Dagblaðið Vísir - DV - 27.08.1999, Qupperneq 14

Hamingjuleit í úthverfunum
Kvikmyndin Lífshamingja
(Happiness) þykir ísköld en um leið
hrottalega fyndin. Hún vakti mikla
athygli á Cannes í fyrra þar sem
hún fékk verðlaun gagnrýnenda.
Leikstjóri og handritshöfundur er
Todd Solondz, sem á að baki eina
aðra mynd í fullri lengd, hina
bráðsmellnu „Welcome To The
Dollhouse“, sem fjallar um eymdar-
legt líf unglingsstelpu í úthverfi í
New Jersey. Happiness gerist
einnig í úthverfi í New Jersey svo
það kemur ekki á óvart að Todd
var sjálfur alinn upp í úthverfi í
Newark í New Jersey. Hann gekk í
New York University Film School
og fékk þar verðlaun fyrir þrjár
stuttmyndir, Feelings, Babysitter
og Schatt’s Last Shot. Eftir útskrift-
ina gerði hann svo stuttmyndina
How I Became a Leading Artistic
Figure in New York City’s East
Village Cultural Landscape fyrir
Saturday Night Live-grínþáttinn.
Allt í flækju
í nýjustu myndinni skoðar Todd
þá hugmynd sem grasserað hefur í
Vesturlöndum með aukinni vel-
megun að tilgangur lífsins sé að
vera hamingjusamur. Hann veltir
þessari hugmynd fyrir sér og finn-
ur e.t.v. einhver ný svör við hinni
klisjulegu spurningu: Hvað er ham-
ingja?
Þrjár systur eru í forgrunni.
Kennslukonan Joy er orðin þrítug
en býr enn þá í húsi foreldra sinna.
Foreldrarnir er sjálfir fluttir til
Flórída þar sem þeir eiga eymdar-
daga á eftirlaununum. Joy vonar
að hamingja og lífsfylling í starfi sé
handan við homið. Hún hættir
með kærastanum, Andy, og byrjar
með einum nemanda sínum, hin-
um rússneska Vlad, sem er þjófur.
Hinar systurnar, húsmóðirin
Trish og þokkafulli rithöfundurinn
Helen, kenna í brjóst um systur
sína en eiga þó sjálfar í basli með
lífið. Helen vill glæða skáldskap
sinn með hættulegu lífemi og fer í
því augnamiði til fundar við
ókunnan aðdáanda sem hefur of-
sótt hana lengi. Þá kemur í ljós að
aðdáandinn er hættulausi einstæð-
ingurinn Allen, sem býr í næsta
húsi. Hann á svo sjálfur leynilegan
aðdáanda, Kristínu, sem er jafnvel
meiri lúði en Allen en síður en svo
jafnhættulaus.
Allen léttir á sínu óendurgoldna
ástarvafstri við sálfræðinginn sinn,
Bill, sem er giftur Trish. Bill er þó
með hugann við allt annað því
hann ber óstjórnlegar tilfmningar
til barnsungs vinar sonar síns, sem
hann hefur misnotað.
Hinn einmana Allan (Philip Seymour Hoffman) hittir goðið sitt, Helenu (Lara
Flynn Boyle). Vandræðaleg þögn. Er þetta hamingjan?
m w / a a
Pi)ar ars'j-^jr
Three Season gerist í Víetnam og
segir frá venjulegu fólki sem býr
við minningar um stríðið og er að
reyna að finna sér stað í nýju sam-
félagi. Persónurnar eru meðal ann-
ars Ken An, blómasölustúlka sem
kemst í návígi við anda i yfirgefnu
musteri, Hai, sem keyrir leiguhjól
og fellur fyrir gleðikonu sem hefur
afgerandi áhrif á hann og svo er
það Bandaríkjamaðurinn Hager
sem kemur til Víetnam í leit að
konu sem hafði kynnst.
Myndin er gerð fyrir bandaríska
peninga og er fyrsta kvikmyndin
sem Bandaríkjamenn gera i Ví-
etnam frá því stríðinu lauk. Allir
leikarar í myndinni eru ví-
etnamskir, nema Harvey Keitel,
sem að sjálfsögðu setur mikinn
svip á myndina eins og hann gerir
yfirleitt í þeim kvikmyndum sem
hann leikur í. Leikstjóri er Tony
Bui sem fæddist í Víetnam en hef-
ur búið í Bandaríkjunum siðan
hann var tveggja ára gamaU. Three
Seasons var fyrst sýnd á kvik-
myndahátíðinni í Sundance þar
sem húnn vann tU þrennra verð-
launa sem besta dramatíska mynd-
in, besta kvikmyndataka og þá
völdu áhorfendur hana bestu kvik-
myndina á hátíðinni. Frá
Sundance lá leið myndarinnar á
Kvikmyndahátíðina 1 Berlín þar
sem hún tók þátt í aðalkeppninni.
Three Seasons segir
frá nokkrum persón-
um í Víetnam og er að
mestu leyti á víet-
nömsku þótt framleið-
endur séu bandarískir.
Three Seasons
- Bandaríkin/Víetnam 1999
Three Seasons. Harvey Keitel leikur
Bandaríkjamanninn Hager sem kom-
inn er aftur til Víetnams.
Lelkstjóri: Tony Bui.
Handrlt: Timothy Linh og
Tony Bui.
Kvikmyndataka: Liza
Rinzler.
Klipping: Keith Reamer.
Tónlist: Richard
Horowitz.
Lelkarar: Harvey
Keitel, Don Duong,
Zoe Bui og Nguyen
Ngoc Hiep.
Ratcatcher segir sögu af dreng sem er á mörkum þess að vera barn og
ungiingur og finnur fyrir ánægju og vonbrigðum.
Rottuvei
Ratcatcher gerist í Glasgow 1973
og er aðalpersónan James
Gillespie. Allt í einu finnur hann
fyrir því að heimur bámsins er að
hverfa frá honum. Honum finnst
faðir sinn ekki lengur skemmtileg-
asti maðurinn sem hann þekkir og
skammast sín stundum fyrir hann
og nú vill hann alls ekki leika leng-
ur við yngri systur sína. Það sem
Ratcatcer
- Skotland 1999
Lelkstjórn og handrlt:
Lynne Ramsey.
Kvikmyndtaka: Alvin H.
Kuchler.
Kllpping: Lucia
Zucchetti. ;
Tónllst: Rachel Portman.
Lelkarar: William Eadie,
^ Tommy Flanagan, ;
Mandy Matthews og
Leanne Mullen.

honum langar til er að vera með-
limur í strákagengi í hverfinu en
er of ungur. Þannig að um stund
einangrast hann. Þegar foringi
strákaklíkunnar býður honum loks
að vera þáttakandi í prakkaraskap
gegn fjórtán ára stúlku, Margaret,
grípur hann tækifærið en fær fljótt
eftirþanka og snýst á sveif með
stúlkunni og mynda þau tvö sam-
band sem er á mörkum þess að
vera vinskapur og ást. Aðstæður
gera það að verkum að James verð-
ur að kjósa á milli þess að vera í
hinni eftirsóttu strákaklíku eða
halda vinskapnum við Margaret.
James er vandi á höndum og má
segja að þetta sé fyrsta fullorðins-
vandamálið sem hann þarf að
takast á við.
Leikstjóri og handritshöfundur
Ratcatcher, Lynne Ramsey, útskrif-
aðist frá National Film School 1995
og ári síðar fékk hún dómnefndar-
verðlaun á kvikmyndahátíðinni í
Cannes fyrir stuttmynd sína, Small
Deaths. Tvær aðrar stuttmyndir
hennar, Kill the Day og Gasman,
hafa einnig verið verðlaunaðar og
fyrir Gasman fékk hún sín önnur
dómnefndarverðlaun í Cannes.
Ratcatcher er fyrsta kvikmyndin í
fullri lengd sem hún leikstýrir.

William Eadie leikur hinn tólf ára
James, sem finnur fyrir breytingum á
lífi sínu.
Að mála sig út í horn
Todd gerir út á tragikómedíuna,
hið grátbroslega. Hann heldur full-
komnu jafnvægi og áhorfendur
eiga oft erfitt með að gera upp við
sig hvort þeir ættu að hlæja eða
gráta.
„Ég á mjög erfitt með að flokka
niður í tvo hópa það sem hlægir
mig og það sem mér finnst sorg-
legt,“ segir leikstjórinn. „Það er
húmor í sumum atburðum, sem
um leið raska ró okkar og eru sorg-
legir. Persónumar í myndinni er
áhugaverðar af því þær eiga í svo
miklum andlegum krísum að segja
má að þær hafi málað sig út í horn
í lífinu. Mér finnst það aðdáunar-
vert að þær geti yfirleitt farið á fæt-
ur á morgnana.“
Happiness er mynd sem án efa á
eftir að verða umtöluð hér sem
annars staðar. Hún mun sitja lengi
í þeim sem sjá hana og vekja upp
áleitnar spumingar um vestræna
menningu í lok aldarinnar og leit-
ina að hamingjunni.
Persónurnar í
Happiness hafa málað'
sig svo langt út í horn
í lífinu að það þykir
aðdáunarvert að þær
geta komið sér á
lappir á morgnana.
.
Happiness
- Bandaríkin 1998
Lelkstjórn og handrlt:
Todd Solondz.
Kvikmyndataka:
Maryse Alberti.
Tónllst: Robbie Kondor.
Lelkarar: Jane Adams, Cynthia
Stevenso.n. Lara Flynn Boyle,
Elizabeth Ashley, Dylan
Baker, Ben Gazzara
og Philip Seymour
Franco Zefferelli byggir Tea For Mussolini á
endurminningum úr æsku sinni og er myndin
um munaðarlausan dreng sem elst upp meðal
enskra kvenna á Ítalíu.
Te með Mussolini
Einn þekktasti leikstjóri ítala,
Franco Zefferelli, leikstýrir Tea
For Mussolini og rifjar hann upp
minningar úr æsku í gegnum mun-
aðarlausan dreng. Móðirin er dáin
og faðir hans hefur látið hann í
fóstur til enskrar konu, Mary
(Joan Plowright), sem er ein nokk-
urra enskra kvenna sem hafa
hreiðrað um sig í Florence og er
hópnum stjómað af Hester (Maggie
Smith), sem telur að þær séu allar
undir verndarvæng Mussolinis og
að hann muni verja þær þegar
seinni heimstyrjöldin hefst. Þær
hafa rangt fyrir sér því bresku
konunum er safnað saman og þær
látnar á hótel sem er gætt. Þar
hitta þær fyrir hina amerísku Elsu
(Cher), sem hefur verið dugleg að
finna ríka eiginmenn. Hún finnur
til með ensku konunum og borgar
fyrir þær reikninga svo þær geti
dvalið á hótelinu. Þrátt fyrir þetta
líta ensku konumar hana horn-
auga og reyna að forðast hana. Þeg-
ar Bandaríkjamenn hefja sinn
ir, Hamlet, Romeo og Julia og
Much ado about Nothing. Þá hefur
hann gert kvikmyndir eftir óper-
unum, Carmen, Othello, Cavalleria
rusticana, La Boheme og La Travi-
ata.

m
Cher leikur hina amerísku Elsu sem
giftist ríkum eldri mönnum.
Judi Dench leikur eina af bresku konunum sem mynda saman hóp.
stríðsrekstur er hún sett undir
saman hatt og þær bresku. Um
sama leyti uppgötvar hún að nú-
verandj eiginmaður hennar hefur
blekkt hana, hann er enginn auð-
jöfur, heldur Gestapo-maður sem
hefur fengið hana til að skrifa allar
eigur sínar á hann. Þegar þær
ensku frétta þetta þjappa þær sér
saman um Elsu og hún verður ein
af þeim.
Franco Zefferelli fæddist í Flor-
ence 1923 og hefur í langan tíma
verið einn af leiðandi leikstjórum í
evrópskri kvikmyndagerð. Hann
1 er ekki afkastamikill, gerir um það
bil eina kvikmynd á þriggja ára
fresti. Klassíkin er honum hugleik-
in sem og óperur og hefur hann
gert einar þrjá Shakespeare-mynd-
. .
Té con Mussolini
- Ítalía 1999
Lelkstjórl: Franco
Zefferelli.
Handrit: John Mortimer
og Franco Zefferelli.
Kvikmyndataka: David
Watkin.
Klipping: Tariq Anwar.
Tónlist: Stefano Amaldi
og Allesio Vlad.
Lelkarar: Cher, Judi
Dench, Joan Plowright,
Maggie Smith og Lily
Tomlin.
& /yv V’Ö'H1,
o
k U S 27. ágúst 1999
14