Dagblaðið - 31.03.1977, Side 15

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 31. MARZ 1977.
Sjálfsmynd Baltasars á sýningunni, númer 31.
Mynd Bjarnleifur.
ég varö fyrir hér. Það er alltaf
gaman að spila á djúpa tðna, ég
mundi t.d. ekki vilja hlusta á
sinfðníu án bassa og sellós, það
yrði of einhæft tónsvið.
H.S.: Nú er sagt að litaskyn
norrænna og suðrænna manna
sé mjög frábrugðið, þar sem
ljósið er svo ólíkt á mismunandi
breiddargráðum. Ertu þá
kannski farinn að tileinka þér
okkar norræna litaskyn?
Baltasar: Jafnvel milli katatona
og annarra spánverja er um
verulegan mun að ræða hvað
snertir litaskyn: Það er viss til-
finning fyrir birtu meðal kata-
lóníumanna,, impressionisminn
náði skjótum vinsældum þar,
við erum frekar ljóðrænir og
melankólskir málarar og lita-
gleði og uppleyst og fljótandi
form einkenna list okkar. Spán-
verjar máluðu myndir með
sögulegu og trúarlegu inntaki
en katalóniumaðurinn fær
fljótt auga fyrir kvenlegri
fegurð, málar gjarnan börn og
hesta og túlkar sitt frjósama
hérað í landslagsmálverkum,
sem katalóníumenn eru einna
þekktastir fyrir á Spáni. Ég hef
gert mér far um að kynnast
Islandi og íslendingum, ferðast
mikið um á hestum og lýst land-
inu fyrst sem ferðamaður og
síðar orðið ástfanginn af því og
lýst því frá hjartanu eins og
maður sem er að reyna að lýsa
elskunni sinni.
H.S.: Fyrstu árin á íslandi
vinnur þú fyrir þér við aug-
lýsingateiknun og blaða- og
bókaskreytingar og hvílir þig á
málverkinu. Nú hefur þú málað
svo að segja eingöngu I nokkur
ár, ertu eitthvað að hugsa um
að fara að sinna aftur teikning-
unni?
Baltasar: Ég þurfti að vinna
fyrir mér og fjölskyldunni og
tók það sem mér bauðst, þó það
truflaði mig frá málverkinu. Ég
er ekki óánægður með þetta
tímabil, það var aðeins hluti af
mínum listferli, eins konar
millibilsástand. Teikningarnar
sem ég gerði í Lesbók Morgun-
blaðsins lentu í ruslakörfunni á
mánudagsmorgni, stundum er
ég feginn því að þessar myndir
skuli ekki hanga uppi úti í bæ.
Nú bíður grafíkpressa eftir mér
úti í vinnustofu og næstu mán-
uðina ætla ég að einbeita mér
að ætingum og öðrum grafísk-
um aðferðum og taka til við
teikninguna aftur.
H.S.: Nú ert þú einn af þeim
fáu myndlistarmönnum á
íslandi sem lifa á sinni list.
Hverju viltu þakka það?
Baltasar: Fyrst og fremst þeim
sem kaupa myndirnar mínar.
H.S.: Nú hefur þú tekið fyrir
myndefni sem eru mjög vinsæl
meðal almennings, svo sem
hesta og báta. Ertu þarna að
reyna að koma til móts við óskir
kaupendanna eða finnst þér
sjálfum þessi myndefni vera
girnileg til myndrænnar úr-
lausnar?
Baltasar: Ég hef ekki beinllnis
gert mér far um að lokka til
mín væntanlega kaupendur á
þennan hátt. Þessar myndir
vinn ég einfaldlega eftir inn-
blæstri, sjálfur á ég 10 hesta og
bý við fjöruborðið svo það er
ekki skrýtið þótt ég velji mér
þessi myndefni.
Eftir útreiðartúra mála ég
hestamyndir og báta og fjöru-
myndir eftir fallegt sólsetur.
myndefnið verður til eftii
stund og stað en ekki til að
snerta þjóðarstolt islendinga.
H.S.: Nú ert þú eftirsóttur
portrettmálari hér í bæ.
Persónulega finnst mér þér
takast betur upp þegar þú velur
þér sjálfur fyrirsáta úr vina- og
kunningjahópnum, en þegar
um er að ræða pöntuð portrett.
Notar þú aðra sálfræði þegar
þú málar kunningjana en þegar
þú málar ókunnugt fólk?
Baltasar: Þegar ókunnugur
maður pantar hjá mér portrett
reyni. ég fyrst að kynnast
honum og verð stundum að
beita til þess ákveðnum
'brögðum eins og veiðimaður.
Ég bið um leyfi til að fá koma
heim til hans til að sjá hvaða
umhverfi hann lifir í, hvaða
myndir og bækur hann hefur í
kringum sig, hvernig samband
hans er við fjölskylduna,
hvernig hann bregst við þegar
hann reiðist og svo frv. Það er
mikilvægt að hann geti verið
algjörlega afslappaður með
mér, ef það tekst ekki fæ ég
hann til að setja músík á fóninn
eða kalla á kunningjana til að
spjalla við. Nú, þetta tekst
auðvitað misjafnlega, sumir
eru þannig að ég þarf að tala
við þá stanslaust og það verður
á kostnað myndarinnar, hún
verður mekanískari því ég get
ekki einbeitt mér og næ aldrei
að . gleyma mér í myndinni.
Stundum viljá þéir tala sjálfir
allan tímann og það verður eins
konar undirspil fyrir mig og
hjálpar mér mikið.
H.S.: Nú sýnir þú tvö portrett
sem þú hefur snúið yfir í
sterkar persónulýsingar og á ég
þar við myndir sem þú málar af
Sigfúsi Daðasyni og Thor Vil-
hjálmssyni sem eru alls
óskyldar hinum hefðbundnu
portrettunum á sýningunni.
Baltasar: Já þarna er um að
ræða fólk sem ég þekki vel og
ég þarf ekki að byrja á þeirri
undirbúningsvinnu sem fylgir
hinum portrettunum. Ég þekki
skap þeirra og sérkenni og það
er bara að vona að þeir haldi
áfram að vera þeir sjálfir, og þá
get ég alveg gleymt mér. Þeir
eru með mér eins og lykt, eins
og birta eða músík. Þeir eru
ekki lengur manneskjur, þeir
leysast upp og ég sé þá eins og
svip út undan mér. Það mikil-
væga er að finna návist þeirra
og heyra þá tala, myndin fer að
ná það sterkum tökum á mér að
ég þarf ekki að horfa á þá
lengur.
H.S.: Nú vilja auðvitað flestir
láta mála sig þannig að myndin
líkist þeim sem mest og oft sér
maður portrett sem líta út eins
og handmálaðar ljósmyndir. Er
nú ekki oft erfitt að gera upp
við sig hversu mikið smekkur
og óskir fyrirsátanna á að ráða
án þess að þú slakir á þeim
listrænu kröfum sem þú setur
sjálfum þér?
Baltasar: Vissulega tek ég tillit
til óska þeirra sem panta hjá
piér portrett, en aðeins að vissu
marki, ég áskil mér alltaf visst
frjálsræði og misbýð aldrei
sjálfum mér. Til þess að sýna að
það eru til aðrir möguleikar en
hið hefðbundna nákvæma port-
rétt sýni ég því þessar tvær
myndgerðir saman, síðan getur
fólk sjálft dæmt um árangur-
inn.
Hrafnhildur Schram
listfræðingur.
—
Sjónvarpsstjörnurnar eru ekki auralausar
Dennis Weaver er sveita-
löggan McCloud.
Carroli O’Connor hefur
hæstu árslaunin.
Teliy Savalas þarf að leika
í 22 þáttum á ári.
Mary Tyler Moore er hæst
iaunaða leikkonan.
Peter Falk stóðst ekki
kauphækkunina.
Rock Hudson leikur
McMillan.
Nýlega var stofnaður klúbb-
ur nokkurra úrvalsleikara í
Hollywood — sjónvarps-
milljönamæringa.
Félagsmenn klúbbsins eru
stórstjörnur sem fá hærri laun
fyrir einn sjónvarpsþátt en
venjulegt fólk vinnur sér inn á
heilli mannsævi.
Efstir á þessum milljónara-
lista eru þeir Peter Falk, Rock
Hudson, Dennis Weaver og
Carroll O’Connor Aðrir á
félagaskránni hafa milljón
dollara í árslaun (um 200 millj-
ónir ísl. kr.) eða eru að minnsta
kosti mjög nærri því.
Þessir leikarar eru svo vin-
sælir að þeir geta sett kvik-
myndaverunum stólinn fyrir
dyrnar hvenær sem þeim þókn-
ast og geta nánast sjálfir
ákveðið hvaða laun þeir taka
fyrir myndir sínar.
Sjónvarpsstjörnurnar eru nú
komnar í sama launaflokk og
kvikmyndaleikarar á borð við
Robert Redford og Steve
McQueen.
Við þekkjum Peter Falk úr
hlutverki hins ósnyrtilega
Columbos. Hann er tekju-
hæstur sjónvarpsleikaranna en
hann fær hvorki meira né
minna en tvær milljónir dollara
(um 400 milljóriir ísl. kr.) fyrir
fjórar níutíumínútna sjón-
varpsmyndir á ári. Hann fær
500 þúsund dollara fyrir hvern
þátt.
Næstur á eftir Peter F’alk er
Rock Hudson í sjónvarpsþætt-
inum um lögfræðinginn
McMilland. Hann fær 265
þúsund dollara fyrir hvern þátt
(53 milljónir ísl. kr.) og árlega
leikur hann í sex þáttum.
Þriðji maður á listanum er
Dennis Weaver sem fær 150
þúsund dollara (um 30 millj.
ísl. kr.) fyrir hvern þátt með
McCloud. Hann leikur i sex
þáttum á ári.
Carroll O’Connor er aðal-
stjarnan í þætti er nefnist All
in the family og nýtur geysi-
legra vinsælda. Hann hefur í
rauninni hæstu tekjurnar en
verður að vinna lengur fyrir
þeim. Hann verður að leika í
tuttugu og tveimur þáttum á ári
og fær 110 þúsund dali fyrir
hvern þátt (22 millj. ísl. kr.)
sem gefur honum árstekjur
upp á hvorki meira né minna
en 484 millj. ísl. kr.!
Telly Salvalas þarf að hafa
heilmikið fyrir sínum tekjum.
Hann verður að leika í tuttugu
og tveimur þáttum árlega og
fær fyrir 1,5 millj. dollara (300
millj. ísl. kr.)
Mary Tyler Moore er hæst
launaða leikkonan í sjónvarps-
heiminum. Hún er með vikuleg-
an sjónvarpsþátt og fyrir það
hefur hún fengið 45 þúsund
dollara (um 9 millj. ísl. kr.). En
þar sem hún á sjálf fyrirtækið
sem framleiðir þáttinn hefur
hún talsvert hærra kaup.
Peter Falk var margbúinn að
hóta því að hætta að leika
Columbo en hann stóðst ekki
mátið þegar honum var boðin
veruleg kauphækkun því laun
hans hækkuðu úr 300 þúsund
dollurum í 500 fyrir hvern þátt.
Peter Falk er ekki aðeins;
,hæst launaði sjónvarpsleikar-
inn heldur er þátturinn um
Columbo einhver sá aldýrasti
og NBC tapar raunverulega
hálfri milljón dollara á hverj-
um þætti. Þátturinn kostar í
framleiðsiu um 1,2 milljónir
dollara en auglýsingarnar gefa
frá 600 til 800 þúsund dali í
aðra hönd.
Fyrirtækið sýnir þáttinn
einungis vegna þess að það vill
ekki láta spyrjast út að raun-
verulega tapi það á þættinum.
Áhorfendum Columbos fer allt-
af fjölgandi og NBC vonast til
þess að auglýsingatekjurnar
verði meiri í framtíðinni.
Þýtt og endurs.A.Bj.