Alþýðublaðið - 12.04.1969, Page 5

Alþýðu'blaðið 12. apríl 1969 5
Alþýðu
blaðid
EFTIR AÐVÖRUN
Verkalýðishreyfin'gin hefur nú teflt fram að
vörun sinni — tve'ggja daga verkfallinu.
SÞað fór fram tíðindalítið og var s’iglt fram
hjá helztu hættuatriðum. Hlýtur þjóðin að
vona, að þessi aðvörun reynist nótg, og frið-
samlegt samkomulag takist án þess að grípa
þurfi til þei'rra keðjuverfcfalla, sem verða
næsta sfcrefið, ef ekfci semst í komandi viku.
Samninganefndirnar hafa ræðzt við. Er
erfitt fyr:!r þá, s!em ekfci eiga þar sæti, að
meta árangurinn af hverjum fundi. En því
reyna m'enn að trúa í lengstu lög, að málinu
miði í rétta átt. Sáttanefnd hefur lagt fram
í 8 punktum ýrnsar hugmyndir til athugun-
ar og hafta þær verið rædldar.
Mikill verðmæti eru í húfi í þessari
deilu. Full vísitöluuppbót mundi, að því er
áætlað hefur verið, ikosta atvinnuvegina
yfir 1600 milljónir króna á ári, en í útreikn-
ingi gengisbreytjngarinnar var efcfci gert ráð
fyrir þeirrii útgjaidaaufcningu. Því miður
er mjög erfitt að áætla reifcninga á íslandi,
vegna óvissu um afla og fleiri meginatriði,
sem ráða framleiðslu og tefcjum. Þess
vegna hefur ávallt að nökkru leyti verið
samið í óvissu og von um, að vel ári cg allt
bjargist.
Þjóðin hugsar til samninganefndanna
þes'sa daga og vonar að þeim takist að ná
samfcomulagi.
NATO
Atlantshafsbandalagið hefur minnzt 20 ára
afmælis síns í Wasbilngton, þar sem það
var stofnað. Nokkur afhygli hefur þar
beinzt að íslandi, af því að Bjarni Bene-
diktísson forsætisráðherra er nú einn við
völd þelrra manna, sem sáttmálann undir-
rituðu á sánum tíma.
Fyrsta marki NATO h'efur verið náð,
þar sem framsókn kommúnismans' var
st'öðvuð og hann hefur efcki lagt undir sig
einn fermetir lands í Evrópu. Öðru majrkil,
að skapa grundvöll fyrir samræður og frið-
samlega sambúð við Sovétríikin hefur; að-
eins verið náð að nokkru leyti, en hoffur
á því sviði eru a'llt aðrar og betri en 1949.
A þeim grunni verður að vinna og reyna
að finna öryggiskerfi framtíðarinnar fyrir
Evrópu. Það væri fáshma að leggja NATO
niður fyrr en annað betra er fyrir hendi.
Innrásin í Tékkóslóvakíu batt endi á
allar vangaveltur um upplausn NATO.
Hins vegar voru viðbrögð NATO-rílkja, við
þeim tíðlndum mild og bendir það til hes®,
að unnt verði að tafca upp aftur þráð hínn-
ar friðsamlegu sambúðar til að tryggja frið
inn í álíunni.
fs'l'enldingar hafa um aldir haft m'fcil
samskipti við nágranna sína og haft við þá
samstarf um öryggi og aðdrætti. Það var
því eðlilegt frá landfræðilegu og sögulegu
sjónarmiði, að íslandgengi í NATÓ og leit-
aði þar samstöðu um öryggismál. Árin hafa
sannfært þjóðina um, að það hafi verið rétt
og farsælt skref að ganga í bandalagið, enda
hafa íslendingar getað haldið fram sér-
málum sínum með fullum árangri.
TTamlcvjemaaslJórt:
Mrlr Stemundsioa
JUtsiJórar:
KrislJiB Berd ÓUfston <ibt)
Benedlkt GrbdlUX
Frfttastjórl:
Slgnrjón Jóhannrsolx
AuKlýsinRastJóri:
slcurjón Ari Slgurjöntsoa
ÍMceíajidl:
NÍJa útfiíufiUalS
Frentsmlðjn AlfJðnhlaCslnf,
Atliyglisverðar
kennslutilraunir
f nýlegu hefti af tímaritinu
Menntamál, er skýrt frá mjög
athyglisverðri tilraun sem gerð
hefur verið í liéraðsskólanum í
ReyMioltl í Borgarfirði. í stað
(þess að kenna í samXellu fyrri
Ihluta dagsins, eins og atgeingast
hefur verið í skólum hér, hefiur
kennslustundunum verið dreift
ó allan daginn, en á mitli þeirra
kom.a frjálsir le-tímar. Hefur
(þetta gefið góða raun og sam-
kvæmt skoðanakönnun, sem
gerð 'hefur verið meðal nemenda I
lum þessa nýtoreytni, telur meiri
hluti þeirra að iþetta ffyrirkomu- |
lag sé til bóta frá eldra kerfinu. .
iSé betur að gætt ættu þessar
miðurstöður ekki að koma neim-
um á óvart. Með þessu móti *
Ihlýtur bæði að skapast meiri I
fjölbreytni við námið og tími
nemenda til lesturs fyrir
kennslustundir að nýtast betur
en ella. Raumverulega Iþýðir
þetta að allt nám nemenda,
bæði kennslustundir og það
sem venjulega er kallað heima-
mám, fer fram í skólainum sjálf-
um á skipiulegan hátt.
igkólinn sem gerir þessa til-
raun er heimavistarskóli, og
í slíkum skólum er það að sjálf-
sögðu engum erfiðleikum bund-
ið að skipuleggja skólastarfið
seim eina toeild, skipta kenmslu-
stundum og lestímuim niðiur á
eðlilegan vinnudag. í toeiman-*
göniguskólum í kaupstöðum yrði
miklu erfiðara viðfan'gs að koma
slíku við, en kostirnir við þetta
virðast hins vegar svo miklir,
að sj’á'lfsagt væri að það yrði
reynt í eintoverjum slíkum skóla.
Og ef sú tilraun gæfi góða raun,
Á sviðinu birtist lágvaxinn,
snaggaralegur, ungur maður. Hann
gengur rösklega að flyglinum, hneig
ir sig djúpt, sezt, setur sig í stelling-
ar, eiginlega hniprar sig saman og
sem ég er sannffærður um að
hún' gerði, þá þyrfti að stefna
að því að sltkt kerfi yrði smám
saman tekið upp í öllum skól-
um landsins.
iÞetta inniber að við verðium
að breyta nokkuð toiugmyndum
okkar um það, hvað skóli er.
Hingað til hetEur skóli verið
staður, þar sem nemendur hafa
setið í kennslustundum, en mik-
inn toluta niáms sins hafa þeir
ASKENAZY
KONSERT
.... Hver er þetta? Jú, margverð-
launaður stórmeistari á sínu sviði,
frægasti tengdasonur Islands, heims-
frægur píanósnillingur, Vladimir
Askehazy. Og vissulega var það
presto-tempó í fyrsta þætti sónöt-
unnar op. 10 nr. 3 eftir Beethoven.
Og þvílíkur kraftur og snerpa, tækni
og túlkun. Áhcyrendur stóðu á
öndinni frá fyrsta til síðasta tóns.
orðið að iðka ainnars staðar, í
iheimahúsum, á bókasöfnum, oft
við toarla misjafnar aðstæður.
Afleiðingin toefur líka orðið sú,
að stór hópur nemenda toefiur að
meira og minna leyti vanrækt
þennan hluta nómsins og náms-
árangurinn orðið í samræmi við
það. Miklu eðlilegra væri að
skólum yrði breytt í (það horf,
að þar gæti farið fram öll náms
vinna nemenda; að ekki yrði
iengur litið á skólama sem hús-
næði fyrir kennslustundir ein-
göngu, heldnr sem hvem annan
vinnustað, þar sem nemendur
gengju að verki eðlilegan vinnu
tíma eins og annað starfandi
fólk í þjóðfélaginu.
Við þetta ynnist ákaflega
margt. Meginávinningurinn yrði
(þó örugglega sá, að við þetta
gæti skapazt miklu meiri festa
í skólastarfið, auðveldara yrði
áð koma við skipulagningu á
í largoþættinum kom í ljós, að hann
býr einnig yfir mikilli hlýju og
innileik. Því miður eru flest lýs-
ingarorð svo úþöskuð, að _þau eiga
varla við urn atburð sem þennan.
En ef undirritaður hefði mátt velja
sér verk til að hlusta á, hefði
Appassionata-sónata Beethovens; er
hann lék næst, einmitt orðið fyrir
valinu. Meðferð Askenazys á verk-
inu var slík, að sumurn fannst sem
þeir heyrðu þetta margspilaða verk
í fyrsta sinn. Mér til mikillar ánægju
(það er ljótt að hugsa svona) var
hægt að greina örfáar feilnótur í
fyrsta þætti, sem sannar aðeins að
þrátt fyrir næstum óhugnanlega
tækni, er hann mannlegum takmörk
unum háður, eins og við öll, og
n'ámi, og nrarmnd'jr hefðu ævin-
lega við höndina ken.nara, sem
gætu veitt beim aðstoð utani
kennslustunda. Árangur kenrslu
við þessi skilyrði ætti þess
vegna að geta orðið langtum
meiri en við núverandi losara-
brag. Gagnvart kennurunum
ynnist lika eitt og annað við
iþessa breytingu: vinnutími
iþeirra yrði skýrt afmarkaður og
iþað væri einfalt verkistjórnar-
atriði á hverjum stað, hvort
þeir væru á hverjum tíma viS
kennslu í kennslustundum; eft-
irliti og aðstoð við nemendur í
frjálsum lestímum, leiðréttingu
á stílum eða við önnur störf,
sem leysa þyrfti af toendi. Með
því félli um leið um sj'áifa sig
öll sú vitleysa, sem komin er
inn í launakerfi kennaranna,
þar sem koninar eru til sögunn-
ar alls konar aukagreiðslurj fyr-
Framhald á bls. 12.
þegar kom að lokaþættinum hafði
maður það á tilfinningunni, að
hljóðfærið mundi bresta þá og þeg-
ar. Eftir hlé lék hann svo tvöi verk
eftir Chopin á þann veg, að hlaut
að snerta hverja músíkelska sál.
Aldrei hefur undirritaður séð
jafn marga tónleikagesti í Háskóla-
bíói og í þetta sinn. Margir lurðu
að príla upp á svið, en fjöldi' stóð
eða sat á aukastólum. (Hvað ætli
brunavarnareftirlitið segi annars um
slíka ofhleðslu?) Víst er að þhð er
ekki á færi ncma snillinga að |grípa
hugi áhcyrenda sinna svo ste'rkutn
tökum, sem Askenazy þetta síðdegi.
Þessi konsert mun lengi í minnum
hafður.
Egill R. Eriðleifsson.