Dagblaðið Vísir - DV - 06.01.1999, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 6. JANÚAR 1999
Fréttir
DV
Lilja Ólafsdóttir, forstjóri Strætisvagna Reykjavíkur:
Vill enga já-menn
Þér virtist illa tekið af sumum á
vinnustaðnum þegar þú komst hing-
aö sem hœstráðandi til sjós og
lands, Lilja? Vildu menn ekki fin-
geróa konu í forstjórastólinn í
svona grófgeröu fyrirtœki eins og
SVR óneitanlega er? Var þetta
kannski eins konar kynferöisfas-
ismi?
„Nei, það tel ég alls ekki vera.
Málið er að mér var í stórum drátt-
um ákaflega vel tekið. Það var mjög
ánægjulegt að koma til liðs við SVR,
fyrirtæki sem hefur starfað í hátt í
sjötíu ár. Þegar ég kom til starfa var
nýlega búið að fara heilan hring
með rekstrarform fyrirtækisins.
Það höfðu orðið miklar breytingar
sem ollu óróa meðal starfsmanna.
Áður hafði SVR verið rekið í mjög
fóstum skorðum og breytingar litl-
ar.“
Þar ertu að vitna til hlutafélags-
vœóingar fyrirtœkisins eða hvaö?
„Einmitt. Fyrirtækið var gert
hlutafélag 1. nóvember 1993 en síðan
var því breytt aftur í borgarfyrirtæki
nokkrum mánuðum síðar, 1. júní
1994. Ég kom til starfa hér um ára-
mótin 1994-1995, nokkru eftir að allt
þetta hringl var um garð gengið."
Óróinn mestur í fjölmiðlum
Þráttfyrir góöar móttökur þorra
starfsfólks mœtti þér eins konar óró-
leg deild sem hefur látiö talsvert í
sér heyra síóustu fjögur árin og hef-
ur ekki vikió aó þér mörgum góöum
oröum, einkum munu þetta vera
vagnstjórar?
„Við megum ekki gleyma að þetta
er 260 manna fyrirtæki og það er
sorglegt að þessi stóri meirihluti
góðs fólks vill oft gleymast í umræð-
unni, fólk sem vinnur afar góð störf
fyrir fyrirtækið og samfélagið. Óró-
inn, sem þú minnist á, er nánast all-
ur í fjölmiðlunum. Hér innanhúss
verðum við ákaflega sjaldan vör við
þetta og ekki á ég i neinum deilum
við einn eða neinn. Auðvitað kemur
ýmislegt upp á í svona stóru fyrir-
tæki, meðal annars er útilokað ann-
að en að af og til komi til uppsagna.
Fáeinar uppsagnir urðu hér 1997.
Það gerist i öllum fyrirtækjum að
upp kemur sú staða að starfsmaður
og sú staða sem hann gegnir eiga
ekki lengur samleið. Þá tel ég
hvorki starfmu né manninum nokk-
ur greiði gerður með því að halda
því vonda sambandi endalaust
áfram. Stundum verður að taka á
hlutunum á þennan hátt en það er
afar sjaldgæft og ég sé ekki að það
þurfi að verða rekistefna i fjölmiðl-
um vegna þess. En við reynum æv-
inlega að fara mjúku leiðina fyrst.“
Ekki þó gagnvart óróabelgjun-
um?
„Jú, jú.“
Af hverju er þessum hópi svo
mjög uppsigaö viö forstjórann. Get-
ur þaö veriö af pólitískum ástœð-
um?
„Það verður eiginlega að spyrja
þá sjálfa aö því. En ég er ekki í
neinni deilu við þann hóp. Varla er
þetta pólitík. Hún er þá á ýmsu póli-
tísku róli því greinilega eru þessir
menn ekki í einum flokki frekar en
öðrum sýnist mér. Kannski stafar
þetta af skorti á athygli hjá þessum
litla hópi manna sem þarna er á
ferðinni. Ég einfaldlega veit það
ekki. Mörgu fólki hér gremst það
hins vegar að þurfa að liða fyrir
þetta leiðinlega og þarflausa umtal
um fyrirtækið."
Er þaö ekki frekar karlmanna-
starf aö stjórna strœtisvagnafyrir-
tœki?
„Alls ekki. Karlar eru ágætir að
lyfta þungum hlutum og þeir eru
margir sem héma starfa. En það er
sagt að konur hafi meira úthald.
Auðvitað getur kona fullt eins
stjómað þessum rekstri og karl. En
það er rétt, það munu vera fáar kon-
ur sem stjóma slíkum fyrirtækjum.
Ég veit ekki til þess að kona hafi
stjórnað strætisvagnafélagi í höfuð-
borgum í næstu nágrannalöndum
okkar."
Þaö er talaö um aó þú hafir
nokkuö harkalegan stjórnunarstíl,
hvernig stíl notaröu í þinni stjórn?
„Ég kannast ekki við þessa
hörku. Ég legg mikið upp úr því að
dreifa ábyrgð og valdi, virkja hæfi-
leika fólksins. Ég er ekki einræðis-
stjómandi sem vill hafa alla tauma
í sinni hendi. Ég vil ekki já-menn.
Ég tel það mikilvægt að ákvarðanir
séu teknar sem næst framkvæmda-
staðnum. Þannig vil ég gjarnan
virkja millistjómendur sem mest.
Þeir verða hins vegar að vita hvert
valdsvið þeirra og ábyrgðarsvið er,
vita innan hvaða marka þeir mega
starfa þannig að það fari ekki á
skjön við eitthvað annað í fyrirtæk-
inu. Viö höfum stundað talsvert
hópstarf hjá SVR. Dæmi um það er
við leiðakerfisbreytingar sem gerð-
Jón Birgir Pétursson
ar hafa verið, líka vegna ýmissa
starfsmannamála, til dæmis vakta-
kerfisbreytinga og breytinga á
vinnufatnaði, svo eitthvað sé nefnt.“
Engin pólitík í spilinu
Komstu til starfa á pólitískum
forsendum í kjölfar þess aö R-listinn
tók völdin í borginni?
„Ég svaraði auglýsingu og allir
borgarráðsmenn beggja flokka gáfu
mér atkvæði sitt. Ég hafði unnið hjá
Reykjavíkurborg hátt í þrjátíu ár,
hjá Rafmagnsveitu Reykjavíkur í
tíu ár og síðan hjá Skýrsluvélum
ríkisins og Reykjavíkurborgar sem
var fyrirtæki sem heyrði meira
undir borgina en ríkið. Þar vom
mikil tengsl við ráðhúsið út af fyrir
sig. Ég þekkti mjög vel til í borginni
og hafði unnið í stéttarfélagamálum
og samninganefndum og þekkti vel
til níundu deildarinnar í starfs-
mannafélagi borgarinnar þar sem
starfsmenn SVR era. Ég vann 26 ár
hjá borginni meðan sjálfstæðis-
menn réðu henni, síðustu 4 ár und-
ir stjórn Reykjavíkurlistans. Ég tók
þá stefnu ung manneskja að ég ætl-
aði ekki að vinna í pólitík, ákvað að
hasla mér völl á öðra sviði, tók próf
í viðskiptafræðum frá bandarískum
háskóla, er gift, á son á fertugsaldri
og tvo ketti.“
Þú hefur veriö sökuö um ýmis-
legt af óróahópnum, valdníöslu,
hroka og lítilsviröingu viö starfs-
fólk. Núna síöast segja þeir aö stór-
kostlegu öryggistœki hafi veriö
kippt úr sambandi meó þínu leyfi,
huröabremsunum svokölluöu, og
þeir hafi einfaldlega ekki veriö látn
ir vita um breytinguna. Var þetta
ekki óvarlega fariö?
„Þar ertu að tala um mál sem
kom upp að morgni 1. október síð-
astlinn og lauk að kvöldi sama dags.
Sumir okkar vagnar eru þannig
búnir að þá er ekki hægt að taka af
stað fyrr en dyr hafa lokast. Þetta er
ekki skylda og búnaðurinn ekki í
öllum vögnunum. Ákveðið var að
breyta þannig stillingu i framhurð-
um. En það verður að viðurkennast
að það fórst fyrir hjá starfsmanni
okkar að láta vagnstjórana vita um
breytinguna. En auðvitað er það
mannlegt að gera mistök. Vagn-
stjórnarnir voru allir beðnir afsök-
unar og það skriflega á þessum
leiðu mistökum. Sjálf gaf ég út þau
fyrirmæli að engar breytingar yrðu
gerðar á þessum vögnum."
Sumir vagnstjórar segja í dag aó
þessu máli sé ekki lokió?
„Ég sé ekki hverju ætti að vera
ólokið."
Er strœtisvagnaflotinn ekki stór-
hœttulegur i umferöinni vegna
slœmra hjólbaróa?
„Það er gífurlega vel fylgst með
að vagnarnir séu á góðum dekkjum.
Á hverju hausti er skipt um undir
öllum flotanum og sett mjög gróf-
mynstrað sérstök vetrardekk undir
vagnana. Við erum ákaflega ná-
kvæm með að mynstrið sé það rétta.
Á vorin eru flnmynstruð dekk sett
undir bílana. Þess á milli er vel
fylgst með þessum málum. Það er
því röng ■ fullyrðing að vagnamir
séu illa biinir hjólbörðum, þú ættir
að tala við þá á dekkjaverkstæðinu
okkar um það. Þar leggja menn
metnað sinn í að allt sé í góðu lagi.“
Þrenns konar biðskýli
Nú er talaö um aö ný biöskýli
SVR haldi hvorki veöri né vindum.
Voru þaö mistök aó taka viö þessum
dönsku auglýsingaskýlum?
„SVR er núna með þrjár tegundir
biðskýla, gömlu gráu skýlin, sem
eru bara hliðar og bogaþak, rauðu
skýlin og loksins eru það glerskýlin
sem sett voru upp á síöasta ári. Við
eigum ekki þessi skýli. Borgin gaf
leyfi til að eigandinn setti upp 120
skýli og hann rekur skýlin með því
að selja auglýsingar í þau. Öll þessi
skýli hafa kosti og galla. Elstu skýl-
in, þau sem við köilum okkar skýli,
era sum nokkuð lokuð og auk þess
ljóslaus flest hver. Því miður er um-
gengnin um þau ekkert til að hrósa
fólki fyrir. Hún er slæm og skemmd-
arverk oft unnin í þeim. Þau hafa
sína galla en þegar eitthvað nýtt
kemur, eins og þessi dönsku skýli,
er gjaman bent á galla á þeim og
það hafa þau líka vissulega. Á þeim
era rifur þannig að það getur blásið
inn í þau en þau gömlu fyllast nú
stundum af snjó og rusli.“
En þrátt fyrir galla kvarta sumir
yfir aö fá ekki svona skýli?
„Já, þessi skýli hafa fengið glimr-
andi móttökur og mjög góðar."
Feröast forstjórinn meó strætó?
„Auðvitað. Mest fer ég einn stutt-
an legg, bý héma ekki langt frá og
tek fjarkann. Stundum fer ég áfram
upp í Mjódd og áfram í heimsókn til
systur minnar. Ég fer líka niður í
bæ til að fara niður i Ráðhús."
Þú hefur engar kvartanir fram
aö fœra við SVR eftir aö hafa notaö
þjónustuna. Manni finnst varla
hœgt aö opna fyrir útvarp án þess
að heyra þjóöarsálina kvarta undan
strœtisvagnaþjónustu, ónotalegum
bílstjórum, vondum biöskýlum og
öðru slíku.
„Nei, ég hef ekki undan neinu að
kvarta og er ánægð með þjónust-
una. Við skoðum öll umkvörtunar-
efni sem okkur berast þvi auðvitað
er alltaf hægt að gera betur í þjón-
ustu sem þessari."