Dagblaðið Vísir - DV - 13.08.1999, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 13. ÁGÚST 1999
13
Húsnæðiskerfið
er óskapnaður
Leigjendasamtökin voru
stofnuð um líkt leyti og
verðtrygging flármagns
tók gildi. Með verðtrygg-
ingunni hvarf grundvöllur
eldri stefnu: óverðtryggð
lán og ónýtir bankar.
Leigjendasamtökin settu
fram kröfu um nýja stefnu,
að Húsnæðisstofnun yrði
lögð niður í sinni gömlu
mynd, almennt lánakerfi
fært til bankanna og hlut-
verk Byggingarsjóðs yrði
að veita framkvæmdalán
til byggingar leiguíbúða og
félagslegra íbúða hvers
konar. Ættu slík lán að
vera til allt að 90 ára með
ca 3% vöxtum og verð-
tryggð.
Ævilöng leiga með samningi
Það er sjálfsögð krafa að allir sem
vilja eigi þess kost að búa í öruggu
leiguhúsnæði og samfélaginu ber að
ýta undir slíkt vegna hagkvæmni
þess og sparnaðar. Fólk ætti að eiga
þess kost að leigja sér hús með ævi-
löngum samningi og reka það sjálft
og viðhalda því, þ.e. að hafa full um-
ráð yfir húsi sínu án þess að þurfa
að kaupa það og án þess að taka lán.
Það er dýrt að skulda og áhrif þess
birtast á mörgum sviðum, ekki síst
kjaramálum. Tekjur fólks segja lítið
um kjör þess ef skuldirnar vantar.
Fólk á ekki skuldir sínar og hefur
þær ekki til ráðstöfunar.
Leigjendasamtökin fylgdu stefnu
sinni eftir með stofnun Búseta árið
1983. Slíkar íbúðir hafa um langan
aldur tíðkast í
öðrum löndum
austan hafs og
vestan. Hér olli
þröngt og heimskt
húsnæðiskerfi
margra ára bar-
áttu fyrir þessum
kosti og lauk með
sérstökum lögum
um Búseta. Búseti
fór síðan í spari-
fotin eins og fleiri
með aðstoð lána-
kerfisins og íbúð-
imar urðu of dýr-
ar.
Lóðir og lán
Þegar fréttist í
vetur af nýjum
húsnæðislögum vaknaði áhugi á
byggingu leiguibúða, helst timbur-
húsa (enda sementið frá Akranesi
alltaf verið svikin vara). Þá kom
spurning um lóðir og lán. Nýju
húsnæðislögin reyndust óskapnað-
ur. Eina réttlæting þess, fél. kerf-
ið, var lagt niður
og þar með
kaupleiguíbúðir.
Afleiðingin er
stjórrilaust okur.
Lofað var reglu-
gerð um leiguí-
búðir sem nú er
komin. Reglu-
gerðin er greini-
lega samin af
gömlum smala-
hundi - engin
framkvæmdalán og allir gömlu fé-
lagslegu stimplarnh- óbreyttir.
Þjóðnýting á fólki?
Til hvers var Húsnæðisstofnun
lögð niður? Hvers vegna má fólk
ekki búa í leiguíbúðum nema
vera stimplaðir aumingjar? Það
er orðin lagaskylda að kaupa
íbúðir. Enginn spyr nú um arð-
semi þessara viðskipta. Ætlar rík-
ið að græða á þvi að efla okur og
brask? Er þetta hugsað sem þjóð-
nýting á fólki? Á fyrstu 6 mán.
Kjallarinn
Jón Kjartansson
frá Pálmholti, formaður
leigjendasamtakanna
„Fólk ætti að eiga þess kost að
leigja sér hús með ævilöngum
samningi og reka það sjálft og
viðhalda því, þ.e. að hafa full um-
ráð yfír húsi sínu án þess að
þurfa að kaupa það og án þess
að taka lán.“
„Á fyrstu 6 mánuðum þessa árs fluttu 27 þús. manns heimili sitt skv. þjóð-
skrá. Það þýðir fyrir hvert heimili skuldbindingu 40 ár fram í tímann og
skuldaklafa" segir m.a. í greininni. (Myndin er alls óviðkomandl efni grein-
arinnar.)
þessa árs fluttu 27 þús. manns bindingu 40 ár fram í tímann og
heimili sitt skv. þjóðskrá. Það skuldaklafa.
þýðir fyrir hvert heimili skuld- Jón Kjartansson
Mannorð og samviska
Fátt er svo með öllu illt að það
hafi þó ekki einhvern ljósan
punkt. Nú, þegar kvótakerfið í
sjávarútvegi er loks að liðast sund-
ur samkvæmt eðli málsins (um að
réttlætið og sannleikurinn verði
að endingur sigurvegarinn) þá
stendur það eftir að ýmsir eru
brennimerktir ævilangt sem
ómerkilegir auraapar.
Hver héfði trúað því?
Allir þeir sem hafa orðið ríkir
vegna sölu og leigu afla-
heimilda, og hafa tekið
þátt í svindli aldarinnar
sem er að kveðja, hljóta
að hafa slæma samvisku.
Þeir hafa í raun selt
mannorð sitt fyrir lítið.
Betra er að geta horft í
augu samborgara sinna af
einurð og einlægni heldur
en að eiga illa fengið fé
inni á bankabók, á sama
tíma sem þeir sem minna
mega sín lifa við kjör sem
eru undir hungurmörk-
um vegna þess að vissir menn
slógu eign sinni á sameign þjóðar-
innar. Auðlind sem áður fyrr
brauðfæddi alla þjóðina, og það án
illinda.
Hver hefði trúað því að háæru-
verðugt Alþingi íslendinga myndi
standa að þeim andsamfélagslega
verknaði að semja lög sem heimil-
uðu fáeinum fjölskyldum að eigna
sér óveiddan fisk og ófæddan
einnig, og að gert væri ráð fyrir
því í lögunum að þessi eignaréttur
héldist endanlega, þrátt fyrir
heimsfrægan fyrsta kafla (nr. 38)
um stjóm fiskveiða.
En þar segir skýrt og skorinort
að allur nytjafiskur á íslandsmið-
um sé sameign þjóðarinnar, og út-
hlutun aflaheimilda myndi ekki
neinn varanlegan eignarétt. - Já,
það er í lögunum sem slá má und-
ir beltisstað - og standa á því.
Matarforðabúr þjóðanna
Sá gjörningur sem lýðræðislega
kosnir fulltrúar hennar kölluðu
kvótakerfi i fiskveiðum
var settur á undir því
yfirskini að um fisk-
verndunarsj ónarmið
væri að ræða, en var i
reynd úthugsað til að
vernda þá yfirgangs-
menn fyrir almenningi
sem slógu eign sinni á
sameign þjóðarinnar.
Nú er skollaleikur
stjórnvalda á íslandi
brátt á enda ranninn.
í skrifum mínum
hefur ávallt veg-
ið þungt að allur
fiskur í sjó, hvar
sem er í höfum
jarðar, sé matar-
forðabúr þjóð-
anna, og ef við-
komandi fisk-
veiðiþjóð geri sig
seka um rányrkju innan
sinnar fiskveiðilögsögu beri
náttúruverndarsamtökum
að skerast í leikinn.
Það eru fleiri en ég sem
hafa áhyggjur af svo mikilli notk-
un þungra trollvirkja og dragnóta
sem raun ber vitni um á íslands-
miðum. Ef til vill er landgrunn ís-
lands miklu verr farið af manna
völdum heldur en hálendið og
hinn margumræddi uppblástur á
hálendinu sem
sauðfénu er einkum
kennt um.
Myndir af land-
grunninu
Ég er einungis að
hugsa um þjóðina
og kynslóðir hennar
þegar ég hrópa á
norðurslóð á hjálp
og aðstoð náttúru-
vemdarsamtaka og
bið um að sendur
verði mynda-
tökukafbátur inn á
landgrunn íslands
og að kortlögð verði
þau svæði þar sem
búið er að mala nið-
ur allan kóral og
slétta út hraun-
dranga og breiður.
Með öðrum orðum að eyðileggja
uppeldisstöðvar og allt afdrep og
uppvaxtarskilyrði fiskistofna.
Athugum það, landsmenn góðir,
að stjórnvöld halda því fram að út-
gerðin sé ekki ríkisstyrkt. Auðvit-
að er það ekki rétt. Hvergi i heim-
inum hefur útgerðin slegið eign
sinni á rétt til einkaafnota á lifi-
brauði almennings í jafn ríkum
mæfi og hér á íslandi.
Garðar H. Björgvinsson
„í skrifum mínum hefur ávallt veg-
ið þungt að allur fískur í sjó, hvar
sem er í hófum jarðar, sé matar-
forðabúr þjóðanna, og ef viðkom-
andi fískveiðiþjóð geri sig seka
um rányrkju innan sinnar fisk-
veiðilögsógu beri náttúruverndar-
samtökum að skerast í leikinn.“
Kjallarinn
Garðar H.
Björgvinsson
útgerðarmaður og
bátasmiður
Með og
á móti
Leyfa íslenskir knatt-
spyrnudómarar meiri
hörku en koilegar þeirra á
meginlandi Evrópu?
Þjalfari belgíska liðsins Anderlecht
horföi á leik KR og Leifturs og sagði
við DV að sér fyndist dómarinn leyfa
mun meiri hörku en hann væri vanur.
Sami tónn hefur heyrst frá fleiri
erlendum aðilum sem komið hafa á
leiki hér á landi að undanförnu.
Spurningin er því hvort dómarar hér á
landi séu með aörar áherslur en gengur
og gerist í nágrannalöndunum.
Refsa ekki
fyrir gróf brot
„Já, það fer ekki á milli mála
og ég hef mjög góð dæmi um slíkt
frá leikjum á Akranesi að undan-
fomu. Það eru
fyrst og fremst
ljótu brotin aft-
an frá sem ís-
lenskir dómar-
ar eru of vægir
að refsa fyrir
og menn fá ít-
rekað aðeins
gul spjöld,
þrátt fyrir að
KSÍ hafi ræki-
lega gefið til
kynna að fyrir
slíkt eigi að refsa með rauðu
spjaldi. Þegar ÍA lék við ÍBV í
úrvalsdeildinni gerði Eyjamaður
sig sekan um klárt heftidarbrot
aftan frá en fékk aðeins gula
spjaldið. Þegar ÍA mætti KR fékk
KR-ingur gula spjaldið, með sem-
ingi að því mér fannst, fyrir ljótt
brot aftan frá. Og i ieik ÍÁvið
Keflavík var Skagamaður alltof
seinn í tæklingu og átti hiklaust
að fá rautt spjald en var sieppt.
Fýrr1 sumar kom hingað fmnsk-
ur dómari og dæmi leik ÍA og
Lokeren og hann rak Belga um-
svifalaust út af fyrir brot aftan
frá. Það eru þessi brot sem ís-
lenskir dómarar refsa ekki fyrir,
og hleypa þar með leiknum upp í
of mikla hörku.“
Þorgeir Jósefsson,
framkvæmdastjóri
og knattspyrnu-
áhugamaður.
Knattspyrnan
eröðruvísi
Gyifi Þór Orrason,
milliríkjadómari í
knattspyrnu.
„Nei, ég get ekki fallist á það
að við leyfum meiri hörku. En
talaði þessi ágæti þjálfari Ander-
lecht ekkert
um að knatt-
spyrnan væri
öðruvísi á ís-
landi en i Belg-
íu? Málið er
nefnilega að
það er sérstak-
ur knatt-
spymukúltúr í
gangi í hverju
landi og á
hverju svæði
fyrir sig og það þýðir ekki fyrir
dómara að ætla sér að breyta því.
Það er ekki leikin eins knatt-
spyrna í Brasilíu, Norður-Evr-
ópu og Suður-Evrópu. Dómgæsl-
an í hverju landi lagar sig því á
vissan hátt að knattspyrnunni
sem þar er spiluð. Hér á íslandi
eru til dæmis mikil áhrif frá
Englandi, sem þá koma væntan-
lega fram í dómgæslunni eins og
í knattspyrnunni sjálfri. En við
íslensku dómararnir fáum ná-
kvæmlega sömu fyrirmæli og
kollegar okkar í öðrum löndum,
hvort sem það er í Englandi,
Þýskalandi eða Belgíu." -VS
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskilur
sér rétt til að birta aðsent efni á
stafrænu formi og í gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is