Dagblaðið Vísir - DV - 28.05.2003, Blaðsíða 13

13
MIÐVIKUDAGUR 28. MAÍ 2003_________________________________________________
DV Tilvera
Heimur Þórbergs
hefur aðdráttarafl
- segir Pétur Gunnarsson rithöfundur
DV-A1YND HARI
Skáldið
Pétur Gunnarsson astlar að halda erindi sem hann nefnir Þórbergur í þúsund
ár á málþinginu í Suðursveit.
„í verkum Þórbergs er margt sem
hefur glatt mann og margt sem vek-
ur spum. En sú bók sem hefur hrif-
ið mig mest er Sálmurinn um blóm-
ið. Það fmnst mér makalaust verk og
furða mig á að það skuli aldrei hafa
verið þýtt á önnur tungumál," segir
skáldið Pétur Gunnarsson spurður
um eftirlætisverk sitt eftir Þórberg
Þórðarson. Pétur er meðal mætra
fyrirlesara á málþingi um meistara
Þórberg sem fram fer á Hrollaugs-
stöðum í Suðursveit á morgun. Þar
verður líka gengið frá formlegri
stofnun Þórbergsseturs á Hala í Suð-
ursveit. Og af því Pétur minnist á
Sálminn um blómið má geta þess að
Lilla Hegga verður á þinginu og seg-
ir þar frá þeim Sobeggi afa og
Mömmugöggu.
Ný sýn á skáldið
Pétur nefnir erindi sitt „Þórbergur
eftir þúsund ár“. Kveðst sækja yfir-
skriftina í. þau ummæli Tómasar
Guðmundssonar að hann ímyndaði
sér Þórberg þann höfund sem yrði
lesinn eftir þúsund ár. Sjálfur tekur
Pétur það ekki mjög bókstaflega en
telur að verk sem hafa komið út eft-
ir að Þórbergur lést, verk á borð við
Ljóra sálar minnar og Mitt róman-
tíska æði sem Helgi M. Sigurðsson
vann upp úr dagbókum skáldsins,
ennfremur Bréf til Sólu sem Indriði
G. Þorsteinsson bjó til prentunar og
Bréfm hans Þórbergs sem Hjörtur
Pálsson annaðist útgáfu á, auki veru-
lega dráttum í mynd Þórbergs. „Ég
segi ekki að þessi verk umpóli mynd-
inni af Þórbergi en þau varpa nýju
og mjög fróðlegu ljósi á hann sem
persónu og þau verk sem hann skrif-
aði,“ segir Pétur og heldur áfram.
„Bækur eins og Bréf til Láru, Ofvit-
inn, íslenskur aðall og Sálmurinn
um blómið eru allt verk sem eru
sprottin út úr hans eigin ævi. Þar
kemur hann fram í gervi sannleiks-
leitandans og hins hreinskilna og
hámákvæma frásegjara. En bækurn-
ar sem komu út eftir lát hans og ég
nefndi fyrr, birta ögn annan Þórberg.
Það sem við tókum fyrir staðreyndir
sjáum við þar af leiðandi í ögn skáld-
legra Ijósi.“
Trúðshliðin fjölmiðlavæn
Pétur kveðst ekki hafa kynnst Þór-
bergi persónulega en oftlega séð hon-
um bregða fyrir á götu þegar hann
var bam og unglingur. „Ég gekk í
Melaskólann og átti því leið um Þór-
bergsslóðir því hann bjó við Hring-
brautina. Hann var líka áberandi
fígúra í þjóölífmu og hafði sterk
áhrif á sitt höfundarverk sem per-
sóna. Kannski galt hann þess að vera
oft tekinn sem hálfgerður skrípakarl.
Þessi trúðshlið á honum var kannski
fiölmiðlavænust og það gervi sem
honum var tamast að koma fram í.
Nú fer þeim fækkandi sem muna
persónulega eftir Þórbergi og sjálft
verkið verður þar af leiðandi að
standa á eigin fótum. Þórbergur er í
hópi mjög fárra höfunda sem hefur
lánast að skapa heildstæðan heim,
veröld sem líkt og stjama eða hnött-
ur hefur sitt eigið aðdráttarafl."
Pétri líst mjög vel á Þórbergssetrið
og vonar að það megi verða til þess
að Þórbergur gangi í endumýjun líf-
daga. Um það snúast lokaorð hans í
þessu stutta viðtali: „Ég held það sé
ekki frjó aðferð að ganga alltaf að
höfundinum vísum, heldur verður
að bregða honum upp í ljósið á hverj-
um tíma og athuga hvaða erindi
hann á við samtímann. Ég vona að
Þórbergssetrið muni stuðla að því.“
-Gun.
Bíógagnrýni
_______ mm________■ j
Regnboginn - City By the Sea ir'k'k
Feöup og synir
Gunnarsdóttir
skrifar gagnrýni
um kvikmyndir.
í Borginni við sjóinn leikur Ro-
bert De Niro New York-lögguna
Vincent La Marca, mann sem lifír
þægilegu og einföldu lífi, laus við
óþarfa ábyrgð og flækjur. Hann býr
einn en heldur við Michelle sem býr
á hæðinni fyrir neðan. En þegar
hann er að upplýsa morð á dópdíler
ber erfið fortíð hans að dyrum, því
morðinginn virðist vera sonur hans
sem hann yfirgaf 14 árum áður. La
Marca hefur alltaf verið yfirburða-
lögga en vonlaus faðir og lendir í
vandræðum þegar þessi hlutverk
blandast saman á þennan hátt. Það
sem flækir málið enn frekar og ger-
ir slúðurpressuna spennta er sú
staðreynd að La Marca var sjálfur
yfirgefmn af föður sínum sem lítill
drengur þegar faðir hans var settur
í rafmagnsstólinn fyrir að myrða lít-
ið bam.
De Niro hefur ekki verið betri í
mörg ár. Hann er pottþétt lögga,
réttsýnn en töff, en undir niðri sést
bæði einmana strákur sem var yfir-
gefinn af pabba sínum og maður
plagaður af samviskubiti yfir því aö
hafa yfirgefið son sinn. Hann fær
loksins tækifæri til að bæta fyrir
ábyrgðarleysi sitt sem faðir - en er
hann þá maður til að taka því? Þrátt
fyrir yfirburðaleik De Niros stendur
hann ekki einn, því leikarar með
honum em undantekningarlaust
góðir. James Franco leikur dópista-
Pottþétt lögga
Robert De Niro hefur ekki verið betri
í mörg ár.
soninn, Joey, sem lýgur að sjálfúm
sér og öðrum, niðurbrotinn vegna
fjarverandi föður og biturrar móð-
ur. Frances McDormand er góð að
vanda og snýr smáhlutverki kær-
ustu La Marca í veigamikla persónu
sem ein getur fundið lykilinn að
innri manni Marca. Eins er hin
unga Eliza Dushku mögnuð í hlut-
verki kæmstu sonarins og bams-
móður, dópista og móður sem berst
við fíknina til að gefa syni sínum
sómasamlegt líf. Svo má ekki
gleyma bænum Long Beach sem fer
með eitt stærsta hlutverk myndar-
innar. Þessi fyrrum sumarparadís
með glæsilegum hótelum, veitinga-
húsum, bryggjum og litríku strand-
lífi er nú eins og draugabær - auð
hús með brotna glugga, veggjakrot
alls staðar og íbúamir flestir dapur-
legt fólk án framtíðar. La Marca
flýði bæði bæinn og fjölskyldu sína
og bæði liggja brotin eftir.
Það er þó nokkuð líkt með Borg-
inni við sjóinn og myndinni The
Road to Perdition. Báðar fjalla um
samband feðga og syndir feðranna.
Borgin við sjóinn er ekki þriller í
neinni klassískri merkingu þess
orðs. Það er engin spenna fólgin í
því að leysa morðgátu eða að koma
glæpamanni á bak viö lás og slá,
spennan felst i þróun persónanna og
fram undir lok er myndin verulega
góð. Því miður hefur Hollywood-
endi verið klístrað á þessa dökku
mynd, sem er alveg úr karakter, en
það er lítill galli á annars sannfær-
andi og áhrifamikilli sögu.
lelkstjóm: Michael Caton-Jones. Handrit:
Ken Hixon, byggt á greininni „Mark of a
Murderer" eftir Michael McAlary. Kvikmynda-
taka: Karl Walter Lindenlaub. Tónlist: John
Murphy. Aðalleikarar: Robert De Niro,
Frances McDormand, James Franco, Eliza
Dushku og William Forsythe.

SSISIipf
Ihættum
AÐREYKJA
HVATNINGAR-
ÁTAK UMFÍ
Taktu þátt í
samkeppni um
slagoro gegu
reykingum
Slagorðasamkeppnin er opin öllum
landsmönnum á hvaða aldri sem er.
Vegleg
verðlaun
tengd
íþróttum,
útivist og
feróalög-
um verða
veitt.
Sendið
slagorðin
til:
Þjónustumiðstöö UMFÍ,
Fellsmúla 26, 108 Reykjavík
merkt: SLAGORÐASAMKEPPNI
fyrir 25. maí.
Útslit verða kynnt
á reyklausum degi 31. maí.
Leggðu inn á Reyklausan
reikning til að fá geisla-
plötuna HÆTTUM AÐ
REYKJA!
Leggöu kr. 1000 inn á Reyklausan reikning í
banka eöa sparisjóði og þú færð eintak sent um
hæl:
SPK nr. 5513 - SPH nr. 6943 - SPV nr. 11047
SPRON nr. 7306 - SPK nr. 408428
íslandsbanki (aðalbanki) nr. 160379
Landsbanki (aöalbanki) nr. 283408
Búnaðarbanki (aðalbanki) nr. 120552
Mundu að láta nafn þitt og heimilisfang koma
skýrt fram þegar þú leggur inn á Reyklausan
reikning.
REYKLAUS
REIKNINGUR
HVATNINGAR
ATAK UMFÍ
GeÍHladiskinn HÆTTUM AÐ REYKJA er eirrnig hægt aö fá í Þjónustumiðstöö
UMPÍ, Fellsmúla 26,108 Reykjavik, s. 568 2929. Diskurinn kostar 1.000 kr.
Helldarverómæti vinninga í bvatningarátaki UMFÍ er kr. 750.000.
Nöfn vinningshafa veröa birt i DV á reyklausum degi 31. mai.