Dagblaðið - 16.12.1976, Blaðsíða 10

Dagblaðið - 16.12.1976, Blaðsíða 10
10 DAGBLAÐIÐ KIMMTUDAGUR 16. DESEMBER 1976 MMBIABIÐ frjálst, úháð dagbjað Útgefandi Dagblaöiö hf. Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson. Fróttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Aöstoöarfréttastjóri: Atli Steinarsson. Iþróttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit: Ásgrimur Pálsson. Blaöamenn: Anna Bjarnason. Asgoir Tómasson, Bragi Sigurösson, Erna V. Ingólfsdóttir, Gissur Sigurðsson, Hallur Hallsson, Helgi Pótursson, Jóhanna Birgisdóttir, Katrín Pólsdóttir, Krístin Lýösdóttir, Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson. Ljósmyndir: Ámi Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjamleifsson, Sveinn Pormóösson. Gjaldkori: Þráinn Porleifsson. Dreifingarstjórí: Már E.M. Halldórsson. Áskriftargjald 1100 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 60 '<kr. eintakiö. Ritstjórn Síöumúla 12. sími 83322, auglýsingar, áskriftir og afgreiösla Pverholti 2, sími 27022. Setning og umbrot: Dagblaðiö og Steindórsprent hf., Ármúla 5. Mynda-og plötugerö: Hilmir hf., Síöumúla 12. Prentun: Árvakurhf., Skeifunni 19. Fær engin verðlaun Þjóðarbúið er nokkuð að rétta við. Spáð er batnandi hag á næsta ári. Þjóðhagsstofnun spá- ir því, að kauptaxtar muni al- mennt hækka um tuttugu og átta eða tuttugu og níu af hundraði á næsta ári, sem muni leiða til þriggja til fjögurra prósenta aukningar kaup- máttar launa. Einkaneyzla á mann, sem er nokkuð góð viðmiðun um hag almennings, mundi eftir þaó verða á svipuðu stigi og var áriö 1972. Torvelt verður að draga úr veróbólgunni, og raunar byggist spá Þjóðhagsstofnunar um hana á því, að kauphækkanir á næsta ári verði ekki miklu meiri en í ár. Miðað við, hversu mikil óánægja launþega með kreppustefnu stjórnarinnar er orðin og hve brýn þörf er á verulegum kauphækkunum til handa hinum lægstlaunuðu, er ekki ólíklegt, að kauphækkanir verði meiri en þetta svo og verðbólgan. Aðgerðir stjórnvalda og aðgerðaleysi hefur að undanförnu leitt til þess, að kjörum al- mennings hefur verið haldið niðri eins og fram- ast hefur verið kostur. Hindrað hefur verið, að bætt staða þjóðarbúsins, svo sem stórbætt viðskiptakjör gagnvart útlöndum, leiddu ‘ til kjarabóta. Stjórnvöld hafa sett allt, sem til hefur fallið, í að laga viðskiptajöfnuð, gjald- eyrirstöðu og stöðu ríkisstjóðs. Fólkið hefur ekkert fengið. Útkoman hefur því orðið enn frekari skerðing kaupmáttar. Þeir, sem mega, hafa bjargazt með því að auka enn við sig vinnu. Viðurkennt er, að kjörum láglaunafólks hefur verið þrýst svo niður, að ekki er unnt að lifa af þeim mannsæmandi lífi. Enginn er of sæll af hundrað þúsund króna mánaðarlaunum, en allur þorri launþega hefur minna og sumir miklu minna. Þeta er afleiðingin af þeirri stefnu stjórn- valda að setja allar hagsbætur þjóðarbúsins til að rétta reikningslega útkomu viðskipta- jafnaðar, gjaldeyrisstöðu og ríkissjóðs, sem stjórnvöld höfðu áður borið ábyrgð á að spilla með stefnuleysi, með því að láta reka á reiðan- um í efnahagsmálum. Bættur hagur þjóðar- búsins er til kominn vegna hækkaðs verðs á útflutningsvörum okkar og því ekki verk ríkis- stjórnarinnar. í stað þess að láta almenning njóta góðs af hefur skattpíning enn verið aukin. Verðbólgan hefur verið látin rása. Gengið hefur verið fellt, þótt lítið hafi borið á, en þó talsvert. Þjóðhagsstofnun gerir ráð fyrir að krónan hafi fallið á þessu ári um nálægt þrettán prósent að meðaltali. Með þessu hefur kjaraskerðingin verið aukin. Til viðbótar þessu hefur stjórnin lifað á ,,slætti“. Vextir og afborganir af föstum, er- lendum lánum sem hlutfall af útflutnings- tekjum, svonefnd greiðslubyrði, hafa aldrei verið meiri, vegna mikilla erlendra lána. Greiðslubyrðin er nú oróin sautján af hundraði af tekjum af útflutningi landsmanna. Stjórnin veröskuldar engin verðlaun fyrir bættan hag þjóðarbúsins. Almenningur ásakar hana hins vegar um kreppustefnu. r Franska útlendinga- hersveitin er að líða undir lok Franska útlendingaher- sveitin, sem fræg er fyrir „Beau Geste“ afrek sín í eyði- mörkum Afríku, frumskógum S-Ameríku og hrísgrjónaökrum Asíu, hefur neyðzt til að hörfa undan nokkrum öskureiðum og óvopnuðum bændum á Korsíku. Tuttugu og eins árs gamall liðsmaður sveitarinnar, sem korsísku bændurnir börðu í höfuðið með tveimur öskubökkum, þremur regn- hlífum og tveimur fullum bjór- flöskum, stóðst að vísu árásina og bændurnir voru neyddir til að snúa aftur. En skaðinn var skeður og gæti reynzt langvar- andi — ef ekki banabiti — út- lendingahersveitarinnar. Það byrjaði allt, þegar.þrír liðhlaupar fetuðu sig niður eftir kaðli, sem hent hafði verið yfir vegginn í virkinu í Calvi á Korsíku. Þeir voru á flótta und- an sóðalegum og grimmdar- legum aðferðum sveitarinnar ætluðum til að svipta liðsmenn hennar einstaklingseinkennum sínum og gera þá að hernaðar- vélum. „Hungrið flæmir úlfana út úr skóginum,“ sagði Francois Giacobbi, öldunga- deildarþingmaður á Korsíku. „Stundum gerist eitthvað, sem ekki er hægt að bæta eða draga til baka.“ I þessu tilfelli myrtu liðhíauparnir tvo hirðingja, bræður, í hæðunum nærri Bustanico, þar sem uppreisnin gegn drottnurunum í Genúa hófst 1730. Morðin voru framin í því skyni að komast yfir dálítið af víni og þurru brauði. Samt liðu ekki nema nokkrar klukkustundir þar til farið var að hundelta liðsmenn sveitarinnar um götur og stræti. Tveir voru skotnir til bana, sá þriðji næstum hengdur, hús yfirforingjans sprengt í loft upp, ráðizt á virkishliðin með vélbyssuskot- hríð og tveir lögreglumenn Erfitt er að gera grein fyrir stefnumörkun Framsóknar- flokksins, enda vefst það fyrir flokksmönnum sjálfum. Af þessari ástæðu hefur einhver iundið upp á því snjallræði að telja stefnuna opna í báða enda og lýsa þessi orð henni betur en maður ætlar í fyrstu. Augljóst ec-samt, að flokkurinn.telur sig vera miðflokk til vinstri í stjórnmálum. Fróðlegt er að kanna hvaðan fylgi hans kem- ur. Upphaflega var fylgið aðal- lega hjá bændastéttinni viðs vegar um landið og hefur fylg- ið þar verið mjög sterkt. Með hliðsjón af því, að bak við hvern þingmann í dreifbýlinu hafa verið færri kjósendur en i þéttbýlinu, þá hefur f-lokkurinn haft tiltölulega fleiri þingmenn bak við sig en atkvæðafjöldinn hefur gefið til kynna. í hinum sögufrægu kosningum árið 1931, þegar Tryggvi Þórhalls- son, forsætisráðherra rauf þing, þá tókst Framsóknar- flokknum að ná meirihluta á Alþingi, enda þótt fylgið væri aðeins um 35%, og er það eini stjórnmálafokkurinn hér á landi, sem það hefur tekizt. Með breyttum búskaparháttum og fækkun í sveitum hefur heildarfylgi flokksins minnkað hlutfallslega í landinu en hon- um hefur samt tekizt að efla mjög fylgi sitt í þéttbýlinu. Verulegar umræður hafa verið um mál landbúnaðarins í dag- blöðunum og ekki sfzt hin síðari ár og eru þar einkum verðlags- mál og markaðsmál til umræðu. Vil ég leggja áherzlu á þýðingu landbúnaðarins fyrir þjóðfélag- ið og tel oft gæta mikils mis- skilnings hjá mörgum í þessu sambandi. Eru þá sjaldnast at- hugaðar nægilega þær stað- reyndir, sem fyrir liggja um verðmætasköpun landbúnaðar- ins í heild. Aftur á móti ber að gagnrýna harðlega þá afstöðu bændasamtakanna, sem eru dyggilega studd af Framsókn- arflokknum, að telja allar um- ræður um þessi mál vera beina árás á þessa stétt og með því eru málin afgreidd. Hér er að mínu mati um að ræða óheppi- legustu leið til úrbóta eða varn- ar í sérhverju máli, og eykur um leið á tortryggni í garð bændanna. t gagnmerku sjón- varpsviðtali við Svein á Egils- stöðum nú fyrir skömmu drap hann einmitt á þessi mál og taldi markaðsmál landbúnaðar- afurða vera í mesta ólestri. í öðru lagi benti hann á, að bændasamtökin gerðu allt of litið af því, að kynna og hefja áróður fyrir málstað sínum og snúa vörn í sókn. Oft hefur mér fundizt, að Framsóknarflokkur- inn vildi halda þessum ríg milli bænda og annarrra stétta við, eða i það minnsta, að hann vilji Sigurður Helgason ekkcrt gera til þess að lægja öldurnar og hafi oft af tilefnis- lausu þyrlað upp moldviðri stóryrða í þessu sambandi. Mál landbúnaðarins eru til umræðu á hverjum tíma, eins og mál sjávarútvegsins, en þau finnst engum neitt athugavert að séu gagnrýnd, þó kannski oft sé af ósanngirni. En gagnrýnin hef- ur einnig verið hvati til nýrra sókna. Síðastliðið sumar var ég staddur í Klakksvík í Færeyj- um um viku tíma, og ræddi einn stærsti kjötkaupmaður á staðnum margsinnis við mig um verðið á íslenzka dilkakjöt- inu, sem honum fannst alltof lágt og í engu samræmi við gæðin. Verð á færeysku dilka- kjöti er tvöfalt hærra þar í landi. Á sama hátt held ég að verðlag á dilkakjöti okkar á Norðurlöndum sé allt of lágt og þarf að taka markaðsmálin langtum fastari tökum en nú er gert. Hér held ég að orsökin liggi í því að ekki er reynt að koma meira frjálsræði á við að afla markaða og rækilega aug- lýsingaherferð vanti, þar sem gæði vörunnar yrðu sérstaklega kynnt. Framsóknarflokkurinn b.vgg- ir einnig mjög fylgi sitt á sam- vinnuhreyíingunni, sem hefur stóreflst um langt árabil. Mun láta nærri, að um 25% af heild- arinnflutningi landsmanna og vörusölu fari í gegnum þessi samtök, og ekki minni er hlutur þeirra i útfliiBiingi, bæði sjávarafurða og'lðnvarn- ings og þeir eru nær einráðir í útflutningi Vandbúnaðarvara A vegum Sambandsins og kaupfé- laganna hefur iðnaður stór- eflst, svo og margs konar þjón- ustustarfsemi. Oft er því haldið fram, að þar sem samvinnu- hreyfingin byggist á samtökum fólksins, sé engin hætta á ein- okun. Staðreyndirnar sýna samt ljóslega hið gagnstæða og er hvert byggðarlag, sem aðeins hefur kaupfélag, á vissan hátt í sömu aðstöðu eins og í tíð einokunarkaupmanna hér áður fyrr og gætir þess á mörgum sviðum, sem verður ekki rakið nánar. Hér áður fyrr gætti mjög sjálfstæðis einstakra kaupfélaga og voru kaupfélags- stjórarnir nokkurs konar höíð- ingjar síns héraðs t.d. Jakob á Akureyri, Þorsteinn á Reyðar- firði, Egill á Selfossi, Sveinn á Sauðárkróki og Þórður i Borg- arnesi, og svo mætti lengi telja. Nú, hjn síðari ár hefur valdið þjappast á fáar hendur hér í Reykjavík og ráðstöfunarréttur kaupfélagsstjóranna mjög tak- markaður. Þessi þróun stingur mjög í stúf við yfirlýsta stefnu landssamtaka sveitarfélaganna í hiniím ýmsu landshlutum, sem stöðugt vilja færa völdin úr Reykjavík til landsbyggðar- innar, þegar um ríkisfyrirtæki er að ræða. Hafa verður og í huga, að Framsóknarmenn eru langáhrifamestir í þessum sam- tökum og gætir þarna veru- legra mótsagna. Væri hér sett á löggjöf um verndun gegn ein- oVun, eins og nær öll vestræn lönd hafa sett hjá sér, þá er að mínu mati óhjákvæmilegt að endurskoða uppbyggingu þess- ara samtaka, enda þótt mér sé ljóst að engar fljótræðis ákvarð- anir má taka. Framsóknar- flokkurinn hefur eflst mjög í þéttbýlinu hjá launþegum og hefur það orðið honurn til veru- legs framdráttar. Aberandi hef- ur verið, að flokkurinn hefur stutt rækilega við bakið á sín- um flokksmönnum, og virðist þar oft ekki hafa gætt hófs og í sumum tilvikum gengið langt- um lengra en almennt velsæmi leyfir. Rétt er að gera sér grein fyrir því, að Framsóknarflokkurinn er að ná oddastöðu um stjórnar- myndun í framtíðinni. I dag getur hann myndað stjórn með Sjálfstæðisflokknum. svo og Al- þýðubandalaginu og Alþýðu- flokknum saman. Verði fvlgisaukning hjá Framsóknarflokknum eða Al- þýðubandalagsins. sem ekki þarf að vera veruleg, þá geta þessir tveir flokkar mvndað ríkisstjórn. Þá er spurningin, hvort heldur flokkurinn áfram stjórnarm.vndun með Sjálf- stæðisflokknum eða tekur við stjórnarforystunni með Al- þýðubándalaginu? Hér er best að lesandinn geti í eyðurnar. Innan Framsóknarflokksins hafa átt sér stað veruleg átök og klíkumyndanir. én með brott- för Möðruvellinganna virðist öldur hafa lægt í bili og flokk- urinn lialdið furðanlega velli. Alþýðubandalagið í stöðugum skollaleik Alþýðubandalagið telur sig

x

Dagblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið
https://timarit.is/publication/260

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.