Dagblaðið Vísir - DV - 05.10.2000, Blaðsíða 13

13
FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 2000
I>V______________________
Umsjón: Sílja Adalsteinsdóttir
',JJI 1'11''
Sköpunin gengurí
spíral
Orðin sem fyrst koma í hugann þegar
myndir Sigurdar Árna Sigurðssonar
myndlistarmanns eru skoðaðar eru
ncemi, fegurð og nostur. Hann hefur
rannsakað margrœtt eðli forma og
skugga í rúman áratug og farið úr
abstrakti yfir í fígúratíft og aftur til
baka í þeirri leit. Myndir hans af trjá-
görðum þar sem sólin virðist hanga rétt
fyrir ofan þá miðja þannig að trén
varpa skuggum í allar áttir gátu gert
áhorfanda alveg ringlaðan og á sýning-
unni hans í Galleríi Scevars Karls núna
er mynd sem heitir „Ópið“ þar sem
skuggar eru bceði undir og ofan á sívöl-
um formunum.
„Ég get rakið þessa athugun á samspili forma
og skugga aftur í teikningar sem ég var að gera
‘89-’90,“ segir Sigurður Ámi. „Sumarið 1990 var
ég með vinnustofu í Suður-Frakklandi í þrjá mán-
uði og kannski byrjaði þetta í sólinni við Miðjarð-
arhafið. Þar urðu til teikningar sem enduðu i bók
og hluta þeirra sýndi ég í Gallerí Nýhöfn á fyrstu
eiginlegu einkasýningunni minni hér heima 1991.
Listasafn íslands á einmitt sex myndir úr þessari
seríu. Þar var ég að leika mér að afar einfaldri
línuteikningu og skuggum af formi. Teikningarn-
ar af stólum á þessari sýningu núna minna að
mörgu leyti á þær.“
- Ertu þá enn á sama stað og fyrir tíu árum?
„Það er þessi spírall sem öll sköpun gengur út
á,“ segir Sigurður Árni. „Til þess að rata að
ákveðnu marki er oft gott að líta upp og horfa um
öxl. Ég var mjög abstrakt fram til 1993-4, þá kom
tímabilið í görðunum, landslagstímabilið mitt, nú
er ég aftur kominn út úr landslaginu og yfir í hið
óhlutbundna."
- Ertu kominn að niðurstöðu í þessari rann-
sókn?
„Nei, starf myndlistarmanns er vissulega rann-
sóknarstarf en alveg vonlaust sem slíkt,“ segir
Sigurður Árni og hlær, „vegna þess að það skilar
engum lausnum! Það opnast bara fleiri gáttir,
nýir möguleikar. En það elur okkur upp sjónrænt
því myndlistarmenn hafa áhrif á hvernig við sjá-
um hlutina - eins og allir sem fást við sjónræna
sköpun. Þetta er líka rannsóknarstarf að því leyti
að maður er meðvitaður um það sem maður er að
gera, annars gæti ég ekki til dæmis séð þennan
þráð gegnum verkin mín, hvernig ein mynd verð-
ur til af annarri og leiðir mann áfram. Þannig er
maður í samræðum við sjálfan sig og myndar á
endanum þróun.“
Súrrealískur mínimalismi
- Tengirðu þig við ákveðna stefnu í nútíma-
myndlist?
„Já, það eru myndlistarmenn sem ég finn sam-
svörun við en það er erfltt að tala um stefnur í
samtímanum. í myndlist er margt að gerast, allir
miðlar í gangi og það er ágætt. Ég mála, teikna,
tek ljósmyndir og bý til skúlptúra, ég hef líka gert
tilraunir með myndbönd en það hentaði mér ekki.
í evrópska málverkinu er viss skoðun í gangi á
sambandi ljósmynda og málverka eins og sást á
stóru samsýningunum úti í Evrópu sem mest var
talað um í fyrra. Ég tengi mig alls ekki við þær
hræringar, er í raun þvert á þær. Orðið mínímal-
ismi er oft notað um verkin mín, kannski af því
ég vinn með grundvallarform málverksins, eins
og til dæmis 1 „Ópinu“ þar sem skugginn er bæði
undir og ofan á grunninum en um leið bakgrunn-
ur og forgrunnur. Sjálfsagt er mitt málverk hug-
myndafræðilegt án þess að ég vilji pinna það nið-
ur.“
- í „Ópinu“ ögrarðu náttúrulögmálunum...
„Nei, þetta er mjög náttúrulegt og rétt - það er
að segja ef þú gengur að rökum málverksins, það
verður fólk að gera til þess að
þetta fari að virka - og það virð-
ist gera það. Og um leið og fólk
hefur gengið að rökum mál-
verksins er það lent á villigötum
því þau rök eru bara ímyndun,"
segir Sigurður Árni, ögrandi.
„En það eru skemmtilegar villi-
götur. Listaverk þarf ekki að
gefa okkur neitt, það erum við
sem þurfum að gefa listaverkinu
- þó að það lifi hvort sem við
gefum því eitthvað eða ekki.“
- Má þá kalla þína stefnu súr-
realískan mínímalisma??
„Vissulega er ég að leika mér
að rökum málverksins, til dæm-
is i „Ópinu“, og þau standast
ekki i veruleikanum. En hvort
ég er súrrealisti eða ekki veit ég
ekki. „Ópið“ er rómantískt. Þess
vegna fannst mér líka gaman að
skira það þessu nafni. Það er al-
veg óhlutbundið en fór að minna mig á andlit með
opna munna. Þá kom Munch upp í hugann og um
leið er ég búinn að tengja mig við þennan róman-
tíska expressjónista, málara allra málara á Norð-
urlöndum. Þó er ég að vinna eins langt frá honum
og hægt er að hugsa sér.“
íslensk orka
Sigurður Árni hefur dvalið langdvölum í
Frakklandi undanfarinn áratug þar sem hann er
orðinn vel þekktur. Hann hefur enn þá vinnustofu
í París en er líka kominn með vinnustofu hér
heima. Er munur á að vinna þar og hér?
„Ég er afar sáttur við að vinna hér heima, en
kannski skiptir máli að ég hef enn þá vinnustofu
úti,“ segir hann hikandi. „Það er dálítið ríkt í Is-
lendingum að verða ósáttir þegar þeim finnst þeir
bundnir heima. En það er góð orka hér á íslandi
almennt, hvort sem um myndlist eða annað er að
ræða og hún er hvetjandi."
- Bera Nordal listfræðingur ræðir í nýju Mann-
lífsviðtali um heimslistina og segir að í Bretlandi
sé mikil gróska...
„Bretarnir hafa verið mjög fram-
arlega í tiu ár,“ samsinnir Sigurð-
ur Árni, „góðir myndlistarmenn á
öllum sviðum og þá fylgja galleríin
og söfnin. Maður sér uppganginn
meðal annars á nýja nútímalista-
safninu þeirra sem tæp milljón
manns heimsótti fyrstu sex vikimn-
ar. Fyrir fáeinum árum gaf Tony
Blair út tilskipun um að skipt
skyldi um myndlist á opinberum
stofnunum og gamalli skipt út fyrir
nýja. Það er hægt að skapa áhuga á
nútímanum og kenna fólki að
skoða list hans. Þetta gætum við
gert hér líka.“
Sigurður Árni var fulltrúi ís-
lands á Feneyjatvíæringnum 1
fyrra og sagði að miklu máli skipti
að verða sýnilegur úti í hinum
stóra heimi. En það er bæði dýrt og
tímafrekt að kynna listamenn er-
lendis og hann fagnar þeirri aðstoð sem Gallerí i8
er farið að fá til þess. „Atvinnumenn í gallerí-
rekstri erlendis eins og galleríið mitt í París sýna
listamennina sína reglulega á alþjóðlegum galler-
ísýningum, svonefndum messum. Þetta hefur
Edda Jónsdóttir í i8 gert, sótt alþjóðlegar sýning-
ar og skipulagt skipti á listamönnum, tekið á móti
erlendum listamönnum og sent íslenska lista-
menn utan í staðinn. Þetta er dýrt fyrirtæki en
skiptir gríðarlega miklu máli til að við verðum
myndlistarþjóð meðal myndlistarþjóða."
Óp/'ð sem rætt er um í viðtalinu er ekki á myndunum en það má sjá í Galleríi Sævars Karls til 19.10.
Verk Siguröar Arna er í sjónlínu
í ár því tréö sem táknar
Reykjavík-menningarborg er
eftir hann.
Menning
Tími eða tímaleysi
Nú ber svo vel í veiði að liggur við
handalögmálum í sumum kreðsum vegna
sýningar Þjóðleikhússins á Horfðu reiður
um öxl. Ástæðan er vitaskuld fyrst og
fremst sú að þetta er svo áhrifamikil sýn-
ing að tveir gagnrýnendur tala um óþol í
sæti sínu vegna vanlíðunar. Hvað er of-
beldisverk á sviði hjá andlegum ofbeldis-
ræðum Jimmys í meistaralegri þýðingu
Thors Vilhjálmssonar?
Deilurnar snúast um það hvort rétt hafi
verið að flytja verkið í búningum og sviðs-
búnaði nær okkur í tíma. Lífsstíll persón-
anna er vissulega bundinn 6. áratug aldar-
innar - til dæmis æpir á mann að það er
ekkert sjónvarp, eins og einn sögulega
sinnaður orðaði það. Jimmy er að reyna að
hlusta á tónleika í útvarpinu þegar skell-
irnir i straujárni konu hans fara með
taugakerfið í honum. Enginn Jimmy
mundi hlusta á tónleika í útvarpi nú til
dags, segja andmælendur. Einnig mætti
spyrja hvort ungar konur eyði sunnudegin-
um við straubrettið nú til dags.
Verkið er í sýningunni látið gerast í
óskilgreindum nútíma, segja aðstandendur,
vegna þess að með því að kippa því upp úr
fari sjötta áratugarins verður ljósara að
það á fullt erindi í nútímanum; er ekki úr-
elt. Þessu er gagnrýnandi Dags hjartanlega
sammála og styður mál sitt sterkum rök-
um. En er þetta ekki visst vantraust á þetta
leikrit sem reynist enn svona mergjað?
Mundi það ekki koma skilaboðum sínum
alla leið þó að strákamir væru í buxum
með brotum (sem reyndar er bundið í
texta) og hreinrakaðir og stelpumar í káp-
um með slæður?
DV-MYND TEITUR
Elva Ósk Ólafsdóttir og Halldóra Björns-
dóttir í Horföu reiöur um öxl
Geta einhverjar aðrar komið í stað þeirra?
Gagnrýnandi DV gat þess í lok sinnar
greinar að hún hefði viljað sjá yngri leik-
ara takast á við verkið og hefur það vakið
nokkur viðbrögð - enda engin leið að hugsa
sér annan í aðalhlutverkinu en Hilmi Snæ.
Alison og Helena eru u.þ.b. 25 ára og vissu-
lega hefði það gefið allri sýningunni annan
blæ ef t.d. Nanna Kristín Magnúsdóttir og
Brynhildur Guðjónsdóttir hefðu leikið þær.
Ansi er erfitt samt að amast við stór-
leikkonunum Elvu Ósk og Halldóru Björns-
dóttur...
Fyrst og fremst verður þó að brýna fyrir
fólki að sjá þessa sýningu. Missa ekki af
sprengikraftinum í reiðasta unga mannin-
um í bænum um þessar mundir.
Evrópska listaþingið
Evrópska listaþingið IETM hefst í dag
og eru þátttakendur um 260, þar af 150 er-
lendir. Við viljum minna á sérstaka kynn-
ingarfundi fyrir íslendinga og verður sá
fyrri á morgun kl. 15-18 í Norræna hús-
inu. Þar verður fjallað um evrópsk menn-
ingarsamstarfsnet á sviði menningar og
reynt að svara spumingum á borö við:
Hver eru helstu samstarfsnetin? Hvernig
virka þau? Að hvaða leyti eru þau ólík?
Hverjir eru kostirnir? Hvernig fær maður
sem mest út úr þeim? Hvar er hægt að fá
meiri upplýsingar? Félagar í IETM ræða
mikilvægi samstarfsins og hvernig það
nýtist við að þróa menningarstarfsemina.
Stjórnendur eru Judith Staines ráðgjafi
og Isabelle Schwartz, framkvæmdastjóri
European Network of Cultural Training
Centers.
Seinni fundurinn verður á laugardag-
inn kl. 13.30-16 í Norræna húsinu og fjall-
ar um alþjóðlegt samstarf. Stjórnandi er
Rudy Engelander forstöðumaður þróunar-
deildar Theater Instituut í Hollandi.
Upplýsingar um skráningu á þingið eru
í síma 5529119.