Dagblaðið - 30.09.1976, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 30. SEPTEMBER 1976.
MMBIAÐIÐ
frjálst óháð dagblað
f
USA:
Út«ofandi Daf'blartirthf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jön Biruir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helí»ason. Aðstoóarfrétta-
stjóri: Atli Steinarsson. íþróttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit
Asuriinur Palssiin.
Blaðamei.n. Anna Bjarnason. Ásueir Tómasson. Berulind Ás^eirsdóttir. Bra«i Sinurðsson.
Krna V InKólfsdóttir. (lissur Siiíurðsson. Hallur Hallsson. Helj»i Pétursson. Jóhanna Bir«is-t
dóttir. Katrín Pálsdóttir. Kristín Lýðsdóttir. ólafur Jónsson. Ómar Valdimarsson. Ljósmyndir:
Arni Páll Jóhannsson. Bjarnleifur Bjarnleifsson. Sveinn Þormóðsson.
(Ijaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifinnarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Áskriftarnjald 1000 kr. á mánuði innanlands. t lausasölu 50 kr.-eintakið.
Ritstjórn Siðumúla 12. sími 83322. auí>lýsingar. áskriftirog af^reiðsla Þverholti 2. simi 27022.
Setnin« o« umbrot: Daiíblaðið hf. oj» Steindórsprent hf.. Ármúla 5.
Mynda-ojí plötujterð: Hilmirhf.. Siðumúla 12. Prentun: Árvakur hf.. Skeifunni 19.
Ofbeldi unglinga vex ó
strœtum stórborganna
Svona lœkkum við skattana
Almenningur hefur oftast verið
óánægður með skattana sína, en
sjaldan eins og á því sumri, sem
nú er liðið. Aldrei áður hefur
komið jafn berlega í ljós, að fjöldi
manna hefur aðstöðu til að koma
sér undan eðlilegum sköttum og til að hækka á
þann hátt skatta náungans.
Kröfur um réttlátara skattakerfi hafa aldrei
verið háværari en einmitt á þessu ári hinna
mestu ríkisumsvifa í íslandssögunni. Eðlilegt
er, að í kjölfar krafanna fylgi tillögur til úr-
bóta, og þær hafa líka litið dagsins ljós.
Ólafur Nilsson, fyrrum skattrannsóknastjóri,
kom með ýmsar tillögur í blaðaviðtali fyrir
skömmu. Og í leiðurum Dagblaðsins hafa
nokkrum sinnum birzt ýmsar hugmyndir.
Stungið hefur verið upp á, að ríkið minnki
hlutfall umsvifa sinna af þjóðarbúinu, svo að
lækka megi skattprósentu og draga úr gildi
tekjuskattsins.
Stungið hefur verið upp á, að tekjuskattur og
útsvar verði sameinuð í útsvarsformi, svo að
niður falli ýmsir frádrættir, svo sem vegna
fasteigna, vaxta, útivinnu giftra kvenna og
ýmsir fleiri, sem þrýstihópar af ýmsu tagi hafa
komið í gegn.
í stað frádráttar vegna útivinnu giftra
kvenna yrði þá að koma barnafrádráttur til
greiðslu kostnaðar við barnagæzlu og heimilis-
frádráttur til greiðslu á heimilishjálp.
Stungið hefur verið upp á, að söluhagnaður
vérði gerður skattskyldur að svo miklu leyti
sem hann er umfram verðbólgu eða byggist á
óverðtryggðu lánsfé.
Stungið hefur verið upp á, að atvinnurek-
endur, sem reka fyrirtæki sín á eigin nafni,
verói að greina á milli einkatekna sinna og
tekna fyrirtækjanna.
Stungið hefur verið upp á, að samræmt verói
mat eigna til eignaskatts, þannig að þær séu
metnar sem næst á raunvirði þeirra í endur-
sölu.
Stungið hefur verið upp á, að metin verði
lífsgæðaaðstaða manna eins og hún kemur
fram í íbúðum þeirra, bílaeign, húsbúnaði,
skemmtunum og ferðalögum til að fylla þá
mynd, sem skattskýrslan sýnir.
Allar þessar tillögur mundu leiða til hærri
skattgreiðslna þeirra, sem hingað til hafa
sloppið bezt. Jafnframt væri unnt að lækka
skatta hinna, sem hingað til hafa borið hitann
og þungann af byrðum skattakerfisins.
Annars vegar eiga þær að leiða til þess, að
yenjulegar verkamannatekjur, eins og þær eru
hverju sinni, verði skattfrjálsar. Hins vegar
eiga þær að leiða til lækkunar á skattprósent-
um til hagsbóta fyrir meðaltekjtifólk, sem ekki
hefur getaö hagrætt sköttum sínum.
Ljóst má vera öllum, að við ramman reip er
aö draga. Stjórnmálamenn munu vissulega
þykjast vera fullir áhuga á réttlæti. En hætt er
við, að úr áhuganum dragi, þegar til kastanna
kemur og brýstihóparnir taka til sinna ráða.
Almenningur má nú ekki missa mour
þráðinn, heldur verður að halda stjórnmála-
mönnunum við efniðunzþeir efna lofórðsínum
rettlátara skattakerfi.
Bandaríkjamenn hafa verið
blessunarlega lausir við
kynþáttaóeirðir í sumar þrátt
fyrir gífurlegt atvinnuleysi
meðal blakkra ungmenna.
Aftur á móti hefur þróun mála
á öðru sviði vakið jafn mikinn
óhug og skelfingu þar vestra og
kynþáttaóeirðir fyrri ára:
vaxandi grimmd, dirfska og
óþverraháttur hópa ungmenna
á strætum stórborganna.
t Detroit hefur reynzt
nauðsynlegt að setja á
útgöngubann (unglingar undir
18 ára aldri fá nú ekki að vera á
götum úti eftir kl. 22 nema i
fylgd fullorðinna), sem hert
hefur verið eftir ,,innrás“ á
rokkhljómleika í Cobo Hall,
helztu ráðstefnumiðstöð
borgarinnar, þar sem tugir
blakkra unglinga réðust inn
ásamt nokkrum fullorðnum.
Þeir misþyrmdu og rændu fólk
í áheyrendahópnum og einni
konu var nauðgað.
Þetta var í fyrsta sinn, sem
þessir hópar voguðu sér inn í
miðborgina, en í fátækra-
hverfum austurhlutans hefur
skálmöld ríkt lengi. Þar fara
hópar unglinga um götur og
stræti og ráðast á gangandi
vegfarendur, strætisvagna og
verzlunareigendur, einkum þá
sem selja skotvopn. Göturnar
eru auðar, því þessir hópar eiga
til að skemmta sér við að skjóta
úr bílum sínum á allt sem
hreyfist. Kaupsýslumennirnir,
sem hafa verið að gera tilraunir
til að „endurvekja" Detroit
með stuðningi við byggingu
verzlunar- og skrifstofu-
byggingarinnar Renaissance
Center nærri Cobo Hall, eru
skiljanlega órólegir vegna vax-
andi ofbeldisverka og krefjast
harkalegra aðgerða lög-
reglunnar.
Það tók lögregluna heilan
klukkutíma að komast inn i
Cobo Hall til að stilla til friðar.
En lögreglan kvartar mjög yfir
mannfæð: nærri 1000 lögreglu-
þjónum var sagt upp störfum
nýlega (um 20% allra
lögregluþjóna) til að reyna að
rétta við fjárhag borgarinnar.
Nú hafa 450 þessara lögreglu-
þjóna verið ráðnir aftur og
borgaryfirvöld leita hófanna
annars staðar að lausn á fjár-
hagsvandanum.
í New York, þar sem slíkir
unglingahópar ollu nýlega
gífurlegum skemmdum á heilu
hverfi á Manhattan og réðust
með ofbeldi á blökkumenn I
Brooklyn, er reynt að bregðast
við vandanum með þvi að
lengja vaktatíma götulög-
reglunnar. En það er ekki
aðeins í New York og Detroit,
sem glimt er við vandamál af
þessu tagi. Nýleg könnun leiddi
í ljós, að þessir unglingahópar
verða stöðugt fleira fólki að
bana, og að í Los Angeles,
Philadelphiu, Chicago og San
Francisco er vandinn einnig
hinn sami. í öllum þessum
borgum er mikill fjöldi van-
nærðra og atvinnulausra
unglinga, blakkra, . Puerto
Ricana og mexikanskra
ameríkana. Fjárveitingar til at-
vinnusköpunar fyrir ungt fólk
hafa í sumar verið minni en
nokkru sinni fyrr. í New York-
borg einni eru um 500 þúsund
unglingar lausir úr skólum á
sumrin og færir til vinnu, en
fjárveitingin dugar aðeins til
skapa 81.500 af þeim vinnu.
Það er hægara sagt en gert að
hafa hendur í hári þeirra seku.
Fórnarlömbin eru oft of
hrædd til að segja til árásar-
mannanna. Það er útbreidd
skoðun, að unglingarnir sem
valda mestum vandræðunum,
séu notaðir til þess af eldri ung-
mennum er færu beina leið í
fangelsi ef upp kæmist.
Unglingar undir 16-17 ára aldri
sleppa oftast við refsingu, enda
fjalla unglingadómstólar um
mál þeirra og beita oftast
aðeins áminningum, jafnvel
þótt viðkomandi hafi marg-
sinnis verið handtekinn fyrir
óspektir.
Könnun hefur leitt í ljós, að
af nærri 5000 unglingum, sem
handteknir voru í New York
1973—74 fyrir alvarleg afbrot
eins og morð, manndráp,
íkveikjur, nauðganir, árásir,
innbrot og vopnaburð, voru
aðeins 4.4% send til endur-
hæfingarstofnana. Þá hefur
einnig komið í ljós, að unglinga-
dómstólarnir eru illa
skipulagðir og þar er mörgum
málum klúðrað fyrir hand-
vömm eina.
Það er því ekki óeðlilegt, að
háværar raddir heyrist um að
sakhæfisaldur verði lækkaður
jafnvel allt niður í 14 ár. Þeir
sem gera þessar kröfur,
viðurkenna þó fúslega, að það
sé vissulega harðneskjulegt að
senda 14 ára unglinga í
fangelsi, sem í flestum
tilfellum hefur reynzt herða
jafnvel fullorðna. Þá ber einnig
að taka tillit til þess að margir
þessara unglinga eru truflaðir
á geði eða með stórlega skerta
greind. Samt sem áður þótti
löggjafarvaldinu í New York
timi til kominn að gera eitthvað
og því var samþykkt löggjöf um
að ungt fólk, sem fundið væri
sekt um alvarlegt afbrot,
bæri að loka inni á
upptökuheimilum í að minnsta
kosti tvö ár, en þó ekki lengur
en fimm. En staðreyndin er þó
sú, að það eru ekki margir
piltar, sem kóma endurhæfðir
út úr slíkum endurhæfingar-
stofnunum.
Að gefnu tilefni
Húsið í Garðabœ
í Dagblaðinu þann 21. sept.
sl. birtist grein eftir Halldór
Halldórsson, þar sem fjallað er
um kaup mín á íbúðarhúsi í
Garðabæ haustið 1973, og
m.a. vitnað til ummæla í for-
ystugrein Vísis frá 15. sept. sl.
og sagt frá frásögn Morgun-
blaðsins 22. maí 1974 af þessum
húsakaupum. Til viðbótar
hefur svo Þjóðviljinn talið sér
nauðsynlegt að láta ekki sinn
hlut eftir liggja og birtir í for-
ystugrein sl. laugardag hat-
ramma árás á mig vegna marg-
nefndra húsakaupa. Öll þessi
skrif virðast byggð á upphaf-
legu greininni í Morgunblaðinu
22. maí 1974.
í tilefni af þessu vil ég taka
fram, að ég svaraði grein
Morgunblaðsins í Morgun-
blaðinu sjálfu 25. maí 1974 og
gerði þar grein fyrir öllum
málavöxtum varðandi íbúðar-
húsakaúpin og leyndi þar engu
um, enda engu að leyna.
Þessi svargrein virðist af ein-
hverjum óskiljanlegum
ástæðum hafa farið framhjá
þeim aðilum, sem nú hafa sýnt
þessu máli svo mikinn áhuga að
birta um það blaðagreinar og
skulu því hér birtar, þessum
sannleikselskandi mönnum til
upplýsingar, hlutar úr téðri
grein, er snerta húsakaup mín
beint:
1. Stærð hússins er skv.
teikningu, sem því fylgdi, 137.5
ferm, en auk þess fylgir þessu
húsi eins og öllum öðrum
húsum á þessu svæði tvöfaldur
bílskúr, og að honum viðbætt-
um getur stærðin náð því, sem
þér gefið upp. Hins vegar mun
það ekki vera venja, þegar
gefin er upp stærð á íbúðarhús-
næði, að telja bílskúra með,
enda er það bygging af allt
annarri gerð en íbúðarhúsnæð
ið sjálft. Er þvl nákvæmni ekki
höfð í huga um frásögn af stærð
hússins.
2. Þegar ég vissi _af því, að
hús þetta var til sölu.spurðist
ég að sjálfsögðu fyrir um það
hjá fasteignasölum, hvert gang-
verð væri á sambærilegum hús-
eignum og hvað hugsanlegt
tilboð mitt þyrfti því að vera
hátt. Mér voru þá gefnar þær
upplýsingar, að verðið gæti
verið frá 6 millj. kr. og til þess
verðs, er ég keypti húsið fyrir,
og færi það eftir útborgun
þeirri er ég gæti innt af hendi.