Dagblaðið Vísir - DV - 20.09.1999, Blaðsíða 14

Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aöstoöarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift: ÞVERHOLTI11, 105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverö á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Stuðningur vex
Niöurstaða skoðanakönnunar DV um hvort rétt sé
að byggja virkjunarlón í Eyjabökkum er áfall fyrir þá
sem í nafni náttúruvemdar hafa barist fyrir þvi að
Eyjabökkum verði þyrmt. Meirihluti þeirra sem af-
stöðu tóku er að vísu andvígur virkjun Eyjabakka en
það sem mestu skiptir er að andstæðingum fer fækk-
andi.
Eftir því sem umræðan verður meiri og deilurnar
harðari fækkar þeim sem leggjast gegn virkjun Eyja-
bakka og stuðningurinn vex að sama skapi. í byrjun
þessa árs voru tveir af hverjum þremur landsmönnum
andvígir virkjun en aðeins rúmlega hebningur nú.
Landsbyggðarfólk er hlynntara virkjun en höfuðborg-
arbúar og fylgismenn stjórnarflokkanna eru á því að
byggja uppistöðulón í Eyjabökkum. Þeir sem í nafni
náttúruverndar hafa barist gegn virkjuninni hafa því
látið undan síga - eru að tapa áróðursstríðinu. Þetta er
enn merkilegra þegar efnahagslegt góðæri sem íslend-
ingar hafa búið við undanfarin ár er haft í huga. í
sjálfu sér er lítið sem kallar á virkjun annað en almenn
skynsemi og forsjálni fyrir framtíðina. Fyrirhyggja er
íslendingum hins vegar ekki mjög í blóð borin.
Andstæðingar virkjunar Eyjabakka mimu ekki gef-
ast upp. Þegar þing kemur saman innan fárra vikna
verður vafalítið tekist hart á um Eyjabakka og náttúru-
verndarsinnar munu krefjast þess að virkjunin fari i
svokallað umhverfismat. Mikill meirihluti er fyrir að
gert verði umhverfismat á Eyjabökkum en leiða má lík-
ur að því að stuðningurinn eigi eftir að minnka á kom-
andi mánuðum. Þegar abnenningur gerir sér grein fyr-
ir að umhverfismat mun fresta virkjun um óákveðinn
tíma - gera virkjunaráformin liklega að engu - breyt-
ast viðhorfin. Krafan um umhverfismat er krafa um að
ekki verði virkjað.
Seinheppni Austfirðinga, Landsvirkjunar og annarra
sem vilja virkjun er gott atvinnuástand og almenn hag-
sæld. Á tímum atvinnuleysis og efnahagslegs harðræð-
is myndi krafa um umhverfismat falla í grýttan jarð-
veg.
Skynsemi Seðlabanka
Skynsemi réð ríkjum síðasta föstudag þegar Seðla-
bankinn hækkaði vexti bankans í viðskiptum við lána-
stofnanir. Vaxtahækkunin kemur í kjölfar frétta um
aukna verðbólgu - mun meiri en reiknað hafði verið
með. Augljóst er að vextir banka og sparisjóða eiga eft-
ir að hækka á næstu dögum og með því ætti að draga
úr eftirspurn eftir lánum og þar með er slegið að ein-
hverju leyti á þenslu.
Fyrir réttri viku var Seðlabankinn gagnrýndur hér i
leiðara að grípa ekki til aðgerða - að stiga ekki á
bremsumar. Á það var bent að bankinn hefði brugðist
of seint við þenslumerkjum í hagkerfinu á þessu ári.
Seðlabankinn hefur síðustu ár fylgt aðhaldssamri
stefnu í peningamálum og komið í veg fyrir að verðlag
færi úr böndunum þrátt fyrir ístöðuleysi í opinberum
fjármálum. „Hafi einhvern tíma verið nauðsynlegt að
beita aðhaldi í peningamálum er það einmitt nú,“ sagði
í leiðara DV. Seðlabankinn hefur tekið undir þessa
gagnrýni með aðgerðum sinum fyrir helgi.
Óli Björn Kárason
MÁNUDAGUR 20. SEPTEMBER 1999
„Af öllu þessu máli er þvílíkur pólitískur fnykur, að manni slær fyrir brjóst," segir Sigurður í greininni. -
Kjúklingabúið að Ásmundarstöðum.
Neytendum
afneitað
Samviskusamir starfs-
menn Heilbrigðiseftirlits
Suðurlands ollu furðu-
legum taugatitringi í
sumar, þegar þeir afréðu
að taka hlutverk sitt al-
varlega og afhjúpa megn-
an sóðaskap og aðra
ósvinnu í stærsta
kjúklingabúi landsins að
Ásmundarstöðum, sem
framleiðir Holtakjúkling.
Hafði forstjóri Holta-
kjúklings áður orðið ber
að vítaverðu kæruleysi
bæði í Búðardal og á
Hellu, þannig að full
ástæða var til að taka
málið föstum tökum.
En þá risu upp héraðs-
dýralæknir, sem hefur
drjúgar tekjur af
kjúklingabúinu, heilsu-
gæslulæknir og heilsu-
nefndarformaður svæðis-
ins og sökuðu skyldu-
rækna starfsmenn Heil-
brigðiseftirlitsins um að
fara offari og skaða bæði
búið og atvinnugreinina.
Heilbrigðisnefnd Suður-
lands, sem er póltískt
skipuð, krafðist lögreglu-
rannsóknar á frumkvæði
eftirlitsmannanna, en
taldi ekki ástæðu til að _______
láta rannsaka starfsemi
Holtakjúklings. Af öllu þessu máli
er þvílíkur pólitiskur fnykur, að
manni slær fyrir brjóst.
Hljóð úr horni
Ekki tók betra við þegar Hjálmar
Árnason tók sér fyrir hendur að for-
dæma eftirlitsmennina og saka þá
um fúsk og brot á lögboðinni þagn-
arskyldu. Birti hann kjallaragrein
hér í blaðinu llta ágúst til aö and-
mæla tímabærum leiðara Jónasar
Kristjánssonar, og var þvílíkt sam-
Kjallarinn
Sigurður A.
Magnússon
rithöfundur
safn af aulafyndni
og almennu
kjaftæði, að maður
fór að velta fyrir
sér, hvort Árni
Johnsen væri endi-
lega nærtækasti
skotspónn gárung-
anna þegar greind-
arvisitölu alþingis-
manna ber á góma.
Hér er dæmi um
málflutning þing-
mannsins: „Auðvit-
að er þetta aðfor op-
inbers aðila að fyr-
irtæki og heifli bú-
grein. En aðförin
stendur á brauðfót-
um. Það hefur
nefnilega ekkert
„Værí ekki skömminni skárra að
hverfa frá landlægri hræsninni og
leggja niður þær stofnanir sem
ætlað er að hafa eftirlit og veita
aðhald? Visindasiðanefnd hefur
nýlega verið gerð ómarktæk.
Næst mætti afnema opinbert eft-
irlit með heilbrigðisháttum í mat-
vælaframleiðslu landsmanna.“
óyggjandi komið fram um að Ás-
mundarstaðabúið sé ' sýkt eða
hættulegt."
Þessi vaöall þingmannsins stang-
ast óþyrmilega á við alkunnar stað-
reyndir. Fyrir tæpu ári var gerð
könnun á kjúklingum sem leiddi í
Ijós að tveir þriðju hlutar þeirra
voru með kamfýlugerfl, aflir frá Ás-
mundarstöðum. Því var haldið
leyndu og ekkert aðhafst fyrren
Heilbrigðiseftirlit Suðurlands tók á
sig rögg í sumar. Þingmanninum
þykir fásinna að gera veður út af
því að sýkingar hafa margfaldast á
næstliðnum árum.
Á fyrri helmingi áratugarins
voru árlegar sýkingar um 40 tals-
ins. Á árunum 1996-97 tvöfólduðust
þær og voru um 90 talsins árlega. í
fyrra ruku sýkingar uppí 220 og eru
orðnar 255 það sem af er þessu ári.
Þessar tölur þykja þingmanninum
hlægilegar bomar saman við millj-
ónagróðann sem vinnubrögð óvand-
aðra kjúklingaframleiðenda færa
þeim. Þjáningar og aðrar hremm-
ingar þeirra sem sýkst hafa eru að
hans mati ekki umræðu verðar.
Fela skai ósómann
Það sem uppúr stendur í öllu
þessu furðulega málaþrasi og við-
brögðum þeirra, sem hyggjast ráða
1 ferðinni, er sú einfalda stað-
reynd að neytendur eru huns-
aðir. Hagsmunir þeirra skulu
ævinlega fyrir borð bornir
þegar þeir rekast á hagsmuni
framleiðenda og peningavalds.
Fyrirtæki skulu hafa lög-
verndaða heimild til að fram-
leiða svikna eða heilsuspill-
andi vöru ef hún skilar hagn-
aði, og helst þyrfti að tryggja
með brigslum eða hótunum að
lögskipaðir eftirlitsmenn geri
ekki uppskátt um ósóma sem
þeir kunna að komast á snoð-
Væri ekki skömminni skárra að
hverfa frá landlægri hræsninni og
leggja niöur þær stofnanir sem ætl-
að er að hafa eftirlit og veita að-
hald? Vísindasiðanefnd hefur ný-
lega verið gerð ómarktæk. Næst
mætti afnema opinbert eftirlit með
heilbrigðisháttum í matvælafram-
leiðslu landsmanna. Þá gætu
Hjálmar Árnason og skjólstæðingar
hans óáreittir farið sínu fram og
boðað fagnaðarerindi fjármagnsins.
Sigurður A. Magnússon
Skoðanir annarra
Varðveizla kaupmáttar-
aukningar
„Það er ánægjulegt, að nýr formaður Samtaka at-
vinnulífsins boðar undirbúning að samningsgerð á
almennum vinnumarkaði, því fyrstu samningar
renna út 15. febrúar nk. og síðan hver af öðrum út
árið 2000. Höfuðhlutverk vinnuveitenda og verka-
lýðsforystunnar í þeirri samningagerð hlýtur að
vera varðveizla þeirrar miklu kaupmáttaraukning-
ar, sem náðst hefur, og leggja sitt af mörkum til þess,
að íslendingar geti áfram vænzt bættra lífskjara í
upphafi nýrrar aldar.“
Úr forystugrein Mbl. 17. sept.
Framfarir í öllum búgreinum
„Landbúnaðurinn þarf stöðugt að reyna að koma
því á framfæri hvað er að gerast og að hér verði ekki
algjör stöðnun á öllum sviðum. Það eru erfíðleikar á
mörgum sviðum og við þurfum að auka skilning
þjóðarinnar á þeim. En við þurfum líka að koma því
á framfæri að það er margt jákvætt að gerast og það
eru víða framfarir. Reyndar hafa verið mjög merkar
framfarir í öllum búgreinum þótt afkomuerfiðleikar
bænda skyggi á alla umræðuna í dag.“
Sigurgeir Þorgeirsson í viðtali við Dag 17. sept.
„Vísindasamfélagiö“ og
náttúruvernd
„Það er fagurf og gott hlutskipti að ætla sér að
leggja náttúrunni lið. En við lifum á auðlindum jarð-
ar. Líf okkar markast einmitt nokkuð af þvi að við
berjumst við náttúruna, andæfum náttúruöflunum
... Hver vill skaða náttúruna og skerða lífsskilyrði af-
komenda okkar? Hver vill Mývatn dautt? ... En eng-
inn kemst af án þess að nýta sér gjafir jarðar á einn
eða annan hátt. Tal um annað er blekking. Komi í
ljós að námavinnsla Kísiliðjunnar sé dýru verði
keypt verður henni lokað ... Þeir sem sækjast eftir
áframhaldandi námaleyfi munu að sjálfsögðu beygja
sig fyrir staðreyndum. Er til of mikils mælst að „vís-
indasamfélagið" gjöri slíkt hið sama?“
Sigurjón Benediktsson í Mbl. 17. sept.