Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.1999, Qupperneq 15

MIÐVIKUDAGUR 20. JANÚAR 1999
15
Samfylking án alþýðubanda-
lagsmanna er ekki samfylking
Margt bendir til þess
að unnt verði að koma
við sterkum áherslum
vinstri stefnu í starfi
samfylkingarinnar. Það
sýna þær áherslur sem
greint hefur verið frá í
jafnréttismálum, kven-
frelsismálum, mennta-
málum, velferðarmál-
um og umhverfismál-
um. Sú ákvörðun að
hafha skólagjöldum og
aðkomugjöldum í heil-
brigðisstofnunum er
mjög mikilvæg fyrh al-
menning í þessu landi.
En til þess að halda
uppi merkjum Alþýðu-
bandalagsins þarf menn
sem þekkja áherslur og
baráttu þess í gegnum
tíðina og fólk sem tekur
málefni hreyfingarinn-
ar alltaf fram yfir sjálft
sig.
Hlutur Alþýðubandalagsins
Það var Alþýðubandalagið sem
beitti sér fyrh uppbyggirigu heil-
brigðiskerfisins fremur en nokkur
Kjallarinn
„Það var Alþýðubandalagið sem
beitti sér fyrir uppbyggingu heil■
brigðiskerfisins fremur en nokk-
ur annar einn stjórnmálaflokkur,
með ráðherratíð þeirra Magnúsar
Kjartanssonar og Svavars Gests■
fyrh erfiðar efna-
hagsaðstæður og
þrátt fyrh skamma
tíð sem þá fékkst til
verkanna.
Nú eru aðstæður
aðrar; nú þarf að
vera unnt að byggja
upp mennta- og
heilbrigðiskerfið á
nýjan leik. Það þarf
að gerast á næstu
árum. Til þess þarf
það að gerast í
fyrsta lagi að Al-
þýðubandalagið
verði sterkt í sam-
fylkingunni. Þess
vegna þarf Alþýðu-
bandalagið að bera
sigurorð af keppi-
nautum sínum í
prófkjörinu í
_______ Reykjavík 30. janú-
ar. í öðru lagi verða
sigurvegarar í prófkjöri Alþýðu-
bandalagsins að vera fólk sem
heldur merki Alþýðubandalagsins
á lofti innan samfylkingarinnar og
stendur vörð um þau málefni sem
Alþýðubandalagið hefur sett á
oddinn. Og í
þriðja lagi verð-
ur samfylkingin
sem heild að
vinna kosninga-
sigur í vor.
Guðrún
Sigurjónsdóttir
sjúkraþjálfari og fram-
bjóðandi í framboði
samfylkingarinnar í
Reykjavík
sonar.
annar einn stjórnmálaílokkur,
með ráðherratíð þeirra Magnúsar
Kjartanssonar og Svavars Gests-
sonar. Þá var lagður grunnurinn
að því besta sem heilbrigðiskerfið
hefur skapað í þessu landi í sátt
við starfsmenn heilbrigðisþjónust-
unnar. í menntamálaráðherra tíð
okkar manna hafa líka verið unn-
in stórvirki í menntamálum þrátt
Bætum heil-
brigðiskerfið
á nýjan leik
Á næsta kjör-
tímabili þarf að
byggja upp
menntakerfið á
ný þannig að því
auðnist að standa undir framtíð
þjóðarinnar til batnandi lífskjara.
Þjóð sem ekki sinnir menntamál-
um af metnaði dregst aftur úr í
samkeppni um fólkið. Það er sér-
staklega varasamt fyrir fámenna
menningarþjóð eins og íslendinga.
Um leið þarf að hefja endurbóta-
starf í heilbrigðiskerfinu í sam-
vinnu við heilbrigðisstéttirnar.
„Þjóð sem ekki sinnir menntamálum af metnaði dregst aftur úr í sam-
keppni um fólkið," segir m.a. í grein Guðrúnar.
Aðalerindi mitt í prófkjör Alþýðu-
bandalagsins nú er að gefa kost á
mér til starfa á pólitískum vett-
vangi í þágu velferðarsjónarmiða
og þehra jafhréttisviðhorfa sem
eru forsenda uppbyggingar heil-
brigðiskerfisins. Ég þekki af eigin
raun ömurleika niðurskurðar,
vonleysis og lágra launa heilbrigð-
isstétta.
Ég skora á ykkur sem lesið
þessa grein að styðja mig til þess
að við saman getum bætt heil-
brigðiskerfið á Islandi þannig að
það verði á nýjan leik fyrhmynd
að heilbrigðisþjónustu annars
staðar, eins og það var um skeið.
Alþýðubandalagið hefur orðið
fyrir miklum skakkafóllum í sam-
fylkingarferlinu. Við alþýðubanda-
lagsmenn sem erum eftir á þeim
vettvangi verðum því að verða
þeim mun öflugri I átökunum í
prófkjörum næstu vikna. Ef það
tekst ekki þá fer illa. Samfylking
án alþýðubandalagsmanna er ekki
samfylking. Svo einfalt er það.
Guðrún Sigurjónsdóttir
Mergurinn málsins
Það er vissulega svo að þeim
sem lengi hafa staðið i baráttu fyr-
h bættum hag síns fólks, þykir
býsna vænt um endurómun og
góðar undirtekth þeirrar baráttu
frá þeim sem utan við standa og
hafa þó haldgóða þekkingu og
heiða yfirsýn til málanna.
Það staðfesth þá líka þá trú
okkar að við séum í engu að fara
villur vegar í baráttunni, séum
engan veginn að ýkja þá dökku
lífskjaramynd svo alltof margra
sem við eðlilega og með fullum
rökum drögum upp. Oft er nefni-
lega að því ýjað að sú mynd sé
dekkri en raunveruleikinn.
Slíkar eru staðreyndir
Ef menn hins vegar reyna að
setja sig í spor öryrkja með sléttar
65 þús. kr. heildartekjur á mánuði,
hafandi um leið ýmsan aukakostn-
að af fótlun sinni, þá hygg ég að
flestir myndu einfaldlega spyrja
sig að því, hvernig 1 ósköpunum
væri unnt að sinna brýnum lífs-
nauðsynjum með slík kjör, hvað
þá einhverju umfram það. Ekki
síður yrði myndin dökk ef menn
tækju raunsatt dæmi af hjónum
eða sambúðarfólki sem bæði eru
öryrkjar og verða að láta sér
nægja samtals til síns lífsframfær-
is um 87 þús. kr. á mánuði. Slíkar
eru nú einu sinni staðreyndimar
og út frá þeim einum eiga menn að
ganga.
Þessar stað-
reyndh þekkh
af ríkri reynslu
fyrrverandi
landlæknh.Ólaf-
ur Ólafsson,
enda segh hann
orðrétt í viðtali
viö BSRB blaðið
nú fyrh áramót-
in síðustu: „Upp-
lýsingar um ör-
orkugreiðslur
hér á landi eru
ekki til að fara
með í aðra hreppa, þær eru svo
lágar, þrátt fyrh að við höfum ver-
ið ein tekjuhæsta þjóð í heimi í
áratugi." Ekki er nú unnt að
kveða skýrar eða skarpar að orði
en þetta.
Hógværar kröfur
Um þau skerðingarákvæði sem í
framkvæmd eru segh
fyrrv. landlæknh að
með þeim séu öryrkj-
ar hneppth í helsi,
séu með öðrum orð-
um í ákveðnum víta-
hring skerðinganna,
m.a. og sér í lagi
vegna vinnutekna.
Ólafur minnh einnig
á nýlega könnun
landlæknisembættis-
ins sem í ljós leiddi
„að 15 % aðspurðra
höfðu hætt við eða
frestað för til læknis
á síðustu mánuðum
vegna fjárskorts."
Og auðvitað eru ör-
yrkjar fjölmennir í
þessum hópi, það seg-
h sig sjálft. Kröfur öryrkja um
kjarabætur eru í raun ákaflega
hógværar, þeh fara í raun fram á
þau mannréttindi ein að mega
komast af, að kjör þeirra séu slík
að því allra nauösynlegasta sé
sæmilega borgið, að þeh þurfi
ekki ævinlega að velta fyrh sér
hverri krónu til lífsnauðsynja.
Þegar horft er til þehra
neyslutalna sem opinberh aðilar
gefa út sem hreina nauðsyn fólks
til að lifa sómasamlegu lífi, þá eru
þær í svimandi hæð yfh þeim töl-
um sem öryrkjum er gert að lifa
af. Svo einfalt er nú það. Engu að
síður þykh mér á því bera, að fólk
sem betur á að vita og hefur þess-
ar tölur fyrir eyrum
og augum, skelli við
þeim skollaeyrum.
Aðrh eru fullkomlega
meðvitaðh um þetta
eins og fyrrverandi
landlæknh er ágætt
dæmi um.
Út frá staðreynd-
um einum
í annan skal vitnað
sem metur stöðuna
einnig út frá stað-
reyndum einum.
Biskupinn yfh ís-
landi, herra Karl Sig-
urbjömsson, sagði
orðrétt í áramótapré-
dikun sinni: „Iðulega
lýtur hinn minni
máttar í lægra haldi og er sífellt
þokað neðar á forgangslistanum.
Fátæktin vex og aukinn fjöldi
fólks lendh í öngstræti örbhgðar-
innar, jafnvel hér. Á þriðja þús-
und einstaklinga þurftu að þiggja
aðstoð Hjálparstarfs kirkjunnar
fyrir nýliðin jól og það í mesta
góðæri íslandssögunnar. Þetta fólk
er flest öryrkjar sem ættu sam-
kvæmt grundvallarsiðgildum okk-
ar þjóðar að njóta velferðar og
stuðnings samfélagsins. Eitthvað
er nú að.“
- Eru ekki orð þessara mætu
manna verð umhugsunar og að-
gerða? Það er nefnilega eitthvað að.
Helgi Seljan
„Þegar horft er til þeirra
neyslutalna sem opinberir aðilar
gefa út sem hreina nauðsyn fólks
til að lifa sómasamlegu lífi, þá
eru þær í svimandi hæð yfir þeim
tölum sem öryrkjum er gert að
lifa af. Svo einfalt er nú það.u
Kjallarinn
Helgi Seljan,
framkvæmdastj. ÖBÍ
Með og
á móti
Nýtt námasvæöi Klsiliðj-
unnar
Skynsamleg
nýting
auðlindar
„Kísiliðjan
við Mývatn
hefur nú starf-
að í 32 ár. All-
an þann tíma
hefur verk-
smiðjan verið
að nýta nátt-
úruauðlind
sem verður til
á botni Mý-
vatns. í dag er
búið er að nýta
í kringum 8%
af þeim kísilgúr sem fínnst í
vatninu. Þrátt fyrh að Mývatn sé
mest rannsakaða vatn á landinu
þá hefur ekki enn tekist að sýna
fram á að vinnslan sé sá skað-
valdur sem af er látið, Því hefur
verið haldið fram áð svoifliu' í líf-
riki Mývatns séu af völdum Kís-
iliðjunnar. Við segjum hins veg-
ar að það séu ótal aðrh þættir
sem hafi þar haft áhrif. Má þar
nefna Kröfluelda, veðurfar, botn-
hækkun og fleira. Alltaf hefur
verið gengið út frá því að ef
sveifla í lífríkinu á sér stað þá sé
það Kísiliðjunni að kenna. Allir
vita þó að það eiga sér stað mikl-
ar náttúrulegar sveiflur í öllu líf-
ríki. Nægir þar að nefna sveiflur
í fiskstofnum í kringum landið.
Að okkar mati er það því for-
svaranlegt að taka ný náma-
svæði í notkun í Syðriflóa. Það
væri mjög óskynsamlegt fyrir
þjóðfélagið allt að kasta frá sér
nýtingu á þessari auölind."
Nauðsynleg
náttúruperla
Árni Bragason, for-
stjórí Náttúru-
verndar.
um sem stundaðar hafa verið á
Mývatni, mest rannsakaða vatni
á íslandi. Og niðurstöður þehra
rannsókna hafa ekki breyst frek-
ar en það hefur breyst að lífríki
Mývatns er sérstætt á heims-
mælikvarða. Lögín um Laxá og
Mývatn eru sett til að tryggja
þetta einstaka lífríki, því okkur
ber skylda til þess. Sagt hefur
verið að Náttúruvemd beri enga
ábyrgð á mannfólki við Mývatn
og geti þess vegna mótmælt
áframhaldandi námavinnslu. Ég
tel hins vegar að mannlíf við Mý-
vatn eigi allt sitt undh lífríkinu
og með því að tryggja að það
verði ekki fyrh skaða sé áfram-
haldandi búseta á svæðinu
tryggð. Öll ferðaþjónusta við Mý-
vatn er tengd náttúru svæðisins.
Markmið Náttúruvemdar er því
að tryggja að komandi kynslóðir
muni áfram njóta náttúrunnar.
Ef rannsóknh, sem framkvæmd-
ar em, sýna hins vegar að áfram-
haldandi kísilvinnsla geti farið
fram án þess að skaða lífríkið
munum við að sjálfsögðu ekki
setja okkur á móti vinnslunni.
En sönnunin þarf að vera ótví-
ræð og eðlilegt er að náttúran
njóti vafans."
-KJA
„Sagt hefur
verið að mót-
mæli Náttúru-
vemdar við
nýju náma-
svæði í Mý-
vatni séu
byggð á úrelt-
um forsend-
um. Því er ég
ekki sammála.
Við göngum út
frá rannsókn-