Dagblaðið Vísir - DV - 11.11.2002, Síða 14

14
___________MÁNUDAGUR 11. NÓVEMBER 2002
Menning______________________________________________________________________________________________________________________py
Umsjón: Silja Adaisteinsdóttir silja@dv.is
Tog og þel
Ég veit ekki hvaða skilyrði innsetning þarf
aö uppfylla til að standa undir nafni, eða hvort
einungis yfirlýstir framúrstefnumenn i mynd-
list megi flokka verk sín undir innsetningar.
En ef átt er við heildræna mótun sýningarrým-
is út frá fyrir fram gefnum forsendum, form-
rænum og hugmyndalegum, þá er vart hægt að
hugsa sér áhrifameiri innsetningu en þá sem
Anna Þóra Karlsdóttir hefur nú komið fyrir í
Ásmundarsal við Freyjugötu. í sýningarsalnum
á efri hæðinni svífa nokkrar óregluiega lagaðar
úllarvoðir hátt yfir höfðum okkar og minna
ýmist á risastóra húðflipa, flæjur með ívafi
mýrarrauða eða rifrildi af grænum torfþökum.
Fíngerða, allt að því pastelkennda liti sína
skapar listakonan með lituðum hálfgegnsæjum
grisjum sem kembdar hafa verið saman við þel
og síðan hertar með aðferðum sem ég kann
ekki að nefna. Allar eru voðirnar eilitið um-
komulausar að sjá, eins og slitnar úr sínu upp-
runalega samhengi.
Grisjurnar ýta undir þá tilfinningu áhorfand-
ans að hann sé staddur í einhvers konar neyð-
armóttöku, þar sem sjálf náttúran hefur orðið
fyrir skakkafollum, jafnvel óbætanlegu tjóni, og
það standi upp á hann að bæta skaðann með
einhverju móti.
Heiti sýningarinnar, „Rjóður", er því vænt-
anlega margrætt, vísar til þess skjóls sem nátt-
úran veitir okkur, til eyðunnar sem skapast
þegar hún er rudd eða höggvin og „skellunnar"
sem myndast í skilningi okkar og skynjun þeg-
ar náttúran hverfur, svo vitnað sé í sýningar-
skrá.
... og gerir okkur heil
I gryfjunni á neðri hæð er annar - og ekki
áhrifaminni - hluti þessarar innsetningar þar
sem listakonan hefur hengt upp níu samfellur úr
togi og grófum flóka sem hún nefnir „Boli“. Hér
Tónlist
Myndlist
fær ullin að halda sínum upprunalegu litum,
áferð og öðrum eiginleikum, og fyrir tilstilli
þyngdaraflsins og ísaums myndar hún ílanga
„boli“ eða sekki víðs vegar í rýminu; ósjálfrátt
verður áhorfanda hugsað til mjúkra og goðsagna-
kenndra rýmisverka Magdaleu Abakanowicz eða
Nancy Graves.
Tilfmningin sem hér er særð fram er allt ann-
ars eðlis en í efri sal. Okkur býðst að ganga inn í
og verða hluti af „heilli" og „ósárri" náttúru,
náttúru sem umlykur, vermir, nærir og gerir
okkur heil. Það þarf ekki að fara í grafgötur um
viðhorf listakonunnar til fyrirhugaðra virkjunar-
framkvæmda á hálendi landsins.
Til þessa hefur islenska ullin verið stórlega
vanmetinn efniviður meðal islenskra þrívíddar-
listamanna, hvort sem um er að kenna einokun
handverksmanna á henni eða einhverju öðru.
Mig grunar að margir listamenn telji ógjörning
að virkja ullina til hugmyndafræðilegrar útlist-
unar á nýju og stafrænu árþúsundi. í framhaldi
af þessari sýningu Önnu Þóru og hugmyndum
sem hún viðrar í verkum sínum komast kollegar
hennar tæpast hjá því að taka ullina til gagngerr-
ar endurskoðunar.
Aðalsteinn Ingólfsson
Sýningin stendur til 17.11. Listasafn ASÍ viö Freyjugötu
er opiö kl. 14-18 alla daga nema mán.
mm
Djöfullinn kemur fagnandi
„Eyjatónlist" var yflrskrift tón-
leika í 15:15 serítmni á Litla sviði
Borgarleikhússins síðastliðinn
laugardag. Flutt var tónlist frá
Bretlandseyjum, Færeyjum og ís-
landi og hófst efhisskráin á því að
Sigurður Halldórsson sellóleikari
lék Passacagliu frá árinu 1982 eftir
enska tónskáldið William Walton.
Var túlkun hans á þessari frisk-
legu tónsmíð lífleg og lipur, stíg-
andin hnitmiðuð og heildarmynd-
in skýr, og var atriðið skemmtileg
byrjun á tónleikunum.
Næst flutti Ólafur Kjartan Sig-
urðarson baríton ásamt Sigurði og
Daníel Þorsteinssyni píanóleikara
fjögur lög eftir færeyska tónskáld-
ið Pauli í Sandagerði. Var söngur
Ólafs einkar fallegur, greina mátti
alls konar tilfinningar í næmri
túlkun hans án þess að neitt væri
yfirdrifið, og tæknilega var
frammistaðan fullkomin. Ekki
síðri var hljóðfæraleikurinn sem
var ákaflega vandaður og skapaði
áhrifamikla „impressíóníska"
stemningu. Var útkoman magnað-
ur skáldskapur sem unaður var að
hlýða á.
Ólafur söng einnig tvö skosk
þjóðlög við ljóð Robert Bums, hið
fyrra segir frá því er Djöfullinn
kemur í bæinn til að taka með sér
„skattmann" og mun vera í eitt af
fáum skiptum sem sá vondi kemur
fagnandi. Lagið var í útsetningu
Robin McEw- Ólafur Kjartan Siguröarson Jónas Sen
an, en ekki Greina mátti alls konar tilfinningar í næmri túikun hans ...
varð ráðið af
mannsgaman______ ___________________________________ ___________
Ypsilon á einföldum stað
tónleikaskránni hver útsetti hið
síðara, 0 my luv is like a red red
rose. Bæði lögin voru glæsilega
sungin af Ólafi og sömuleiðis var
píanóleikur Daníels hinn vandað-
asti. Sellóleikur Sigurðar var
hins vegar nokkuð ónákvæmur í
seinna laginu, þó annað á tónleik-
unum hafi gengið eins og í sögu
hjá honum. Hann var t.d. í ágætu
formi í þremur aríettum Kristi-
ans Blak, þó hugsanlega hefði
meiri snerpa átt betur við í hin-
um fyrstu tveimur. I síðustu arí-
ettunni, sem er sú ljóðrænasta,
fékk sellóið að syngja af hjartans
lyst, og þar var Sigurður á heima-
velli.
Eitt besta atriði tónleikanna var
útsetningar Hafliða Hallgrímsson-
ar á sex þjóðlögum frá árinu 1973,
en Ólafur Kjartan kynnti hvert stef
á undan með því að spfla það á
langspil. Setti það útsetningamar í
sögulegt samhengi og kom vel út.
Hér var sellóleikur Sigurðar prýði-
lega útfæröur þó inntónun í Grát-
andi kem ég nú hafi ekki alltaf ver-
ið fyllflega örugg. Hin lögin voru
frábærlega leikin, bæði af sefló- og
píanóleikara, og var túlkun þeirra
svo innOeg að það var eins og mað-
ur væri kominn aftur í tímann að
hlýða á tónlistina í dimmum torf-
bæ. í stuttu máli voru þetta athygl-
isverðir tónleikar og kærkomin
hvOdarstund eftir erOsama viku.
Það er æðimörg hugsun að setja saman bók. Og
beyglar heOann.
Einna skrýtnast samt að taka við bókinni, sjá
hana fyrsta sinni útkomna. Halda laust um hana,
snúa henni eins varfæmislega og bami manns
nýfæddu, dást og brosa inn í sálina, klökkna
næstum og vita sem er að þetta er bókin manns,
afkvæmið, útkoman...
Að gefa út bók er að gefa hluta af sjálfum sér.
Opna sig. Og eigin bók er opnuð ofur rólega eins
og blandist þar saman efl og kvíði, já ofboðlítið
þunglyndi um að prentunin hafl mistekist. Og að
yfirsjónir hafi ekki sést. Draga andann djúpt og
leggjast aftur í þungan stól og fletta skjálfandi
fingrum hverri síðunni af annarri og búast viö
vfllum og sannfærast um að þær séu þama ein-
hvers staðar.
Finna samt enga. Skrýtið. Loka bókinni laust
en byrja svo aftur. Leita að því sem mann langar
ekki að fmna, en leita samt og leita lengi. Fóma
hádegismat og síðdegiskaífi, jafnvel kvöldmat.
Leita og vita fyrir víst að manni yfirsést.
Sofna loks i djúpum stól og dreyma orðabrengl,
ritvOlur og ypsflon á einfoldum stað. Fara um á
flugi svefnsins mflli línanna og rekast á rangar
kommur og klénar skiptingar.
Vakna og vita sem er að orðin standa. Verða
ekki máð. Og lifa mann.
-SER
Áhrifavaldar
Hveijir em áhrifavaldar leikhús-
fólks? Hver hefur áhrif á listamenn og
hvemig? Fmmmælendur á fyrsta leik-
húsmálafúndi vetrarins í Borgarleik-
húsinu kl. 20 í kvöld segja frá áhrifa-
völdum sínum, svara spumingum og
taka þátt í umræðum. Frummælendur
eru: EgOl Heiðar Anton Pálsson leik-
stjóri, HaOdóra Geirharðsdóttir, leikari
og leikstjóri, Stefán Baldursson, leik-
hússtjóri og leikstjóri, og ÞórhOdur
Þorleifsdóttir leikstjóri.
Úr lausu lofti
Þriðju tónleikarnir i-----------1
í hádegistónleikaröð
íslensku óperunnar á
haustmisseri verða á
morgun kl. 12.15. Yf-
irskrift tónleikanna
er Úr lausu lofti og
söngvarar að þessu
sinni eru þau Sess-
elja Kristjánsdóttir messósópran og Jó-
hann Friðgeir Valdimarsson tenór sem
bæði voru fastráðin að íslensku óper-
unni í ágúst sl. Við píanóiö verður Cli-
ve Pollard.
Á efnisskránni er tónlist eftir amer-
íska sönglaga- og söngleikjahöfunda og
aðra sem sömdu í þeim anda. Meðal
annars má þar heyra lög sem Frank
Sinatra gerði ódauðleg á sínum tíma.
Tónleikamir standa í um 40 mínút-
ur. Aðgangseyrir er 1.000 kr. Hægt
verður að kaupa samlokur fyrir eða eft-
ir tónleika, svo enginn ætti að þurfa að
fara svangur úr Óperunni.
Ljósmyndir og
hönnun
Leifúr Þorsteinsson, ljósmyndari og
kennari við LHÍ, kynnir eigin verk og
sýnir ljósmyndir í Opna Listaháskólan-
um í dag kl.12.30 í LHÍ, Laugamesi,
stofu 024. Leifur rak eigin ljósmynda-
stofu um árabO þar sem hann fékkst
aðaUega við auglýsinga- og iðnaðarljós-
myndun.
Á miðvikudaginn á sama tíma flytur
Guðmundur Oddur Magnússon, pró-
fessor við LHI, fyrirlestur um stöðu
hönnunar á Breflandi í LHÍ í Skipholti,
stofu 113. Hann segir frá ferð tfl
breskra hönnunarfyrirtækja og fjallar
um hönnunarmessumar í 100% design
og Designersblock.
Hönnunarsaga
Fyrirlestraröð um íslenska hönn-
unarsögu 1860-1960 hefst á fimmtu-
daginn í fyrirlestarsal LHÍ, Skipholti
1. TímabOið hefst meö brautryðj-
endastarfi Sigurðar Guðmundssonar
(1833-1874) og síðan verður þátttaka
íslendinga í heimssýningum reifuð,
iðnsýningar á íslandi kynntar og
hlutverk íslenskra iðnaðarmanna,
myndlistarmanna og arkitekta í
hönnun 20. aldar skoðað í samhengi
við rótgrónar hefðir og módemisma.
Lýkur með umtjöUun um hönnunar-
tilraunir sjötta áratugarins, þegar
norræn hönnun öðlaðist alþjóðlega
viðurkenningu. Kennari er Amdís S.
Ámadóttir, mnanhússhönnuður og
bókasafnsfræðingur.
Leiktúlkun
Námskeið í
leiktúlkun hefst í
LeOflistardeOd LHÍ,
Sölvhólsgötu 13, í
dag. Markmiðið er að
opna heim sviðs- og
leOrtúlkunar. Fjallað
verður um það
hvemig leikarar
nálgast nýtt hlutverk. Rannsakað verð-
ur mismunandi göngulag og hreyfing-
ar, talsmáti og kækir, svo eitthvað sé
nefnt. Aðaláhersla verður lögð á vinnu
með ehdeik að eigin vali eða valinn í
samráði við kennarann. Einnig verða
spunaæfingar og senur. Kennari er Þór
Tulinius leikari.