Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.2000, Síða 59

T
LAUGARDAGUR 19. ÁGÚST 2000
67
DV
Tilvera
EKSiœ,]
Ghost Dog
★★i
Svartur
samúr-
æi
Leikstjórinn Jim Jarmusch er
einn af þeim athyglisveröustu og
þaö er alltaf með nokkurri eftir-
væntingu sem ég sest niður til að
horfa á nýja mynd eftir hann. Því
miður varð ég fyrir vonbrigðum
með þessa sögu hans um svartan
samúræja í þjónustu mafiósa nokk-
urs. Þegar yfirmenn mafiósans vilja
losa sig við samúræjann þarf hann
að berjast fyrir lífi sínu, ásamt því
að sýna meistara sínum hollustu og
fylgja vegi samúræjans til hins
ýtrasta.
Forest Whitaker er skemmtilega
ólíkindalegur samúræi og myndin
er á köflum áhugaverð, en stað-
reyndin er samt sú að hún er frem-
ur leiðinleg og nánast óskiljanleg.
Það er mikið um tilvísanir í bók-
menntaverk og samúræjalífsspeki
en það fer flest fyrir ofan garð og
neðan hjá þeim sem ekki þekkja til
þess sem vísað er i. í meistaraverk-
inu Dead Man sameinuðust stór-
kostleg kvikmyndataka og tónlist,
hnyttin samtöl, áhugaverðar per-
sónur og frumlegt táknsæi um að
skapa magnaða upplifun þótt
torskilin væri. Ghost Dog er ekkert
erfiðari en Dead Man en í hana
vantar þessa upplifun. Hún fær þó
prik fyrir að sitja eftir í minning-
unni lengur en flest það sem maður
sér. -PJ
Útgefandi: Bergvtk. Leikstjóri: Jim
Jarmusch. Abalhlutverk: Forest Whitaker.
Bandarísk, 1999. Lengd: 111 mín. Bönn-
uð innan 16 ára.

m
Fiaskó
Asta-
mál
þriggja
ættliða
Stundum hefur maður ranghug-
myndir um það hvers konar mynd
maður er að fara að sjá. Ég hélt til
dæmis að Fíaskó væri gamanmynd,
en það er víðs fjarri sannleikanum.
Myndin virðist þó vera kynnt sem
slík og sögufléttumar eru hæfilega
fáránlegar til að ætla að hugmynd-
irnar hafi upphaflega verið ætlaðar
sem grín.
Við fylgjumst með þremur ættlið-
um fjölskyldu og viðskiptum þeirra
af ástinni. Karl gamli verður skot-
inn í fyrrverandi kvikmyndastjömu
sem er orðin elliær og man fátt
stundinni lengur. Steingerður hríf-
ist af predikara og loddara sem not-
færir sér hana til að hjálpa sér að
fela syndugt lífemi sitt. Sú yngsta,
Júlía, er með tvo í takinu og er ekki
viss um með hvorum hún vilji eiga
bam.
Það örlar stöku sinnum á gríni en
fyrir mestan part er þetta langdreg-
in og niðurdrepandi tragedía og sú
litla hamingja sem persónumar fá
að upplifa er jafnan kæfð í fæðingu.
Tragekómedia getur aðeins virkað
ef persónumar eru áhugaverðar en
það eru aðalpersónumar alls ekki,
helst að aukapersónumar lífgi að-
eins upp á hlutina, sérstaklega lodd-
arinn sem Eggert Þorleifsson túlkar
meistaralega. Bjöm Jörundur á
einnig góða spretti en það er erfitt
hlutskipti fyrir leikarana að blása
lífi í þessar óspennandi persónur.-PJ
Útgefandi: Háskólabió. Loikstjóri: Ragnar
Bragason. Aðalhlutverk: Róbert Arnfinns-
son, Kristbjörg Kjeld, Eggert Þorleifsson,
Margrét Ákadóttir, Björn Jörundur Friö-
björnsson, Silja Hauksdóttir og Ólafur
Darri Ólafsson. íslensk, 2000. Lengd: 92
mín. Öllum leyfö.
Thomas Paul Anderson:
Meistari í persónusköp
un og sálarflækjum
Það er óhætt að segja að Paul Thom-
as Anderson eigi framtíð fyrir sér og
hafa fáir leikstjórar byrjað ferilinn
jafn glæsilega. Þótt fremur hljótt hafi
verið um fyrstu mynd hans, Hard
Eight (1997), þá tók hann kvikmynda-
heiminn með trompi með úttekt sinni
á hópi fólks í klámmyndaiðnaðinum í
Boogie Nights (1997). Magnolia (1999)
var síðan önnur rós í hnappagat hans
þótt hún ylli ekki jafii miklu fjölmiðla-
fári og Boogie Nights, enda umfjöllun-
arefnið ekki eins eldfimt.
Klámmyndaáhuginn borgaði
sig
Paul Thomas Anderson, sem nú er
þrítugur, ólst upp í nágrenni Los Ang-
eles, helsta vígi kvikmyndanna. Hann
jjj^jJilÍAKJih.^iýjj'VjjJ
Bullit
★★★
Töffari
í raun-
sæis-
hasar
Steve McQueen taldist reyndar
aldrei til allra bestu leikara síns tíma,
en hans er minnst sem eins af helstu
töffúrum kvikmyndasögunnar. Fyrsta
stjömuhlutverk hans Vcir sem striðs-
fangi og mótorhjólatöffari í The Great
Escape (1963), en hann varð fyrst stór-
stjama með hlutverki sínu í Bullit
Hann naut frægðarinnar fram á
miðjan áttunda áratuginn þegar hann
ákvað að draga sig í hlé og lék aðeins
í þremur myndum eftir það. Árið 1980
dó hann svo úr krabbameini, fimmtug-
ur að aldri.
Lögregluforinginn Bullit er dæmi-
gert hlutverk fyrir Steve McQueen - ís-
kaldur töffari sem lætur ekki mikið
uppi en er heldur betur harður í hom
að taka þegar á reynir. Myndin var
gerð eftir skáldsögu Robert L. Pike,
Mute Witness. Bullit er falið það verk-
efiii að gæta mikilvægs vitnis og fær
skömm í hattinn frá saksóknaranum
þegar vitnið særist alvarlega í
skotárás. Starfsheiðurinn er í veði hjá
Bullit og hann fetar eigin leiðir við
rannsókn málsins við hávær mótmæli
saksóknarans.
Myndin er fyrirrennari hasarmynda
nútímans og þótti á sínum tíma með
þeim æsilegustu sem gerðar höfðu ver-
ið. Sérstaklega þótti magnaður tíu mín-
útna langur bílaeltingaleikur þvers og
kmss um San Francisco með ískur í
dekkjum og heljarstökkum upp og niður
einhveijar bröttustu götur sem fyrir-
frnnast í vestrænum stórborgum, og
endirinn á þessum eltingaleik var dæmi
um það sem koma skyldi í hasarmynd-
um nútimans. Þrátt fyrir hasarinn er
Bullit þó tekin í hráum og kaldlyndum
raunsæisstíl þar sem stórborgin San
Francisco myndar grámyglulegan bak-
grunn fyrir spennuþrungna atburðarás.
Persónumar tala og haga sér eins og
menn (en ekki eins og Hollywood-
stjömur, eins og hasarhetjur nútímans
gera) og þeim dettur aldrei í hug að
segja brandara. Þessi stíll átti eftir að
verða fuUkomnaður í French Connect-
ion, þannig að Bulht er ekki hámark-
ið, heldur frumheijinn. Raunsæisstíll-
inn er reyndar brotinn upp í tilgerðar-
legu og melódramatísku samtah hetj-
unnar og kærustu hans i atriði sem
kemur eins og skrattinn úr sauðar-
leggnum mitt í alvömþrungnu raun-
sæinu. Robert Vaughn, Jacqueline Bis-
set, Don Gordon og Robert Duvall fylla
helstu aukahlutverk, en Steve
McQueen yfirgnæfir alla aðra, þetta er
hans mynd. Afþreyingarmyndir nútím-
ans geta verið fýrirtaks skemmtun en af
og til er gott að fá smávegis tilbreytingu,
og Bullit er góður fulltrúi fyrir stil sem
vandfundinn er nú til dags.
--------------------Pétur Jnnassnn
Fæst í Aðalvídeóleigunnl. Leikstjóri: Peter
Yates. Aðalhlutverk: Steve McQueen. Banda-
risk, 1968. Lengd: 105 mín.
stóð sig aldrei vel í
skóla og var m.a. rek-
inn úr skóla fyrir
slagsmál og slælega
frammistöðu við
námið. Strax í bama-
skóla fékk hann gríð-
arlegan áhuga á
klámmyndum. Eftir
að hann las grein um
klámmyndastjömuna
John Holmes gerði
hann grínheimilda-
myndina The Dirk
Diggler Story, um
klámstjömu með þrettán tommu tól.
Hann var þá aðeins sautján ára, en átti
eftir að endumýta hugmyndina með
góöum árangri í Boogie Nights, sem
var byggð á þessari frumraun hans.
Hann reyndi fyrir sér í háskólanámi
í ensku, en hætti eftir tvær annir og
innritaðist í kvikmyndaskóla, þar sem
hann entist aðeins tvo daga. Kvik-
myndagerð átti hug hans allan og
hann taldi sig fá alla þá menntun sem
hann þurfti með þvf að horfa á kvik-
myndir. Hann fór að vinna fyrir sér
sem „production assistant" (e.k. sendi-
tik fýrir framleiðenduma) við sjón-
varpsmyndir, tónlistarmyndbönd og
spumingaþætti í sjónvarpi í Los Ang-
eles og New York. Reynsluha notaði
hann til að gera stuttmyndina Cigar-
ettes & Coffee, sem var sýnd á Sund-
ance-kvikmyndahátíðinni árið 1993, og
vakti nógu mikla athygli til að fá tæki-
færi til að leikstýra kvikmynd.
Erfið fæðing
Hard Eight, eða Sydney eins og hún
nefndist áður en framleiðendumir
ákváðu að breyta titlinum, reyndist
Paul Thomas Anderson erfið. Fram-
leiðendumir, sem gáfu ekki grænt ljós
á myndina fýrr en Samuel L. Jackson
fékkst til að leika í henni, vom ekki
ánægðir með afraksturinn og ráku
Anderson úr leikstjórastólnum. Það
var ekki fýrr en eftir að myndin var
valin til keppni á kvikmyndahátíöinni
í Cannes að framleiðendumir fengust
til að dreifa myndinni í útgáfu leik-
stjórans. Myndin gerist meðal fjár-
hættuspilara og vændiskvenna í Reno.
Hún fékk ágæta dóma en litla dreif-
ingu og þar af leiðandi litla aðsókn, en
í henni má sjá mörg þeirra höfúndar-
einkenna sem einkenna Boogie Nights
og Magnolia, og einnig má sjá í henni
leikara sem hafa fýlgt leikstjóranum
síðan, svo sem Philip Baker Hall, John
C. Reillyog Phihp Seymour Hoffman.
I Boogie Nights bættust síðan Juli-
anne Moore og William H. Macy í hóp
fastaleikara leikstjórans, en Mark Wa-
hlberg, Burt Reynolds og Heather Gra-
ham vöktu einna mesta athygh. Wa-
hlberg og Graham skutust upp á
stjömuhimininn með leik sínum í
myndinni, og fýrir
Burt Reynolds endur-
lífgaði myndin ferilinn
sem var orðinn heldur
staðnaður. Það var um-
fjöllunarefnið sem
vakti allt umtahð, en
það var innihaldið sem
aflaði leikstjóranum
lofs og virðingar. Hann
sýndi ótrúlega næmt
áuga fýrir sálarlífi per-
sóna sinna og virðist
hafa þann hæfileika að
gera hveija persónu
ljóslifandi og áhugaverða, hversu göh-
uð eða rotin sem hún annars er. Það er
ahtaf eitthvað sem kveikir samúð með
jafnvel ógeðfehdustu persónum.
Magnoha tók svo skrefið í raun enn
lengra og Anderson fór fram úr sjálf-
um sér þótt fjölmiðlar væra ekki th í
að smjatta eins mikið á klámlausu við-
fangsefninu.
Klapp á bakiö
Magnolia er byggð upp á svipaðan
hátt og Short Cuts eftir Robert Altman,
en annar leikstjóri kemur einnig upp í
hugann þegar verk Paul Thomas And-
erson em skoðuð, en það er Woody
Ahen. Þeir gera gjörólíkar myndir, en
þó er tvennt sem þeir eiga sameigin-
legt. í fyrsta lagi er það tilhneiging
þeirra
th að nota sömu leikarana aftur og
aftur og í öðm lagi er það staða þeirra
í kvikmyndaheiminum. Anderson hef-
ur verið tilnefndur tvisvar th ósk-
arsverðlauna, í bæði skipti fýrir hand-
rit, en sem kunnugt er hefúr Woody
Ahen nánast verið áskrifandi að slík-
um tilnefningum. Báðir gera nefnhega
„listrænar" myndir í háum gæða-
flokki, en of sérstakar th að eiga mögu-
leika í bestu mynd eða besta leikstjóra.
Tilnefning fýrir besta handrit er orð-
inn eins konar Ustrænn gæðastimpih
Akademíunnar og klapp á bakið fyrir
góða mynd án þess að hleypa henni í
slaginn við stóm strákana.
Pétur Jónasson
iAiwiw.romeo.is
Stórglæsileg netverslun
með ótrúlegt úrval af
unaðsvörum ástarlífsins
fyrir dömur og herra.
Frábært úrval myndbanda.
Frábær verö, ótrúleg tilboð.
Magnolía
★★★★ ÆSk
Samkvæmt nýjum kjarasamningi VR og SA eiga
félagsmenn VR að fá greidda orlofsuppbót kr. 9.400 miðað
við fullt starf á orlofsárinu, annars hlutfallslega.
Orlofsuppbót skal greiða fyrir 15. ágúst.

Sálar-
angist
Að fylgja eftir
mynd eins og
Boogie Nights er ekki það auð-
veldasta sem leikstjóri tekur sér fyr-
ir hendur en Paul Thomas Ander-
son gerir það með glans. Hann sæk-
ir innblástur í verk Charles Fort
sem fjallaði um undarleg fyrirbrigði
í náttúrunni, þ. á m. froska sem
rignir af himnum ofan. Tölurnar 8
og 2 sjást oft í myndinni og vísa í
biblíuvers þar sem froskaregni er
hótað sem guðlegri refsingu. Það
eru þó mannleg samskipti og tilfinn-
ingar sem eru brennipunktur mynd-
arinnar sem segir nokkrar mismun-
andi sögur einstaklinga sem tengj-
ast á tilviljanakenndan hátt, ekki
ósvipað mynd Roberts Altmans,
Short Cuts. Munurinn á myndunum
felst í því að Magnolia segir mun
áhrifaríkari sögur og tengir þær
betur. Persónurnar líða ahar ein-
hvern skort í tilfinningalífi sínu og
reyna að fyha tómarúmið með mis-
munandi aðferðum og mismunandi
árangri. Einvalalið leikara, þ. á m.
bróðurparturinn af helstu leikurun-
um í Boogie Nights, ásamt stór-
stjömunni Tom Cruise og nokkrum
minni spámönnum, kreistir fram
alla sálarangistina á óaðfinnanlegan
hátt. Myndin er feikhega löng en
það kemur ekki að sök þegar um
meistaraverk er að ræða, og
Magnolia er slíkt verk. Það ætti að
banna fólki að sjá ekki þessa mynd.
-PJ
Útgefandi: Myndform. Leikstjóri: Paul
Thomas Anderson. Aöalhlutverk: Jeremy
Blackman, Tom Cruise, Melinda Dillon,
Philip Baker Hall, Philip Seymour
Hoffman, Ricky Jay, William H. Macy, Al
fred Molina, Julianne Moore, John C.
Reilly, Jason Robards og Melora Walters.
Bandarísk, 1999. Lengd: 188 mín. Bönn-
uð innan 12 ára.
Utanborðsmótorar
YAMAHA
Stærðir: 2-250 Hö.
Gangvissir, öruggir
og endingargóðir
YAMAHA
Sími 568 1044
- J, ' rir
_ i Aw.-V
fe S llll
eflir
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur