Dagblaðið Vísir - DV - 06.11.2000, Blaðsíða 12

12
MÁNUDAGUR 6. NÓVEMBER 2000
Skoðun I>V
Hvað er rómantík?
Ásta Hrönn Ásgeirsdóttir nemi:
Vera með kertaljós að vetri til.
Birgir ísleifur Gunnarsson nemi:
Það sem hverjum og einum finnst
eiga viö og það sem á við á milli
tveggja einstaklinga í ástarsambandi.
Ásta Jónsdóttir nemi:
Að vera góöur við þann sem manni
þykir vænt um.
Jónanna Ingvarsdóttir nemi:
Boröa góðan mat viö kertaljós.
Ólafur Haukur Ólafsson nemi:
Að njóta yndislegra stunda með
þeim sem maöur elskar.
Arnar Ágústsson nemi:
Sólarlag og sofa út með kettinum.
Til eyðslu eöa greiðslu - skulda?
- Gera á langtímaáætlun um ríkisfjármálin.
Fjármálastefna í ógöngum
Bjarni Sigurðsson
skrifar:
Það er nú orðið alllangt síðan ég
las fréttina, kannski um tveir ára-
tugir eða svo, en hún greindi frá því
að erlent lán sem tekið var í tiö
Ragnars Arnalds, þáverandi fjár-
málaráðherra, og átti að gjaldfalla
snemma á 21. öldinni, yrði til þess á
gjalddaga að valda erfiðleikum í
fjármálum íslands. Þessa dagana er
aftur á móti komið að þeim tíma-
punkti að við íslendingar eigum
afar erfiöa tíma fram undan í fjár-
málum okkar, hvort sem það á
nokkuð skylt við gjalddaga þess
láns sem hér að ofan er getið eða
ekki.
Og einmitt þessa dagana er deilt
um það í röðum fjármálasérfræð-
inga hér á landi hvort nú i góðær-
inu eigi að greiða upp erlend lán í
verulegum mæli, eða hvort fresta
eigi öllum slíkum greiðslum sem
mest við megum. Það eitt að um það
sé deilt hvort viö greiðum upp er-
lendar skuldir í verulegum mæli
nú, þegar slíkt tækifæri skapast,
eða hvort fresta eigi greiðslunum,
„Það sem núverandi ríkis-
stjóm (les: fjármálaráð-
herra) œtti að gera við þess-
ar aðstœður er að fá er-
lenda, viðurkennda fjár-
málamenn úr bankaheim-
sýnir að við verulegan vanda er að
glíma í ríkisfjármálum.
Við eðlilegar aðstæöur greiða
menn skuldir sínar á gjalddaga. Það
er ekki nema þegar verulega syrtir
í álinn sem menn hugleiða frestun
skuldagreiðslna. Þeir fjármálasnill-
ingar sem láta sér detta í hug aö
fresta greiðslum á erlendum skuld-
um nú í góðærinu eru varla til að
treysta á. Það kæmi manni hins
vegar ekki á óvart þótt slíkir tals-
menn séu teknir trúanlegir, jafnvel
hampað fyrir „ábendinguna".
Um það verður vart deilt að hér
hefur rífandi óreiða viðgengist og
erlendu lánin hrannast upp, m.a. til
fjárfestingar í rándýrum fiskveiði-
flota sem útgerðaraðilar hafa kraf-
ist. Hafa enda útgerðaraöilar eignað
sér stóran hluta gjaldeyrisins með
þeim rökum að þeir hafi aflað hans
og geti ráðstafað honum að vild.
Ekkert eftirlit hefur verið með
þessari fjárfestingu af hálfu ríkis-
stjórna eða æðstu fjármálastofnana,
þótt hér sé um dýrmætan gjaldeyri
að ræða. Nú eru skuldir sjávarút-
vegsins eins komnar nálægt 400
milljörðum og fara hækkandi.
Það sem núverandi ríkisstjórn
(les; fjármálaráðherra) ætti að gera
við þessar aðstæður er að fá er-
lenda, þekkta og heiðarlega fjár-
málamenn úr bankaheiminum til að
fara yfir allt okkar fjármáladæmi og
leggja línur til að eyða óvissunni í
efnahagsmálum og gera langtíma
áætlun um ríkisfjármálin. - Inn í
það dæmi kæmi að sjálfsögðu
ákvörðun um áframhaldandi notk-
un krónunnar sem gjaldmiðils.
inum til að fara yfir allt
okkar fjármáladœmi, leggja
línurnar og eyða óvissunni
í efnahagsmálum. “
Veiðistjórnun með sóknarkvóta
- gloppa í rökum Páls Benediktssonar
Þátturinn Alda-
hvörf var sýndur
sl. mánudags-
hvöld. Þáttagerð-
armaðurinn Páll
Benediktsson fjall-
aði þar um fisk-
veiðistjómun á ís-
landi og annars
staðar.
Þessi þáttur
Páls var á margan
hátt vel unninn og
er mjög gagnlegur.
Hann sagði í spjalli á Rás 2 þann 1.
nóvember að hann hefði reynt að
vega og meta öll þau sjónarmið sem
fram komu víðs vegar á íslandi og í
öðrum löndum. Hann sagðist ekki
vilja karpa um einstök atriði. Hann
kom að lokum með tillögu um
„Sannleikurinn er sá að
aldrei hefur í alvöru veríð
reynt að beita sóknarkvóta,
en hann er alveg eins hœgt
að skammta eða bjóða upp,
rétt eins og aflakvóta. - Ef
orð Páls eiga að standa
undir yfirlýsingum hans
verður hann að gefa skýr-
ingu á umrœddu gati. “
stjómunaðferð svo hún mætti verða
til sátta. Eitt stórt mál fór alveg
fram hjá honum. Það er veiðistjórn-
un með sóknarkvóta.
Hann tíndi til misheppnað dæmi
um lúðuveiðar fyrir vesturströnd
Norður-Ameríku þar sem kvótinn
dugði í sex tíma með fáránlegri
sókn. Einnig vék hann að sóknar-
kvóta Færeyinga og taldi þá aðferð
ekki góða vegna ofsóknar. Það er
vegna þess aö stjómmálamenn hafa
leyft allt of mikla sókn. Það er ljóst
að engum fiski er hent í því kerfí.
Þegar sóknarkvótakerfl var beitt
á íslandi í lok áttunda áratugarins
(skrapdagakerfið) varð sóknin allt
of mikil og reynslan vond. Sannleik-
urinn er sá að aldrei hefur í alvöru
verið reynt að beita sóknarkvóta, en
hann er alveg eins hægt aö
skammta eða bjóða upp, rétt eins og
aflakvóta. - Ef orð Páls eiga að
standa undir yfirlýsingum hans
verður hann að gefa skýringu á um-
ræddu gati.
Jónas
Bjarnason
efnaverkfræöingur
skrifar:
Dagfari
Jakubarnir eru menn dagsins
Tveir ungir athafnamenn frá Færeyj-
um, sem báðir bera nafnið Jakub, hafa
stimplað sig inn í íslenskt viðskiptalif
svo um munar. Þeir eiga og reka verslan-
ir Rúmfatalagersins hérlendis, sem og í
Færeyjum og Kanada, þeir eiga verslun-
armiðstöðina Smáratorg í Kópavogi og
nú síðast hafa þeir látið smíða eitt stykki
verslunarmiðstöð á Akureyri sem ber
heitið Glerártorg. Færeyingamir knáu
voru kallaðir til þegar hið foma stórveldi
KEA og Akureyrarbær vildu að reist
yrði vegleg verslunarmiðstöö í bænum,
en treystu sér ekki til verksins sjálf.
Jakubarnir, sem eru svo sannarlega
engir „Jöggvanar", vom strax til í tusk-
ið, sögðu það lítið vandamál að redda
eins og einum milljarði króna og byggja
húsnæði fyrir 20-30 verslanir sem þeir
myndu síðan leigja kaupmönnum. En
þótt Jakubamir séu vinir okkar og miklir vin-
ir Akureyringa, þá eru þeir að sjálfsögðu í við-
skiptum til að græða á þeim peninga. Jaku-
barnir frá Færeyjum, sem kynntust Islandi þegar
þeir áttu leið hingað til lands sem ungir sjó-
menn, eru nú teknir til við að græða peninga á
að leigja kaupmönnum á Akureyri verslunarhús-
vissulega má muna sinn fifil fegri, skuli
hafa gengið bónleiðina til Akureyrarbæj-
ar svo KEA gæti byggt sómasamlega yfir
helstu matvöruverslun sina. En KEA-
menn létu sér það ekki nægja. Þeir til-
kynntu bæjaryfirvöldum að þeir vildu
byggja á íþróttaleikvangi bæjarins og
hvergi annars staðar. Varð úr þessu mik-
ið þóf en bæjarbúar létu vel í sér heyra
og áformin voru kveðin í kútinn. Eina
innlegg Jakubana á þessu stigi málsins
var að lýsa því yfir að ekki væri fýsilegt
að byggja yfir íþróttaleikvanginn ef bæj-
arbúar vildu það ekki. Þá fyrst skildu
menn um hvað málið snerist.
En nú hafa Jakubamir byggt verslunar-
miðstöð á Gleráreyrum, og frá Akureyri
berast myndir og fregnir sem sýna Akur-
eyringa í sjöunda himni. Þeir hafa nú
eignast sína Kringlu, tvíböku eða hvað
menn vilja kalla krógann, og halda varla vatni
vegna hrifningar. Hinir einu sönnu sigurvegar-
ar eru hins vegar Jakubamir tveir, sem halda
sig frekar til baka og era ekkert að trana sér
fram í sviðsljósið. Þeir eru hinir frelsandi englar
í verslunarsögu Akureyrar. ^ n .
Jakub Jakobsen ogjakub Purkhus, eig-
endur Rúmfatalagersins og Glerártorgs
næði og er þaö vel, fyrst Akureyringar höfðu
ekki í sér dug til að byggja yfir sig sjálfir.
Það er reyndar með ólíkindum að Kaupfélag
Eyfirðinga, þetta flaggskip kaupfélagaflotans sem
Höfuðstöövar KEA.
- Sa/a og uppgjör við félagsmenn?
Ekki svipur hjá sjón
Guöjón Árnason skrifar:
Það verður að segja eins og er að
Kaupfélag Eyfirðinga hefur breyst frá
því á gullaldardögum þess, einkum
þegar hinn mæti maður og öðlingur
Jakob Frímannsson var við stjórn og
hans hægri hönd, Ingimundur Áma-
son. Eftir fráfall þeirra beggja má
segja að KEA hafi hrunið í höndum
arftakanna. í dag er KEA ekki svipur
hjá sjón. Sífelldar deilur, uppsagnir
starfsfólks, ekki bara í höfuðviginu,
Akureyri, heldur um allt viðskipta-
svæðið. Og enn er deilt. Á meðan fer
kaupfélagsstjórinn mikinn, aðallega
sunnan heiða og boðar „bisniss" á
báðar hendur. KEA getur ekki valtað
yfir fólk, jafnt bændur sem búalið. Ég
legg til að félagið verði gert upp og
sérhver félagsmaður fái sitt uppgjör -
debet eða kredit.
Ekkert jafnréttisbrot
Guðbjórg Gunnarsd. skrifar:
Mér finnst einkennilegt af Jóhönnu
Sigurðardóttur, ekki óskynsamari
konu og stjórnmálamanni að auki, að
klifa á fyrirspum um hvort dóms-
málaráðherra hafi ekki brotið jafn-
réttislögin með því að ráða karl sem
hæstaréttardómara. Það hefur ekki
komið fram í máli nokkurs manns sú
fullyrðing um að ráðherrann hafi
brotið margnefnd jafnréttislög. Aðeins
óvildarmenn ráðherrans reyna að
þæfa málið með svona fyrirgangi.
Framkvæmdastjóri Jafnréttisráðs hef-
ur heldur aldrei fullyrt að dómsmála-
ráðherra hafi brotið lögin, aðeins ýjað
að því með orðunum „ef‘ og „hvort".
- Og það er bara allt annað mál.
Ræða rektors móðgun
J.M.G. skrifar:
Það voru mistök
hjá stjóm BSRB að
bjóða Þorsteini
Gunnarssyni, rekt-
or á Akureyri, á
fund samtakanna.
Ræða hans var
móðgun við opin-
bera starfsmenn í
Reykjavík. Byggða-
stefnan hefur alltaf
verið óheillaspor
hjá hinu opinbera.
Fyrst var hún
hreinn sirkus, en nú er hún orðin
harmleikur. Forráðamenn Byggða-
stofnunar hafa nánast farið ránshendi
um fyrirtæki sem stofnuð hafa verið í
Reykjavík og starfsfólk hefur staðið
uppi atvinnulaust. Reykvíkingar
þurfa að standa saman gegn yfirgangi
Byggðastofnunar og einstökum stjóm-
endum stofnana í dreifbýlinu.
Starfslokin ógild
Verkamaöur skrifar:
Þorsteinn Gunn-
arsson rektor.
- Ræða hans
móðgun við opin-
bera starfsmenn
í Reykjavík.
Manni dettur ekkert annað í hug en
óvirðing við okkur félagsmenn í Sam-
stöðu að afgreiða starfslokasamning-
inn við fyrrverandi formann Verka-
mannasambandsins á þann hátt sem
gert var. Sá samningur hlýtur að telj-
ast ógildur, og á formaðurinn fyrrver-
andi að verða fyrri til og skila aftur
greiðslum þessum og síðan á að greiða
honum að nýju sanngjarna upphæð,
segjum sem samsvarar 6 til 8 mánuð-
um, jafnvel 12 ef um það er samstaða.
En að greiða út margar milljónir
vegna starfsloka eins manns í þessari
stöðu af félagsgjöldum skjólstæðinga
hans er út í hött. Krafan hlýtur að
vera: Starfslokasamningur ógildur.
p~v Lesendur
Lesendur geta hringt allan sólarhring-
inn í síma: 550 5035.
Eöa sent tölvupóst á netfangiö:
gra@ff.is
Eöa sent bréf til: Lesendasíða DV,
Þverholti 11, 105 Reykjavik.
Lesendur eru hvattir til aö senda mynd
af sér til birtingar meö bréfunum á
sama póstfang.