Dagblaðið Vísir - DV - 04.03.2000, Blaðsíða 16

16
%eygarðshornið
LAUGARDAGUR 4. MARS 2000
Komdu út að leika
Þaö er sama hvað gerist hér á
landi - á endanum fer fréttin alltaf
að snúast um bíla.
Það er með hreinum ólíkindum
hvernig svo fáu fólki i svo stóru
landi tekst æ ofan í æ að búa til
umferðaröngþveiti. Á því sviði
stöndum við stóru þjóðunum fylli-
lega á sporði og erum fullkomlega
samkeppnisfær og sambærileg við
milljónaþjóðir. Við sækjum í
Þrengslin.
Eru Þrengslin ófær? Við þangað!
Komdu út að leika!
Hekla gýs, haldin er hátíð, Þor-
láksmessa gengur í garð - eitthvað
gerist skemmtilegt og eins og
hendi sé veifað er ástandið hér fyr-
irvaralaust orðið eins og þegar
Parisarbúar flykkjast allir í sum-
arfríin sín í einu. Hvaðan kemur
allt þetta fólk? Þetta styrkir mann
enn í grunsemdum sem lengi hafa
leitað á hugann: að þetta sé bara
plat, við séum ekkert tvöhundruð
og eitthvað þúsund - við séum tvö-
hundruð og eitthvað milljónir.
Daglega keyri ég Hafnarfjarðar-
veg með ugg í brjósti. Ævinlega
liður mér eins og ég ferðist gegn-
um dimman kynjaskóg. Hætta
leynist við hvert fótmál. Óargadýr
liggja í leyni og stökkva á mann
þegar minnst varir. Hvarvetna
liggja fómarlömbin eins og hráviði
um jörðina.
Nánast daglega sé ég bláu ljósin
lögreglunnar loga einhvers staðar
á þessari leið. Nánast daglega ek
ég framhjá bílveltum, árekstrum,
bíl úti í skafli, uppi á eyju, upp við
staur, klesstir bílar, rjúkandi rúst-
ir - á þetta að vera svona? Er þetta
eitthvert náttúrulögmál? Með æ
meiri kvíða leggur maður í þenn-
an rússibana þar sem allir aka of
hratt í hálkunni - og allir aka þétt
upp við næsta bíl eins og til að
tryggja það að árekstur verði við
minnsta óhapp - og vitskertir ung-
lingar eru í svigi milli akreina
vegna þess að þeir eru ekki stadd-
ir hér í huganum heldur í For-
múlu eitt. í Bandaríkjunum er
vopnaburður barna þjóðarböl, en
við setjum fólk upp í bíla og undir
stýri sem virðist hafa þroska tólf
ára manna. Með ámóta geigvæn-
legum afleiðingum. Fólk örkuml-
ast og deyr.
Því að bíllinn er drápstól. í ís-
lensku hugmyndalífí er hann hins
vegar flest annað. Auðvitað. Hann
er í auglýsingum iðulega sýndur
sem einn úr fjölskyldunni, nokk-
urs konar kátur hundur sem öllum
finnst svo vænt um, ellegar tam-
inn pardus hlaðinn kynorku. Hann
er leiðin til að eignast sumarbú-
stað, aðferðin til að efla fjölskyldu-
eindrægnina, hann stuðlar að jafn-
rétti kynjanna, hann ýtir undir
sjálfstæði einstaklingsins. Hann er
leikfang. Honum eru allir vegir
færir. Komdu út að leika: hann er
vettvangur til aö veita testosteróni
útrás, tO að djöflast’í, hann er box-
hringur, lyftingalóð, skvassvöllur.
Hann er verndargripur. Hann er
eini vinur þinn. Hann er dýrleg-
asta viðfang fetishisma okkar daga
og honum tengjast allar þrár og
allir órar. Hann er í stuttu máli
allt nema það sem hann er: tæki til
að komast á milli tveggja staða.
í rauninni gegnir hann þessu
sínu eina raunverulega hlutverki
heldur illa og ber framförum tutt-
ugustu aldarinnar ófagurt vitni.
Bíllinn er satt að segja ótrúlega
frumstætt samgöngutæki, sé mið-
að til dæmis við framfarirnar sem
orðið hafa í hvers kyns samskipt-
um og fjarskiptum síðustu áratug-
ina. Sem tæki við að komast á
milli tveggja staða er billinn
frámunalega dýr, hann mengar
meira en góðu hófl gegnir, hann er
óþægilega hávær og hann er stór-
hættulegur, eins og dæmin sanna.
Hann hefur ekkert breyst alla öld-
ina, nema hann fer hraðar en hann
gerði í fyrstu - ------------------
sem kemur eng-
um að gagni en
veldur stórkost-
legri hættu.
Ef bíllinn er
það heimilisdýr
sem auglýsing-
arnar reyna að
telja okkur trú
um að hann sé
- þá er það dýr
að minnsta
kosti alveg
ótamið enn.
í Bandaríkjunum
er vopnaburöur
barna þjóðarböl,
en viö setjum fólk
upp í bíla og undir
stýri sem viröist
hafa þroska tólf
ára manna.
Sennilega var það mesta ógæfa
íslands að Valtýr Guðmundsson
skyldi ekki komast hér til valda
upp úr síðustu aldamótum. Valtýr
var ekki einungis áhugasamur
um að veita erlendu fjármagni
inn í landið, eins og aðrir vinstri
Guðmundur Andri Thorsson
menn á þeim tíma, heldur vildi
hann óður og uppvægur koma hér
-------------- upp járnbraut-
um. Það gekk
ekki eftir, og al-
menningssam-
göngur - það er
að segja þegar
fleiri en tveir
koma sér saman
með einhverjum
hætti um að eiga
samleið tiltekna
leið gegn vægu
gjaldi - hafa hér
á landi verið
álitnar jafngilda
nokkurs konar
strætisvagnar eru
félagslegt
kommúnisma,
hér handa bágstöddum,
úrræði.
Og fyrir vikið bíður mín dag-
lega að hætta mér inn í frumskóg-
inn á Hafnarfjarðarveginum. Þó
mig langi ekkert að koma út að
leika.
díagur í lífi
Mest selt af einnota kveikjaradóti
- Pátur Guðmundsson kveikjaraviðgerðarmaður lýsir degi á verkstæðinu
Það er vinnudagur fram undan.
Útvarpsklukkan vekur okkur kl. 6.
Konan fer á fætur en ég má lúra
örlítið lengur, þarf ekki að fara í
vinnuna fyrr en kl. 8. En ég er
hræddur um að ég fái ekki frið til
að lúra lengi því hrafninn mætir á
hverjum morgni; konan mín gefur
smáfuglunum á morgnana áður en
hún fer i vinnuna og krummi hef-
ur blandað sér i þann hóp. Þessi
morgunn er engin undantekning,
krummi er mættur og sest á bil-
skúrinn og krunkar hátt. Ég dríf
mig fram úr, baða mig, raka og
bursta tennur, klæði mig og fer
síðan fram í eldhús og fæ mér
staðgóðan morgunverð. Að honum
loknum reyki ég eina pípu og
hlusta á útvarpið. Klukkan er nú
orðin 7.45. Ég fer út og set bensín-
miðstööina í bílnum í gang til að
hita hann upp áður en ég fer út í
umferðina. Á leiðinni inn aftur
elta þrestirnir mig og einn er svo
frakkur að hoppa alla leið inn fyr-
ir útidyraþröskuldinn. Ég gef hon-
um örlítinn brauðmola og þar með
er hann farinn. Krummi er búinn
með sinn mat og kveður með
krunki.
Seldum 12.000
kveikjara á einu ári
Nú er klukkan oröin átta og mál
að koma sér til vinnu, ég á að vera
mættur kl. 8.30. Það er stuttur
akstur í vinnuna og ég vil hafa
tímann fyrir mér því ég þoli ekki
að mæta of seint. Það eru fáir
mættir er ég kem kl. 8.20. Mitt
starf er mjög fjölbreytt, sala, við-
gerðir, pantanir varahluta, sam-
band viö hina ýmsu sem selja okk-
ar vöru, kenna viðskiptavinum á
hin ýmsu tæki sem við seljum, t.d.
brauðbökunarvélar, leirbrennslu-
ofna o.s.frv. Vinnufélagamir eru
nú óðum að koma en fyrsti við-
skiptavinurinn er mættur til min
og fer ég með honum inn í þjón-
ustudeildina þar sem umráða-
svæði mitt er. Viðskiptavinurinn
réttir mér nú gamlan Ronson-
kveikjara og segir að hann sé bú-
inn að eiga kveikjarann í um 30
ár, hann sé reyndar hættur að
reykja fyrir nokkrum árum en
konan hans hafi gefið honum
hann í afmælisgjöf. Þetta er silfur-
kveikjari með ágröfnu nafni eig-
andans. Einnig réttir eigandinn
mér nú annan kveikjara og biður
mig að líta á hann, segist þó vita
að ég geri aðeins við vöru sem við
seljum en hann segist bara ekki
vita um neinn annan sem geri við
kveikjara. Ég lofa að athuga hvað
ég geti gert. Mér verðu hugsað til
fyrri tíma er seldir voru upp í
12.000 Ronson-kveikjarar og 360
dúsin af gasbrúsum á einu ári;
tvennt var í fullu starfi við þjón-
ustu á kveikjurum. En nú eru
breyttir tímar. Mest er selt af
einnota kveikjaradóti sem engin
virðing er borin fyrir og ósjaldan
hent á götum úti í ruslahaug nú-
tímans með þeirri hugsun, þetta er
einskisvirði og því sama hvar það
liggur. Þar er ekki hugsun um
mengun. En nú sný ég mér að við-
gerðum á innkomnum tækjum og
síminn hringir, mann úti á landi
vantar varahluti í vél og upplýs-
ingar um hvernig eigi að gera við
hana.
Heima er best
Matartimi minn er milli kl. 12
og 13. Þá borða ég oftast nesti sem
konan mín hefur útbúið vel útilát-
ið og lystugt að vanda. Frá hádegi
til kl. 17 fer tíminn í að gera við
ýmis tæki, sel eina kafílvél og einn
viðskiptavinur ákveður kaup á
leirbrennsluofni. Ég þarf oft aö
ræða við samstarfsfólkið um lausn
ýmissa mála og er það auðvelt því
með mér vinnur úrvalsstarfsfólk.
Oft fer ég I viðgerðarútkall eftir kl.
17 en nú get ég það ekki því ég
þarf að fara til föður míns sem
liggur alvarlega veikur á sjúkra-
húsi. Ég gef mér þó tíma tU að
koma við heima og borða, fer síð-
an upp á sjúkrahús og dvel hjá foö-
ur mínum þar tU hann loks fæst til
að sofna kl. 23. Þá fer ég heim eft-
ir erilsaman dag og hvað er betra
en að koma heim til konunnar
sem ég elska og þurfa ekki að sjá
eftir neinu sem ég hef gert í dag og
þurfa ekki að kvíða morgundegin-
um. Góða nótt.
Pétur Guðmundsson