Dagblaðið Vísir - DV - 08.03.2001, Blaðsíða 14

14
19
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiðlun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aðstoðarritstjóri: Jónas Maraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvik, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýslngar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Plötugerð: ísafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk„ Helgarblað 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Glœpir gegn fortíðinni
Talebanar í Afganistan eru bandarískur uppvakningur
frá lokum kalda stríðsins, þegar frelsisbarátta Afgana
gegn Sovétríkjunum sálugu var fjármögnuð að vestan.
Talebanar voru grimmustu stríðsmennirnir og fengu
miklu meiri fjárstuðning en aðrir hópar baráttunnar.
Þetta var gott dæmi um einnota utanrikisstefnu, þar
sem eingöngu skipti máli að ná árangri á líðandi stund.
Ekkert var hugsað um, hvað gera ætti við skrímslið, þeg-
ar Rússarnir væru farnir. Enda hefur uppvakningurinn
reynzt valda Afgönum og öðrum ógn og skelfingu.
Nýjasta birtingarmynd trúarofstækis Talebana er að
eyðileggja menningarsöguleg verðmæti, þar á meðal risa-
vöxnu Búdda-stytturnar í Bamian. Ofstækið er hliðstætt
öðru framferði þessa hóps, sem lýsir sér einnig í tak-
markalitlu hatri á framförum, sem koma úr vestri.
Allir aðilar hafa sameinazt um að fordæma Talebana
fyrir að spilla menningarsögu Afgana, þar á meðal öll
þekktustu ríki Islams, enda er ofstækið nýtt í sögu þeirra
trúarbragða. Grískar og rómverskar og aðrar minjar hafa
verið látnar í friði i heimi Islams öldum saman.
Tyrkir hafa öldum saman horft á Sofííukirkju í Mikla-
garði. Persar hafa öldum saman horft á Persepolis við
Shiraz. Sýrlendingar hafa öldum saman horft á Palmyru.
Þannig hafa Afganar öldum saman horft á gamlar minjar,
þótt þær séu ættaðar frá öðrum trúarbrögðum.
Talebanar eru því miður ekki einir um trúarofstækið.
Stórvirkust hafa verið kinversk stjórnvöld, sem hafa látið
brjóta Búdda-hof í Tíbet hundruðum saman í markvissri
tilraun til að eyða menningarsögu landsins og eyða
þannig vegprestum í þjóðernisbaráttu landsmanna.
Indversk stjómvöld stöðvuðu ekki ofstækismenn úr
röðum Hindúa, þegar þeir eyðilögðu 16. aldar moskuna í
Ayodhya árið 1992, enda voru þeir stuðningsmenn ríkis-
stjórnarflokksins Bharatiya. Þau hirða ekki um, þegar eld-
ar eru bomir að kristnum kirkjum í landinu.
Serbar tóku upp á því í Bosniustríðinu að gera atlögu
að menningarsögulegum minjum Islams og kaþólskrar
trúar. Þeir reyndu að sprengja upp hina einstæðu borg
Dubrovnik og sprengdu margar moskur í landinu. Króat-
ar og Bosníumenn fóru að svara í sömu mynt.
Serbar brenndu meira að segja bókasöfn til að koma i
veg fyrir, að andstæðingar þeirra gætu leitað til fortíðar-
innar um heim bókanna. Þeir fetuðu í þessu sem ýmsu
öðru i fótspor Hitlers, sem lét brenna bækur opinberlega
á torgum úti, enda mun hneisa Serba lengi standa.
Villimenn af tagi Talebana, Kínverja, Indverja og Serba
voru ekki fyrirferðarmiklir i veraldarsögunni fyrr en
undir miðja tuttugustu öld. Krossfarar fyrri tíma réðust
ekki beinlínis að menningarsögunni, þótt þeir fremdu ótal
önnur illvirki. Árásir á fortíðina eru nýtt fyrirbæri.
Vesturlönd þurfa að byrja að taka á þessari tegund villi-
mennsku nútímans eins og öðrum tegundum hennar. Við
hlið nýja alþjóðadómstólsins um stríðsglæpi og glæpi gegn
mannkyni þarf að koma fjölþjóðlegur dómstóll, sem fjall-
ar um glæpi gegn menningarsögu mannkynsins.
Draga þarf stjórnVöld Afganistans og Kína, Indlands og
Serbíu til ábyrgðar fyrir menningarsöguleg illvirki, sem
framin hafa verið á yfirráðasvæðum þeirra á síðustu ár-
um, ekki síður en fyrir önnur illvirki gegn mannkyninu.
Þessa nýju tegund glæpa þarf að stöðva strax.
Bandaríkjastjórn ber að hafa forustu um stofnun slíks
dómstóls, því að þarlend stjórnvöld vöktu upp skrímslið,
sem núna fer hamfórum í eyðimörkum Afganistans.
Jónas Kristjánsson
$
________________________________________FIMMTUDAGUR 8. MARS 2001 FIMMTUDAGUR 8. MARS 2001
1>V
Skoðun '
Verndum góðærið
- forsenda fyrir betri kjörum
„Hver hefði t.d. trúað því fyrir nokkrum árum þegar rifr-
ildið um fiskveiðistjómunarkerfið stóð sem hæst að ESB
myndi œtla að taka upp íslenska kvótakerfið þar sem ör-
deyða er orðin á mörgum fiskimiðum þessara landa?“
Nú er áríðandi að halda
verðbólgunni í skefjum því
aldrei síðan lýðveldið var
stofnað hefur verið eins lang-
ur velmegunartími sem gerir
fólk kanski værukærara með
einkaneyslu. Unga fólkið í
dag, sem hefur komið upp
yfir sig húsnæði á þessum
uppgangstímum, treystir þvi
að þeir tímar verði varanleg-
ir að verðbætur á lánum séu
hreinir mjólkurpeningar
miðað við það sem þeir voru
á níunda áratugnum.
Ekki sjálfgefiö
En það er valt veraldargengið. Það
er ekki sjálfgefið að ytri skilyrði
breytist ekki snögglega þótt ekki séu
nein teikn um það núna. En þá er líka
betra að stjórn landsins sé í góðum
höndum. Það er dýrt að ætla sér að
breyta um stjómarfar, og þá yfir í
vinstristjórn. Af þeim stjórnum hefur
þjóðin bitra reynslu og tekið hefur
hægri stjómir langan tíma að koma
þjóðarskútunni á flot aftur eftir
ógæfu vinstristjórna.
Þetta vita kjósendur og
því er það svo að þeir hafa
borið gæfu til að standa fast
að baki þeirra stjórna sem
hafa verið við völd síðustu
árin. Og þetta verðum við
alltaf að hafa I huga. Minna
kjósendur á að vinstri spor-
in hræða.
Það er mjög algengt að
fólk sem stendur í bygginga-
framkvæmdum, og hefur ef
til vill líka lagt í bílakaup á
sama tíma, skuldi þetta 7-9 mOjónir
króna. Þá þarf vísitalan ekki mikið aö
hækka til þess að spilaborgin hrynji.
Viöurkenning á
fiskveiðistjórnun
Það hefur verið ungu kynslóðinni
mikið happ að hún hefur samkvæmt
skoðanakönnunum stutt dyggilega
við Sjálfstæðisflokkinn og séð tO þess
að ríkisstjórnir Davíðs Oddssonar
hafa haldið um stjómartaumana í
rúmlega tíu ár og höfum við nú búið
við lengsta og besta hagvaxtarskeið í
íslandsögunni. Fólk sem hefur komist
í skuldir og vOl lifa sæmilegu lífi
þrátt fyrir það skOur að verðbólgan
má aldrei fara af stað aftur,
grunnatvinnuvegir okkar verða að
vera reknir með hagnaði sem er svo
forsendan tO þess að fólki megi greiða
mannsæmandi laun.
Á þessum tíu árum hafa orðið svo
byltingarkenndar breytingar að aðrar
Hnattvæðing
Á þessum vetri hafa margir vakn-
að upp við vondan draum. Matvæla-
iðnaður heimsbyggðarinnar er að
reka sig á hindranir sem margir
hafa að vísu varað við en lítið mark
hefur verið tekið á af valdhöfum og
þrýstihópum. Bakteríur og veirur og
þaðan af minni lífeindir eru nú að
knýja menn tO að staldra við í feigð-
arflani hnattvæðingar sem knúin er
áfram af efnalegri græðgi en litlum
hyggindum. Hvarvetna blikka nú
rauð ljós gegn óheftum viðskiptum
heimshorna á miOi með lifandi dýr
og afurðir þeirra: Kúariða, gin- og
klaufaveiki, salmóneUusýking,
campýlóbakter, listería, svínapest og
smitsjúkdómar tengdir laxeldi, þenn-
an lista er hægt að margfalda og
stöðugt bætast við nýir váboðar.
Hugmyndafræðin sem magnað
hefur upp þessar pestir er hin sama
og rutt hefur hnattvæðingu brautina
á öðrum sviðum, ekki síst óheftum
„Matvœlaiðnaður heimsins er nú í klóm nokkurra fjöl-
þjóðarisa sem segja ríkisstjómum og Alþjóðaviðskipta-
stofnuninni (WTO) fyrír verkum. Það verður ekki ein-
falt mál að snúa taflinu við en í raun getur verið um
líf eða dauða að tefla. “
Með og á móti
Þetta verður að stoppa
„Auðvitað eru
tvær hliðar á
þessu máli eins og
öðrum. Það er þó
ekki endalaust
hægt að ganga á hlut stóru
útgerðanna sem halda uppi
vinnslunni víða um land. Það
er verið að teygja sig sífeUt
lengra og lengra í því að taka
þeirra aflahlutdeildir til að
færa öðrum. Þetta kemur
ekki síst við stóru útgerðarfyrirtæk-
in á landsbyggðinni sem missa afla-
hlutdeildir tfl smábáta á sama svæði.
Ákvörðun um frestun á gfldistöku
þessara laga í fyrra var á
þeim forsendum að smábáta-
útgerðir úti á landi þyrftu
lengri aðlögun.
Nú er búið að gefa lengri
frest og það hefur sýnt sig að
þessir bátar geta veitt
óhemju magn af fiski. Öll
þessi aukna veiði hlýtur að
þýða það að einhverjir aðrir
verði að minnka sína veiði.
Þar er verið að tala um tugi
þúsunda tonna.
Mér finnst smábátaútgerðin því
ekkert þurfa að kvarta, en einhvers
staðar veröur þetta þó að stoppa.“
r
Kristján
Pálsson
og heilbrigði
fjármagnsflutningum. Hug-
myndir studdar hagfræði
um verkaskiptingu og
óhefta samkeppni í heims-
þorpinu sem tryggja eigi
sem lægst vöruverð án tfl-
lits tfl afleiðinga að öðru
leyti er að steyta á skerjum
sem mörgum voru hulin.
Matvælaiðnaður heimsins
er nú í klóm nokkurra fjöl-
þjóðarisa sem segja ríkis-
stjómum og Alþjóðavið-
skiptastofnuninni (WTO)
fyrir verkum. Það verður
ekki einfalt mál að snúa taflinu við
en i raun getur verið um líf eða
dauða að tefla.
Hagkvæmni stærðarinnar
Fátt hefur haft jafn róttæk samfé-
lagsleg áhrif og breytingar á land-
búnaðarframleiðslu sem tryggja eiga
framboð á ódýrri fæöu á allsnægta-
borði Vesturlanda. Hefðbundinn fjöl-
skyldubúskapur hefur orðið óarðbær
og sveitafólk flosnað upp í stórum
stíl og leitað í þéttbýli. Bændabýlum
i Bretlandi hefur t.d. fækkað um
fjórðung á síðasta áratug. Þó eru
breytingar eftirstríðsáranna á Vest-
urlöndum smáræði hjá því sem í
vændum er í löndum þriðja heims-
ins ef fram fer sem horfir en þar býr
meirihluti fólks enn í strjálbýli.
Fjölþjóðafyrirtækin á matvæla-
markaði vinna að því að kippa fótum
undan hefðbundnum búskaparhátt-
um einnig í þeim hluta heimsins og
beita þar fyrir sig erfðabreyttum
matvælum og einkaleyfum á útsæði
og framleiðsluvörum. Iðnvæðing
landbúnaðar með sístækkandi fram-
leiðslueiningum og ódýrum próteín-
gjöfum eru drifkraftar þess-
arar þróunar. Hin hliðin
eru sístækkandi éymdar-
hverfi borga þar sem nú
þegar búa tugmiOjónir.
Hvort tveggja er að verða
gróðrarstía sjúkdóma jafnt
í dýrum sem mönnum og
ekki bætir vannæring úr
skák.
Viöskiptin með
landbúnaöarafuröir
Hluti af feigðarflaninu
eru óheft eða „frjáls" við-
skipti með landbúnaðarafurðir sem
knúin voru fram í GATT-samning-
um og nú undir merkjum Alþjóða-
viðskiptastofnunarinnar oft án nokk-
urs tillits tfl gæða og hollustu eða ör-
yggis gagnvart sjúkdómum. Innri
markaður Evrópusambandsins er
hluti af þessari þróun. Lífræn rækt-
un og staðbundnir markaðir hafa
hvarvetna átt undir högg að sækja.
Neytendasamtök hafa víða orðið
fórnarlömb þessarar hugmynda-
fræði.
Ekki er langt síðan íslenskur utan-
ríkisráðherra stóð fyrir ólöglegum
innflutningi kjúklinga og kratar boð-
uðu hömlulausan innflutning land-
búnaðarvara. í þessu efni eins og á
öörum sviðum hafa frjálshyggjupost-
ular ætlað sér að setja heiminn í
eina skál og beita fyrir sig almenn-
um óskum eftir ódýrri matvöru. Líf-
heimurinn, ekki síst hinn smásæi,
lætur hins vegar iUa að kröfunni um
verkaskiptingu og hagkvæmni
stærðarinnar. Að veöi eru þau gæði
sem felast í hollustu og sæmilega
heilbrigðu umhverfi.
Hjörleifur Guttormsson
lar útgerðir undir sama hatt?
Náðarhöggið
„Nei, það yrði
náðarhöggið og
endalok smábáta-
útgerðar ef aUar
tegundir yrðu
kvótasettar eins og nú er fyr-
irhugað. Gagnvart sjávar-
byggðunum tel ég að þar yrði
endanlega brotinn sá hefðar-
réttur sem þær hljóta að
hafa.
Það yrði algjörlega valtað
yfir hann. Ég get ekki séð að ekki
megi gilda aðrar reglur um vistvæn-
ar veiðar smábáta heldur en um
veiðar stóru togaranna.
Við hjá Frjálslynda Uokkn-
um höfum verið að berjast
gegn ætlunum stórútgerðar-
manna og aUt síðastliðið ár
höfum við talað stöðugt um
að sú kvótasetning sem fyrir-
huguð er mætti ekki verða að
veruleika.
Mér finnst ekkert óeðlflegt
þó að í gildi séu tvö kerfi,
annars vegar fyrh' vistvænar
veiðar strandveiðiflotans og
hins vegar fyrir úthafsveiðar. Ég veit
þó að kvótagreifarnir vflja fá að
braska með aUt saman og gegn því
munum við berjast.“
Margrét
Sverrisdóttir
Lög um kvótasetningu á ýsu, steinbít og ufsa, sem smábátum undir sex tonnum hefur verið frjálst að veiða, eiga að ganga í gildi í haust. Margir tata um
að það yrði náðarhöggiö fyrir sjávarbyggðir og smábátaútgerð en aðrir segja óeðlilegt að leyfa einum það sem öðrum er bannaö.
þjóðir eru farnar að líta tU okkar og
huga að að taka upp sömu stefnu í
ýmsum málum. Hver hefði t.d. trúað
því fyrir nokkrum árum þegar rifrUd-
ið um fiskveiðistjórnunarkerfið stóð
sem hæst að ESB myndi ætla að taka
upp íslenska kvótakerfið þar sem ör-
deyða er orðin á mörgum fiskimiðum
þessara landa? - Ekki sér þó fram á
þá tíma að við hefðum hag af þvi að
ganga í ESB með óbreyttri fiskveiði-
stefnu bandalagsins.
Ekki meirihluti fyrir ESB
Nú eru mörg fiskimið ESB lokuð
fyrir öUum veiðum þar sem rányrkja
hefur verið stunduð. Það er þó regla
en ekki undantekning sem kemur fyr-
ir alls staðar þar sem stórþjóðir reka
ábyrgðarlausa fiskveiðistefnu. Myndu
íslendingar þola það að ESB legði lín-
umar um það hvar í fiskveiðUögsögu
okkar við mættum veiða? Ég er viss
um að það væri nokkuð sem aldrei
yrði samþykkt hér. - Það lofar góðu
að enginn meirihluti er hér fyrir því
að ganga í ESB.
Karl Ormsson
Ummæli
Karlar og blöðru-
hálskrabbamein
„Það hefur ekki
||L verið talið árangurs-
H ríkt að efna til hóp-
leitar hjá körlum.
■ ▼ Brjóstakrabba mein
er mjög lOdegt tfl að
í &£: stytta aldur viðkom-
—'-iSá i------ andi manneskju sé
krabbameinið ekki fjarlægt. Það virð-
ast ekki vera nema sumar tegundir
blöðruhálskrabbameins þess eðlis, að
það leggur menn að veUi... Hins vegar
virðast margir karlar geta lifað mjög
lengi með blöðruhálskrabbamein sem
veldur þeim engu tjóni.“
Guörún Agnarsdóttir, læknir og framkvstj.
Krabbameinsfélags íslands. í Degi 7. mars.
Mestur lýðskrumsflokka
„Jafnan þegar menn hugsa með sér
að ekki aðeins sé Samfylkingin mesti
lýðskrumsflokkur íslands heldur beri
hún þar höfuð og herðar yfir aUa aðra
flokka -
þá gerist
það að
„Frjálslyndi flokkurinn" minnir á tfl-
veru sína. Neyðast menn þá yfirleitt
tO að viðurkenna að „frjálslyndir“séu
litlu skárri en SamfyUíingarmenn þó
þeir „frjálslyndu" njóti þess að lýð-
skrumsmenn þeirra séu aðeins tveir,
auk dóttur annars þeirra."
Úr Vef-Þjóöviljanum 7. mars.
Þröngsýnni
„í þeim löndum sem við á íslandi
gjarnan vUjum bera okkur saman við
er trúarbragðafræðin talin sjálfsagður
hluti af menntakerfinu. íslenskir nem-
endur framhaldsskólanna kynnast
ekki þeirri hugsun og heimspeki sem
trúarkerfin búa yfir. Þar með verða
þeir þröngsýnni og einhæfari en jafn-
aldrar þeirra t.d. á Norðurlöndunum
... Og þar með fær vofa fordómanna
greiðari aðgang að unglingum á ís-
landi en ella væri.“
Þórhallur Heimisson, prestur viö Hafnar-
fjaröarkirkju, í Mbl.-pistli 7. mars.
Fullburða Háskóli
„Þau timamót hafa nú oröið í starfi
Háskóla íslands, aö hann kemur nú
fram í fyrsta sinn sem fuUburða há-
skóli með eiginlegt meistara- og dokt-
orsnám af fuUum krafti". - TU að
kynna þessa auknu námsmöguleika
enn frekar efnir Háskólinn tU sér-
stakrar námskynningar 8. mars, þar
sem kynntar veröa um 70 mögulegar
leiðir tU framhaldsnáms. - „Þar ætlum
við bæði að tala tU þeirra sem eru hér
í námi og eru að velta vöngum yfir
framhaldsnámi, en ekki síst viljum við
höfða tfl eldri nemenda sem hafa lokið
hérna námi fyrir einhverjum árum og
eru að huga að framhaldsnámi."
Úr viötali viö Pál Skúlason, rektor Háskóla
íslands. í Degi 7. mars.
'?efþjóðviljiimj
Húsnæðisvandinn á
höfuðborgarsvæðinu
Samfylkingin lagði ný-
verið fram tfllögu tfl þings-
ályktunar um átak til að
auka framboð á leiguhús-
næði. Lagt er til að ríkis-
valdinu verði falið að ráð-
ast í átak tfl að fjölga leigu-
ibúðum og stuðla að viðráð-
anlegum leigukjörum í
samráði við sveitarfélög,
verkalýðshreyfingu og fé-
lagasamtök, að gerð verði
fjögurra ára áætlun með
það að markmiði að leysa
húsnæðisvanda þeirra sem
eru á biðlista eftir leiguhúsnæði og
þeirra sem eiga hvorki rétt til al-
mennra né félagslegra lána.
Samkvæmt skýrslu sem kom út á
vegum nefndar félagsmálaráðuneyt-
isins í aprU á síðasta ári, eru um
2000 einstaklingar og fiölskyldur á
biðlistum eftir leiguíbúðum. Verð á
almennum leigumarkaði í höfuð-
borginni er svo hátt að verkamanna-
launin duga vart fyrir lítiUi ibúð en
algengt er að tveggja herbergja íbúð-
ir séu leigðar út á 70-90 þúsund
krónur á mánuði, þótt dæmi séu um
enn hærri leiguupphæöir. Það segir
sig sjálft að litið er eftir hjá láglauna-
fólki sem þarf að greiða slíkar fiár-
hæðir í leigu, ef það er á annað borð
svo heppið að fá íbúð á leigu.
Ástandiö á ábyrgð
ríkisstjórnarinnar
Samfylkingin lýsir ábyrgð á þessu
ástandi á hendur ríkisstjórninni,
með því að leggja niður félagslega
húsnæðiskerfið án þess að leita
nokkurra raunhæfra leiða til að
bregðast við þeim vanda sem skapað-
ist í kjölfarið. Biðlistar hafa tvöfald-
ast á þeim þremur árum sem liðin
eru frá því að kerfið var lagt niður
og á sama tima hefur fasteignaverð
og leiguverð íbúða rokið upp. Ríkis-
stjórnin hefur mætt þessari húsnæð-
isneyð í borginni með því að hækka
vexti á húsnæðislán, en frá árinu
1998 hafa vextir á húsnæðislán sem
sveitarfélög og félagasamtök hafa
fengið tO bygginga leiguíbúða hækk-
að úr 1% í 3,9% en nú nýverið
frestaði félagsmálaráðherra frekari
hækkun í 4,9%.Viöbótarlán sem vera
áttu ígUdi félagslegra lána tU eignar-
íbúöa fyrir fólk sem býr við erfiðar
aðstæður hafa hækkaö úr 2,4% í
5,7% á þremur árum.
Með þvi að hækka vexti til leigu-
íbúða og viðbótarlána var endanlega
lagður af 1% lánaflokkur til leigu-
íbúða en vextir af slíkum lánum hafa
verið óbreyttir sl. 25 ár. Það
hefur verið sátt um það þar
tO nú að hækka ekki vexti á
leiguíbúðum, en ríkisstjórn-
in hefur nú rofið þá sátt og
keyrt vextina fast upp að
markaðsvöxtunum.
Samfylkingin og
húsnæöísmál
Fyrsti flutningsmaður til-
lögu Samfylkingarinnar er
Jóhanna Sigurðardóttir en
að auki stendur aUur þing-
flokkurinn að henni. TUlag-
an er 1 samræmi við verkefnaskrá
flokksins og tiUöguflutning þing-
manna hans í gegnum tíðina. Þar
ségir að stofnað skuli á ný tU félags-
legra valkosta í húsnæðismálum og
að leiguhúsnæði verði raunhæfur
kostur fyrir þá sem annaðhvort vflja
ekki að geta ekki eignast eigið hús-
næði.
Með tiUögunni er lagt tO að heim-
Ut verði að veita 95% lán tO sveitar-
félaga og félagasamtaka og annarra
aðUa sem hafa það að markmiði að
koma á fót leiguhúsnæði á viðráðan-
legum kjörum fyrir láglaunafólk,
enda lúti þeir sérstökum reglum um
eftirlit, leiguverð o.fl. Þá er lagt tU að
vaxtaendurgreiðslur og stofnstyrkir,
svo og húsaleigubætur tryggi að
leigukjör fari ekki fram yfir 6% af
stofnverði íbúðar, að stimpugjöld
falli niður hjá framkvæmdaaðilum
leiguíbúða svo fremi sem um útleigu
á íbúðum verði að ræða. Kannað
verði hvort veita skuli afslátt af
gatnagerðagjöldum vegna byggingar
slíkra íbúða, skattlagning á húsa-
leigubætur verði felld niður og tiUag-
an gerir einnig ráð fyrir að tekjuskil-
yrði verði rýmkuð fyrir rétti tU
leiguíbúða fyrir fólk sem hvorki á
rétt tU almennra né félagslegra lána.
Tillagan gerir ráð fyrir því að rík-
issjóður greiði 85% þessa framtaks
og sveitarfélögin 15% en leita skuli
eftir samstarfi við lífeyrissjóði um
að styrkja átakið með kaupum á sér-
stökum húsnæðisbréfum. Tillögur
þessar eru í takt við það sem áður
hefur veriö lagt til af þingmönnum
Samfylkingarinnar en Jóhanna Sig-
urðardóttir og fleiri þingmenn hafa
margsinnis lagt fram frumvarp um
afnám skattlagningar húsaleigubóta
og staðið fyrir umræðu og fiölda fyr-
irspuma um ástandið í húsnæðis-
málum. - Samfylkingin telur lausn
húsnæðisvandans á höfuðborgar-
svæðinu brýnt forgangsmál.
Ríkisvaldiö hefur þá siöferðilegu
skyldu að bregðast við ástandinu og
þeim vanda sem niöurlagning félags-
lega kerfisins hefur haft í for með
sér og aðgerðirnir þola enga bið. Ella
stefnir í afturhvarf til fyrstu áratuga
síðustu aldar þegar tekjulægsta fólk-
ið bjó við ömurlegar aðstæður í hús-
næðismálum. Slíkt ástand er óþol-
andi í þjóðfélagi sem vfll skilgreina
sig sem velferðarþjóðfélag.
Bryndls Hlöðversdóttir
„Verð á álmennum leigumarkaði í höfuðborginni er
svo hátt að verkamannalaunin duga vartfyrír lítilli
íbúð en algengt er að tveggja herbergja íbúðir séu leigð-
ar út á 70-90 þúsund krónur á mánuði..."
- Félagsstofnun fundar um húsnœðismál.
Bryndís
Hlööversdóttir
formaöur þingflokks
Samfylkingarínnar