Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.1999, Page 11

Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.1999, Page 11
FÖSTUDAGUR 15. OKTOBER 1999 lennmg 11 Gripir segja líka sögu Eins og getið var hér á síðunni í gær verður í kvöld opnuð hönnunarsýning að Garðatorgi 7 í Garðabæ í tilefni af stofnun Hönnunarsafns ís- lands. Á morgun verður svo efnt til málþings i fyr- irlestrarsal Fjölbrautaskólans í Garðabæ um stöðu og hlutverk slíkra safna. Meðal frummælenda á málþinginu er hollénski iðnhönnuðurinn og list- fræðingurinn Reyer Kras, deildarstjóri hönnunar- deildar hins virta Stedelijk museum, nútímalista- safnsins í Amsterdam. Hann er kominn til íslands í annað sinn þvi i fyrra kom hann hingað til að kynna sér íslenska hönnun og velja muni á nor- ræna hönnunarsýningu í heimaborg sinni. Urðu þá margir undrandi á vali hans en íslensku mun- imir vöktu mikla athygli á sýningunni. Safn til sögu hlutanna - Nú er hönnunarsafnið okkar varla fætt, það hefur verið stofnað en ekki opnað, ef svo má segja. Hver finnst þér að ættu að vera fyrstu skylduverk þess? „Ég er aðkomumaður og lít á ísland sem at- hyglisverða þversögn," svarar Reyer. „Það er geysilega stórt land langt úti í hafl en íbúar ósköp fáir, og mín fyrsta hugsun var þessi: Hvað í ósköpunum vilja þau með hönnunarsafn? Þá minntist ég þess sem ég upplifði og sá hér í fyrra af íslenskri hönnun, og hugsaði með mér að ein fyrsta skylda þessa safns ætti að vera að safna til sögu hlutanna á íslandi. Finna og varðveita hluti sem tengjast vinnu fólks og hvers konar sköpun- arstarfi, jafnvel gegnum aldimar. En safnið er kallað „museum" á ensku og það felur í sér að þar eigi að varðveita fagra muni. Hlutverkið verður þá tvenns konar, annars vegar að varð- veita gripi sem tengjast iðnhönnun, hins vegar listhönnun. Hvorugu er safnað skipulega hér á landi nú nema þá af einstaka einkasöfnurum. Ég held að full ástæða sé til að efla svona safn,“ heldur Reyer áfram. „ísland á sér stór- kostlegan arf í rituðu máli og það sem ég hef séð af hönnun hér á landi er nógu athyglisvert til að ómaksins vert sé að halda því til haga.“ Vogir og net Sýningin í listasafninu í Amsterdam fyrr á þessu ári hét Nordic Transparencies og vakti mikla athygli, ekki síst ís- lendinga sem sáu hvaða mun- ir voru valdir héðan. Aðal- steinn Ingólfsson skrifaði í sýningarskrána: „Við vissum ekki að við værum hönnuðir fyrr en Reyer Kras kom frá Hollandi og sagði okkur það!“ - Hvað var það sem þú valdir? „Ég valdi til dæmis vog sem notuð er til sjós til að vigta fisk, tæki til að telja seiði í fiskeldisstöðvum, afskaplega fallegt áhald, björgunamet Markúsar, merki sem sett eru á fiska til að komast að því hvert þeir fara, afar athyglis- verða blöndu af hátæknigrip og fagurri hönnun..." - Heldurðu að hönnuðir þessara hluta hafi meðvitað hugsað um ásýnd þeirra? „Nei, ég held að þeir hafi fyrst og fremst hugsað um notagildið. Lögun hlutanna þjónar því líka en fegurðin kom eins og bónus. Svo valdi ég líka stóla, þann fræga Sól- eyjarstól og þrjá stóla eftir Sigurð Gústafsson. Allir hafa alveg nýtt form sem aldrei hefur sést fyrr. Einnig valdi ég textíl eftir Helgu Pálinu Brynjólfsdóttur sem er textil- hönnuður á heimsmæli- kvarða og Margréti Adolfs- dóttur sem starfar í Englandi 9g gerir ótrúlega fallega hluti. I stuttu máli þá hafið þið - án þess að vita það - ykkar eigin stíl sem mér finnst verulega athyglisverður." - Það er einkennilegt! segir blaðamaður og er raunveru- lega hissa. „Nei, það er ekkert svo ein- kennilegt,“ segir Reyer Kras, „þetta tengist menningu ykkar, sögu, landslag- inu, jafnvel sagnaarfinum. Hann er mettaður af töfrum og göldrum og ég er viss um að fólk sem er orðheppið og hugmyndaríkt í máli - og íslend- ingar eru sagnamenn - það er líka hugmynda- ríkt þegar kemur að því að búa til hluti. Hönn- un er sögukúnst. Gripir segja líka sögu. Stóll er meira en stóll, hann segir sögu.“ Túrbínur eru fallegar Reyer Kras sagði hugfanginn frá heimsókn sinni í byggðasafnið á Skógum þar sem Þórður Tómasson hafði gengið með honum um safnið og skýrt fyrir honum það sem þar var að sjá. Með- al annars hafði hann numið staðar við hvert org- el á staðnum og leikið lítið lag fyrir gestinn. „Þórður er makalaus maður,“ segir Reyer. „Ó, að maður yrði svona hress áttræður! Á eftir fór- um við út í litlu kirkjuna sem er helguð heilög- um Nikulási, þjóðardýrlingi Hollendinga sem halda upp á afmæli hans með ijölskylduhátíð 6. desember ár hvert. Margir söngvar tengjast þessu afmæli og það vissi Þórður, og þegar við komum út í kirkju settist hann við orgelið og lék nokkra þeirra fyrir mig. Þarna upplifði ég smá- skika af Hollandi lengst uppi í sveit á íslandi!" Reyer Kras fann svolítið annað á Skógum sem hann leggur áherslu á að glatist ekki. Það voru heimasmíðaðar túrbínur í rafstöðvar sem marg- ir bændur komu sér upp af eigin rammleik á fyrstu árum rafmagnsins hér á landi, búnar til úr alls konar tilfallandi járni og stáli. „Þessum gripum fer snarfækkandi en þeir mega ekki týn- ast alveg. Þeir eru sumir óhemju hugvitsamlega gerðir og furðulega fallegir þó að áreiðanlega hafi aldrei verið hugmyndin að búa til fagra gripi, bara nothæfa. Slíka gripi eiga íslendingar að læra að meta, þeir segja okkur svo margt um sköpunarkraft fólks og meðfæddan smekk." Reyer Kras hefur ákveðnar hugmyndir um hvað íslendingar eigi að gera við hönnunarsafn- ið sitt. Hann vill að þeir búi til alveg nýtt „konsept" fyrir það sem hentar þeim betur en hið venjulega. Þetta vildi hann ekki útlista nán- ar i viðtalinu en bendir fólki á að koma á opna málþingið á morgun. Það stendur frá kl. 10-16. -SA ■ Bokmenntaverk arþúsundsins A síðasta ári þessa árþúsunds kanna DV, Bylgjan, Vísir.is og SS hverjir það eru að mati íslendinga sem skarað hafa fram úr og hvaða atburðir hafa sett hvað mestan svip á síðustu 1000 árin í sögu íslands. Eftirtalin bókmenntaverk fengu flestar tilnefningar: Atomstöðin Egilssaga Hávamál Heimskringla Heimsljós íslandsklukkan Njála Passíussálmarnir Salka Valka Sjálfstætt fólk Nu stendur yfir val á Bókmenntaverki árþúsundsins og lýkur því sunnudaginn 17. október. Taktu þátt á www.visir.is. GYL G J A N

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.