Dagblaðið - 10.08.1976, Síða 10

10
OACBLAÐIÐ l’KIÐ.JUDACUK 10. ACUST 1970.
l'tm'famli
Kramkvæimlastióri: Svuinn K. Kyjólfsson. Kilstjöri: .lónas Knstjánsson
Króttastjöii: .lón Kir«ir IVtursson. Kitstjörnarfulltrúi: Haukur Ik-luason. Artslortarfrótta-
sljöri: Alli Stoinarsson. IJiróttir: llallur Símonarson. Hönnun: Jóhannos Koykdal. Ilandrit
Ásurimur Pálsson.
Klartamcnn: Anna Kjarnason. Ás«i»ir Tómasson. Kcr^lind ÁsKOÍrsdóttir. Kra^i Siuurrtsson.
Krna V Inuólfsdóttir. (lissur Sinurrtsson. Ilallur Hallsson. Hi*l«i I’ctursson. .lóhanna Riruis-
dóttir. Kalrln Pálsdóttir. Kristin l.ýrtsdóttir. Ólafur .lónsson. Ómar Valdimarsson. I.jösmyndir:
Árni I’áll .lóhannsson. Kjarnloifur Kjarnloifsson. BjörKvin Pálsson, Kaonar Th. Siuurrtsson
(ijaídkcri: hráinn korlcifsson. Droifinuarstjóri: Már K.M. Hálldórsson.
Áskriftarujald 1000 kr. á mánurti innanlands. í lausasölu 90 kr. ointakirt.
Kitstjórn Sirtumúla 12. simi K.'i:i22. auulýsinuar. áskriftir ou afuroirtsla kvorholti 2. slmi 27022.
Sctninu ok umhrot: Dauhlartirt hf. o« Stcindórspront hf.. Annúla 5.
Mymla-_ou plödiKorrt: llilmir hf.. Sirtumúla 12. Prcntun: Arvakur hf.. Skcifunni 19.
Dylgjudálkar dafna enn
Gils Guðmundsson alþingis-
maóur segir í síðasta sunnudags-
blaði Þjóðviljans frá dæmum um
persónuníó hinna pólitísku sorp-
rita frá fyrri tíð. Eitt dæmió var
um, að Tímanum hafði tekizt að fá
framsóknarmenn um allt land til
að trúa því, að Valtýr Stefánsson,
ritstjóri Morgunblaðsins, væri drykkjurútur,
þótt það stangaóist þvert á við staðreyndir.
Pólitísku sorpritin eru enn við sama hey-
garðshornið, þótt oftast sé þaó í vægari mynd.
Skæðastur er Tíminn eins og oft áður. í vetur
birti hann á Víðavangi texta og mynd, sem áttu
að gefa til kynna, að einn blaðamanna Vísis
væri drykkjurútur, þótt allir kunnugir menn
viti, að því fer víðs fjarri.
Horfin er sú málsnilld, sem fyrrum ein-
kenndi stundum róg og dylgjur hinna pólitísku
sorprita. Síðasti bógurinn á þessu sviði var
Austri Þjóóviljans. Nú eru höfundar Víðuvang-
anna aðallega kargaþýfismenn á borð við
Alfreð Þorsteinsson og Þórarin Þórarinsson á
Tímanum og Indriða G. Þorsteinsson á Vísi.
Pólitísku sorpritin hafa þroskazt nægilega til
aö sjóða þetta efni niður í sérstaka dálka,
afmarkaða frá öðru efni blaðanna. Rógur og
dylgjur einkenna ekki alltaf þessa dálka, en
slíku efni er ýtt þangað, þegar það þarf ein-
hverja útrás.
Þessir þættir eru Á víðavangi í Tímanum,
Staksteinar í Morgunblaðinu, Klippt og skorið í
Þjóðviljanum, Svo mælir Svarthöfði í Vísi og
Heyrt, séö og hlerað í Alþýðublaðinu. í sumum
blöðunum halda þættirnir nafni sínu um
langan aldur, en annars staðar eru heitin á
sífelldu iði.
Oft má lesa markverðar pólitískar sveiflur í
þessum dylgjudálkum og stundum gefa þeir
góða innsýn í hugarheim, sem er fjarlægur
almenningi hér á landi. Gott dæmi eru hótanir
Tímans á prenti um að fara að skrifa um
Ræsismálið, ef Morgunblaðið héldi sér ekki
saman um Grjótjötunsmálið.
Höfundar þessara dálka eru ekki alltaf að
berjast hver við annan. Stundum starfa þeir
saman tveir eóa fleiri. AÖferðin er þá oftast sú,
aó þeir vitna ýtarlega hver í annan. Dylgju er
þá t.d. skotið á loft í Alþýðublaðinu. Hún er
síðan endurtekin í Vísi innan gæsalappa. Og
síðan vitnar þriðja blaðið í bæói þessi blöð.
Þetta getur síóan gengið í hringi, ef málió er
mjög brýnt. Það er t.d. varla síðasta umferóin,
þegar Víðivangur Tímans endurprentaði um
helgina varnarræóu Svarthöfða Vísis í Grjót-
jötunsmálinu.
í vetur var Dagblaðið oft skotspónn slíkra
hringferða hræðslubandalagsblaðanna í Blaóa-
prenti. Systurblaó Vísis, Alþýóublaðið, var þá
gjarnan látið koma sögunni á flot, og síðan
endurtóku hin blöóin hana meó ýmsum til-
brigóum og tilvísunum á víxl.
Slík bandalög geta mótazt á ýmsa vegu eftir
aóstæðum hverju sinni. Milli Vísis, Alþýóu-
blaðsins og Morgunblaðsins er t.d. bandalag
flokkseigendafélaga Sjálfstæðisflokksins og
Alþýðuflokksins. Algengustu bandalögin eru
þó með og móti þeirri ríkisstjórn, sem situr vió
völd hverju sinni.
Þart væri verðugt verkefni fyrir félagsvís-
indadeild háskólans að gera innihaldsrannsókn
á þessum dálkum hinna pólitísku sorprita og
kortleggja tilurð, viixt og hnignun einstakra
rógsmála.
Dagblartirt hf.
FBIAÐID
[frfálst, nháð datfblað
Leið togar IRA
bok við lás og slá
Hernaðarsérfræðingur frelsis-
hersins: David O'Connell,
fyrrum barnaskólakennari.
Enn einu sinni hafa IRA-
munn lálið til skarar skríða.
Þeir hafa lýst sig ábyrga fyrir
enn einu morðinu, ekki því
fyrsta og áreiðanlega ekki því
síðasta. En i þetta skipti drápu
þeir sendiráðsstarfsmann.
Sendiherra Breta á írlandi,
Ewart-Biggs, liggur i valnum
eftir að sprengja sprakk undir
bíl hans, þar sem hann var á
leið til fundar við utanríkis-
ráðherra íra. Margir leiðtogar
IRA voru handteknir eftir
morðið og ríkisstjórn Írlands
hefur lofað því að taka hart á
hreyfingunni.
Það þurfti sem sé morð á
sendiherra til þess að ríkis-
stjórnin lofaði að herða tökin á
hinni herskáu frelsishreyfingu.
Að vísu hafa leiðtogar hennar
verið settir í fangelsi af og til,
en þeim hefur alltaf verið
sleppt eftir skamman tíma.
Hinn leynilegi frelsisher hefur
stundað pólitísk morð frá því
árið 1968 og margir hafa haldið
þvi fram, að írska rikisstjórnin
hafi sýnt allt of mikla linkind
gagnvart leiðtogum hans.
Rory O’Brady formaður Sinn
Fein, sem er hinn löglegi armur
IRA, var handtekinn, og sá sem
talinn er vera herforingi í
hernum, David 0‘Connell, var
sennfremur handtekinn sama
daginn. Þá var Sean Keenan,
sem talinn er vera í her-
stjórninni, handtekinn.
Bretar hafa lengi reynt að fá
írsk stjórnvöld til þess að herða
tökin á skæruliðaleiðtogum, e 1
hingað til hafa Írar ekki vilj ið
ganga að hreyfingunni. Þó er
talið að morðið á sendiherrun-
um komi til meö að breyta
þeirri afstöðu. irski forsætis-
ráðherrann, Liam Cosgrave,
sagði í sjónvarpsávarpi eftir
morðið: „Þessi atburðu. mun
fylla alla siðferðilega þ.oskaða
Íra viðbjóði. Ríkisstjórnin
hefur fyrirskipað að öllum
AÐ TRYLLA FÓLKIÐ
Við erum i umferð, sum í
langferð, önnur í heimferð,
nokkur i hnattferð.
Tilvera okkar er undarlegt
ferðalag, segir Tómas Guð-
mundsson, og á þessu ferðalagi
veltur líka mikið því að ferðin
verður aldrei nema ein. Flestir
hugsa f.vrst um sjálfa sig, og
næst um aðra, og verður því
lögmáli víst aldrei breytt, en
verst er þó ef menn koma
sér hjá að taka tillit til annarra
í allri okkar heimsferð.
Maðurinn er ekki einn í
heiminum og einstaklingurinn
þarf að hyggja að mörgu í nú-
tímaþjóðfélagi. Og það er ekki
einungis að maðurinn sem
einstaklingur þurfi að gæta
margs — ekki síður nú þarf hið
opinbera og aðrir aðilar, sem
byggja starf sitt í þágu fjöld-
ans, að gæta þess að ganga ekki
of langt í þjónustu og ýmiss
konar fyrirgreiðslu, því að ekki
má gleyma því að maðurinn er
vera, sem æskir starfsviðs, vill
skapa og aðhafast. En því skal
ekki gleyma að það sem heitir
/
þjónusta kostar ætíð eitthvað
og þeir sem njóta hennar borga
alltaf þótt um síðir sé.
I hugleiðingum sem þessum
spyrjum við um gildi þess sem
gert er, hvaða gagn við höfum
af ýmsum verkum o.s.frv.
Þessi atriði sækja á mig
þegar ég leiði hugann að
verslunarmannahelginni,
þeirri umferð sem varð, því
umstangi sem átti sér stað,
þeim orðum sem dundu í
eyrum eða lesa mátti.
Auðvitað eiga þar margir
hagsmuna að gæta. Þeir sem
hafa með höndum ferðalög, lifa
á skemmtiiðnaði, hljóta að
skara eld að sinni köku o.s.frv.
Þar ræður frelsið ríkjum og
verða menn að gera upp hug
sinn hvað þeir vilja og hvað
ekki. Kostnaðurinn, sem hér
verður til, er líka ekki lagður á
hinn sameiginlega reikning
borgaranna. Og nú er komið að
meginefni þessarar greinar, en
það er upplýsingamiðstöðin,
sem rekin er á verslunar-
mannahelginni, en þar munu
þesstr aðilar eiga hlut að máli:
Ríkisútvarpið, FÍB, umferðar-
ráð og lögreglan.
Ég dreg ekki í efa að tilgang-
ur þessarar stofnunar er góður
en spurningin er: Hvað vinnst
raunverulega með þessari starf-
semi og hvað kostar hún?
Þá er fyrst að rannsaka hvað
sé gert í stofnuninni. — Svo
sem heyra má á útvarpi er þar
m.a. fjallað um þetta: a) Veður-
far. Þar er einkum tönnlast á
hitastigi. En hitastig segir
heldur litið um veðurfar á ís-
landi, miklu fremur er það
stormurinn og úrkoman — ekki
síst á þessum árstíma. Er
nokkur þörf á þessu? Við
höfum veðurfregnir í Ríkisút-
varpinu átta sinnum á sólar-
hring. Vilji menn vita eitthvað
um veðurfar hlusta menn á
veðurfregnir í útvarpinu. Auk
þess eru dagblöð með upplýs-
ingar um veður og veðurútlit og
dagblöðin fara um þetta leyti
árs viða um land samdægurs.
Sem sagt: Þetta veðurfregna-
tal í upplýsingamiðstöðinni er
Um langferðalanga
Aldrei hefur oss íslenskum
íþróttaunnendum svo ákaft
hlegið hugur i brjósti, sem þá
er á oss buldu fréttirnar af ís-
landsmetaregninu, er féll í
Montreal. Naumast var þó fjöl-
breytninni fyrir að fara í þess-
um tilkynningum. Og vanda-
laust að binda hina daglegu
stórsigra afreksmanna vorra í
eina allsherjar rauðglóandi
sigurfregn, sem í öllu sínu
stolti gat hljóðað eitthvað á
þessa leið: — N.N. setti í dag
glæsilegt íslandsmet á ólympíu-
leikunum í Montreal, og stór-
bætti þar hið fjörgamla íslands-
met Q.Q. — Síóan gerir þulur-
inn stutt hlé eftir siðvenju þá
tilkynnt er um fjöldaslys eður
fráfall þjóðhöfðingja, heldur
svo áfran grátþrunginni röddu.
— íslendingurinn var langsíð-
astur í sínum riðli.
En svo glæsilegir sem sigrar
íþróttamanna vorra eru, þá
hljóta þeir að byggja á farsælu
starfi hinna ósérplægnu for-
ystumanna íþróttahreyfingar-
innar: þessara þraulrevndu
langferðalanga, sem aldrei telja
eftir sér að fjölmenna á öll
meiri háttar íþróttamót hvar i
heiminum sem þau eru haldin.
Og jafna þá hvað eftir annað
sitt eigið heimsmet sem felst í
því, að ávallt mæta tveir farar-
stjórar með hverjum einum
keppanda. Það er einlæg
skoðun mín að þessi ófor-
brjótanlega siðvenja, að ég ekki
segi kækur, íslenskra íþrótta-
manna að tylla sér einlægt í
neðsta sætið, byggi í og með á
formlegu samkomulagi íþrótta-
frömuða vorra við starfsbræður
sína í viðkomandi löndum um,
að íslendingum beri neðsta
sætið í öllurn þelm margvíslegu
þrautum er þeir reyna sig í. Og
heimild hef ég f.vrir því að
neðsta sætið á alþjóðlegum
iþróttamótum heiti ekki lengur
neðsta sætið. heldur: sæti ís-
lendingsins.
Að ná svona hagstæðum
samningum við harðsvíraða
iþróttaforvstu milljónaþjóð-
anna, slíkt afrek er ekki unnið
með sæh:inni einni. Og vinnst
alls ekki nema með margra
klukkutíma fundahöldum og
það dag eftir dag.Liggúi í aug-
umu|>pi að forvstumenn vorir
ntega þar gjalda fvrir hugsjóna-
ást sina og fórnarlund með
sárustu botneymslum og
stundum blæðandi rasskinna-
sárum.
Því er bað altalandi
vitnisburour um islenskan
nánasarhátt ug þröngsýni að
menn skuli finna að svo sjálf-
sagðri ráðstöfun sem þeirri, að
gera uppflosnaðan matvörusaia
að kroppakáfara, þótt ég per-
sónulega telji að eðlilegra hefði
verið að dubba kjötvörusala
upp í hlutverkið með þvi að sá
setn aldrei hefur handleikið
viðkvæmari hluti en dósamat
og pakkavöru. sé mun ónæmari
i fingurgómunum en hinn sem
árum santan hefur nauðþuklað
rolluframparta. hryggi og læri.
Og það eins þótt kropparnir séu
beingaddaðir.
Einn sorglegan ósigur biðu
þó afreksmenn vorir í