Dagblaðið Vísir - DV - 22.10.2001, Blaðsíða 15

14
DV
MÁNUDAGUR 22. OKTÓBER 2001
MÁNUDAGUR 22. OKTÓBER 2001
______27 0,
Skoðun
Útgáfufélag: Útgáfufélagið DV ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aðstoðarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.netheimar.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifmg@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, sími: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plötugerð: Isafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 2200 kr. m. vsk. Lausasöluverö 200 kr. m. vsk., Helgarblað 300 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Aðstoðum Afgana
Mikilvægt er aö íslenska þjóðin taki virkan þátt í söfn-
un sem Hjálparstarf kirkjunnar og Rauði kross íslands
hafa hrundið af stað til að hjálpa sárþjáðum og saklausum
fórnarlömbum átakanna í Afganistan. íslendingar hafa oft-
sinnis sýnt að þeir geta safnað fjárhæðum sem skipta
hjálparstarf miklu máli og er ekki að efa að nú sem fyrr
leggi þeir sitt af mörkum. íslenska þjóðin ber mikið traust
til beggja þessara samtaka sem hafa nú sameinast í brýnu
starfi sem rétt er að þjóðin leggi lið.
Með þessari söfnun eru íslendingar ekki aðeins að senda
fjármuni til bágstaddra Afgana heldur og að senda þau
skilaboð til fólksins að hugur landsmanna er hjá því. Með
þessari mikilvægu hjálp eru íslendingar að lýsa þvi yfir að
þeir eigi ekki í stríði við almenning í Afganistan. Aðstoð-
in er yfirlýsing þess efnis að landsmenn vilja á öllum tím-
um rétta nauðstöddum hjálparhönd, hvar sem þeir eru í
heiminum og hverrar trúar sem þeir eru. Á þann hátt haga
sér þjóðir sem vilja láta taka mark á sér.
Afganska þjóðin hefur gengið í gegnum ótrúlega miklar
hremmingar á síðustu árum. Gömlu Sovétríkin börðu á
þjóðinni í áratug og skildu eftir sig slíka eyðileggingu að
vonlítið virtist að reisa efnahag landsins úr öskustónni. Eft-
ir að Rauði herinn lagði rófuna milli fóta sér kepptust víga-
flokkar í Afganistan við að ná völdum í landinu og svifust
einskis í æðislegu kapphlaupi sínu að kjötkötlunum. Sigur-
vegarinn í þeirri orrahríð dustaði rykið af ævagömlum
kompás og fór með landa sína langt aftur á miðaldir.
Talibanastjórnin hefur níðst á fólki sínu í fimm ár. Þessi
valdahópur uppreisnarmanna úr röðum bókstafstrúaðra
múslima náði Kabúl á vald sitt um mitt ár 1996. Hann setti
saman fornaldarlega ríkisstjórn og tók gamla kommúnist-
ann Najibullah af lífi, sem var þjóð sinni enginn
harmdauði, enda stjórnaði hann síðustu leppstjórn Sovét-
manna í landinu. Eitt fyrsta verk nýju herranna var að
kalla til starfa trúarbragðalögreglu sem hefur keppst við
að halda heimsmetið í mannréttindabrotum.
Ofstæki talibanastjórnarinnar í Afganistan hefur fært
landsmönnum hungursneyð og réttleysi, langvarandi
eymd og angist. Heimildarmyndir i islensku sjónvarpi
hafa sýnt okkur að konur búa þar við meiri niðurlægingu
en þekkist víðast hvar í heiminum. í nafni trúarinnar
halda svo talibanar hlífiskildi yfir hrottalegustu hryðju-
verkamönnum heims og láta ekki segjast þótt þjóðin standi
enn á ný frammi fyrir hrikalegri hungursneyð af manna-
völdum og fari aftur á vergang. Fólk skiptir þá engu máli.
Alþjóðasamtök Hjálparstarfs kirkjunnar og Rauða
krossins þekkja vel aðstæður í Afganistan, enda hafa bæði
félögin starfað þar að neyðaraðstoð í 20 ár. Þau hafa fyrir
löngu varað við því sem nú er komið á daginn. Heimurinn
þaif að hlusta og bregðast við. Hjálpin þarf að berast núna
ef ekki á að skapast sama skelfingarástand og til dæmis í
Rúanda þegar allar viðvaranir voru hundsaðar. Þá létu 800
þúsund manns lífið. Þær miklu hörmungar sem nú blasa
við í Afganistan ógna milljónum manna.
íslenska þjóðin þekkir þær stundir þegar aðrar þjóðir
hafa rétt henni hjálparhönd á erfiðustu stundunum í sögu
sinni. Þjóðinni er í fersku minni þakklætið sem hún færði
þessum sömu þjóðum þegar mest á reyndi. Ekkert er mik-
ilvægara í samskiptum þjóða en mannúð og gagnkvæm
virðing. Með því að taká virkan þátt í söfnun Hjálparstarfs
kirkjunnar og Rauða krossins eru landsmenn að sýna að
þeir leggja rika áherslu á heilbrigð samskipti fólks og
þjóða. Og þeir hafa rík efni á því að efna þá hugsun.
Sigmundur Ernir
Löggæslan:
Ábyrgð dómsmálaráðherra
Það verður að segjast
eins og er að það er allt aö
því kómískt að hlusta á þá
pólitísku orðræðu sem átt
hefur sér stað að undan-
förnu um löggæslumál í
Reykjavík.
Sjálfstæðismenn eru
greinilega slegnir algerri
pólitískri blindu og gera
ekki greinarmun á hags-
munum borgarbúa og eigin
pólitisku hagsmunum sem
felast í því að koma höggi á
Reykjavíkurlistann.
Er það virkilega svo að hæstvirt-
ur dómsmálaráöherra vilji gera allt
sem í hans valdi stendur til þess að
þurfa ekki að bera ábyrgð á lög-
gæslumálum í Reykjavík?
En hvað skyldu lögin segja og hvar
er nú öryggi borgaranna, sem
ályktað er um á hátíðarstundu?
Hagsmunir borgaranna eiga auðvit-
að að vera í fyrirrúmi -óháð pólitík.
Hvað með ályktun landsfundar
Sjálfstæðisflokksins, þar sem varað
er við því að of nærri réttaröryggi
borgara landsins sé gengið með
sparnaði í ríkisútgjöldum á húsa hefur venö talsverð? | mnm im h t i.r . ■ f-.w w 9
, vettvangi löggæslu og dóms- Eiga þeir líka að kosta til við-
_ U J mála. Verður þeirri ályktun bótarlöggæslu og axla sína
ekki framfylgt? ábyrgð? ^- ^S|l , ?w- J
1 ,&f I« Það hefur meira að segja Gaman væri að fá svör við
f' -■ I gengið svo langt að hæst- því.
virtur dómsmálaráðherra Ekki veit ég til þess að sjálf-
telur að Reykjavíkurborg stæðismenn í borgarstjórn
^ 2(j eigi að sjálf að kosta til við- Reykjavíkur hafi bókað eða
bótarlöggæslu vegna fjölg- unar vínveitingahúsa í borginni -Reykjavíkurborg greitt atkvæði gegn nýjum vín- veitingaleyfum í borginni. Það væri þá saga til næsta
Guðrún
Ogmundsdóttir
alþingismaöur
eigin samþykktum.
Er þá hæstvirtur dóms-
málaráðherra að lýsa sig samþykkan
tillögum sem sjálfstæðismenn komu
fyrst fram með í nóvember 1994 í
borgarstjóm Reykjavíkur og síðan
aftur nú frá Reykjavíkurlistanum
um að staðbundin löggæsla eigi að
fara yflr til sveitarfélagsins?
En þetta er kannski leið ráðherr-
ans til að lýsa þeirri skoðun sinni?
Gott ef satt væri
Ekki er úr vegi að spyrja hvort
sama viðhorf sé t.d. gagnvart Akur-
eyri, þar sem fjölgun vínveitinga-
uðu að leggja stein í götu
einkaframtaksins.
Stefnumörkun
sjáifstæðismanna
Ég hef heldur ekki orðið sér-
staklega vör við sérstaka
stefnumörkun í vínveitinga-
málum af hálfu sjálfstæðis-
manna í borgarstjórn Reykja-
víkur. Hvorki þegar ég sat þar,
né nú nýverið.
Ó - en ég gleymdi einu: Tillögu um
að enginn megi vera fullur á Austur-
velli! Afar mikil framsýni!
Er hér ekki um ákveðinn tvískinn-
vör við sérstaka stefnumörkun í vín-
veitingamálum af hálfu sjálfstœðis-
manna í borgarstjóm Reykjavíkur.
Hvorki þegar ég sat þar né nú nýver-
ið. Ó - en ég gleymdi einu: Tillögu um
að enginn megi vera fullur á Austur-
velli! Afar mikil framsýni!
ung að ræða? Það er eflaust spurning
sem margan borgarbúann fýsir að fá
svör við.
Það er afar fróðlegt að skoða hvort
úrskurðarnefnd í málefnum vínveit-
legt
Tilveruvandi stjórnmála
Morgunblaðið hélt upp á lands-
fund Sjálfstæðisflokksins um daginn
með því að minna á þá skoðun sína,
að flokkurinn væri bestur vettvang-
ur fyrir málamiðlun um stjórn fisk-
veiða, enda væri í honum að finna
„þverskurð þjóðfélagsins" með öllum
hugsanlegum skoðunum í málinu.
Hér var talað um fiskveiðistjórnun
eina, en þetta er í raun ítrekun á víð-
feðmari staðhæfingu: í áranna rás
hefur blaðið mjög ýtt undir þá sjálfs-
mynd Sjálfstæðismanna að flokkur
þeirra væri „eölilegur vettvangur
málamiðlana" í þjóðfélaginu yfir-
leitt.
Óþarfir flokkar
Þetta er skondin skoðun: gefið er
til kynna að eiginlega sé flokkakerfið
íslenska hálfgerður óþarfi, flokkur-
inn stóri er sá þverskurður sem næg-
ir lýðræðinu. Enda hefur því viðhorfl
oft andað frá Sjálfstæðismönnum, að
aðrir flokkar hafl svosem engu hlut-
verki að gegna í tilverunni. Og fylgir
með sú vissa, að ef Flokkurinn stóri
er settur hjá, þá séu ábyrgðarleysi og
upplausn vís. Einmitt þess vegna er
mesta pólitíska beiskja samtímans
tengd þeirri móðgun við Sjálfstæðis-
flokkinn, að R-listinn skuli stjóma
Reykjavíkurborg og það fleiri en eitt
kjörtímabfl.
Svo vill tfl að nú þessa dagana er
verið að endurtaka aðra þulu um
pólitíska flokka sem gengur í sömu
átt. Sú þula segir: það er enginn mun-
Þessi mikli flokkur byggir á óttanum við að velja, kjósa sér hlut,
eiga sér sannfœringu sem eitthvað má kosta í fé eða óþœgindum.
Og það er hann sem nagar nú af mestu kappi rœtur allrar póli-
tískrar hugsunar.
ur á pólitískum flokkum, þeir eru a0-
ir eins og kannski er þá best
að þeir hverfi með öUu.
Þetta er gamaU söngur og
byggir meðal annars á því,
að menn mikla það mjög fyr-
ir sér að þegar flokkar búa
sér til jákvæða ímynd leita
þeir aUir í sama orðaforða:
frelsi, framfarir, velmegun,
lýðræði, réttlæti. Að sjálf-
sögðu gera þeir það eins og
aðrir auglýsendur: komið til
mín og ykkur mun vel líða.
En munur er samt á flokk-
um - það er meira að segja tölverður
munur á repúblikönum og demókröt-
um í Bandaríkjunum - eins og G. W.
Bush sannar.
Ottinn viö valiö
Hitt er svo rétt að það
er erfitt fyrir pólitíska
flokka nú á dögum að
koma því á framfæri
hverjir þeir séu og hver
þeirra sérkenni. Um það
ræður miklu yfirgangur
flokks, sem að vísu ekki
býður fram í kosningum
en er þó enn stærri en
sjálfur Sjálfstæðisflokk-
urinn. Hann verður hér
eftir kaUaður Fjölmiðla-
flokkurinn, vegna þess
að hann nærist mjög á
því hvernig tekið er á
málum i flölmiðlakórn-
um. Stuðningsmenn
þessa mikla flokks eru
ekki sammála um alla
hluti. Samnefnarinn er
sá að í hverjum og einum
þeirra rúmast andstæðar
Arni Bergmann
rithöfundur
skoðanir á helstu stórmálum án þess
að þeir geri sér sérstaka
rellu út af því. Fjölmiðla-
flokkari vill til dæmis
lækka skatta - og um leið
vUl hann endilega auka op-
inber útgjöld til hvers
merkilegs málaflokks út af
fyrir sig (nema eins eða
tveggja sem hann hefur per-
sónulega andúð á). Hann
vUl að einstaklingar beri
ábyrgð á sjálfum sér, en
finnst líka sjálfsagt að þeir
flýi með rekstur sinn og
skuldahala undir pilsfald ríkisins
hvenær sem á bjátar. Hann viU bæði
sjálfstæöi íslands og um leið er hann
alveg tU í að sigla með það til Brus-
sel og skipta á því fyrir einhverja
fyrirgreiðslu sem honum finnst nota-
leg. Hann viU bæði virkja á hálend-
inu og vernda óbyggðirnar. Hann
vill að úlfamir séu saddir og sauð-
irnir heUir á húfi.
Þessi mikli flokkur byggir á óttan-
um við að velja, kjósa sér hlut, eiga
sér sannfæringu sem eitthvað má
kosta í fé eða óþægindum. Og það er
hann sem nagar nú af mestu kappi
rætur allrar pólitískrar hugsunar.
Kannski er það þessi sami ótti sem
fær menn svo tfl að haUa sér af mik-
illi og einlægri ástriðu að Leiðtogan-
um sterka - sem í Sjálfstæðisflokkn-
um kom fram í því að landsfundur
kaus, Davið Oddsson til formennsku
með 98% atkvæða. Menn ýta frá sér
eigin ótta við val og vanmætti sem af
honum leiðir með því að setja allt
sitt traust á Foringjann öfluga, sem
tekur að sér kvölina við völina og
ber þann kross fyrir okkur öU.
Árni Bergmann
ingahúsa hafi úrskurðað
Reykjavíkurborg og íbúum
hennar í hag, þegar synjað hef-
ur verið um vínveitingarleyfi á
vettvangi Reykjavíkurborgar?
Nefndin hefur oftast -ítreka
oftast, úrskurðað vínveitingar-
aðilum í hag. Ég man einungis
eftir einu tilviki í fljótu bragði,
þar sem synjun hefur átt sér
stað.
En er ekki eitthvað athuga-
vert við löggjöfina ef að sveit-
arfélög hafa ekki nægjanleg
tæki til að stýra þróuninni í
þessum málum?
Er það ekki það sem hið háa
Alþingi þarf að skoða?
Og er þá kannski ekki kom-
inn timi til að Reykjavíkurborg
fái málin í sínar hendur og
stýri staðbundinni löggæslu
borgurunum til hagsbóta? Mitt
svar er að slíkt sé óhjákvæmi-
eins og staðan er í dag. Því
svona stríð við borgaryfirvöld um
jafn alvarleg mál, gengur ekki öllu
lengur.
Guðrún Ögmundsdóttir
Ekki í takt við tímann
„íslenskt efnahagslíf
stendur í dag frammi
fyrir miklúm vanda.
Verðbólga er mjög há
og vextir enn hærri.
Alþýðusambandið hefði
talið að atvinnulífið í
landinu hefði miklu meiri hagsmuni
af því að ná tökum á verðbólgunni og
tryggja þar með stöðugleika á vinnu-
markaði áfram, heldur en hvort
tekjuskattur þeirra væri hærri eða
lægri. Það er því ákaflega furðulegt
að horfa upp á það að ríkisstjórnin
virðist mjög upptekin af þeim að-
stæðum sem uppi kunna að verða á
árinu 2003 í stað þess að ráðast að
þeim vanda sem nú steðjar að.“
Gylfi Arnbjömsson, framkv.stj. ASÍ, í
grein á vefsföu samtakanna.
Hvaö bíður bak viö hornið?
„Við höfum öll misst
einhvern nákominn
sem okkur þykir óum-
ræðilega vænt um. Og
það er sjaldgæft að allir
draumar manna rætist.
Þannig er nú lífið einu
sinni. Við verðum líka að trúa því að
dauðinn sé ekki endir alls heldur
haldi lífið áfram eftir að því lýkur í
þeirri mynd sem við þekkjum það.
Einhvern veginn hef ég grun um það
að þeirri tilvistarlegu spumingu
verði aldrei svarað þrátt fyrir að leit
okkar að svarinu ljúki vist seint. En
þrátt fyrir að lifið sé duttlungafullt og
skammti hamingjuna úr hnefa þýðir
víst lítið að hræðast á göngunni. Við
vitum nefnilega aldrei hvað bíður bak
við næsta hom. Við skulum bara
reyna að mæta því brosandi - þegar
við getum. Geram lífið skemmti-
legra!“
Bjarni Brynjólfsson í leiöara
Séö og heyrt.
Spurt og svaraö
Hjálmar Ámason
alþingismadur:
Hugmyndin
skynsamleg
„Mér flnnst þessi hugmynd afar
skynsamleg og niðurstöður hag-
kvæmniathugunar koma mér ekki á
óvart. Hér er horft til langrar framtíðar og til grund-
vallar eru lagðir heildarhagsmunir þjóðarinnar; studd-
ir efnahagslegum rökum. Tækni hefur fleygt fram á
þessu sviði auk þess sem eldsneyti járnbrautarinnar
yrði vistvænt. Jafnframt er þetta skref í að koma í veg
fyrir öngþveiti í umferðarmálum höfuðborgarsvæðis-
ins. Járnbrautarhugmyndin er tii þess fallin að við
færumst inn á nýja öld í samgöngumálum þjóðarinnar,
og sjálfur er ég þess sannfærður að þegar brautin er
komin eftir einhver ár munum við spyrja okkur hvers-
vegna hún hafi ekki veriö komin löngu fyrr.“
Ólafur Kjartansson,
Markadsskrifstofu Reykjanesbœjar:
Styrkur fyrir
Reykjanes
„Okkur ber í fullri alvöru aö
skoða þennan áhugaverða mögu-
leika. Ég tel að í þessu fælist mikill
styrkur fyrir byggð hér á Reykjanesi, rétt eins og höfuð-
borgarsvæðiö, en það voru borgaryfirvöld sem höfðu
fumkvæðiö að þessari hagkvæmniathugun. Ýmsir telja
að framkvæmd eins og þessi gæti aldrei veriö arðbær,
en taka veöur inn í dæmið verðmæti þess lands sem
losna myndi ef járnbraut kæmi og Reykjavíkurflugvöll-
ur viki. Hugmyndin er sú að járnbrautin yrði milli höf-
uðborgarsvæðisins og Keflavíkurflugvallar. Viö í
Reykjanesbæ teljum mikilvægt að ein stoppistöð yrði til
dæmis í Njarðvík og önnur við Bláa lóniö, sem nú er
orðinn vinsælasti ferðamannastaður landsins."
Kjartan Magnússon,
borgarfulltrúi Sjálfstœdisflokks:
Ingibjörg
seilist langt
„Járnbrautin er ekki skynsam-
legur kostur og vegur þar þyngst
gífurlegur stofnkostnaður. Sá kostn-
aður næmi 105 þúsund krónum á hvern íslending eða
420 þúsund á hverja fjögurra manna fjölskyldu. Oft
hefur Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri seilst
langt í röksemdum sínum við óþarfa eyöslu á skattfé
en þarna hygg ég að hún slái persónulegt met. Hún vill
að skattgreiðendur greiði tugmilljarða króna stofn-
kostnað við járnbrautina en viðurkennir jafnframt að
ekki muni fást króna upp í þann kostnað. Á meðan
margar arðbærar samgönguframkvæmdir bíða í
Reykjavík vegna áhugaleysis R-listans er 12 milljónum
króna eytt í óþarfa járnbrautarskýrslu."
Magnús Oddsson
ferðamálastjóri:
Eru vanir
einkabílnum
„Þá útreikninga sem era lagðir
til hér grundvallar hef ég ekki
kynnt mér neitt, þannig að ég get
ekki tjáð mig um þetta mál nema með ákveðnum
fyrirvara.
Hvað varöar járnbrautarhugmyndin almennt þá
hef ég ákveðinn fyrirvara um að svona samgöngur
henti aöstæðum hér, meðal annars út frá fólks-
fjölda. Tíðar rútuferðir eru einnig milli höfuðborg-
arinnar og Leifsstöðvar, en samt kjósa æ fleiri að
keyra þarna á milli. Það sjáum við best á vaxandi
þörf fyrir bílastæði við fiugstöðina. Einkabilinn er
það samgöngumynstur sem íslendingar þekkja best
og eru vanir.“
tV; Skv. hagkvæmniskýrslu myndi kostnaður af slíkri framkvæmd vera á bilinu 24 til 29 milljarðar króna. Tekjur stæðu undir rekstrarkostnaði, segja skýrsluhöfundar.
Ofstæki og
vanþekking
Áfengisneysla unglinga í fram-
haldsskólum fer minnkandi en notk-
un ólöglegra vímuefna fer að sama
skapi vaxandi. Krakkarnir hafa því
ekki sagt skilið við vímuna þótt eitt-
hvað dragi úr áfengisþambinu, en
tækifærin til að velja úr eiturefna-
tegundum til að njóta eru fleiri og
betri en áður fyrr. Hass, kókaín, e-
pillur og amfetamín eru algeng fíkni-
efni sem auövelt er að nálgast fyrir
þá sem þekkja til markaðsins. Þessi
efni eru kölluð ólögleg en það er líka
ólöglegt að selja eða veita unglingum
á framhaldsskólaaldri áfengi, svo að
öll þeirra víma er saknæm og þeir
sem selja þeim áfengi eða útvega eru
brotlegir við lögin. Samt veltast þús-
undir krakka drukknir og dópaðir
um stræti og torg um hverja helgi og
fylla tugi eða hundruðir kráa, þar
sem vín og bjór flýtur og úir og grú-
ir af sölumönnum fíkniefna í alls
kyns formi.
Aukning fikniefnaneyslu unglinga
er sönnuð með mikilli könnun sem
ábyrgar stofnanir stóðu og hafa nið-
urstöður nýlega verið kynntar. At-
hygli vekur að rannsóknin fór fram
aðeins meðal nema í framhaldsskól-
um. Eftir er að gera aðra könnum
rneðal- jafnaldra þeirra sem ekki
stunda nám. Fróðlegt verður að
frétta hvort vímuefnaneysla þeirra
unglinga sem hættir eru námi er
svipið og hinna eða meiri eða minni.
Engu skal um það spáð, en líklegt
má telja að þeir unglingar sem lifa
meira og minna í eiturrús séu í þeim
hópi sem hættir námi á ungum aldri.
Meiningarlausir orðaleppar
Forvarnarstarf á þessu sviði er
greinilega langt frá þvf að vera eins
áhrifaríkt og af er látið. Það er eitt-
hvað mikið að þegar stór hópur
sæmilega upplýstra unglinga æðir út
í stórhættulega fikniefnanotkun að
gamni sínu, eða til að tolla í tísk-
unni. Áróðurinn gegn fikniefnunum
er rekinn af ofstæki og oft af van-
þekkingu. Sumir þeirra sem um
vandamálið fjalla slá sjálfa sig tfl
riddara orðaleppum eins og „sölu-
menn dauðans" og „hart verður að
taka á ..." og alls kyns buUi um að
lögregla og tollverðir séu þess megn-
ugir að stöðva fikn og gróðavænleg-
ustu viðskipti sem alþjóðavæðingin
og afnám landamæra býður upp á.
Lítið er gert af því að rannsaka það
umhverfi sem gerir ístöðulitla ung-
linga að eiturfiklum. Hve stór hópur
þeirra elst upp við alkóhól-
isma og aðra fikniefna-
neyslu foreldranna? Sá hóp-
ur barna og unglina sem
flýr á náðir athvarfa vegna
óreglu á heimilunum er
margfalt stærri en hægt er
að sinna með góðu móti.
Ekki er nokkur leið að
blása lífi í umræðu um áhrif
fyrirmynda unga fólksins á
lffsstfl þess. Skemmtana- og
tískuheimurinn er meira og
minna löðrandi af eitur-
svalli þar sem ekki er litið á
það sem löst að taka kókaín í nös eða
fjörga upp á tflveruna með því að fá
sér e-pillu hressingu.
Þarfir markaðsins
Tilverufirrtir pólitíkusar og aft-
aníossar þeirra sem leggja mennta-
kerfin og fjölmiðlunina undir sig,
rausa í síbylju um að gauka þurfi
meiri peningum að lögreglunni til að
hægt verði að fjölga um nokkra ein-
kennisklædda á útihátíðum miðbæj-
ar um helgar. Öll sú máttvana um-
ræða sýnir aöeins ráöaleysi og öm-
urlega vanþekkingu á þeim vanda
sem við er að fást.
Það er eftirspurnin sem gerir
fíkniefnaframleiðslu, smygl
og sölu að þeim öflugu og
gróðavænlegu viðskiptum,
sem raun ber vitni. Glæpa-
hyskið sem stundar þann
atvinnuveg svarar þörfum
markaðsins, rétt eins og
Áfengisverslun ríkisins og
bruggarar gera á sínu sér-
sviði. Þessar atvinnugrein-
ar þurfa ekki að eyða fé i
auglýsingar eða markaðs-
setningu. Viðskiptavinirnir
leita sölufólkið uppi og er
neðanjarðarhagkerfið sem
þrífst á verslun með ólögleg fikniefni
vel virkt, enda er varan eftirsótt og
neytendur fúsir að greiða ofljár fyrir
skammtana sína.
Ef þeir sem þykjast vera að berjast
gegn eiturfíkninni fara ekki að líta
til annarra átta og reyna aö átta sig
á hver er undirstaða viðskipta með
ólögleg fikniefni muni enn fleiri,
ungir sem eldri, ánetjast og líta á
neysluna sem eðlilegan lífsstíl og
ánægjuauka í táradalnum.
Svo er náttúrulega hægt að eyða
vandamálinu með því að lögleiða eit-
urlyfin og spara þar með lög- og toll-
gæslu, að ógleymdu uppihaldi
deikventa í fangelsum.
Það er eftirspurnin sem gerir fíkniefnaframleiðslu, smygl
og sölu að þeim öflugu og gróðavænlegu viðskiptum, sem
raun ber vitni. Glæpahyskið sem stundar þann atvinnu-
veg svarar þörfum markaðsins, rétt eins og Áfengisversl-
un ríkisis og bruggarar gera á sínu sérsviði.

c
■r
<-

T