Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.2002, Síða 26
26
H e lcfa rb lacf DV LAUGARDAGU R IO. ÁGÚST 2002
Stella erað koma
úrsautján ára or-
lofi. Tökur á nýrri
mynd Guðnýjar
HaUdórsdóttur,
Stella í framboði,
standa yfir. Fyrir
skömmu warð
Ijóst að werkefnið
fengi35 milljóna
króna stgrk úr
Kwikmgndasjóði
þrátt fgrir fréttir
um að formaður
sjóðsins hefði
werið þwí andwíg-
ur. Guðng ræðir
um kwikmgnda-
gerð, wanþakk-
læti og pólitík.
Ég er greinilega
ekki að gleðja neinn
Hlégarður í Mosfellsbæ er orðinn að bækistöð fyrir
kvikmyndatökufólk. Fyrir utan standa hlið við hlið tveir
hvítir amerískir jeppar. Það eru að hefjast tökur á atriði
þar sem Laddi ekur út úr bænum. Annar bíllinn er notað-
ur í akstri, hinn i innitökum. Undirbúningurinn er í full-
um gangi þegar mig ber að garði en það gefst örlítill tími
til að ræða við Guðnýju áður en allt fer á fullt. Þetta er
fjórða vikan sem tökur standa yfir og rúmar tvær eru eft-
ir.
Er þetta ekki rosaleg törn? spyr ég Guðnýju þar sem
hún situr í leðursófasetti inni í Hlégarði sem nú minnir
meira á hálfinnréttaða koníaksstofu en félagsheimili.
„Jú, þetta er töm,“ segir hún, „mikil törn. Við erum fá
sem komum að myndinni en mjög öflug. Margir sem
starfa við myndina eru böm þeirra sem voru í Stellu
gömlu. Þetta er fólk sem hefur alist upp í kvikmyndagerð
og er með því alfljótasta hér á landi.
Við erum að reyna að gera þetta með gamla laginu; við
erum jafn mörg og vorum í Stellu gömlu. Tendensinn er
að allt þenjist út með tímanum en í raun hefur ekkert
breyst nema meiri kröfur era gerðar um tækni. Við reyn-
um því að spara i mannskap og setjum frekar fjármagn í
dýra leikara."
Þú fékkst 35 milljónir úr Kvikmyndasjóði, hvaða þýð-
ingu hefur það?
„Það hefur þá þýðingu að við getum lokið við myndina
sem er alveg frábært. Við erum búin að taka í hana ann-
að slagið síðastliðin tvö ár. Við tókum upp hópatriði fyrsta
Stundum spyr ég sjálfa mig af liverju ég sé að þessu.
Ég er greinilega ekki að gleðja neinn - nema hinn al-
menna áhorfanda - alla vega ekki neinn af þeim sem
ráða. Þetta er ekki hægt lengur.“
maí fyrir rúmu ári til að nýta okkur fjöldann.
Síðan ég skrifaði handritið hafa verið bæjarstjómar-
kosningar og sumt í handritinu reyndist vera alltof líkt
raunveruleikanum þannig að ég varð að breyta handrit-
inu.“
Ertu forspá?
„Já eða þá að þetta er eitthvað sem liggur i loftinu."
Skítapólitílí
Það hefur verið mikill hamagangur í kringum Kvik-
myndasjóð og samkvæmt fréttum vildi formaður sjóðsins
ekki leggja fjármagn í myndina þina. Heldurðu að pólitísk-
ar ástæður liggi að baki?
„Já, það hlýtur að vera. Ég var búin að fjármagna
myndina að fullu, hef verið með peninga á móti peningum
Kvikmyndasjóðs í rúmt ár, innlent fjármagn. Það hlýtur
að vera pólitík á bak við þetta og þá fer maður að skilja
hvemig þessi stjóm hlýtur að hafa starfað undanfarin ár.
Þetta er varla fyrsta tilfellið. Það virðist vera eins rosaleg
skítalykt af þessu og margir hafa haldið fram. Ég hef bara
verið svo barnaleg að ég hef ekki getað gert mér í hugar-
lund að þetta gæti verið svona. En þetta er mikil skítapóli-
tík. Kannski verður það alltaf þannig í svona litlu landi,
kannski er þetta alls staðar svona. Maður er bara nær því
í litlu landi."
Hvemig hafa samskipti þín við sjóðinn verið hingað til?
„Þau hafa verið ágæt en mér hefur hins vegar alltaf ver-
ið vantreyst. Ég veit ekki af hverju. Ég hef heyrt að kon-
ur eigi ekki að koma nálægt tækni og peningum, kannski
er það ástæðan. Ég hef alltaf fengið afgangsstyrki sem aðr-
ir geta ekki notaö, eins og í þessu tilfelli. Þegar ég var með
Karlakórinn Heklu fullfjármagnaðan var það í fyrsta
skipti sem Kvikmyndasjóður hringdi til útlanda til að
spyrja hvort það væri virkilega satt að þeir væru að láta
fjörutíu milljónir í verkefnið. Þetta hefur ekki verið gert
við neinn annan og ég veit ekki af hverju það er gert við
mig. En sennilega er það vegna þess að ég er kona. Það
hlýtur að vera. Mér þykir leiðinlegt að segja það en ég sé
enga aðra skýringu."
Eldíert vanþalddæti
Þú talaðir einmitt um það í útvarpsfréttum í síðustu
viku að þú fengir alltaf peninga sem aðrir gætu ekki not-
að. Einhverjir töldu það bera vott um vanþakklæti.
„Ókei, við báðum um ákveðið framlag í þessa mynd því
nú er svo komið að mjög erfitt er að fá styrki frá útlönd-
um. Við erum orðin mjög mörg um erlenda styrki og þeir
eru margir farnir að stræka á að fjármagna íslenska
menningu. Ég bað um framlag frá Kvikmyndasjóöi en fékk
ekki það sem ég þurfti þannig að ég þarf að skera niður
hluta myndarinnar og fækka tökudögum því hver dagur
„Ég lít ekki svo á að ég sé vanþakklát," segir Guðný.
„Við erum að gera stóra hluti í landkynningu á kvik-
myndahátíðum úti um allan heim. Þó ég segi að fvr-
irtækinu hafi alltaf verið réttir styrkir sem aðrir geta
ekki notað og mér vantreyst þá er ég ekki vanþakk-
lát. Ég er að berjast fyrir kvikmyndagerð og reyni að
láta gott af mér feiða. En ég hef kannski röflað of
mikið í útvarpinu um daginn."
kostar milljón. Mér hefur verið vantreyst með allar þær
myndir sem ég hef gert, fyrir utan tvær fyrstu. Það var
tekinn af mér styrkur fyrir Úngfrúna góðu og húsið af því
aö Hrafn Gunnlaugsson þurfti að fá peningana því hann
var í samstarfi við Spánverja með Myrkrahöföingjann og
það þótti mjög sérstakt. Ég sá reyndar engan Spánverja
koma að þeirri mynd. Þegar þetta gerðist átti ég eftir að
fullfjármagna myndina og vantaði aðeins litið brot upp á
þegar styrkurinn var tekinn af mér og settur tfl Hrafns.
Það þýddi að ég þurfti að byrja upp á nýtt við fjármögnun-
ina og var flmm ár í undirbúningi hennar í stað tveggja
sem er rosalega dýrt.
Er hægt að vera kvikmyndagerðarmaður við þessar að-
stæður?
„Það er eiginlega ekki hægt. Það er of mikið risiko.
Stundum spyr ég sjálfa mig af hverju ég sé að þessu. Ég er
greinilega ekki að gleðja neinn - nema hinn almenna
áhorfanda - alla vega ekki neinn af þeim sem ráða. Þetta
er ekki hægt lengur.“
Halldór Þorgeirsson, eiginmaður Guðnýjar og fram-
kvæmdastjóri Umba, kemur inn í þessum töluðu orðum og
hváir.
„Ég var að segja að það væri ekki lengur hægt að vera
kvikmyndagerðarmaður á íslandi,1' endurtekur Guðný.
„Ekki hægt?“ segir Halldór, „það hefur aldrei verið
hægt.“
„Það ríkti mikil bjartsýni á tímabili," segir Guðný, „en
nú er þetta komið svolítið út í ógöngur. Þetta er dýrt. Ég
hef tekið hundruð milljóna inn í landið frá útlöndum og
ég held ég hafi borgað upp hverja krónu sem ég hef feng-
ið úr Kvikmyndasjóði. Mikið skilar sér til baka í skött-
um.“
„Ef við tökum mynd eins og Úngfrúna," segir Halldór,
„sem kostar 150 milljónir króna i framleiðslu og fékk 30
milljónir í styrk frá Kvikmyndasjóði þá fóru 70% í laun og
hvað fer mikið af því aftur til ríkisins þegar búið er að
borga tolla og laun?“
„Ég lít ekki svo á að ég sé vanþakklát," segir Guðný.
„Við eram að gera stóra hluti í landkynningu á kvik-
myndahátíðum úti um allan heim. Þó ég segi að fyrirtæk-
inu hafl alltaf verið réttir styrkir sem aðrir geta ekki not-
að og mér vantreyst þá er ég ekki vanþakklát. Ég er að
berjast fyrir kvikmyndagerð og reyni að láta gott af mér
leiða. En ég hef kannski röflað of mikið í útvarpinu um
daginn.“
Mun það líða undir lok að erlendir aðilar fjármagni ís-
lenska menningu með þeim hætti sem gert hefur verið?
„Það er búið,“ segir Guðný. „Margir eru komnir með
óbeit á íslenskum umsóknum. Við þekkjum mann i Skand-
inavíu sem safnar íslenskum handritum og ég held að
hann sé kominn með heilt herbergi af þeim; það pundast
inn hjá honum. Ég held að hann noti þau núna sem statíf
fyrir dót.“
-sm