn og láta þá fylgjast betur
með farþegum á flugvöllum. Ef þeir
sjái einhveija farþega sem haga sér
undarlega þá séu þeir frekar kyrr-
settir en að þeim sé hleypt upp í
flugvélar," segir Þóra.
-RR
Misskilinn forseti
Nokkuð fjaðrafok
hefur orðið að undan-
fömu vegna misskiln-
ings sem varð til vegna
ummæla sem forseti ís-
lands átti að hafa látið
falla í Svíþjóðarheim-
sókn sinni. Ekki það að
forseti Islands hafi sagt
eitthvað sem hann
mátti ekki segja, held-
ur hvað hann hefði
ekki átt að segja um
það sem hann á að
segja i krafti embættis
síns.
Um það má auðvitað
alltaf deila og Morgun-
blaöið hefur haldið því
fram að forseti íslands
hafi ekki umboð til að
segja hvað sem er,
vegna þess að hann hafi
ekki farið fram á það í
kosningabaráttunni,
þegar hann var kosinn. Forsetinn heldur því aftur
á móti fram að hann hafi víst haft umboð til að
segja það sem hann sagði, þótt hann hafi að vísu
ekki sagt það, vegna þess að sænska blaðakonan
hafi misskilið það sem hann sagði. Nú eða þá ekki
skilið það og jœss vegna sé það misskilningur hjá
Morgunblaðinu og öðrum að leggja út af þessum
misskilningi. • Morgunblaðið segir hins vegar að
þetta sé misskilningur. Forsetinn misskilur það
sem blaðið er að segja og það er ekki að leggja út
af þeim misskilningi sem sænska pressan hafði eft-
ir forsetanum, heldur er Morgunblaðið að leggja út
af þeim misskilningi að misskilningur forsetans sé
sá að hann geti sagt hvað sem er.
Misskilningur í erlendu blöðum, sem hafður
er eftir forseta Islands, er sem sagt orðinn að
misskilningi á því hvert umboð forseta Islands
er um það sem hann má segja og ekki segja.
Forsetinn heldur að hann megi segja það sem
hann segir. En þetta er misskilningur hjá for-
setanum eftir því sem Morgunblaðið segir og
forsetinn segir þetta aftur misskilning hjá
Mogga, án þess að ágreiningur sé um það leng-
ur að það sem forsetinn sagði, hafi farið út fyr-
ir umboð hans um það hvað hann megi segja.
Ekki síst vegna þess að það sem forsetinn sagði
var misskilningur sem hefur verið leiðréttur.
Nú er enginn beint að halda því fram að for-
setinn hafi verið kjörinn vegna misskilnings,
en hitt er allt eins líklegt að forsetinn hafi gef-
ið kost á sér fyrir misskilning, vegna þess að
hann hafi haldið að hann mætti segja það sem
honum sýnist, sem er misskilningur eins og
fram hefur komið, vegna þess að forsetinn má
ekki misskilja hlutverk sitt með því að halda að
hann hafi málfrelsi eftir að hann er orðinn for-
seti.
Forseti íslands er eini íslendingurinn sem
ekki getur sagt það sem hann vill og allra síst í
útlöndmn við blaðamenn sem ekki skilja hann
eða misskilja það sem hann segir.
Þetta verður forseti íslands að skilja ef hann
vill ekki vera misskilinn forseti, án þess þó
hann hafi í sjálfu sér sagt eitthvað sem hann
má ekki segja. Því heldur ekki nokkur maður
fram. Dagfari
Kvarta yfir þjónustu
Magnús Gunnarsson, bæjar-
stjóri Hafnarfjarðar, boðaði í gær
á sinn fund
slökkviliðsstjóra
bæjarins og for-
mann brana-
málanefndar. Á
fundinum vora
ræddar kvartan-
ir sem komu
fram í bréfi frá
forsvarsmönnum íslenska álvers-
ins frá því fyrir helgi en þeir
kvarta yfir þjónustu slökkviliðs-
ins þegar eldur kom upp í steypu-
skála álversins. Ríkisútvarpið
greindi frá.
Undirbúa ráðstafanir
Ríkisútvarpið greindi frá því að
geislavamir ríkisins undirbúi nú
ráðstafanir til að fylgjast með út-
breiðslu geislavirka efnisins
teknitíns á miðunum norðan við
land en talið er víst að þaö berist
frá Sellafield-endurvinnslustöð-
inni þangað strax eftir aldamót.
Hlutfallið hefur aukist
Bókasamband íslands hefur
gert könnun á prentstað íslenskra
bóka sem birtust í Bókatíðindum
Félags íslenskra bókaútgefenda
1998. Heildarfjöldi bókartitla er
453 en var 439 í fyrra. Könnunin
sýnir að hlutfall prentunar í út-
löndum hefur aukist og er nú
36,2% en var 33,7% í fyrra.
Afstaða lögreglunnar
Ríkisútvarpið greindi frá því að
borgarráö hafi samþykkt að óska
eftir afstöðu lögreglunnar í
Reykjavík til þess hvort rann-
sóknir á skattskilum vinveitinga-
húsa og mögulegri svartri at-
vinnustarfsemi gefi tilefni til
sviptingar vinveitingaleyfis.
Bullandi framkvæmdir
Héraðsfréttablaðið Vestri segir
að mikil umskipti séu í bygging-
ariðnaði í ísafjarðarbæ og að þar
séu i gangi bullandi framkvæmd-
ir upp á hundrað milljóna. Annað
eins ku ekki hafa sést í áraraðir
þar í bæ. I mörg ár þóttu það stór-
tíðindi ef einhver réöst í húsbygg-
ingu.
Læsi fullorðinna
Svanfríður Jónasdóttir og Þór-
unn H. Sveinbjömsdóttir, þing-
flokki jafhaðar-
manna, hafa
lagt fram á Al-
I þingi tillögu um
x:-~, . I að læsi fullorð-
jk > I inna íslendinga
^flk^kk f verði
■u Miðað er við að
könnunin verði
undirbúin og fari fram á árunum
1999 og 2000 og taki til aldurs-
hópanna 18 til 67 ára.
Breytt yfirstjórn ÍE
Á síðasta stjómarfundi ís-
lenskrar erfðagreiningar var
ákveðið að gera þær breytingar á
yfirstjóm fyrirtækisins að Hann-
es Smárason taki við starfi að-
stoðarforstjóra, Axel Nielsen
verði framkvæmdastjóri íjármála-
sviðs og Jón Gunnar Bergs verði
framkvæmdastjóri þróunarsviðs.
Sameiginlegir
hagsmunir
Magnús L. Sveinsson, fomaður
VR, segir í VR-blaðinu að meðal
hinna sameigin-
legu hagsmuna
Fjölmiðlasam-
bandsins séu til
dæmis vinnu-
umhverfíð,
starfsmanna-
stefnan, ýmis
tæknimál, or-
lofsmál, heilsuvernd, endur-
menntxm og kjarascunningar að
hluta.
SJ