Dagblaðið - 24.03.1979, Page 11

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 24. MARZ 1979.
Séra Róbert F. Hummel.
gjafi yngri námsmanna. Þar kynntist
hann félagsskap kynvilltra kaþól-
ikka, Dignity (þ.e. Virðuleiki), og fór
að skrifa stóra ritgerð um kynvillu
frásiðrænu sjónarmiði.
Síðastliðið haust játaði hann í við-
tali við stúdentablað á staðnum að
hann væri sjálfur haldinn þessari
hneigð. Eftir að það birtist sagðist
hann hafa orðið fyrir aðkasti frá
sumum stúdentanna og einhverjir
þeirra skeyttu skapi sínu á bílnum
hans en núorðið sýna þeir honum
umburðarlyndi.
Framtíð hans er vandi að spá
nokkru um. Sjálfur á hann sér þann
draum að taka að sér söfnuð kyn-
villtra. En verði honum endanlega út-
skúfað ætlar hann ekki að skoða það
sem „persónulegan ósigur”.
„Mér datt afdrei í hug að ég mundi
hafa neina þýðingu í stefnumótun
kirkjunnar,” segir hann.
„En geti ég fengið aðra til að
'ganga fram og segja sannleikann þá
finnst mér ég hafa gert eitthvert
gagn.”
og raunar rökstuddan, grun um að
víða úti á landsbyggðinni sé ástandið
jafnvelverra en á Suðurnesjum.
Hættunni
boðið heim
Það má raunar teljast dálítið
furðulegt að ekki skuli hafa farið
fram opinber rannsókn á þeim
öryggisþætti sem símakerfið er í
venjulegu þjóðfélagi og þá sér-
staklega furðulegt að Almannavarnir
Óendanlegar
tekjur —
stöðugur
fjárskortur
f ljósi þess að símaþjónusta og
rekstraröryggi íslenzka símakerfisins
er mun lakara og um leið mun dýrara
en i nágrannalöndum, að ekki sé
talað um lönd eins og Bandaríkin og
Kanada, þá er full ástæða til þess að
almenningur fái fullkomnar
£ „Landssíma íslands er ekki treystandi til að
halda uppi þeirri lágmarksþjónustu, sem talizt
getur trygging fyrir viðunandi öryggi fólks í landinu,
ef hættu ber að höndum.”
rikisins skuli ekki hafa tekið þetta
mál sérstaklega fyrir. Þegar ofan á
þetta bætist að hvað eftir annað hafa
orðið þannig bilanir á útsendingum
útvarps, að ekki hefur verið nokkur
leið að fylgjast með áríðandi
tilkynningum við slíka aðstæður
nema að við höndina væri viðtæki
með FM-bylgju, þá sér hver heilvita
maður að hér er brotalöm, ein af
mörgum, í þeirri öryggisþjónustu
sem verður að teljast nauðsynlegri
hérlendis en víða annars staðar.
Reynsla undanfarinna ára hefur
sýnt svo ekki verður um villzt að
Landssíma íslands er ekki treyst-
andi til að halda uppi þeirri lág-
marksþjónustu sem talizt getur
trygging fyrir viðunandi öryggi fólks
í landinu ef hættu ber að höndum.
Þess vegna er brýn nauðsyn á þvi að
málið verði þegar tekið fyrir, og er i
því sambandi ekkert fráleitt að þing-
nefnd væri falið að stjórna opinberri
rannsókn á hlutverki og skyldum
Landssímans sem öryggisþáttar í al-
mannavörnum landsins og að hve
miklu leyti stofnunip er ófær um að
anna því hlutverki og ennfremur
hvaða aðgerða er þörf til þess að
koma megi þessum málum hið
bráðasta í viðunandi horf.
upplýsingar um rekstursskipulag
Landssimans. Slíkar upplýsingar
ættu að koma frá viðurkenndum sér-
fræðingum erlendis. Það er orðin full
þörf á þvi að sú stofnun, sem hefur
tekjur af öllu mögulegu, algjöra
einokun á síma og fjarskipaþjónustu,
einokun á menntun fagmanna á
þessu sviði og innheimtir hærra af-
notagjald af allri sinni þjónustu en
annars staðar þekkist, verði tekin út
af hlutlausum aðilum. Sérstaklega
þegar þessi sama stofnun veldur ekki
hlutverki sínu og skapar hættulega
veikan hlekk í öryggiskerfi
þjóðarinnar hlýtur það að orka
tvímælis hvort veita skuli til hennar
síauknu fé án þess að nokkur
rannsókn fari fram á því hvernig því
er varið. Um leið og rætt er um að
auka þurfi framleiðni í atvinnulífinu
með aukinni hagræðingu og sparnaði
á öllum stöðum, þá er ekki úr vegi að
benda á að sú hagræðing, sem leiddi
til aukinnar framleiðni í rekstri
Landssímans mundi ekki einungis
spara gjaldendum stórfé heldur á
sinn hátt auka framleiðni í at-
vinnulífinu með eðlilegu og sjálf-
sögðu símasambandi.
Leó M. Jónsson,
tæknifræðingur.
Seljum Portúgals-
togarana
Herra viðskiptaráðherra.
Leiðari Dagblaðsins síðasta laug-
ardag, eða þann 17. marz 1979,
fjallaði um hættuna á ofveiði á
þorski við ísland. Þessi leiðari eru
orð í tíma töluð ogekki dreg ég í efa,
að þú hefur lesið hann, eins og aðrir,
sem taka mikinn þátt i stjórnmálum.
Skoðanakönnun Dagblaðsins
hefur leitt í ljós, eins og þarna kom
fram, að almenningsálitið i landinu
er í vaxandi mæli að gera sér grein
fyrir hættunni á ofveiði á þorsk-
stofninum og vill að þið, ráðamenn
þjóðarinnar, hafið forystu um
nauðsynlegar aðgerðir. Það er nú
augljóst mál, að ekki er um margar
leiðir að ræða til að friða þorskinn.
Helzt kemur til greina að binda
togarana hluta úr árinu eða fækka
þeim, sem mun nú liklega vera enn
meiri erfiðleikum bundið.
Fleiri togarar?
Um leið og ég las þennan leiðara í
Dagblaðinu hafði ég fyrir framan
mig Morgunblaðið frá fimmtudegin-
um 15. marz sl. Þar er á bls. 3 þessi
frétt, sem ég leyfi mér að taka upp
orðrétt:
„Borgarráð hefur samþykkt að
borgarsjóður taki erlent lán vegna
Bæjarútgerðar Reykjavíkur til kaupa
á skuttogara frá Portúgal samkvæmt
leyfi viðskiptaráðuneytisins frá því í
febrúar.
Lánið verður að upphæð 650
þúsund bandariskir dollarar, og skal
það að fullu greitt í september 1980.
Vextir verða 5—8% umfram
almenna millibankavexti í London á
hverjum tíma.
Borgarráð hefur falið borgar-
stjóra að undirrita lánssamning og
önnur skjöl vegna lántökunnar, en
borgarstjóri getur veitt öðrum aðila
umboð til að undirrita lánsskjöl.
Þessi samþykkt var gerð á fundi
borgarráðs þann 9. marz, með þrem-
ur samhljóða atkvæðum.”
Portúgalstogararnir
Þrátt fyrir of marga togara og
hættuna á ofveiði, virðist enginn
mannlegur máttur geta stöðvað kaup
á nýjum togurum. Þetta yrði þó
aðeins gert í skamman tíma og mætti
hefja þessi kaup að nýju, þegar búið
væri að rétta við þorskstofninn.
Varla höfum við efni á þvi að kaupa
togara fyrir þúsundir milljóna og
leggja þeim svo hér við bryggju. Slíkt
er raunar ekki gert. Nýir togarar
halda á veiðar með miklum kostnaði,
t.d. olíu, og stunda ofveiði, þótt
skömminni skárra væri að leggja
sumum þeirra, þangað til nægur
fiskur hefur vaxið upp á islenzkum
fiskimiðum.
Við þekkjum rökin fyrir þessum
skipakaupum. Selja þurfti saltfisk til
Portúgal og þeir urðu að selja okkur
eitthvað í staðinn. í kerfinu varð til
sú hugmynd — raunar fráleit — að
kaupa togara fyrir saltfisk. Síðan
hefur þetta mál oltið áfram án
verulegra mótmæla.
Stálvík hf., skipasmíðastöð við
Arnarvog í Garðabæ, sagðist geta
smíðað betri togara og á svipuðu
verði, auk þess sem slíkt eykur at-
vinnu hér innanlands. Á þá var lítið
hlustað, en til þess að mæta þessari
gagnrýni er talað um að kaupa af
þeim togara líka. Ég fjölyrði ekki um
þennanþátt aðsinni.
Seljum
Portúgalstogarana
Þetta tilskrif átti nú ekki að verða
langt. Ég vil ieggja það til við þig, að
þú stöðvir svona viðskipti, sem eng-
inn grundvöllur er fyrir, nema tilbú-
inn af opinberum eða hálfopinberum
aðilum. Enginn mundi kaupa þessa
togara, ef hann ætti að borga þá með
— Bréf til Svavars Gestssonar
viðskiptaráðherra
Kjallarinn
Lúðvík Gizurarson
eigin fé. Einnig verður að byrja að
spyrna við fæti í sambandi við
fjölgun togaranna ogofveiði, sem þvi
fylgir.
En hvað á þá að gera við skipin?
Bezt væri að selja þau til Portúgals
aftur. Ég sá i brezku blaði, að
ráðherra frá Portúgal var nýlega á
ferð í Bretlandi. H;nn vildi m.a. fá
aðstoð þar til að koma fiskveiðum
Portúgala í meira nútímahorf.
Portúgala gæti því vantað nýtizku
hlutir væru „barnaskóladæmi” eins
og það var orðað. Það er barnaskóla-
dæmi að andvirði togaranna má
verja betur og raunar miklu betur.
Til þess að halda uppi hæfilegum
viðskiptum við Portúgal á móti
kaupum þeirra á saltfiski, má gera
ýmsa hluti. Hér vil ég koma með til-
lögu, sem að vísu er þannig, að
mörgum mun þykja hún fráleit, en
hún er þó skárri en togarakaupin.
Við erum alltaf að tala um
tekjuöflun, en illa gengur að koma
henni á, þannig að hald sé í. Þegar þú
ert búinn að selja togarana, vil ég
leggja til við þig, að þú sjáir til þess
að andvirðinu verði varið til
tekjuöflunar. Fyrir togarana má fá ca
30.000 farmiða til Portúgal frant og
aftur. Ef tekjulágu fólki væri gefinn
kostur á þessum farmiðum ókeypis,
mundi slíkur straumur ferðantanna
rétta af viðskipti okkar við Portúgnl
það árið. Þetta er nefnt sem dænn,
þar sem betra er að einhverjum vetði
þetta að gagni heldur en engum.
Tindátar
Ég geri ekki ráð fyrir þvi, að stórir
hlutir gerist i þessu máli, þó að ég
sendi þér þessar línur. í kerfinu eru
of margir tindátar, sem hvorki
sveigjast eða beygjast. Mörg og fleiri
orð þarf þvi til að fá fram breytta
stefnu.
£ „Ef Portúgalar vilja ekki kaupa þessa togara
sína, mætti bjóöa þeim, að íslendingar geröu þá
út frá Portúgal.”
skuttogara. Ef Portúgalar vilja ekki
kaupa þessa togara sína, mætti
bjóða þeim, að íslendingar gerðu þá
út frá Portúgal. Allt er betra en að fá
togarana hingað. Það er ekki verra
fyrir Portúgala að fá tilsögn I fisk-
veiðum fráokkurhelduren Bretum.
Farmiði — f rítt
Fyrir stuttu heyrði ég þau orð í
stjórnmálaumræðum, að ákveðnir
En að lokum þetta. Það er farið
að vora, þótt enn sé snjór hér á
íslandi og kalt i lofti. Sérstaklega
finnst ýmsum vora seint hjá stjórn-
málamönnunum á Alþingi. Það yrði
mörgum léttir, ef þrasi um vísitölu,
verðbólgu, og kjaraskerðingu létti,
en við tæki boðsferð til Portúgal fyrir
andvirði Portúgölsku skuttogaranna
en við þá hefur enginn neitt að gera
hér á landi.
Lúðvík Gizurarson
hæstaréttarlögmaður.
Fólkiö veitbetur
Stjómmálamenn ganga gjaman út
Ifrá, að almenningur sé skyni skroppinn.
|Með því rökstyðja þeir sínar margvis-
llegu sjónhverfingar og reyna að fela,
Iþegar þeir fórna hagsmunum þjóðar-
| innar fyrir hagsmuni fárra gæðinga og ________
I þrýstihópa. Skoðanakönnun Dagblaðsins um tak-
lmörkun þorskveiða leiðir i ljós, að í þessu mikil-
I vægasta úrlausnarefni, sem um ræðir, hefur þjóðin
miklu betri skilning en stjórnmálamennimir.
Dagblaðið bað fólk að velja milli þess, að þorskafl-
inn á árinu yrði takmarkaður við 250 þúsund tonn, eins
•)g fiskifræðingamir leggja til, og takmörkunar við
100 þúsund tonn, sem forsætisráðherra hefur mælt
-neð. Yfirgnæfandi meirihluti þeirra, sem tóku af-
fstöðu, valdi lægri töluna. Margir tóku fram, að þeir
Itreystu fiskifræðingum betur en stjórnmálamönnum
til að sjá vandann og gera nauðsynlegar ráðstafanir til
að snúast gegn honum.
Auðvitað er fólkinu, sem tók þátt í þessari könnun,
iljóst, að þetta verður ekki gert án fórna. Til þess hefur
málið verið nægilega rætt. í svörum fólks kom í ljós,
að mjög margir voru vel að sér um umræðuna um mis
munandi aflatölur og höfðu þær á takteinum.
Stjórnmálamenn geta því ekki haldið fram, að fólk
hafi í hugsunarleysi valið 250 þúsund fremur en 30(
þúsund tonn.
Þetta er í fyrsta sinn, að slík könnun er gerð. Enginn
efi er um niðurstöður hennar. Þær hljóta að hafa veru
iinni framtíð.