Dagblaðið Vísir - DV - 08.03.2001, Blaðsíða 12

12
FIMMTUDAGUR 8. MARS 2001
Skoðun
DV
Spurning dagsins
Stundarðu íþróttir?
Birgir Magnússon nemi:
Já, ég er í líkamsrækt.
Þórey Hannesdóttir nemi:
Já, handbolta með Fram.
Haukur Steinn Olafsson nemi:
Já, líkamsrækt, fimm sinnum í viku.
Hlynur Tryggvason nemi:
Nei, engar, en stundaði júdó í
þrjá daga, tennis í viku og
fótbolta í tvær vikur.
Sesselja Gunnarsdóttir nemi:
Já, handbolta með Víkingi,
er nýhætt.
Siguröur Ari Sigurjónsson nemi:
Nei, bara svona þegar hentar.
Dagfari
Gen okkar iifa af, gen tegundar
„Einstaklingarnir lifa ekki af.“
Frá verund til gerundar
Þorsteinn
Hákonarson
framkvstj. skrifar:
Ljóst er að tím-
inn er talning á
grunnatburðum í
náttúrunni sem
gerist í fóstu taln-
ingarsamræmi inn-
byrðis. Að fenginni
reynslu, og síðan
Galileo sagði okkur
að beita mætti
stærðfræði til að
lýsa náttúrunni, þá
mun það taka okk-
ur um það bil þrjú hundruð ár að
átta okkur á þessu. Verund eins og
skynfærin og minnið sýna okkur
einnig gerund. Heimurinn „gerist“.
Við munum heim gærdagsins og vit-
um af reynslu að sólin kemur upp á
morgun. Það eitt segir okkur því að
heimurinn sé verundarheimur.
Án skilnings á eðli gerundar, þá
getum við ekki náð lýsingu á henni.
í staöinn þá búum við tO orsakir
frumkrafta, hverra virkni og gagn-
virkni veldur framvindu og orku-
skiptum. Kröftum milli verundareig-
inda. Þetta hefur þá meginafleiðingu
„Klifað er á fyrirsjáanleg-
um vandrœðum, en engar
lausnir boðaðar sem ekki
eru vistbrestur í sjálfu sér.
Önnur hugsun og nýsköpun
verður að taka við, en verð-
ur okkur erfið. “
að lýsingarkerfí krafta geta ekki,
vegna eðlisatriða þeirra stærðfræði-
kerfa sem beitt er í lýsingunni, verið,
nema takmarkað, lýsandi um eðlisat-
riði. Því veldur að forsendur um
krafta virka eins og takmarkandi for-
sendur á stærðfræðikerfið og ekkert
stærðfræðikerfi getur átt lausnir sem
ganga gegn forsendum sínum.
Af því leiðir mjög takmarkað
tæknilegt vald sem verður að vist-
kerfisbresti vanþekkingar. Verund-
arhugsun leiðir til þess að við reyn-
um að veija verund okkar, í stað þess
að virða gerund hvers annars. Við
það berjumst við. Gen okkar lifa af,
gen tegundar. Einstaklingamir lifa
ekki af. En við erum tegund sem lifir
af sköpun þekkingar og reynslu,
skráningu þessa til handa viðtakandi
kynslóðum. Bardagi okkar að við-
halda verund í ótta hvert við annað
veldur einungis skaða.
En það er komið að menningar-
broti. Án þess að taka upp mikið
tæknOegt vald, með því að skOja ger-
und, þá verðum við fyrir vistkerfis-
bresti. Hættan er hins vegar sú, að
við höldum áfram að tryggja verund-
arstöðu okkar og beitum valdi tO
þess. Það þýðir einnig vistkerfisbrest
fyrir okkur, ef við getum ekki lært að
lifa við tæknOegt ofurvald.
Staðan nú er sú að félagslegir leið-
togar sem eiga að leysa málin geta
það ekki, vegna þess að visindi nú-
verandi lýsingarkerfa segja að sam-
kvæmt þeim þá séu engar lausnir.
Klifað er á fyrirsjáanlegum vandræð-
um, en engar lausnir boðaðar sem
ekki eru vistbrestur í sjálfu sér. Önn-
ur hugsun og nýsköpun verður að
taka við, en verður okkur erfið. En
lausnir er hægt að þróa, en þá þarf að
skOja gerund almennt.
Lausaganga búfjár er tímaskekkja
í Morgunblaðinu
1998 birtist grein
eftir Ingigerði
Jónsdóttur á Fá-
skrúðsfirði þar sem
hún lætur í ljós
skoðun sína á
lausagöngu búfiár.
Ég er henni alger-
lega sammála og
ætla með hennar
leyfi að rifia upp
kafla úr greininni.
Hún segir: „AOir sjá að landið
okkar er orðið afskaplega gróðurlitið
og tfl eru stór landflæmi þar sem
enginn gróöur sést, aðeins sandauðn-
in eða klungur. Ef ekki verður aö
gert og það strax fykur landið hrein-
lega burt. Nú væri fróðlegt að vita
hvort íslenskum bændum finnist
Herdís
Þorvaldsdóttir
leikkona skrifar:
Getum við kvatt þessa til-
veru með góðri samvisku án
þess að stöðva þessa stöðugu
rýmun á gróðri landsins?
Vaknið, kœru landsmenn,
landið hrópar á vœgð!
þetta eðlOegir búskaparhættir. Væri
ekki nær að hafa skepnurnar heima-
við, þar sem þær hafa nóg að bíta,
frekar en að láta þær sleikja gróður-
vana mela úthagans? Er ekki gáfu-
legra að fylgjast með hvernig skepn-
unum líður heldur en að þurfa að
grafa þær úr fonn upp um fiöO og
firnindi eða hirða hræin af þeim við
þjóðvegina? Og er ekki viðkunnan-
legra að hafa féð heima við heldur en
að beita því si og æ á annarra manna
löhd öUum tU ama og leiðinda?"
Ingigerður og hennar maður eru
með skógrækt á jörð sinni sem þau
þurfa að víggirða vegna ágangs bú-
fiár nágrannanna. Gestur sem kom i
heimsókn tO þeirra frá Nýja-Sjálandi
var undrandi yfir því að þau þyrftu
að girða, þar sem þau voru ekki með
neitt fé. í Nýja-Sjálandi er aUt búfé í
girðingum eins og hjá flestum sið-
menntuöum þjóðum. Það er sorgleg
staðreynd fyrir næstu kynslóðir að
hér skuli enn þá stunduð rányrkja
og nokkurs konar hjarðbúskapur
sem stöðugt rýrir landgæðin.
Getum við kvatt þessa tOveru með
góðri samvisku án þess að stöðva
þessa stöðugu rýrnun á gróðri lands-
ins? Vaknið, kæru landsmenn, land-
ið hrópar á vægð!
Andanum halda engin bönd
Dagfari fann fyrir íslendingnum í sér í
gær þegar hann las það góða blað sem
hann skrifar i. Baksíðufrétt greindi frá
því að fanga á Litla-Hrauni hefði tekist
að svikja margar miUjónir út úr grun-
lausum samborgurum sinum meöan
hann sat á bak við lás og slá. Maðurinn
hefur hlotiö fjölda refsidóma en lætur sér
samt ekki segjast og neitar að bæla niður
glæpahneigð sína.
Dagfara þykir þetta svo dásamlega ís-
lenskt, en samt svo sammannlegt. Upp
renna sögur af saufiándu aldar hetjunni
Leónóru Kristínu sem sat heilan manns-
aldur í þeim iUræmda Blátumi í Kaup-
mannahöfn, skrifaði fangelsisdagbók og
lagðist alltaf eitthvað tO í innUokuninni.
Hún rakti upp náttkjólinn sinn og bjó tU úr
honum listaverk. Hún gerði skúlptúra úr leir
sem hafði borist inn i klefann fyrir misgán-
ing. Hún skrifaði vísindalegar ritgerðir um
flær, því af þeim var víst nóg í Bláturni og
hún tamdi rottu sér tU dægrastyttingar. Sag-
an af Leónóm Kristinu hefur aUtaf minnt
Dagfara á það að anda manna halda engin
bönd.
Já, Dagfara var hugsað tU Leónóru sem lét
Hvað er einfaldara en að hringja í banka og
biðja um að peningar séu fœrðir yfir á reikn-
inginn manns af reikningi annars sem hefur
meira fé handa á milli? Einfalt, en samt eitur-
snjallt! Þeim sem dettur þetta í hug hœfir ekk-
ert minna en snillingsnafnbót. Það eiga allir að
hafa jafnt, segir sósíalisminn. Þú sem átt tvo
kyrtla, gefðu annan þeim sem engan á, sagði
Lausnarinn.
óblíð örlög aldrei buga sig þegar hann
heyrði af íslenska athafnamanninum af
Litla-Hrauni sem einnig sýndi í Qársvika-
málinu að hann býr yfir umfangsmiklum
leiðtogahæfileikum, þar eð hann hafði
fimm menn i vinnu, sem ekki voru svo
ólánssamir að vera læstir inni, og stjóm-
aði þeim eins og herforingi. Hann sýndi
einnig dásamlega frjótt hugarflug, sem
birtist í tærum einfaldleika glæpanna.
Hvað er einfaldara en að hringja í banka
og biðja um að peningar séu færðir yfir á
reikninginn manns af reikningi annars
sem hefur meira fé handa á miUi? Einfalt,
en samt eitursnjallt! Þeim sem dettur
þetta í hug hæfir ekkert minna en snill-
ingsnafnbót. Það eiga aUir að hafa jafnt, seg-
ir sósíalisminn. Þú sem átt tvo kyrtla, gefðu
annan þeim sem engan á, sagði Lausnarinn.
Síðast en ekki síst hefur sá lægsti hinna
lágu - frelsi sviptur glæpamaöur á Hraun-
inu - sýnt okkur fram á að hinum íslenska
athafnamanni halda engin bönd. Hið skap-
andi starf verður ekki kæft í dýflissu. And-
inn leitar aUtaf útgönguleiðar. ^ p .
Umsjónarmenn Skotsilfurs
Verðbréfaspáin utangátta.
Er rýr í roðinu
Kolbeinn hringdi:
Mér finnst flármálaþátturinn Skot-
silfur á Skjá einum, er byrjaði ágæt-
lega, vera orðirrn rýr í roðinu. Nú hafa
stjórnendur faUið frá þvi að spá um
uppgang og faU hlutabréfa i hinum
ýmsu fyrirtækjum íslenskum sem eru
áberandi í viðskiptalífinu. Þýðir þetta
e.t.v. það að þeir í þættinum þora ekki
að spá, hafi verið bannað að spá, eða
þá að hlutabréf í íslenskum fyrirtækj-
um eru hreinlega orðin verðlaus? Spyr
sá sem ekki veit. Þetta er þó eini við-
skiptaþátturinn i íslensku ljósvaka-
miðlunum. Hann ætti að geta og ætti
að þora að standa sjálfstæður, hvað
sem Uða kann kvörtunum einhverrra í
viðskiptalífinu.
Vatnsmýrin
Bergur skrifar:
Furðulegt er hvernig borgarstjóri
rétflætir það að vUja loka Reykjavikur-
flugveUi. Hún sagði í viötali í SOfri Eg-
Us að eina vaxtarsvæði landsins væri á
suðvesturhorninu og því þyrfti aö
byggja íbúðir og atvinnuhúsnæði í
Vatnsmýrinni. Hún sagði að þannig
styrktist höfuðborgin og gæti keppt við
erlendar borgir og þjónað landsbyggð-
inni betur. Þarna snýr borgarstjóri vita-
skuld hlutunum við. Með því að loka
ReykjavikurflugveUi er hún að loka á
landsbyggðina, ekki styrkja hana. En
það er rétt hjá borgarstjóranum að við
lokun ílugvaUarins verður suðvestur-
hornið endanlega eina vaxtarsvæði
landsins. Þá veitir víst ekki af íbúðar-
húsnæði í Vatnsmýrinni og víðar fyrir
allt landsbyggðarfólkið sem flykkist
suður tU að styrkja borgina í „alþjóð-
legu samkeppninni". - Trúir einhver
annar en borgarstjóri þessari vifleysu?
Hvar er Össur?
Haraldur Haraldsson skrifar:
Nú um stundir hef-
ur nokkur titringur
gripið um sig innan
stjórnarandstöðunnar
vegna ýmissa mála
sem jafnvel stjórnar-
andstaðan sjálf hefur
haft forgöngu um á
eigin spýtur. Ég nefni
sem dæmi umræðuna
um yfirvinnubann lögreglunnar (eða
ekki yfirvinnubann) og spannst út af
fikniefnaleit í skipi i Vestmannaeyjum
og einn þingmaður Suðurlands opnaði
á eigin spýtur að því er virðist. Einnig
hefur nafn Björns Bjarnasonar ráð-
herra vegna hugsanlegs framboðs tO
borgarstjómar farið í taugarnar á
stjómarandstöðunni. Margir hafa ver-
ið á mælendaskrá í þingi og í fiölmiðl-
um. En fjarvera Össurar Skarphéðins-
sonar, formanns Samfylkingarinnar,
hefur stungið í augu margra. Hvar hef-
ur Össur verið?
Ótrúveröugar
alþingiskonur
Hrönn skrifar:
í þættinum MOli himins og jarðar
sem tOeinkaður var Krabbameinsfélag-
inu var margt ágætis dagskrárliða. Þar
á meðal komu nokkrar þingkonur og
sungu „þverpólitískt" um þingmál sem
orðið hafa hitamál á þingi. Þarna
gerðu þær aOar grín að þessum málum
og nú var ekki ósamlyndið á boðstól-
um! Mér finnst svona gjömingur af-
skaplega ótrúverðugur og þingkonur
þessar sýna að ekkert er að marka
raus þeirra á Alþingi. Þær hita bara
upp á þingi tO að halda uppi
„flokkspólitískum dampi“.
Ossur Skarp-
héðinsson
Fjarvera hans
í umræöum
vekur athygii.
IDV Lesendur

Lesendur geta hringt allan sólarhring-
inn í síma: 550 5035.
Eöa sent tölvupóst á netfangiö:
gra@ff.is
Eöa sent bréf til: Lesendasíða DV,
Þverholti 11. 105 ReyKiavík.
Lesendur eru hvattir til aö senda mynd
af sér til birtingar meö bréfunum á
sama póstfang.