Helgarblaðið - 06.03.1992, Síða 4

^ _
Helgar 4 blaðið

n
Lægra orkuverö
Svissneska fyrirtækið Al-
usuisse hefur farið fram á
að orkuverð til álversins í
Straumsvík verði lækkað.
Forstjóri Landsvirkjunar
telur ekki neinar forsendur
til að breyta núverandi
orkusamningi við fyrritæk-
ið.
Meirihlutinn meb
Yfirgnæfandi meirihluti
kjósenda í Ölfushreppi er
fylgjandi starfrækslu með-
ferðarhcimilis fyrir ósak-
hæfa geðsjúka afbrotamenn
að Sogni. Þannig eru aðeins
17% kjósenda frekar eða al-
farið á móti. Þetta kom
fram í könnun sem Fólags-
vísindastofnun Háskólans
gerði á vegum heilbrígðis-
ráðuncytisins á viðhorfum
íbúa hreppsins til málsins.
Færeyingar
bjóöa síld
I viðræðum Islendinga og
Færeyinga um veiðiheim-
ildir hafa þcir síðastnefndu
boðið Ísiendingum að veiða
tvö þúsund tonn af síld í
færeyskri lögsögu. Á móti
vilja Færeyingar halda sín-
um kvóta innan íslenskrar
lögsögu.
Bróóabirgóasam-
komulag
Á milli sameiningar-
nefnda Borgarspítala og
Landakotsspítaia hefur ver-
ið gert bráðabirgðasam-
komulag um sameiningu
spítalanna. Koslnaður við
verkið er áætlaður um 435
miljónir króna í ár
Atvinnulausum
fjölgar
Atvinnulausum í Reykja-
vík hefur Ijölgað um allt að
fjórðung á milli fcbrúar og
mars. Sé miðað við sama
tíma í fyrra eru tvöfalt fleiri
atvinnulausir nú en þá. Til
marks um aukninguna má
nefna að Verslunarmanna-
félag Reykjavíkur hefur
orðið að láta fólk vinna
aukavinnu við atvinnuleysi-
skráningu.
Allir fremstu skákmenn
landsins, ásamt nokkrum
erlendum, taka þátt í al-
þjóðlegu skákmóti sem
haldið er í Reykjavík. Mót-
iö er í ellefta styrkleika-
flokki.
Ferja sjósett
Vestmannaeyjafcrjan var
sjósett i vikunni hjá skipa-
smíðastöð i Flekkefjord í
Noregi. Gert er ráð fyrir að
fetjan verði aflient Vest-
manneyingum í lok maí.
Öskudagurinn
Skólafólk gerði sér daga-
mun á öskudaginn og norð-
ur á Akureyri var kötturinn
sleginn úr tunnunni.
Sigur ó aröbum
íslenska landsliðið í fót-
bolta sigraði lið Sameinuðu
arabísku furstadæmanna
tvívegis í vikunni.
Þrír róöherrar
Aðeins þrír ráðherrar af
tíu hafa verið á landinu
undanfarið; allir hinir voru i
Helsinki á þingi Norður-
landaráðs. Heima voru Jó-
hanna Sigurðardóttir félags-
málaráðherra, Halldór
Blöndal samgönguráðherra
og Jón Baldvin utanríkis-
ráðherra lá veikur heima.

1 wM 1 MEBfMlfl ■HBHHilHi HHHH kns DH hBHHKhhI &ÉH Hffili
Ester Sigurbjörnsdóttir, ræstingakona ó Borgarspitalanum
Mynd: Kristinn.
Ollu má nú venjast
„Eg vil vinna, það er
skemmtilegra að eldast
þannig og manni líður bet-
ur á meðan,“ segir Ester
Sigurbjömsdóttir, ræstinga-
kona á Borgarspítalanum.
Hún er nýkomin „á aldur“
- farin að fá ellilaun. En
hún sótti um vinnu heiðar-
lega og vill hætta heiðar-
lega og líst þess vegna ekki
vel á hugsanlega uppsögn.
Hún vill fá að fara sjálf á
eigin forsendum. En hún
er hress og ekkert amar að,
og hvers vegna ætti maður
þá ekki að vinna? spyr
hún. Vinir og kunningjar
spyrja hana samt af hverju
hún haldi áfram að vinna,
orðin þetta gömul, löggilt
gamalmenni einsog menn
hafa í flimtingum.
Hversu hress hún er, þótt hún
skúri upp og niður stigana á Borg-
arspítalanum frá átta á morgnana
lil klukkan eitl á daginn, þakkar
hún því að á Borgarspítalanum fær
starfsfólkið ókeypis leikfimi með
aðstoð sjúkraþjálfara auk þess sem
hún fer í sundlaugina á staðnum.
„Ég hefði ekki getað haldið áfram
án þess og ég lít á þetta sem heil-
mikla kjarabót,“ segir Ester.
En hún cr sammála mörgum um
að það sé ekki hægt að hrópa
húrra fyrir Sóknartaxtanum sem
hún er á. Hún fær fyrir vinnuna
um 35 þúsund krónur á mánuði en
starfið telst rúmlega 60 prósent
starf. Auk þess fær hún nú rúmar
12 þúsund krónur í ellistyrk.
„Þetta er búbót,“ segir hún og
bætir við að það gæti enginn lifað
á þessum launum ef ekki kæmi lil
önnur fyrirvinna. Hún, einsog svo
margar aðrar konur á hennar aldri,
Ræsting
fór út á vinnumarkaðinn þegar hún
var búin að koma bömunum íil
manns. Nú er hún búin að vera að
vinna í rúm 20 ár og síðastliðin
fimm ár í skúringunum á Borgar-
spítalanum. Hún er komin eins
hátt í launatöxtunum og hægt er
en ómenntaðar konur sem skúra
eru ekki hátt skrifaðar í launatöxt-
um á íslandi. Ekki segist hún vera
mikil baráttukona, hún taki því
sem að henni sé rétt. En vegna
launanna hefur hún verið sjálf-
stæðari en ella enda aldrei litið á
sín laun sem beina nauðsyn til að
lifa og því ef til vill eytt þeim á
annan hátt.
Hún vill ekki segja að litið sé
vanþakklátum augum á starf henn-
ar, hins vegar sé það þess eðlis að
menn taki ekki eftir því.
„En þetta er andlaust starf,“ seg-
ir hún, „og maður tekur það ekki
með sér heim.“ Henni fannst erfltt
að byija ræstingastarfið á Borgar-
spítalanum því að það er einmana-
legt; vélrænt skúrar hún sama
gólfið, sömu stigana, dag eftir
dag. Á stórum vinnustað er and-
rúmsloftið ópersónulegt og þess-
vegna er Ester einmana í vinnunni
sinni. „Það eru engin tjáskipti og
það er hvimleitt, en öllu má nú
venjast,“ segir Ester. Henni finnst
hún einungis vera einn hlekkur í
keðjunni, í ræstingakeðju eins af
stærslu vinnustöðum landsins.
„Maður er svolítið eins og Palli
var einn í heiminum,“ segir hún.
Hún er eigi að síður hress og
vill ekki kvarta yfir starfmu. „Eg
er þakklát meðan ég hef vinnu og
meðan ég get unnið,“ segir hún.
Henni finnst starfið ekki erfitt;
„Þetta er það sem ég kunni þegar
ég fór út á vinnumarkaðinn." Hún
er líka þakklát fyrir það að hún
hefur hingað til ekki þurft á hjálp
kerfisins að halda. Lágu launin eru
búbót vegna þess að bömin eru
uppkomin og húsið er borgað.
Annars gæti hvorki hún né aðrir
lifað af þessu. „Það hefur enginn
nógu hátt kaup núna nema þá for-
réttindahópamir,“ segir Ester og
það er dagljóst að hún tilheyrir
ekki neinum forréttindahópi.
Vantar bindiefni?
mæðrahyggja nú á dögum? Barátta
Svo margt vefst fyrir mér um
þessar mundir. Þokukcnndir þank-
ar á sveimi í einhverjum hug-
myndagraut - hvergi skýrar línur,
hvergi örlar á ákveðnum skoðun-
um, öll fyrirbæri lífsins hafa a.m.k.
tvær hliðar...Öðru vísi mér áður
brá. Stundum fæ ég á tilfinninguna
að einhversstaðar hafi ég lokað
dymm án þess að vcita því sérstaka
eftirtekt, og þegar ég nú hyggst
skreppa í geymsluna og grípa til
gamalkunnugra viðhorfa að viðra í
pistli - þá em dymar harðlæstar.
Banka, cn það svarar cnginn. Lyk-
illinn týndur.
Allt í kringum mig em hinsvegar
aðrar dyr, sumar m.a.s. opnar i
hálfa gátt. Og þama stend ég, tví-
stígandi í einhveiju hálfrökkri -
verður mér boðið inn? Á ég að taka
af skarið og ráðast til inngöngu?
Skrcppa á útsölu kannski - hug-
myndir á hálfvirði, nolið tækifær-
ið...Máta nýjar skoðanir.
Þjóðemishyggjan, til dæmis. Er
hún ekki löngu hætt að klæða mig?
Þarf ég ekki að fá mér nýja? Stétta-
baráttan - er hún úr sögunni?
Kvennabaráttan? Heitir hún ekki
- hvcr ncnnir að bcrjast lcngur? A
maður ckki að fylgjast með tísk-
unni?
En tiskan Icyfir allt - cr það
ckki? Svo frjáls og víðfeðm í dag,
tískan. Vcrtu bara cinsog þú vilt,
ciskan, það tekur cnginn cftir því
hvort scm cr. Það liorfir hvcr í sinn
spcgil.
Ég reyni að mynda mér skoðun á
þjóðinni. Dctlur í hug: hér áður
fyrr var þjóðin cin hcild. Allir
hlustuöu á sömu útvarpsstöð og
horfðu á sömu sjónvarpsstöð og
gátu þcssvegna jannað samhljóða í
kaffitímum úti um allt land. Undu
glaðir við sitt. Eini munurinn á
fólki var sá að sumir lásu Moggann
og aðrir Þjóðviljann - og þeir vom
jafnvel til sem lásu einhvcr önnur
blöð en það skipti ekki svo miklu
máli.
Nú hefur þjóðinni verið splundr-
að - eða skipt upp í markhópa,
einsog það heitir. Maður mætir í
kaffitíma og hvað heyrir maður?
Einn hcfur horft á sjónvarpið, ann-
ar á stöð tvö og sá þriðji jafnvel á
einhveija geimstöð. Einn hefur
hlustað á gufuna, annar á rás tvö,
þriðji á Bylgjuna, fjórði á Aðal-
slöðina og svo man ég ekki hvað
Haraldsdóttir skrifar
þær heita fleiri. Hugsaðu þér tvær
manneskjur, lesandi góður: önnur
sofnar út frá Ijúfum og sígildum
tónum gufunnar, Mozart eða Schu-
bcrt, og hin út frá bollaleggingum
Sigurðar Péturs Harðarsonar um
það t.d. hvaða „innréttingar“ þelta
gcti vcrið sem fólk er að tala um að
setja upp í Aðalstræti - einhverjar
ganialdags eldhúsinnréttingar,
kannski? Og svo spilar hann eitt-
hvað hressilegt til að ýta burt
óvissunni. Veit sem er, að hann
slagar hátt upp í Hemma Gunn
hvað snertir vinsældir meðal þjóð-
arinnar. Algjör ástmögur.
Nei, hvað geta þessar tvær
manneskjur átt saineiginlegt? Ekki
nokkum skapaðan hlut. Enda með
öllu óvíst að leiðir þeirra liggi sam-
an í kaffitíma daginn eftir.
Það vantar semsé þetta fræga
bindiefni. Þetta sem sameinar þjóð-
ina. Jötungripið. Mér sýndist ég
lika sjá grein um það í Mogganum
uin daginn að Ríkisútvarpið ætti að
gegna því hlutverki að sameina
þjóðina.
Og nú brcgður svo við að ég veit
ekki hvort ég er sammála því. Held
meira að scgja að það sé fullt af
fólki í þessu landi sem mig langar
ekkert til að sameinast. Held ekki
lengur að íslensk þjóð sé sú besla í
heimi. Rcyndar cr langt síðan ég
hætti að trúa því. F.n upp á síðkast-
ið finnst mér liafa farið fjölgandi
þcim andartökum í Iífi inínu sem
ég eyði í að dæsa mæðulega yfir
einhvetju því í fari þjóðarinnar sem
mér fellur illa. Það er nú til dæmis
þessi ríkisstjóm. En ég held að
Spaugstofan sjái um að afgreiða
liana - fyrir nú utan að hún auglýs-
ir sig vitanlega best sjálf. Svo var
það þessi furðulega uppákoma í
sambandi við Eistlendinginn - þú
vcist hvað ég á við, lesandi góður.
Finnst þér það ekki pínlegt mál?
Mér líka. Sérstaklega viðtal Unnar
Úlfarsdóttur við gamla manninn í
Sjónvarpinu. Það var ekkert venju-
legt fréttaviðtal. Hefði það verið
fréttaviðtal, þá hefði fréttamannin-
um nægt að spyrja einnar spuming-
ar og fá eitt svar. En það var af-
stöðumyndandi og gott ef það átti
ekki að sameina þjóðina...Meðvit-
að eða ómeðvitað. Var það ekki
Voltaire sem sagði að hver maður
ætti að rækta sinn garð? Ætli það
hafi ekki bara verið rétt hjá honum,
þegar allt kemur til alls? AíTarasæl-
ast væri náttúrlega að hver maður
ræktaði sinn skika án þess að setja
um hann girðingu. A endanum
rynnu svo skikamir saman í einn
dýrðarinnar aldingarð, fjölbreyttan
og margskrúðugan.
En að fara að sameinast um
vafasaman málstað í nafni einhvers
sem sumir kalla þjóðemi — ég held
varla, takk.
Föstudagurinn 6. mars