Dagblaðið Vísir - DV - 09.08.1999, Blaðsíða 16

16
enning
MÁNUDAGUR 9. ÁGÚST 1999 IjV
Þrumustuð
S.O.S. Kabarett gerist um borð í M.S.
Gígantík. Áhöfn og farþegar MS Gígantíkur
vilja fyrst og fremst skemmta sér og byggist
sýningin á söngvum og dansi en söguþráður er
léttvægur fundinn. Uppbygging kabarettsins
sem listforms minnir líka sumpart á karni-
valska skemmtun þar sem öllu ægir saman og
engin leið er að vita hvað kemur næst. Um
borð í Gígantík er kraftur og leikgleði í gangi
sem skilar sér vel til áhorfenda. Flest lögin eru
líka þekktir slagarar eins og My Way og Milord
en einnig eru fluttir frumsamdir textar við vel
kunn erlend lög.
S.O.S. Kabarett hefst í París - höfuðvígi kab-
arettsins - en teygir sig til Bandaríkjanna, þar
sem fyrirfinnast hjólbeinóttir kúrekar, Rúss-
lands, þar sem slokað er úr vodkaflöskum og
stiginn kósakkadans, og síðan alla leið á suður-
pólinn þar sem dansinn verður mörgæsadans.
Gígantík flakkar þannig um öll heimsins höf
og eru einkenni hverrar þjóðar um sig dregin
sundur og saman í háði. íslandið er hins vegar
að mestu leyti látið í friði, nema í stuttu stand-
up atriði um íslenska dægurlagatexta og svolít-
il íslensk rokksyrpa í kjölfarið. Þannig er þessi
kabarett „alþjóðlegur" á þann máta að við hlæj-
um ekki að hræsninni í henni Reykjavík held-
ur bara blindfullum Rússum. Nálægð kabar-
ettsins við áhorfendur, sem á blómatíma hans
var fólgin í pólitískri og þjóðfélagslegri ádeilu,
er því ekki til staðar en i stað kemur líkamleg
nálægð leikaranna við salinn sem er bæði
skemmtileg og nýstárleg.
Mjög stór galli á sýningunni er þó aula-
brandarar milli söngatriða sem eiga sjálfsagt
að heita orðaleikir en eru hreint og beint móðg-
un við alla eldri en fimm ára. Dæmi um slíka
brandara er að „dekki“ á skipi er æ ofan í æ
líkt við varadekk og talað er um að sleppa því
að leysa landfestar en leysa vind í staðinn.
Þessir hræðilegu brandarar eru oftast lagðir í
munn vesalings Jóhanni Sigurðarsyni sem þó
kemst eins vel frá ósköpunum og mögulegt er.
Sýningin skartar þremur þungavigtarmönn-
um: Pálma Gestssyni, Bergþóri Pálssyni og Jó-
hanni Sigurðarsyni sem óneitanlega eru sterk-
ir söngvarar og hafa svo mikla útgeislun að
viðkvæmum sálum kvenkyns stendur varla á
sama. Hinn reffilegi óperusöngvari, Bergþór
Pálsson, ber af, bæði hvað varðar söng og leik,
en þarna er hann í hlutverki slyttislegs
mömmudrengs og skilar því frábærlega. Pálmi
S.O.S. Kabarett hefst í París - höfuðvígi kab-
arettsins - en teygir sig til Bandaríkjanna,
þar sem fyrirfinnast hjólbeinóttir kúrekar,
Rússlands, þar sem slokað er úr vodkaflösk-
um og stiginn kósakkadans, og síðan alia
leið á suðurpólinn þar sem dansinn verður
mörgæsadans.
og Jóhann hafa líka karlmannlegar og flottar
söngraddir en minna mæðir á þeim sem leikur-
um.
Leiklist:
Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir
Kristjana Stefánsdóttir leikur Lúlú sem er
létt á bárunni og sumpart eins og pútnamóðir
af gamla skólanum. Lúlú er nokkurs konar
miðpunktur verksins og syngur flest lögin, auk
þess sem hinn nær ósýnilegi söguþráður snýst
um hana. Kristjana syngur óskaplega fallega og
er nærvera hennar skemmtileg þar sem óal-
gengt er að fólk sé ekki allt steypt í sama mót
á íslensku leiksviði. Kristjana hefur til að bera
reisn sem söngkona en mikið skortir á tilflnn-
ingu hennar þegar kemur að leikrænni tján-
ingu, hvort heldur sem um er að ræða í söng
eða leiknum atriðum. Þetta veikir þvi miður
heildaráhrif sýningarinnar.
Stúlkumar tvær, þær Elín Helga Svein-
björnsdóttir og Hrefna Hallgrímsdóttir, dansa
og syngja bakraddir og eru eitt helsta hreyfiafl
sýningarinnar. Þær eru bæði fallegar og frísk-
legar og dans þeirra er óaðfmnanlegur. Hljóm-
sveitin er að sama skapi frábær enda valinn
maður í hverju rúmi og skemmtilegt að sjá þar
Þorstein Gauta Sigurðsson píanóleikara í
broddi fylkingar.
S.O.S. Kabarett Loftkastalans er tilvalin
skemmtun fyrir þá sem ætla ekki heim að lok-
inni sýningu því óneitanlega gengur maður út
í þrumustuði. Sýningin er heldur ekki það löng
að maður sé orðinn dasaður og hvítvínið sem
drukkið var með dinnernum runnið út í veður
og vind (eins og oft vill brenna við í leikhús-
um). Engin hætta er heldur á því að gestir
gangi beygðir um garða við að íhuga stöðu sína
í lífinu eftir slíka kvöldstund. Og það er mikils
virði.
Fiugfélagið Loftur sýnir:
S.O.S. Kabarett
eftir Sigurð Sigurjónsson, Ástrós Gunnars-
dóttur og Karl Ágúst Úlfsson.
Leikstjóri: Sigurður Sigurjónsson.
Höfundur söngtexta: Karl Ágúst Úlfsson.
Danshöfundur: Ástrós Gunnarsdóttir.
Flytjendur: Jóhann Sigurðarson, Pálmi
Gestsson, Bergþór Pálsson, Kristjana Stef-
ánsdóttir, Elín Helga Sveinbjörnsdóttir og
Hrefna Hallgrímsdóttir.
Frumsýning í Loftkastalanum 7. ágúst 1999.
Eingöngu konsertar eftir Antonio
Vivaldi (16757-1741) voru fluttir á tónleik-
um í Skálholti síðastliðinn laugardag.
Bachsveitin í Skálholti hélt tónleikana en
sveitin samanstendur af fíðluleikurunum
Jaap Schröder og Rut Ingólfsdóttur, Guð-
rúnu Hrund Harðardóttur víóluleikara,
Peter Tompkins óbóleikara, Helgu Ingólfs-
dóttur semballeikara og fleiri.
í efnisskrá mátti lesa að leikið væri á
„hljóðfæri í stil barokktímans í lágri still-
ingu“ þar sem nótan A er 415 en ekki 440
Hz eins og vaninn er á síðari tímum. Fyrir
þá sem ekki vita hefur A ekki alltaf verið
440 Hz, A-ið á píanói Mozarts var t.d. 421,6
Hz og á 18. öldinni var það yfirleitt á bilinu
415 til 430 Hz (og aðrar nótur í hlutfalli við
það). 440 er hins vegar staðallinn 1 dag og
ef maður vill heyra barokkverk eins og
ætlast var til að þau hljómuðu-verður því
aö stilla hljóðfærin neðar, annars virkar
tónlistin yfirspennt.
Mörgum strengjaleikaranum þykir
vandasamt að „slaka á“ og flytja sig niður
á „barokktíðnina" og var það greinilegt í
fyrsta verki tónleikanna, Konsert í f-moll
fyrir strengi og fylgirödd F. XI nr. 35. í upp-
hafskaflanum voru fiðlurnar allt að því
falskar og í þokkabót var túlkunin óþarf-
lega þunglamaleg og varfærnisleg. Nú þýð-
ir Allegro ekki endilega að maður eigi að
vera léttúðugur og ábyrgðarlaus en tónlist-
in verður samt að flæða áfram sæmilega
áreynslulaust. Sú var ekki raunin hér en á
hinn bóginn voru hinir tveir þættir
konsertsins mun áheyrilegri enda fiðlu-
leikararnir komnir yfir byrjunarörðugleik-
ana og farnir að stilla saman strengi sína.
Fallegur samleikur
Næst á dagskrá var Konsert í C-dúr fyrir
tvœr fiölur, strengi og fylgirödd F. I. nr. 157
og voru það þær Rut Ingólfsdóttir og Svava
Bernharðsdóttir sem voru í einleikshlut-
verkinu. Konsertinn var ágætlega fluttur
þrátt fyrir fáeina hnökra hér og þar og
bestur var annar kaflinn þar sem samleik-
ur Rutar og Svövu var einstaklega fallegur.
í Konsert í d-moll fyrir tvö óbó, strengi og
Jaap Schröder fiðluleikari - lýrískur og friðsæll.
fylgirödd P. 302 var spilað á nýleg „gamal-
dags“ óbó og voru það óbóleikararnir Pet-
er Tompkins og Gunnar Þorgeirsson sem
léku einleik. Konsertinn var prýðilega spil-
Tónleikar
Jónas Sen
aður, einleikar-
arnir voru yfir-
leitt samtaka og
var túlkunin yfir-
veguð en þó lífleg.
Sama verður hins
vegar ekki sagt
um verkið sem á
eftir kom en það
var Konsert í c-
moll fyrir tvœr
fiölur, strengi og
fylgirödd F. I. nr.
14. Jaap Schröder
og Lilja Hjalta-
dóttir voru ein-
leikararnir og í
fyrsta kaflanum
var svo dauft yfir
túlkuninni að tón-
listin varð bein-
línis leiðinleg.
Annar kaflinn var
skárri, flutningur-
inn var lýrískur
og friðsæll en út-
koman þó merki-
lega flatneskjuleg
og hefði örlítið
meiri breidd í
styrkleika e.t.v.
gert hann áhuga-
verðari. Hraður
síðasti kaflinn var
bestur, túlkunin
var fjörleg og á
tíðum þróttmikil
og færri feilnótur
en í fyrsta kaflan-
um.
Síðasta yerkið á efnisskránni var
Konsert IX úr L'Estro Armonico fyrir fjórar
fiðlur, selló og kammersveit í F-dúr. Hann
hófst á hátíðlegu Andante, og því næst
tóku við tveir kraftmiklir Allegro-kaflar.
Hér var flutningurinn I fremstu röð, fiðl-
urnar voru fyllilega samtaka og útkoman
hin skemmtilegasta. Var þetta ágætur end-
ir á sæmilegum tónleikum.
Ellismellir í Skálholti
Listræn kynfesta
Allir þeir sem fylgst hafa með nýlistum á
undanfornum áratugum þekkja til Magnús-
ar Pálssonar myndlistarmanns sem markað
hefur djúp spor í mynd-
listina á landinu. Magnús
er nú búsettur í Lundún-
um en þessa dagana er
verk eftir hann að finna á
sýningu I Safnasafni Ní-
elsar á Svalbarðsströnd.
Margir kannast einnig
við Tuma son hans sem
verið hefur afkastamikill
á myndlistarsviði, m.a.
hafa verk eftir hann ver-
ið sýnd víða um Evrópu á
undanfórnum árum. Ef
ég man rétt er nýlega lokið sýningu í Sviss
á völdum verkum eftir hann. Sennilega eru
þeir færri sem kannast við þriðja myndlist-
armanninn í fjölskyldunni, Pétur Magnús-
son (á mynd frá 1982) enda hefur hann ver-
!ið búsettur í Hollandi til margra ára. Hann
hefur þó sýnt verk eftir sig hér heima með
reglulegu millibili.
Um helgina var opnuð sýning á verkum
eftir Pétur í Galleríi Sævars Karls við
Bankastræti þar sem listamaðurinn viðraði
hugmyndir sínar um tengsl tvívíddar og
þrívíddar. Sjálfsagt er næsta fátítt að þrír
myndlistarmenn úr sömu fjölskyldu séu
starfandi samtímis.
Bach-skjalasafn fundið
í tilefni af Bach-tónleikunum sem haldnir
voru í Skálholti um helgina, og svo auðvit-
að h-moll messunni eftir Bach (á mynd) sem
sungin verður með pomp og prakt um
næstu helgi, er ekki úr vegi að segja frá því
að nýlega fannst mikið skjala-og nótnasafn
Carls Philipps Emanuels Bachs, næstelsta
sonar Jóhanns Sebastians, í geymslu í
Kænugarði í Úkraínu.
í þessu safhi er að
finna nótur að u.þ.b.
500 verkum eftir ýmsa
meðlimi Bach-fjöl-
skyldunnar, þar á
meðal fjölda verka eft-
ir Carl Philipp sjálfan
sem hvorki hafa verið
gefin út eða leikin op-
inberlega.
Upprunalega var
þetta Bach-skjalasafti hluti af stóru safni 18.
aldar tónbókmennta í Berlín sem flutt var
til geymslu í Póllandi árið 1943 þegar loft-
árásir Bandamanna á höfuðborgina hófust
fyrir alvöru. Eftir stríðið flutti Rauði herinn
safnið til Moskvu og síðan til Kænugarðs.
Að sögn sérfræðinga hefur það ekkert látið
á sjá í tímans rás.
Þar sem Úkraína hefur nú gert gagn-
kvæman samning við Þjóöverja um heim-
sendingar allra þjóðargersema sem teknar
voru herfangi f síðari heimstyrjöldinni, eru
góðar líkur á því að þetta Bach-safn verði
sent til síns heima.
Ný færeysk mynd frumsýnd
I vikunni var ný færeysk kvikmynd frum-
sýnd í Kaupmannahöfn. Bye Bye Blue Bird
heitir hún og er gerð af Katrínu Óttarsdóttur,
sem margir íslenskir kvikmyndaáhugamenn
kannast við. í umsögnum danskra blaða er tal-
að um færeyska „road movie“ og ekki að
ástæöulausu. Myndin fjallar um tvær færeysk-
ar gellur sem dvalið hafa úti i heimi nokkra
hríð, en snúa heim í sitt gamla krummaskuð i
Færeyjum til að gera úpp ýmsar sakir við fjöl-
skyldur sínar og kunningja. Á leiðinni slæst í
fór með þeim drykkfelldur fyrrverandi sjóari
sem hefur lag á því að lenda alls staðar í slags-
málum, jafnt í gamaldags færeysku brúðkaupi
sem
hipphopp-
dansleik í
Tórshavn.
Stúlkurnar
eru leiknar af
þeim Hildig-
unni
Eydfinnsdótt-
ur - skyldi
hún vera af íslenskum ættum? - og Sigri Mitra
Gain en Johan Dalsdagrd leikur sjóarann og
er bestur að mati kvikmyndagagnrýnenda.
Tvær erlendar myndir eru nefndar sem
áhrifavaldar í tengslum við þessa mynd, Cold
Fever eftir Friðrik Þór og Thelma og Louise
eftir Ridley Scott.
Umsjón
Aðalsteinn Ingólfsson