Dagblaðið - 24.03.1979, Qupperneq 2

2
/*
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 24. MARZ 1979.
Svar við hug-
renningum
fiskiðnaðar-
IrAVIII — vegnaskrifaíDag-
IVUIIII bladinu2.og7.marz
Við fiskvinnslu.
Ólafur Tr. Eliasson, Akranesi, skrif-i
ar:
Kæra fiskvinnslukona á Akranesi!
Þegar ég var búinn að lesa þessa
blekkingarsíbylju þína um verka-
kvennadeild Akraness og þær konur
sem eru í raun að berjast fyrir þig og
fleiri, datt mér í hug að skrifa þessar
línur. Sannleikur og blekking eru tvö
öflug öfl, sem standa í þrotlausu
stríði hvort við annað.
Ég var verkstjóri eitt haut við
skelfiskvinnslu. Skelin var flutt með
bilum frá Snæfellsneshöfnum, þá
aðallega frá Rifi og Grundarfirði.
En vegna friðunaraðgerða voru tak-
mörkuð veiðileyfi gefin út og má sem
dæmi nefna að ekki mátti flytja
hörpudisk til Akraness eða annarra
staða á landinu. Þetta er ástæðan
fyrir að þessi vinnsla hætti á Akra-
nesi, en ekki barátta þessara fínustu
kvenna verkalýðsins, eins og þú vilt
meina. Þennan tíma man ég vegna
þess að samningarnir við konurnar
voru góðir og réttlátur vinnutími og
ríkti mikið fjör og vinnugleði í sölum
HB & Co. Aldrei varð ég var við að
Herdís eða aðrir væru að hóta eða
berjast, þannig að þetta er bara hug-
arburður og della úr þér.
Loðnutímabilið
Ekki átti ég von á að sjá fleiri
greinar frá þér, en sú von brást og
sama blekkingin í þessari og þeirri
fyrri. Ég held að bezt væri að þú,
kæra fiskvinnslukona, horfist
hreinskilnislega og undanbragðalaust
í augu við þann möguleika að það
kunni að vera þínar eigin hugsanir
sem séu rangar, eða erfiðleikar þínir
fólgnir í sjálfri þér.
Eyddu ekki tíma í að kvarta und-
an öðru fólki að ósekju.
Þegar þú talar um loðnutímabilið
er margs að minnast. Þá naðust
samningar um kaup og kjör og
kauptryggingu fólks I frystihúsum.
Konurnar þurftu að fastráða sig og
þurfti að segja þeim samningi upp
með viku fyrirvara. En hvað gerðist,
mestallan veturinn hékk uppsagnar-
spjald uppi og alltaf var verið að
segja þessum samningi upp, til þess
að þurfa ekki að borga fólkinu kaup
vegna hráefnisskorts. Svona var nú
staðið að þessu. En þessu vildi
kvennadeildin ekki una og hóf sína
baráttu. Er það útgerðarmönnum til
ævarandi skammar að henda öllum
hrognum og fiski upp á tugi milljóna
heldur en að skrifa undir þá samn-
inga strax, og er raun fyrir þá að
þetta er komið á prent, mörgum
árum seinna.
Bónus — refsibónus
Þegar bónus kom á, í apríl ’78,
ríkti gleði í vinnslusölum
frystihúsanna. Konur fóru að vanda
tig með úrskurð, pökkun og hraða.
'Mlar stefndu þær að því að ná sem
beztri nýtingu, enda uppskáru þær
ríflega og útgerðarmenn líka. Ýmsir
srfiðleikar voru yfirstignir, en hrá-
:fnið er ævinlega of gamalt til að geta
talizt gott. Sumar gekk í garð og þá
keyrði um þverbak. Ekki mátti salta,
íkki hægt að hengja upp fisk, aðeins
frysta. Landburður var af fiski, og
fólkið var almennt í sumarfríum. En
þeir sem voru í fiskvinnslu unnu og
unnu fram á rauða nótt. Fór allt vel?
nei, ekki aldeilis! Þeir fyrir vestan
(eins og við köllum þá í Ameríku)
fengu skemmdan fisk frá 10 húsum,
900 blokkir. En er þetta allur
sannleikurinn? Það hefur aldrei
komið fram í hverju þessar skemmdir
voru fólgnar. SH átti næsta leik,
hverjum átti að hegna? Auðvitað
konunum, þetta var þeim að kenna.
Þeir sendu því sína framagosa í húsin
og komu á refsibónus. En hann er
fólginn í þvi að þegar kona er búin að
vinna í þrjá daga og er með meira en
1 galla að jafnaði í sýni, þá skal hún
detta út úr bónus og fara á tíma-
vinnu. Og ef þetta kemur fyrir hana í
tímavinnu, þá heldur hún bara áfram,
í tímavinnu. Það er í sjálfu sér ekki
það versta, heldur að vinna undir ■
þeirri skömm að ef þeim verði á i
fiskvinnslunni þá hangir þetta yfir
þeim eins og mara. Þar að auki kom
það á daginn að afköstin duttu niður.
En nú er mér sagt að þeir séu búnir að
afnemaþessa skömm.
Útgerðarmenn á Akranesi eru að
mörgu leyti ágætismenn, en þeir hafa
sama hugsanagang um kaup og kjör
eins og útgerðarmenn fyrir aldamót.
Þeir vilja deila og drottna hvað sem
það kostar. HB & Co. er sennilega
með hæstu meðalnýtingu, var með
mestan hraða og mestu afköst pr.
mann á öllu landinu.
Að lokum vil ég að fisk-
vinnslukona viti:
1. Að vinnulöggjöfm segir að
trúnaðarmaður skuli gæta þess að
gerðir samningar séu haldnir af at-
vinnurekanda og fulltrúum hans og
að ekki sé gengið á félagslegan eða
borgaralegan rétt verkamanna.
2. Kröfur trúnaðarmanns til
vinnufélaga eru í lágmarki þessar: að
vinnufélagar styðji hann í starfi,
enginn sigur vinnst án fyrirhafnar.
Það er nóg um þjóðarböl
— og það menn staupum klingi
Páll H. Árnason Þórlaugargerði í
Vestmannaeyjum skrifar:
Það kemur margt fram
skemmtilegt og athyglisvert í
Kastljósþáttum sjónvarpsins. Átti
það m.a. við vínveitingafrumvarps-
þáttinn 9. febrúar. Þar talaði einn af
atkvæðameiri siðgæðispostulum
þjóðarinnar rösklega fyrir nýfluttu
frumvarpi sínu og fleiri alþingis-
mahna um frjálsari starfstíma
veitingastaða, frjálsari áfengissölu og
lækkun áfengiskaupaaldurs. Undir
ræðum hans rifjaðist upp hjá mér
visa er varð til vegna flutnings
frumvarps Jóns Sólness á síðasta
þingi um hérlenda framleiðslu áfengs
öls ogersvona:
Það er nóg um þjóðarböl
og það menn staupum klingi
þeir sem kjósa áfengt öl
ei ættu að sitja á þingi.
Ríkissjóður
sjái um heim-
keyrslu ökutækja
Og þetta er ennþá skoðun mín, að
þeir sem í raun starfa fyrir aukna á-
fengisneyzlu, þennan almesta bölvald
þjóðlífsins, þó þeir þykist virða starf
bindindismanna, eigi ekki skilið
kosningu í ábyrgðarmestu störf
þjóðfélagsins. Mér finnst það ærið
hjáróma málflutningur þegar menn
segjasta virða baráttu annarra fyrir
þjóðþrifamálefnum, svo sem öll bar-
átta gegn fíkniefnaneyzlu er, um leið
og þeir vinna augljóst og ákveðið
gegn þvi sem þeir segjast virða.
Þeir er bera umhyggju fyrir því ltf-
erni að stunda næturskemmtanir
finna eðlilega sárt til vandræða þessj
fólks sem kann að verða orðið svo af!
sér gengið af slarkinu að það getur
ekki ekið eigin farartæki heim til sín.
Líklega má þakka fyrir meðan þessir
hjartagóðu þingmenn láta ekki ríkis-
sjóð annast þessa sjálfsögðu hjálpar-
starfsemi, heimkeyrsluna, að fullu.
En nokkur brögð eru sennilega að því
nú þegar að lögreglan annist slíka
nauðsyn ja flutninga.
Afmenningar-
þjónusta
Líklega er ekkert á móti því að gefa
næturskemmtistöðum frjálsan
starfstíma fyrst slík afmenningar-
þjónusta þykir sjálfsögð, en vin-
veitingar ættu aldrei að koma til
greina á slíkum stöðum eða önnur
fíkniefnaneyzla. Kann þá að koma í
ljós hve stór þáttur vínveitingarnar'
eru í rekstrinum. Ef til vill væri hon-
um greitt rothögg með sliku banni
og væri ekki eftirsjá í.
Það er grátleg forsmán þegar
landsfeðurnir eru að rifa niður,'
menningarlega séð, með annarri
hendinni það sem þeir þykjast vera
að byrrja upp með hinni. Allt skal
frjálst, er það ekki kjörorð áróðurs-
ins í dag?
Með ólíkindum
óraunsær
Áðurnefndur frumvarpsflytjandi
sagðist treysta fólki fullkomlega til
þess að misnota ekki aukið frelsi
gagnvart áfenginu. Ég held þó að þá
hafi hann annaðhvort talað þvert um
hug sinn eða hann sé með ólíkindum
óraunsær gagnvart því fólki sem
orðið er ánetjað áfenginu.
Að vísu sagði Páll postuli einhvern
tímann eitthvað á þá leið að allt væri
leyfilegt, en hann„bætti við, ekki er
allt gagnlegt og ég má ekki láta neitt
fávald yfir mér.
En þeim athugasemdum sleppir
fólkið nú til dags. Hver mun sækja
næturskemmtanir sér til gagns og
þroska eða drekka áfengi til þess að
verða betri og göfugri?
Sjálfgleymi
Nei, eftir alla skólamenntunina
eru of margirsvo sljóir og innantómir
að þeir neyta allra bragða til þess að
vera ekki allsgáðir. Þeir sækjast eflir
einhverju sjálfgleymi, hve villt sem
það svo kann að reynast. Slíkur
vesaldómur skapar aftur þau ómót-
mælanlegu reynslusannindi að því
auðveldar sem er að ná í fíkniefnin,
þar með talið áfengið, því meir eru
þau notuð.
Þess vegna er svo óraunsætt að
treysta fólki sem er orðið áfengi háð
aðmisotaþaðekki.
Reyklausir dagar eru að sjálf-
sögðu dýrmætir en áfengislausir dag-
ar væru mörg hundruð prósent
dýrmætari.
Meðan þjóðfélagslegt siðgæði
okkar er jafnlangt frá kristilegu
siðgæði og það oft virðist í dag er
tómt mál að tala um aukið frelsi i
skemmtana- og fikniefnamálum til
þjóðbóta. Hins vegar þegar svo hefir
Hilmar Hallvarðsson yfirverkstjóri í
Garðabæ skrifar:
1 Dagblaðinu 20. marz sl. ritar
sjómaður grein þar sem hann virðist
ekki skilja merg málsins. Ef greinar-
höfundur heldur að hann hafi með
skrifum sínum lagt þeim lið sem opna
vilja Faxaflóa fyrir dragnót þá vil ég
benda þessari hetju hafsins á vegna
ókunnugleika að það eru þúsundir
manna sem alfarið eru á móti opnun
Faxaflóa fyrir dragnót vegna fyrri
reynslu.
' Það er rangt hjá sjómanninum að
við viljum veiða marglittu og mar-
hnúta. Við viljum koma í veg fyrir
að ekki verði annað að hafa en mar-
glittu ogmarhnútaeins og gerðist við
síðustu friðun flóans. Það er líka
rangt að við séum að ráðast á Ólaf
verið söðlað um að allur þungi
kristindómsboðunarinnar hefur verið
lagður í boðorðið Það sem þér viljið
að aðrir menn gjöri yður það skuluð
þér og þeim gjöra, í stað endalausra
bókstafsjátninga, svo það verði lifað
meir en predikað. Þá kann að verða
grundvöllur fyrir fullt frelsi á öllum
sviðum, því þeir sem eftir því
boðorði lifa eru alltaf perlur
mannlífsins er hvorki nota frelsi sitt
til ölvunar né svallskemmtana.
Ertil
betri gjöf ?
Væri nokkur gjöf betri til handa
börnunum á þessu svokallaða barna-
ári en útrýming áfengis og fíkniefna-
neyzlu svo ekkert barn þurfi nokkru
sinni að horfa upp á foreldra sina eða
aðra í því aumkunarverða ástandi
sem ölvun skapar.
Þó er annað til jafnvel enn
svartari skuggi á vegi barnsins. Það
er hið ört vaxandi siðleysi fóstur-
eyðinganna.
Nú móðurástin oft er sýnd
eins og ketti músin
með frjálslyndi eru fóstrin tínd
á fóstursláturhúsin.
Björnsson. Það vita allir sem Ölaf
þekkja að hann er dugmikill kjark-
maður. Það þarf engum blöðum um
það að-fletta. Við höfum ekkert á
móti því að vannýttur skarkoli sé
nýttur. Við erum á móti því að drag-
nót sé til þess notuð í Faxaflóa. Það
má t.d. veiða skarkola í net. Við
erum á móti öllu seiðadrápi og erum
því samála fiskifræðingum um friðun
flóa og fjarða, sér í lagi þar sem
viðkvæmt lífríki og uppeldistöðvar
eru eins og í Faxaflóa.
Það er hins vegar vitað að koli er
verðlaus enda er honum hent i
stórum stíl og því vekur það furðu að
ábyrgir menn skuli leggja til að drag-
nót sé leyfð í Faxaflóa bara til að
veiða vannýttan skarkola. Slíkar
tillögur eru markleysa og sízt til að
verja.
Skiptar skoðanir eru vafaiaust um opnunartíma veitingahúsa
og neyzlu áfengra drykkja. DB-mynd Ari.
Viðkvæmt lífríki
f Faxaf lóa
— það er hægt að veiða skarkola í net
v