Dagblaðið - 14.01.1976, Qupperneq 10

10
MBIMW
frjálst, úháð dagblað
Útgefandi: Daghlaðið hf.
Kramkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Kitstjóri: Jónas Kristjánsson
Kréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ititstjórnarfulltrúi: Ilaukur Helgason
iþróttir: Hallur Simonarson
llönnun: Jóhannes Heykdal
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Asgeir Tómasson, Atli Steinarsson,
Bragi Sigurðsson, Erna V. Ingólfsdóttir, Gissur Sigurðsson, Hallur
Ilallsson, HelgiPétursson, Katrin Pálsdóttir, ólafur Jónsson, ómar
Valdimarsson.
Ljósmyndir: Bjarnleifur Bjarnleifsson, Björgvin Pálsson, Ragnar
Th. Sigurðsson.
Gjaldkeri: Práinn Þorleifsson
Auglýsingastjóri: Asgeir Hannes Eiriksson
Dreilingarstjóri: Már E.M. Halldórsson
Askriftargjald 800 kr. á mánuði innanlands.
I lausasölu 40 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Kitstjórn Siðumúla 12, simi 83322, auglýsingar, áskriftir og af-*'
greiðsla Þverholti 2, simi 27022.
Fyrsta, annað og...
Eitt af stórfenglegri uppboðum sið-
ari ára hefur staðið yfir undanfarnar
vikur. Forustumenn Alþýðuflokksins
hafa gengið milli manna og boðið Al-
þýðublaðið og þjónustu þess til sölu.
Alþýðuflokkurinn er hættur að vera
marktækur stjórnmálaflokkur. Ann-
ars vegar er fylgið þorrið og hins veg-
ar eru skuldir á vegum flokksins orðnar svo hrika-
legar, að meginverkefni forustunnar er orðið að
breyta pólitiskri aðstöðu flokksins i peninga.
Benedikt Gröndal sneri sér fyrst til Dagblaðsins
og bauð þvi á leigu „frumburðarrétt” Alþýðublaðs-
ins i Blaðaprenti, þar sem blað hans mundi hætta
að koma út um áramót. Átti Alþýðuflokkurinn i
staðinn að fá til afnota fjórar siður i Dagblaðinu og
tuttugu milljónir á ári til að halda úti Alþýðublað-
inu sem vikublaði.
Þessu neitaði Dagblaðið, enda kemur ekki til
greina, að neinn flokkur fái að hafa afskipti af efni
þess. Hins vegar bauðst Dagblaðið til að leigja
prentunaraðstöðu Alþýðublaðsins á tiu milljónir
króna á ári, þar sem það hefði sparað blaðinu mikla
fjárfestingu i eigin prentsmiðju.
Alþýðuílokkurinn leitaði næst tilboðs frá Tima-
mönnum, sem höfðu mikinn áhuga á að ná helmingi
atkvæða i stjórn Blaðaprents. Með stuðningi Sam-
bands islenzkra samvinnufélaga gerðu þeir Bene-
dikt tilboð i Alþýðublaðið. Um einstaka liði þess eru
upplýsingar ekki ljósar, en alténd var það ekki nógu
hátt að mati foringja Alþýðuflokksins.
Mestum árangri náði Benedikt Gröndal, þegar
hann sneri sér til Visis. Bilasalar Visis samþykktu
að bjóða i Alþýðublaðið það, sem upp var sett. Þeir
voru fúsir til að greiða tuttugu milljónir króna á ári
á þann hátt að standa undir taprekstri Alþýðublaðs-
ins sem dagblaðs.
í staðinn heimtuðu þeir, að Benedikt Gröndal sæi
um, að aðlögunartimi Dagblaðsins i Blaðaprenti
yrði styttur svo hastarlega, að þvi tækist ekki að
koma sér upp prentsmiðju i tæka tið og yrði að
hætta að koma út i nokkrar vikur. Þetta var ekki
auðsótt og kom Alþýðublaðið ekki út i nokkra daga,
unz Alþýðuflokkurinn samþykkti skilyrðið.
Af samningi Alþýðublaðsins og Visis er ljóst, að
Visir getur haft töluverð áhrif á ritstjórn Alþýðu-
blaðsins. Samstarfið byrjaði lika þjónustusamlega
af hálfu Alþýðublaðsins. A föstudaginn nefndi Al-
þýðublaðið tólf sinnum nafn Visis i leiðara og sagði
leiðara hans ,,merkilegan” og „athyglisverðan”.
Og á laugardaginn var nánast sama fyrirsögn á
sama efni i leiðurum beggja blaðanna.
Enda dettur engum heilvita manni i hug, að pen-
ingavaldið á Visi vilji ekki fá eitthvað meira en litið
i staðinn fyrir tuttugu milljón króna framlag á ári.
Hinu stórfenglega uppboði lauk þvi i siðustu viku.
Miklum fjárhagsáhyggjum var þá létt af Benedikt
Gröndal uppboðshaldara, þegar hann sló hamrinum
i borðið, fyrsta, annað og þriðja högg og tilkynnti,
að Alþýðublaðið hefði verið selt hæstbjóðanda á
tuttugu milljónir króna á ári.
_______Dagblaðið. Miðvikudagur 14. jamiar 1976.
EFTIR LÁT CHOU EN-LAIS:
Gamla kynslóðin
heldur völdum
— en yngri menn verða atkvœðameiri smám saman
Völdin I Kina færast nú smám
saman í hendur nýrrar kynslóö-
ar eftir lát fyrsta og eina for-
sætisráöherra alþýöulýöveldis-
ins, Chou En-lais.
Asamt Mao Tse-tung,sem ný-
lega varö 82 ára, átti Chou
stærstan þátt i uppbyggingu
hins nýja Kina eftir sigur
kommúnista 1949. Chou var frá-
bær stjórnandi og margir eru
þeirrar skoðunar að hann hafi
átt mestan þátt i þvi að miöla
málum i menningarbyltingunni
sem skók Kina á siðasta áratug.
Ungu mennirnir biða sins tima.
Þeir atkvæðamestu eru frá
Shanghai og á Vesturlöndum
gjarnan kallaðir „Shanghai-
mafian”. Frá vinstri: Chang
Chun-ciao, Wang Hung-wen og
Yao Wen-yuan.
Margvislegir
erfiðleikar
Þaö er vegna menningarbylt-
ingarinnar sem erfiðleikarnir
viö valdayfirfærsluna veröa enn
meiri. Chou tókst aö hafa hemil
á ýmsu á þessum umrótaárum
en ekki er talið að honum hafi
tekizt að verða pólitiskur bjarg-
vættur mannsins sem liklegast
tekur við embætti forsætisráð-
herra, Tengs Hsiao-pings.
Teng hvarf úr opinberu lifi i
menningarbyltingunni. Um
tima var á kreiki orðrómur um
að hann hefði framið sjálfsmorð
en Chou En-lai sjálfur varð til
að neita þeim sögum. Teng birt-
ist skyndilega á nýjan leik i
veizlu sem haldin var til heiðurs
Norodom Sihanouk, þjóðhöfð-
ingja Kambódiu, 1973. Siðan
hefur vegur hans stöðugt farið
vaxandi.
Sem stendur er hann næst
valdamesti maður Kina — á eft-
ir Mao formanni sjálfum. Hann
gegnir ábyrgðarstöðum, ekki
aðeins i rikisstjórn heldur og i
flokknum og hernum. 1 veikind-
um Chous gegndi Teng embætt-
um hans, þannig að verði hann
skipaður forsætisráðherra væri
aðeins um titilbreytingu að
ræða.
Voru allir með i
göngunni miklu
Sérfræðingar um kinversk
máléfni virðast á einu máli um
að valdafærslan frá Chou til
Tengs sé aðeins formsatriði.
Valdaskiptih hafa einnig þau á-
hrif að yngri flokksmeðlimir fá
aukna festu innan flokks og
stjórnar. Valdamestu menn
Kina til þessa hafa nær ein-
göngu verið menn sem tóku þátt
i „göngunni miklu” með þeim
Mao og Chou áður en kommún-
istar náðu völdum ’49.
Þeir menn sem nú taka við
völdum i Kina ásamt Teng hafa
lengi verið viðbúnir þessari
stundu. A siðasta flokksþingi,
sem haldið var i byrjun siðasta
árs, mátti greinilega sjá að kin-
versku leiðtogarnir vissu að
hverju stefndi.
Undirbúningur
löngu hafinn
Flokksþingið varð siðasta
meiriháttar opinbera fram-
koma Chous. Mao formaður var
ekki á þinginu sjálfur og það var
til að undirstrika að gömlu leið-
togarnir eru nú senn allir og að
undirbúningur fráfalls þeirra
var hafinn. Nýir leiðtogar eru
reiðubúnir að taka við, ekki að-
eins i orði heldur einnig á borði.
Fremstur þeirra er tvimæla-
laust Teng Hsiao-ping. Hann er
fyrsti varaforsætisráðherra og
jafnframt varaformaður
kommúnistaflokksins. Hann á
einnig sæti i fastanefnd mið-
stjórnarinnar sem hefur hvað
mest völd i kinversku þjóðlifi.
Teng er varaformaður her-
málanefndar miðstjórnarinnar
en þar eru teknar lokaákvarð-
anir i varnarmálum.
,,Faðir” efnahags-
lifsins
Nánustu samstarfsm enn
Tengs eru varaforsætisráðherr-
arnir Li Hisien-nien og Chen
Hsi-lien. Li er þeirra þekktastur
utan heimalands sins og að
verulegu leyti ábyrgur fyrir
þeim gróskumikla stöðugleika
sem verið hefur i efnahagslifi
þjóðarinnar undanfarin ár.
Hann á sæti i miðstjórn flokks-
ins og hefuroftlega verið nefnd-
ur sem mögulegur eftirmaður
Chous. Chen Hsi-lien er ættaður
Gömlu leiðtogarnir munu halda völdum i Klna á næstu árum.
Frá vinstri eru þeir Teng Hsiao-ping, Chen Hsi-lien og Li Hsien-
nien.
Ég vildi vekja sérstaka at-
hygli þjóðarinnar á hinni geig-
vænlegu þróun undanfárandi
vikna i verndar- og varnarmál-
um fiskveiðilandhelgi Islands.
Ekki er nóg með að brezkt hem-
iðarofbeldi i krafti afls sins
fremji nú tilræði við þjóðartil-
veru íslendinga með ráni Ur
þeim eina og ofveidda fiski-
stofni sem er undirstaöa yfir
helmings þeirra verðmæta sem
islenzka þjóðin á til endurgjalds
fyrir hinn mikla og margbreyti-
lega innflutning sinn, heldur
berast okkur nú fréttir dag eftir
dag af grófum ásiglingartil-
raunum brezku herskipanna á
varðskip okkar sem óhjá-
kvæmilega fylgir lifshætta
skipshafna okkar. Svo er ofstop-
inn algjör að hin óumdeilda 3
milna landhelgislina er einu
sinni ekki virt, skip undir stjórn
brezku rikisstjórnarinnar látin
gera aðsúg að islenzku lög-
gæzluskipi innan 3 milnanna og
sigling fiskirannsóknaskips heft
á islenzku hafsvæði.
öll brezku skipin utan togar-
anna eru hér skv. skipun og á á-
byrgð brezku stjórnarinnar, all-
ar aðgerðir þeirra einnig þar
sem þau eru öl! undir stjórn
brezks flotaforingja sem brezka
stjórnin ber ábyrgð á. Megin-
regla herstjórnar er að ekkert
er gert nema skv. skipun ofan
frá. Ekkert brezku ofbeldisskip-
anna aðhefst neitt nema skv.
skipun yfirflotaforingjans á Is-
landsmiðum.
Pétur Guðjónsson
Þegar slíkt ástand rikir og
það sem nú er upp komið i is-
lenzkri fiskveiðilögsögu ber is-
lenzkupn stjórnvöldum að gripa
til hvers þess ráðs sem tiltækt er
til þess að vernda lif og tilveru
þjóðarinnar. A sama tima og is-
lenzkir varðskipsmenn eru dag
eftir dag i lifshættu situr rikis-
stjórn tslands á margra klukku-
tima fundum til þess að komast
að hvernig hún eigi að sýnast en
i raun gera ekki neitt. Þó er sú
ákvörðun hjákátlegust er rikis-
stjórnin ákveður að bæta fyrir
fyrri vanrækslu i kynningu á
baráttu okkar hjá rikisstjórnum
NATO-rikjanna með þvi að
senda einn og sama manninn i
11 höfuðborgir, næstu tveim til
þrem vikum skal á glæ kastað
þar til árangur ferðarinnar gæti
allur skilað sér i stjórnstöðvar
NATO. Er hér á ferðinni ennþá
eitt dæmið um seinaganginn og
kunnáttuleysið i meðferð mála á
alþjóðavettvangi og hinum
ströngu manngangsreglum i
aflfræði alþjóðastjórnmála.
Hér þýðir ekki að tala máli
sem er eitthvert sérislenzkt
fyrirbrigði og annaðhvort skilst
alls ekki eða er misskilið og
rangtúlkað. Rikisstjórn íslands
verður hér að tala á máli hinnar
hefðbundnu aflfræði alheims-
stjórnmála. Hik, kjarkleysi, að-
gerðaleysi er staðfesting á van-
mætti i augum andstæðingsins
og kallar aðeins á ennþá dólgs-
legri aðfarir ofbeldisaflanna og
er visasti vegurinn til þess að
stuðla að hrottaverkum og
manntjóni, nákvæmlega eins og
þróun undanfarandi vikna vitn-
ar skýrast um.
Atburðir laugardagsins i