Dagblaðið Vísir - DV - 29.03.2001, Blaðsíða 6

6
FIMMTUDAGUR 29. MARS 2001
Fréttir
I>V
Skiptar skoðanir um nýju seðlabankalögin og efnahagshorfur þjóðarinnar:
Mýs undir fjala-
ketti Davíðs
- segir Sverrir Hermannsson, formaður frjálslyndra
Viðbrögð forystumanna í stjórn-
mála- og atvinnulífi eru mismun-
andi við nýju frumvarpi um Seðla-
bankann. Ríkisstjórnin og Seðla-
bankinn hafa ákveðiö að afnema
vikmörk krónunnar og taka upp
verðbólgumarkmið í staðinn.
Einnig á að auka sjálfstæði Seðla-
bankans til muna en á það bera
sumir brigður líkt og fyrrum Lands-
bankastjóri, Sverrir Hermannsson.
Stjórnskipulagi bankans verður
ennfremur breytt þótt áfram verði 3
bankastjórar við bankann.
Fariö of geyst?
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur VG-framboðsins, var í nefndinni
sem samdi frumvarpið. Hann segist
heilt yfir sáttur við breytingamar
en lýsir þó áhyggjum af útfærsl-
unni. „Ég verð að segja að mér
flnnst menn fara dálítið geyst í að
setja þennan pakka saman. Það
skiptir miklu máli að menn kynni
svona lagað með yfirveguðum hætti
og ég hef haft af því áhyggjur síð-
ustu dagana hvort frumvarpið skapi
óróleika. Menn verða að vanda sig
til að koma í veg fyrir svoleiðis."
Spurður um þörf þess að hafa
áfram 3 bankastjóra, segir Stein-
grímur að sú breyting hafi nú oröið
að staða formanns bankastjórnar sé
gerö mun skýrari en áður. Hann sé
skipaöur af ráðherra og verði tals-
maður bankans út á við. „Hinu er
ekki að leyna að í nefndinni var líka
rætt um að stiga skrefið til fulls og
hafa bara einn aðalbankastjóra. Því
til viðbótar hefði ég viljað sjá sem
mestar tryggingar fyrir því að þar
yrði um faglega ráðningu að ræða.“
Sýndarsjálfstæöi
Til aö mæta nýjum tímum hefur
Seðlabankinn lækkaö stýrivexti um
hálft prósent en Sverrir Hermanns-
son, formaður frjálslyndra, gefur lít-
ið fyrir slíkt. Hann efast einnig um
að hægt sé að auka sjálfstæði bank-
ans verulega á meðan Davíð Odds-
son situr við völd.
„Ég er áhugamaður um aukið
sjálfstæði Seðlabankans en mér er
alveg ljóst að þeir eru núna sem
mýs undir fjalaketti Davíðs, þeir
Finnur [Ingólfsson] og Birgir [ísleif-
ur Gunnarsson]. Við sjáum hvers
slags stjórnveldi þetta er. Loksins
þegar framkvæmdastjóri Þjóðhags-
stofnunar stenst ekki mátið og fer
að tala um staöreyndir í efnahags-
málum þá er Þjóðhagsstofnun kennt
um óróleika á gjaldeyrismörkuðum
og í kjölfarið afgreidd með því að
hún verði lögð niður. Þeir koma
ekki til með að hreyfa sig mikið á
meðan stjómlyndið er svona á
æðstu stöðum. Þar sem menn mega
ekki depla auga nema í takt við al-
mættið."
- Er Sverrir að segja aö það séu
oröin tóm að sjálfstæði Seðlabank-
ans verði aukið?
„Meðan svona er í pottinn búinn
hjá æðstu stjórnvöldum, geri ég
ekkert með þetta. Þessir menn láta
fjarstýrast, enda eiga þeir starf sitt
undir því. Það er auðgert mál að
breyta um stefnu i efnahagsmálum
því hin fyrri hefur gengið sér til
hugar. Þeir hafa ekkert ráðið við
gengismálin en þessi lækkun vaxta
um hálft prósent er gjörsamlega
gagnslaus og ekkert nema sýndar-
mennska, notuð til þess að færa
sönnur á að hér sé þenslan á niöur-
leið.“
Sverrir segir að góðærinu sé
haldið gangandi með erlendri
rvronan renur
Gengi krónunnar hefur hríöfalliö undanfariö og þar meö minnkar eiginfjárstaða fyrirtækja
sem aftur hefur slæm áhrif á hluta- og skuldabréfamarkaö. Ólafur G. Einarsson formaöur bankaráös
Seölabankans flytur ræöu sína á aöalfundi Seölabankans.
skuldasöfnun og öllu sé öfugsnúið
þegar kemur aö því að segja sann-
leikann um stöðuna. „Við erum að
nálgast 800 þúsund milljónir króna i
erlendri skuld og svo tala menn um
að borga skuldimar niður héma
heima þótt afgangur af fjárlögum
ríkisins sé allur froðufé, tilkominn
vegna þessarar gegndarlausu
neyslu og skatta ríkisins af henni.“
Formaður frjálslyndra hefur ver-
ið talsmaður þess að vextir myndu
lækka, enda telur hann að íslenskur
iðnaöur þoli ekki umhverfið sem
stendur. Hve mikla vaxtalækkun
hefði hann viljað sjá?
„Sannleikurinn er sá að íslend-
ingar taka allt of lítið mark á vöxt-
um. Hér býr enn í mönnum uppeldi
óðaverðbólgunnar, þar sem spum-
ingin var aö ná í fé með öllum
hætti, sama hvað það kostaði. í
Bandaríkjunum og víða í Evrópu er
„fúnksjón" efnahagslifsins stjórnað
með hægðarleik af vöxtum en hér
hefur það aldrei tekist. Ég veit ekki
hver sú tala þyrfti að vera til aö
menn tækju eitthvert mark á henni.
Ég veit bara að iðnaðurinn íslenski
sem þarf að keppa við innflutning
og erlend fyrirtæki þarf stórkost-
lega vaxtalækkun. Annað mál er
hvort þenslan hér innanlands þolir
það en miðað við hversu lítið mark
menn taka hér á vöxtum væri óhætt
að slá verulega á. Það þýðir ekkert
minna en 4-5%.“
Sverrir telur ennfremur úrelt að
hafa 3 bankastjóra í banka, það tíðk-
ist hvergi og tekur Sverrir Banda-
ríkin sem dæmi þar sem seðla-
bankastjórinn Greenspan ríkir
einn.
Of veik markmlö
Kári Arnór Kárason, fram-
kvæmdastjóri Lifeyrissjóðs Norður-
lands, segist vona að til lengri tima
litið muni breytingamar hafa já-
kvæð áhrif á umhverfl lífeyrissjóöa
og verðbréfamarkaða. Hann hafi
hins vegar efasemdir þegar litið sé
til skemmri tíma. „Það eru ekki
efnahagslegar forsendur fyrir því að
Sverrir Kári Arnór
Hermannsson. Kárason.
krónan lækki meir. Það er beinlínis
hættulegt fyrir íslenskt atvinnulíf,"
segir Kári.
Hann segir að enn frekari lækkun
gengisins muni þýða hækkandi
verðbólgu og koma í veg fyrir vaxta-
lækkun. Ennfremur muni stórt
skarð verða hoggið í eiginfjárstöðu
íslenskra fyrirtækja sem fyrir séu
Björn Þorláksson
blaðamaður
ekki allt of beisin og það muni hafa
slæm áhrif á hlutabréfa- og skulda-
bréfamarkað. Hins vegar telur Kári
að titringurinn á markaðinum núna
einkennist af tímabundinni
„panik“. Stressið á gjaldeyrismörk-
uðunum sé tilkomið vegna þess að
nú haldi enginn opinber aðÖi utan
um gengið.
Tvennt kemur einkum á óvart í
atburðarás síðustu sólarhringa að
mati Kára. 1 fyrsta lagi hve Seðla-
bankinn setji sér veik markmið
varðandi efri mörk verðhækkana.
Sex prósenta verðbólga sé allt of há
- það dugi ekki að miða við tvöfalda
eða þrefalda verðbólgu umfram það
sem gerist í nágrannalöndunum.
Hitt atriðið sem Kára kemur á óvart
er ef Seðlabankinn hyggist ekki
grípa frekar inn í með gjaldeyris-
kaupum til að verja gengið heldur
biða þess að markaðurinn leiti jafn-
vægis.
„Þrátt fyrir að menn hafi aflétt
vikmörkum þá mun gengið í jafn
opnu hagkerfi og við lifum í, alltaf
hafa lykiláhrif á verðlag. Ef skila-
boöin til markaðarins eru þau að
Seðlabankinn muni ekki reyna að
hafa áhrif á gengið meö inngripi á
gjaldeyrismarkaði þá finnst mér
það veikleikamerki."
Kári er hins vegar ekki sammála
t.d. Sverri Hermannssyni og Sveini
Hannessyni hjá Samtökum iðnaðar-
ins, að stórfelld vaxtalækkun hefði
verið til bóta. Slíkar aðgerðir eigi að
vera afleiðing langvarandi þróunar
en til langs tíma litið sé nauðsynlegt
að vextir lækki. Núna verði menn
fyrst og fremst að koma á stöðug-
leika. íslendingum vegni best í lítilli
verðbólgu.
Vantar peningastefnunefnd
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, segist ánægður
meö kerfisbreytingu Seðlabankans.
„Þetta er í anda þess sem við höfum
viljaö árum saman. Ég tel þó að
ganga hefði átt lengra varðandi yfir-
stjórn bankans. Ég hefði kosið einn
seölabankastjóra, meiri kröfur um
faglega hæfni og þá heföi verið
ákjósanlegt að hafa sérstaka pen-
ingastefnunefnd likt og hjá Bank of
England þar sem vaxtaákvörðun
væri tekin.“
Össur vekur athygli á því aö tveir
núverandi seðlabankastjórar séu
gamlir stjómmálamenn sem ráði
miklu um vaxtaákvarðanir.
Kossaflens
Guðna
Guðni Ágústsson,
landbúnaðarráðherra
og varaformaður
Framsóknarflokkss-
ins, er enn að gera hosur sínar
grænar fyrir búsmala landsmanna.
Þekkt er kossaflens hans við sunn-
lenskar kýr og
um síðustu helgi
mærði hann
hross sem aldrei
fyrr er fékk hann
að ríða hvítum
fáki sem pottverj-
ar telja einsýnt að
verði nú stoppað-
ur upp (þ.e. hest-
urinn) sem nýtt tákn Framsóknar-
flokksins. í umræðum á þingi um
laxeldi í Klettsvík í Vestmannaeyj-
um sem Guðni hefur nú leyft, kom
fram að þar er fyrir undrahvelið
Keikó. Guðni lét ekki deigan síga í
orrahríð um málið og sagðist ætla
að kyssa Keikó þegar hann færi úr
Klettvíkinni. Velta menn því fyrir
sér hvort eiginkona Guðna sé ekkert
súr yfir öllu þessu kossaflensi í karl-
inum ...
Hámenningin vestur
Hámenningin er komin alla leið
vestur á Patreksfjörð ef dæma má
fréttir á Tíðisvefnum þeirra Vestan-
manna. Um helgina sýndu þijár þaul-
æfðar stúlkur frá
menningarklám-
borginni Reykjavík
hinum saklausu
sveitamönnum og
konum nektardans
á Rabbabamum.
Stúlkumar era
rómaðar fyrir sér-
staklega góða dansa
og var því mikil spenna hjá heima-
mönnum að fá að sjá þessa listamenn
dansa á Rabbabamum. Komið þá upp
spuming um hvort þær ættu að vera
með hjálm á hausnum eftir reynsluna
á Club 7, skemmtistað fyrrum sveitar-
stjóra Patreksfirðinga Ólafs Amíjörð
í Reykjavík. Þar sem ein Úrsúlan slas-
aðist við skyldustörf á dögunum ...
„Fokk jú bitch“
Ungfrú ísland.is var krýnd við há-
tíðlega athöfn á dögunum i Hafnar-
húsinu. Heiðursgestur dómnefndar
var popparinn Bob Geldof. Kappinn
harðneitaði þó
viðtölum, ef frá er
skilið viðtal í
keppninni sjálfri
og svo viðtal við
ísland i dag en
Stöð 2 sjónvarpaði
frá keppninni. Til
verksins var send
ein af okkar ást-
sælustu sjónvarps-
konum, Ragnheiður Elín Clausen,
með þau einu fyrirmæli að ekki
mætti spyrja manninn um fjöl-
skyldu hans eða persónuleg mál.
Þau skilaboð munu eitthvað hafa
misfarist þvi fyrsta spuming Ragn-
heiðar ku einmitt hafa verið hvem-
ig fósturdóttir hans, Tiger Lily,
hefði það en hún er dóttir Michael
Hutchence og Paulu Yates. Heim-
ildarmaður Heita pottsins segir að
svar Geldof við spumingunni hafi
verið skýrt og skorinort: - „Fokk jú
bitch..."
Allt er hey í harðindum
Sem röksemd fyrir lagasetningu á
verkfall sjómanna nefndi Ámi M
Mathiesen sjávarútrvegsráðherra
væri bjarga verð-
mætum upp á 1,5
milljarða króna
þar sem hætta
væri á að menn
misstu af loðnu-
göngunni. Ljóst
þykir að sú björg-
un verðmæta ná-
ist ekki og þykir
sjómönnum rök-
semdin fyrir lögunum því kolfallin.
Heyrst hefur að ný röksemdafærsla
sé á teikniboröinu og ráðuneytis-
menn hafi hringt í allar áttir til að
fá upplýsingar um hvem ugga sem
á land kemur. Meira að segja Þör-
ungavinnslan á Reykhólum sé þar
ekki undanskilin ...