Dagblaðið Vísir - DV - 04.06.1999, Qupperneq 11

FÖSTUDAGUR 4. JÚNÍ 1999
11
Fréttir
Siv Friðleifsdóttir, nýr umhverflsráðherra, i DV-yfirheyrslu:
Ekki skúffuráðuneyti
- mun starfa markvisst og faglega
Umhverjisráduneytid hefur ver-
id skúffuráóuneyti hjá fyrirrenn-
ara þínum, fyrrverandi landbún-
aóarráðherra. Ætlaróu aó breyta
því?
„Það er ekki rétt að segja að það
hafi verið skúffuráðuneyti. Það er
nýtt ráðuneyti en hefur mjög stóra
málaflokka til umfjöllunar, eins og
náttúruvernd og mengunarvarnir.
Umhverfisráðuneytið er mikilvægt
en mun verða mikilvægara á næstu
árum eftir því sem skilningur eykst
á vægi umhverfísmála.
Umhverfisráðuneytið hefur verió
afgangsstœrö lengst af hjá ráðherr-
um sem þjónuðu því sem aukagetu.
Ætlar þú að koma inn í þennan
málaflokk af krafti?
„Að sjálfsögðu ætla ég að gera
það. Ég verð einungis með þetta
ráðuneyti. Það er í samræmi við
þau rök stjórnarflokkanna fyrir
fjölgun ráðherra að gera starfið
markvissara og faglegra."
En þú ert jafnframt samstarfsráð-
herra Norðurlandanna. Er það ekki
stór póstur?
„Að sjálfsögðu fylgir því vinna.
Norræn samvinna er hornsteinn ut-
anríkisstefnu okkar, en mikilvægi
hennar hefur vaxið að vissu leyti
vegna þess að þrjú Norðurlönd eru
nú í Evrópusambandinu en við og
Norðmenn ekki. Það er hins vegar
ekkert ráðuneyti sem fylgir því
starfi, heldur skrifstofa ...“
Stendur til að stofna ráðuneyti
norrœns samstarfs?
„Það stórefa ég, enda ekki þörf á
því.“
Sóttistu sérstaklega eftir því að
verða umhverfisráðherra eða vild-
irðu bara verða ráóherra?
„Mér fannst umhverfismálin
mjög eftirsóknarverð þegar mál þró-
uðust þannig eðlilega að okkur í
Reykjanesi var falin sú ábyrgð að
fara með ráðherravald í ákveðnum
málaflokki. Við þingmenn Fram-
sóknarflokksins hefðum hins vegar
hvert okkar sem var haft burði til
að taka sæti í ríkisstjóm í hvaða
málaflokki sem var.“
Hvenœr vissirðu að þú yrðir
ráðherra?
„Ég vissi það skömmu áður en
Halldór Ásgrímsson lagði fram til-
lögu sína á þingflokksfundi. Það
vissi enginn nákvæmlega sína stöðu
fyrr en skömmu fyrir fundinn. Mál
hafa verið sett upp þannig, rang-
lega, að Reykjanes væri að ýta út
einhverjum öðrum kjördæmum ...“
Viar eitthvað óeðlilegt við það.
Á bak við þig standa miklu fleiri
atkvœði en t.d. bak við formann
flokksins?
„Það er mjög eðlilegt að litið var
til Reykjavíkur og Reykjaness varð-
andi ráðherraval. Nú koma fjórir
ráðherrar okkar af landsbyggðinni
og tveir af suðvesturhorninu. Það er
eðlilegt og styrkir flokkinn tii fram-
tíðar vegna þess að í dag em flest at-
kvæði sem greidd era Framsóknar-
flokknum úr Reykjaneskjördæmi.
Okkur tókst að halda inni tveimur
þingmönnum tvö kjörtímabil í röð
sem ekki hefur áðúr tekist í 40 ára
sögu kjördæmisins. í næstu kosn-
ingum verður kosið á höfuðborgar-
svæðinu í þremur kjördæmum.
Þessi kjördæmi munu í næstu kosn-
óeðlilegt að ekki sé tekið tillit til
hennar. Við gerumst aðilar að 'þess-
um sáttmála jafnskjótt og tekið hef-
ur verið tillit til sérstöðu okkar og
ásættanleg niðurstaða liggur fyrir.
Við höfum ástæðu til að ætla að sér-
staða okkar verði skoðuð sérstak-
lega og að því verður skipulega unn-
ið, bæði hjá okkur í umhverfisráðu-
neytinu og víðar.“
Það virðist vera himinn og haf
milli Finns Ingólfssonar iðnað-
arráðherra, sem margir telja
persónugerving stóriðju, og Ólafs
Arnar Haraldssonar sem er tal-
inn af flestum náttúruunnandi
og -verndarsinni. Hvar stendur
þú i samanburói við þá?
„Ég hef tekið virkan þátt í um-
hverfismálum og náttúmvemd og
fylgst gaumgæfilega með þeim. Ég
get nefnt sem dæmi mitt stærsta og
jafnframt erfiðasta umhverfismál,
þegar ég sem bæjarfulltrúi og odd-
viti minnihlutans í bæjarstjórn á
Seltjamamesi átti þátt í því að
stöðva stórtæk áform meirihluta
Sjálfstæðisflokksins um að reisa
umfangsmikla íbúðabyggð á svæð-
inu umhverfis Nesstofu. Það er saga
til næsta bæjar þegar minnihluta
tekst að afstýra slíku, en okkur
tókst það.“
Stendurðu þá nœr Ólafi Erni
en Finni í umhverfismálum?
„Mér finnst erfitt að skilgreina
mig á einhverjum ás milli forystu-
manna okkar í Reykjavik. Það er
styrkur Framsóknarflokksins að
hann er ekki öfgafullur umhverfis-
flokkur, né stóriðjuflokkur. Hann er
á miðjunni, starfar í anda sjáifbærr-
ar þróunar og tekur tillit til friðun-
arsjónarmiða en einnig nýtingar-
sjónarmiða. Það er styrkur Fram-
sóknarflokksins að skoða málin
með skynsömum hætti þar sem eitt
útilokar ekki annað í hverju álita-
máli. Það er togstreita milli friðun-
arsjónarmiða og nýtingarsjónar-
miða.“
Er hœtta einmitt þarna á tog-
streitu milli þin og iðnaðarráð-
herra? Hvað um t.d. Eyjabakka?
Óttastu að þurfa að slá á fing-
urna á Finni?
„Við Finnur munum augljóslega
eiga mikið samstarf um þessi mál.
Að sjálfsögðu munum við ræða erf-
ið mál eins og umhverfis- og stór-
iðjumál og komast að skynsamlegri
niðurstöðu. Allir hafa eitthvað til
síns máls og það verður að taka til-
lit til raka og upplýsinga og vega og
meta hluti. Ég sé ekki fyrir mér
neina togstreitu við Finn Ingólfs-
son. Það kann að vera að ég veröi
hemill á Finn og hann á mig, en
auðvitað gildir það ekkert um Finn
einan, heldur alla ráðherrana. Ég
verð að taka tillit til þeirra og þeir
til mín. Það er eðli stjórnmálastarfs
að finna ásættanlega leið í ágrein-
ingsmálum.Það eru fleiri álitamál
en stóriðja. Vegaframkvæmdir á
viðkvæmum svæðum geta líka ork-
að tvímælis, svo dæmi sé tekið.“
Aðhyllistu grœna skatta, eða
mengunargjöld?
„Fari menn út í að innheimta um-
hverfísgjöld til að reyna að stýra
notkun eldsneytis eða annars sem
skaðar náttúruna, þá yrði væntan-
lega að lækka skatta af einhverju
öðm á móti, því ríkisstjómin stefn-
ir ekki að ahnennum skattahækk-
unum. Þetta mál verður til skoðun-
ar.“
„Varðandi Fljótsdalsvirkjun hef-
ur Alþingi í tvígang lögfest virkjun-
arleyfi til Landsvirkjunar. Þegar lög
um umhverfismat vora sett 1994 var
aftur samþykkt að Landsvhkjun
héldi fyrri heimild. Það er því að-
eins Alþingi sem getur tekið þessi
réttindi af Landsvhkjun. Lands-
vhkjun er í dag að gera fram-um-
hverfísmatsskýrslu. Stjórn Lands-
virkjunar getur ákveðið að fara með
þá skýrslu í kæruferli eins og um
lögformlegt umhverfismat væri að
ræða. Ég á ekki von á því að ríkis-
stjómin breyti stefnunni í þessu
máli.“
Er það þín skoðun?
„Ég tel að málið sé í eðlilegum
farvegi."
Hvað um aó staðfesta Kyoto-
bókunina?
„Stefna ríkisstjórnarinnar er að
ísland verði aðili að Kyoto-bókun-
inni þegar fyrir liggur fyrh ásætt-
anleg niðurstaða í sérmálefnum ís-
lands. Okkar sjónarmið eru þau að
við fáum nokkurs konar aukasvig-
rúm vegna þess að við eram að nýta
endumýjanlega orku I iðnaði okkar.
Auk þess er hagkerfi okkar það lít-
ið að eitt álver hefur hlutfallslega
mikil áhrif hjá okkur, mun mehi á
losun gróðurhúsalofttegunda en hjá
stærri þjóðum. Sérstaða okkar er sú
að auk þess að nota endurnýjanlega
orku höfum við hitaveituvætt og
eram því búin að laga hlutina gríð-
arlega mikiö miðað við önnur ríki.“
Viljum við einfaldlega fá að
pústa meir út?
„Þetta snýst ekki um það heldur
að okkur fmnst eðlilegt að tekið sé
tiilit til okkar sérstöðu. Við teljum
ingum kjósa 33 þing-
menn. Það er því fylli-
lega eðlilegt og mjög
mikilvægt fyrir Fram-
sóknarflokkinn að
velja tvo ráðherra af
þessu svæði vegna
þess að það nýja fylgi
sem flokkurinn ætlar
sér að fá i næstu kosn-
ingum hlýtur að þurfa
koma af þessu svæði.
Flokkurinn gæth sjón-
armiða þeirra sem búa
á landsbyggðinni en
einnig og ekki síður
þeirra sem búa hér á
höfuðborgars væðinu. “
Var það harðsótt
að koma þessum boð-
skap inn í kollinn á
forystu flokks sem að
verulegu leyti byggir
þingstyrk sinn á
meira vœgi dreifbýl-
isatkvœða en þéttbýl-
isatkvœða?
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra.
„Nei, enda segh það
sig sjálft þegar litið er
á ráðherrana. Þeh era
fjórir af landsbyggð-
inni og tveh af höfuð-
borgarsvæðinu."
Skoraði flokkurinn
ekki augljóslega holu í
höggi með því að út-
nefha þig sem ráð-
herra, konu á góðum
ungum aldri og úr
þéttbýli. Þurfti eitt-
hvað að velta vöngum
yflr( því?
„Þetta er skemmti-
legt líkingamál, en
rökin voru nokkuð
augljós: Það er skyn-
samlegt fyrir flokkinn að vera sýni-
legur á höfuðborgarsvæðinu og
velja ráðherra þaðan. Flokkurinn er
ekki, eins og margh hafa haldið,
gamaldags sveitaflokkur. Við erum
frjálslyndur miðjuflokkur sem höfð-
ar bæði til landsbyggðar og þéttbýl-
is.“
Rataði Halldór þá á besta
kostinn í stöðunni eftir að hafa
veðjað á Pál Pétursson en
höggvið siðan á hnútinn meö þvi
að hafa Pál inni hálft kjörtíma-
bilið en taka þá Valgerði inn?
sterkur listi sem náði góðum ár-
angri í kosningunum síðustu."
En hann hefur sótt að þér i
fyrsta sœtinu en hrokkið til
baka?
„Hjálmar Ámason er mjög hug-
myndaríkur og sterkur þingmaður
og hefur að sjálfsögðu áhuga á því
að standa sig vel. Það er því ekkert
óeðlilegt við það að hann sæki fram.
Það eru engin sárindi okkar i
milli.“
„Þetta var það besta að okkar
mati í þingflokknum enda náðist
samstaða og sátt um þessa skipan
mála. Hin pólitiska staða flokksins
er að sjálfsögðu þannig að lang-
sterkast og eðlilegast var að setja
inn tvo ráðherra af höfuðborgar-
svæðinu og fjóra af landsbyggð-
inni.“
Það hefur verið togstreita milli
ykkar Hjálmars Árnasonar og
einhvern stuðning hafði hann i
sinni heimabyggð i ráðherrastól.
„Auðvitað era þingmenn í stjóm-
málum til þess að hafa áhrif.“
Eru sárindi ykkar í milli?
„Nei, alls ekki. Á sínum tíma fór-
um við í prófkjör sem endaði
þannig að ég hlaut afgerandi stuðn-
ing í fyrsta sætið en Hjálmar góðan
stuðning í annað sætið. Þessi listi
fékk afar góða kosningu fyrh fjór-
um árum. í framhaldinu var ákveð-
ið að fara ekki í prófkjör aftur held-
ur stilla upp lista á síðasta kjör-
dæmisþingi. Um það var víðtæk sátt
og við Hjálmar studdum hvort ann-
að, hann mig í fýrsta sætið og ég
hann í annað. Út úr þessu kom
VflRHEVBSlft
Stefán Ásgrímsson
Hvernig samrýmist stóriðju- og
virkjanastefna þins flokks þeirri
stefnu sem Náttúruvernd ríkisins
fylgir?
„Framsóknarflokkurinn og ríkis-
stjómin vill ná sátt milli stóriðju og
náttúravemdar. Til að hún náist
þarf m.a. að efla mjög vitneskju al-
mennings um umhverfismál og hag-
kvæmni sjálfbærrar nýtingar náttt-
úrunnar. Ég vona að það náist á
kjörtímabilinu að ljúka gerð
rammaáætlunar um nýtingu vatns-
afls og jarðvarma þannig að einstök
svæði haldi vemdargildi sínu. Um-
hverflsráðuneytið kemur að þessari
vinnu sem er mjög umfangsmikil.
Ég tel að þessi áætlun fullgerð verði
mikilvægt skref í átt til sáttar um
þessi mál.
Hvað um svœði eins og Eyja-
bakka og Fljótsdalsvirkjun?