Dagblaðið - 27.11.1976, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 27. NÓVEMBER 1976.
heiminum. Til hvaða aðgerða
renna þeir?“
„Þeir renna i sjóð sem skai
varið til þess að greiða fyrir
framkvæmdum friðarsveitanna
á hverjum stað. Ef þær koma á
fót fyrirtæki eða þvílíku, sem
rekið er með hagnaði, eiga þær
að greiða hagnaðinn til baka til
sjóðsins, svo að áfram verði
hægt að verja fé úr honum til
framkvæmda annars staðar,"
segir McKeown.
Friðarkonurnar
voru grýttar
„Ég verð að fara aftur í Turf
Lodge-hverfið, jafnvel þótt
hent verði að mér fleiri stein-
um. Strákurinn, sem braut
framrúðuna í bílnum okkar,
var ekki nema sjö ára. Það
sýnir einfaldlega, hversu
þýðingarmikið það er fyrir
okkur að halda áfram friðar-
starfi okkar,“ segir Mairead
Corrigan við fréttamann norska
Dagbláðsins.
Hún er stödd á skrifstofu
friðarsamtakanna steinsnar frá
háskólanum. Allir símar
hringja þar í sífellu, enda er
verið að undirbúa friðargöngur
um allt landið. Mairead Corri-
gan var önnur tveggja kvenna,
sem stofnsettu samtökin.
Tvisvar hefur verið ráðizt að
henni í kaþólska hverfinu Turf
Lodge. t fyrra skiptið var það
fyrir nokkrum vikum, eftir
friðarfund og síðan aftur fyrir
hálfum mánuði, er ‘hún ók
þangað í bíl sínum til að
ræða við fólk á götum úti. Er
hún ætlaði út úr hverfinu á ný,
höfðu leiðtogar IRA-
samtakanna gefið fyrirmæli
um að bíllinn skyldi grýttur.
Sjö ára gamall drengur braut
framrúðuna í bílnum með
steinkasti. Corrigan slapp
ómeidd.
„Þetta atvik í Turf Lodge
sýnir aðeins hversu mikið við
eigum eftir. Það sýnir að friðar-
starf okkar verður að fá að
halda áfram. Við verðum aðfá
þá ungu til að hætta að hata.“
Þess má geta hér að lokum,
að fyrir nokkrum vikum urðu
þær stöllur að flýja inn í kirkju,
er reiður múgurinn reyndi að
grýta þær.
I kringum
skjáinn
Til sölu

íslenskt. Þá vantar þessa
heiðarlegu samkeppni frá er-
lenda kexinu eða hvað sem það
er. Ég skil ekki.
Nei, nú er eina ráðið að nota
ferskeytluregluna og syngja
boðskapinn inn í alþjóð,þangað
til allir krakkarnir á heimilinu
fara að syngja sama lag og hús-
móðirin annaðhvort gengur af
göflunum eða kaupir vöruna.
Einn poppari syngur um kaffi,
aðrir um notaða bíla og ein-
hvern lagstúf heyrði ég
um smjörlíki. Sönginn má þó
nota jákvætt, eins og.í þættin-
um um „Jón granna“. Sumir
auglýsendur fara gömlu leiðina
og nota málskrúð. Sumir verða
ansi háfleygir, eins og sá sem
forðum líkti klósettpappír við
vorið. Eitt „opið ljóð“ heyrir
maður líka frá skerminum:
„konan er eyland. Fiji er ilm-
vatnið hennar". Ha? Ýmsar eru
svo raddirnar. Vinur minn
Andrés Indriðason er dæma-
laust duglegur að mæla með
öllu mögulegu, en Magnús
Bjarnfreðsson er mér sagt að
geti selt allt, — hann sé svo sexí
í röddinni.
Þorleifur Hauksson hlýtur
einnig að koma við hjartað á
mörgum óákveðnum kaupend-
um, en einhver önnur rödd
reynir að selja hitt óg þetta
gegnum nefið á sér. Þetta er nú
orðinn langur formáli og
ástæðan er sú að heldur var
rislágt yfir sjónvarpsvikunni.
Milli mín og sjónvarpsins hafa
þó myndast svo sterk bönd, —
þau hin sömu sem tengdu
mann, hest og hund, — að ekk-
ég stunginn þar á eftir og vakn-
aði við Svartagaldur þá um
kvöidið, en í henni var einn
helsti hjartaknúsari eftirstríðs-
áranna, Tyrone Power. Ekki
var myndin ýkja merkileg og
virtist ganga út á það að sýna
Power á nærskyrtunni svo
spengilegur vöxturinn nyti sín.
Ég veit ekki hvort það er svarti-
galdur eða svartnættið, en ein-
hvernveginn finnst mér
Maður til taks á laugardögum
hafa batnað, þó ekki séu gerðar
miklar kröfur til vitsmuna í
þeim þætti. Myndin þá um
kvöldið, „Apaspil", var hins-
vegar ósvikið „slapstick" og
hljóta allir aðstandendur að
hafa skemmt sér stórkostlega
við gerð hennar. Gary Grant
virðist bókstaflega blómstra við
allan hálfvitaganginn og gaman
var að sjá M.M., — sem vit-
granna kynbombu að sjálf-
sögðu. Alla ævi reyndi hún að
koma sér út úr slíkum rullum
en án árangurs. Á sunnudag
horfði ég á Adams-fjölskylduna
með mikilli ánægju. Nýju ljósi
var þar varpað á Benjamín
Franklin, sem virðist hafa
skemmt sér konunglega sem
diplómat. John Adams kemur
út úr öllu sem einstaklega heil-
steyptur, — og púrítanskur per-
sónuleiki. Síðan upphófst
mikill frygðarsöngur Gloriu
nokkurrar Gaynor og mikill
mannskapur skók sér í takt við
hann. Á mánudaginn var
sýnt eitt af þeim sjónvarpsleik-
ritum breskum sem Sjónvarp
Rvk virðist hafa komist yfir.
Fimm punda frímerkið var
skemmtilega leikið en risti ekki
ýkja djúpt. Síðan var sýnt Með
járnbrautum um Indland,
sennilega fyrir tilstilli hins
volduga þrýstihóps I.Á.I.J.
(Islenskir áhugamenn um ind-
verskar járnbrautir). McCIoud
er skömminni skárri en
Columbo, enda hékk ég inni á
þriðjudagskvöld í þvi tilefni.
Söguþráður og leikfléttur eru
nú orðnar svo margslungnar
(svo notað sé vinsælt orð) að
engin leið er að spá i endinn,
nema hvað við vitum að
McCloud hlýtur að spjara sig.
Garnan er að fylgjast með
notkun tónlistar í þessum saka-
málamyndum. Hún byggir
gjarnan á samblandi klass-
ískrar og „beat“ tónlistar, en
fyrir 60 árum þóttu frumstæðir
„rhythmar" í klassík hin mesta
goðgá og framúrstefna. Nú eru
þeir ‘ hluti af vinsælu
skemmtiefni. Á eftir McCloud
söng Sigrún Harðardóttir. Hún
hefur hljðmþýða rödd, en ekki
eru lög hennar eftirminnileg.
Einræður hennar milli laga
virtust ansi alvöruþrungnar.
Söngvarar, eins og aðrir, mega
gæta sin á að taka sjálfa sig
ekki of alvarlega. Á miðviku-
dag var með valdi klippt á
naflastrenginn milli mín og
kassans og ég dreginn á fund.
Því er mér gangur mála á mið-
vikudagskvöld alls ókunnur, en
ekki sýndist mérþað kvöldeins
áhugavert og oft áður.
f—-----------------
Þá er jólaflóðið að hefjast og
vörur, hver annarri girnilegri,
birtast á sjónvarpsskerminum.
Hér er litsjónvarpseigendum að
sjálfsögðu hættara við að rjúka
út í búð og kaupa téð girnileg-
heit. Eiginlega er það dálitið
átakanlegt hvað okkur virðist
skorta margt til þess að geta
verið, ja, — hamingjusamir.
Skyldum við þrauka til jóla án
þess að eignast úrvalsbók eða
gallabuxurnar með nýja
sniðinu? Er okkur stætt á því
að kaupa ekki neitt? Einkenni-
legt er það nú samt að ég hef
aldrei staðið sjálfan mig að því
að kaupa nokkurn skapaðan
hlut eftir sjónvarpsaug-
lýsingum. Kannski er ég bara
orðinn svona forhertur. Nú, svo
er ég litlaus og tækið lítið, það
hefur sitt að segja. Sjónvarps-
auglýsingar batna mikið þegar
líða fer að jólum, — og þær
hafa reyndar batnað á síóustu
fimm árum. Vonandi verða þær
aldrei svo góðar að þær þröngvi
manni til kaupa. En það er samt
afþreying að horfa á þær
tvisvar á kvöldi. Hugsum okkur
ef við þyrftum að líða
auglýsingar á 5 mínútna fresti
eins og gerist I amerískum
sjónvarpsstöðvum og þar er
góðu sjónvarpsefni nú kippt af
dagskrá, komi það í ljós að
aðeins lítill hópur horfi á það,
— og auglýsingarnar innan um.
Allskonar ný viðhorf speglast í
nýjum auglýsingum. Nú er t.d.
lítið um leikna þætti, eins og
með þeim Árna og Bessa,
hverju sem það er að kenna. Og
ekki nægir heldur að stilla upp
smart og áreiðanlega útlítandi
mönnum eins og Ólafi Ragnars-
syni til þess að segja okkur allt
af létta. Reyndar hef ég aldrei
skilið fyllilega þessa ágætu
þætti um íslenskan iðnað. Kona
í myndinni segist bara kaupa
það besta, ekki endilega fs-
lenzkt, annar maður segir að
við þurfum samkeppni frá er-
lendum iðnaði, — en þegar
stúlkukind er spurð hvort hún
eigi X og Y, nei, þá á hún bara
Aðalsteinn Ingólfsson
ert fær rokkað mér frá skerm-
inum hversu rotið sem efnið er.
Að vísu kýs ég stöku sinnum að
horfa á hann auðan, en það er
annað mál. Föstudagur hefst
ávallt með Kastljósi sem er að
verða besta innlenda efni vik-
unnar. Þar sátu búsældarlegir
innflytjendur fyrir svörum.
Ekki virtust þeir líklegir til að
hafa áhyggjur af leikföngum
eða HP sósu og gáfu samræð-
urnar lítið af sér, — vöktu
reyndar fleiri spurningar en
þar var spúrt. Ágæt var um-
fjöllun um málefni fatlaðra og
endurhæfinga. Svefnþorni var
Hins vegar hefur þjóðin átt því
láni að fagna að fjölmargir ein-
staklingar hafa haft til að bera
löngun og nægilega hæfileika
til þess að takast á við það verk-
efni, sem fylgir löngu og
ströngu sérnámi við innlendar
eða erlendar menntastofnanir.
Og til þessa dags hefur eng-
um islenzkum námsmanni
verið meinuó innganga i
menntastofnanir þjóðarinnar
eða erlendis, ef löngun og hæfi-
leikar hafa verið til staðar, svo
er fyrir að þakka lýðræðislegu
þjóðskipulagi og rýmilegum
kjörum á lánum og styrkjum
til þeirra, sem eftir slíku hafa
óskað eða sýnt hæfileika til
náms.
Það er staðreynd, sem ekki
verður vefengd, að litil náms-
geta eða léleg ástundun við
nám sé aðalorsök lélegs stúd-
entsprófs. Það er lika sannað,
og viðurkennt, að þeir sem ekki
leggja hart að sér við nám á
slúdentsárum eða eru því betri
hæfileikum búnir til náms
haldi flestir áfram að slá slöku
við, eftir að langskólanám
tekur við.
Það er líka eftirtektarvert. að
flestir þeir, sem nú hrópa hvað
hæst um aukin forréttindi sér
til handa, hvað varðar námslán
og styrki, stuiula ekki það nám.
Kjallarinn
Geir R. Andersen
sem flokka má undir hagnýtt
nám, heldur miklu fremur eru
margir þeirra skráðir háskóla-
nemendur í hagsmunaskyni, og
sem veitir þeim undanþágur og
fríðindi umfram aðra þegna
þjóðfélagsins.
Einnig stendur sú staðreynd
óhögguð, að fjölmargir þeirra,
sem háskólanám stunda hætta
við nám eða ljúka ekki tilskild-
um prófum eða draga þau á
Ianginn eftir því sem reglur
frekast leyfa. Eða hversvegna
er fólk að leggja út í háskóla-.
nám, ef það telur námsstyrki
ekki nægilega? Væru slikir
aðilar ekki betur settir i at-
vinnulífinu með borgarastétt-
inni, þeim almenningi, sem
námsmenn telja sitja að öllum
afrakstri þjóðarbúsins?
Sá málflutningur, sem ís-
lenzkir námsmenn hafa nú
uppi er áreiðanlega siður en
svo til þess fallinn að fá hinn
almenna launþega til þess að
fallast á hann. Enda er nú svo
komið, að almenningur óskar
einskis fremur en stjórnvöld
taki fast á þessum málum og
hviki hvergi frá þeim reglum
og lögum, sem sett voru um
námslán sl. vor, og þykir þó
mörgum, að þar sé nógu langt
gengið.
Og nú hafa námsmenn
ákveðið að stefna menntamála-
ráðherra fyrir meint brot á
reglum um úthlutun námslána!
Og hver eru þessi „meintu"
brot? Jú, þau eru, að í úthlut-
unarreglum þeim, sem eru sam-
þykktar er ekkert tillit tekið til
„fjölskyldustærðar", — að
fyrirvari er gerður um náms-
lán, um að viðkomandi náms-
maður sé í a.m.k. tveggja ára
nánti, — og auk þess vilja
námsmenn fá staðfest með
„dómi“, að allir þeir sem lokið
hafa 13 ára undirbúningsnámi
eigi rétt á námslánum.
„Vegna aðgerða námsmanna
undanfarið og eindreginna
áskorana á menntamálaráð-
herra, hefur nú,“ segir í frétt
eins dagblaðsins fyrir stuttu,
„úthlutun haustlána verið flýtt
að mun.“
Þannig mun nú ein valkyrjan
í hópi námsmanna hafa fengið
„sitt lán“, eftir að hafa hótað
með bréfi að stefna Lánasjóði
fyrir vanefndir, ef hún fengi
ekki „lánið sitt“ fyrir ákveðinn
dag, sem hún tiltók!
Og þannig gengur þetta fyrir
sig í lýðveldinu íslandi f dag.
Hótanir og kröfugerðir dynja
yfir þá forystumenn, sem eru
kosnir til ábyrgðarstarfa af
frjálsum og fúsum vilja meiri
hluta þegnanna. Ríkisstjórnin
hefur ekki undan að fjalla um
hótanabréfin og kröfugerðir
þrýstihópa, sem sífellt færa sig
þéttar að innviðum lýðræðisins,
sem eru þegar farnir að gefa sig
og munu nú brátt láta undan
þunga þess þrýstings sem öfga-
öflin í landinu hafa nú tekið í
þjónustu sína.
Það hefur jafnan verið talið
litilmannlegt og löðurmannlegt
að beita börnum í brjóstvörn,
þegar átök eiga sér stað.
Þennan sið telja þó íslenzkir
námsmenn með börn á fram-
færi vænlegastan til árangurs i
baráttu sinni fyrir bættum að-
búnaði!
Islendingar hafa víða þurft
að leita fanga á umliðnum ára-
tugum, til ýmissa alþjóðastofn-
ana sækjum við fé nokkuð
ómælt, sakir stöðu okkar sem
vanþróuð þjóð á tækni- og fram-
kvæmdasviði. En óskandi er, að
tregur muni hinn vinnandi
launþegi og almenningur allur
til þess að samþykkja og gang-
ast við þeirri nýju stétt, sem nú
virðist ætla að fara að skjóta
rótum í landinu, betlurum.
For.vstugreinar Morgun-
blaðsins, hins óháða málgagns
Sjálfstæðisflokksins! — þar
sem tekið er undir þær kröfur
námsmanna um að taka beri
fullt tillit til barneigna þeirra
og fjölda barna, breyta í engu
né ntinnka tortryggni og andúð
almennings í landinu á óbil-
gjörnum kröfum og þeint bar-
áttuaðferðum. sem íslenzkir
námsmenn hafa nú uppi.