Dagblaðið - 19.07.1979, Page 10

10
DAGBLADID. FIMMTUDAGUR 19. JÚLÍ 1979.
fijálst'áháðdagblað
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvnmdastjórí: Svainn R. EyjóHsson. Ritstjórí: Jónas Krístjánsson.
Rftstjómarfulttrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjórí rítstjómar Jóhannes Reykdal. Fréttastjórí: Ómar'
Vakfimarsson.
íþróttir Hallur Simonarson. Menning: Aðalsteinn IngóHsson. Aðstoóarfróttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrít: Ásgrimur Pélsson.
Btaðamenn: Anna Bjamason, Ásgeir Tómasson, AHi Stoinarsson, Bragi Sigurðsson, Dóra Stefánsdótt-
ir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Ólafur Geirsson, Sigurður Sverrisson.
Hönnun: Guðjön H. Pálsson. Hilmar Karísson.
Ljósmyndir Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur BjamleHsson, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th.
Sigurðsson, Sveinn Pormóðsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. Gjaldkerí: Þráinn ÞoríeHsson. Sölustjórí: Ingvar Sveinsson. DreHing-
arstjórí: Már E.M. HaHdórsson.
Ritstjóm Siðumúla 12. Afgraiðsla, áskríftadeild, auglýsingar og skrífstofur Þverholti 11.
Aðalsimi blaðsinsar 27022 (10 Hnur).
Setning og umbrot Dagblaðið hf., Síðumúla 12. Mynda og plötugerð: Hilmir hf., Siðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., SkaHunni 10.
Varð i lausasölu: 180 krónur. Verð i áskríft innanlands: 3500 krónur.
Flýtum okkurhratt
JONAS
KRISTJANSSOIV
Innflutt eldsneyti er nú þegar orðið /
svo dýrt, að innlent eldsneyti, sem
framleitt væri úr vatnsafli með rafgrein-
ingu, er um það bil að verða ódýrara —
að beztu manna yfirsýn. Og innflutt
benzín mun halda áfram að hækka í _
verði á næstu mánuðum og árum.
Þetta er engin framtíðartónlist. Bragi Árnason
prófessor hefur bent á, að vinnsla innlends eldsneytis
geti byggzt á viðurkenndum aðferðum, sem þegar hafa
staðizt próf reynslunnar erlendis.
Ódýrast væri að framleiða vetni úr vatnsafli með
rafgreiningu. Vetni má nota á vélar flugvéla, skipa og
bíla eins og þær eru nú, með breyttum kveikjubúnaði.
Vandinn er hins vegar sá, að vetni er loft, en ekki
vökvi.
Það þýðir, að geymsla og flutningur vetnis þarfnast
allt öðru vísi kerfis en nú er notað við fljótandi elds-
neyti. Á því eru enn ýmsir tæknilegir erfiðleikar, sem
hafa ekki verið leystir, en verða leystir.
Til bráðabirgða kemur því fremur til greina að taka
vetnið og breyta því í metanol eða benzín eða dísilolíu
með aðstoð kolefnis, sem unnið væri úr mó. Þar með
væri fengið fljótandi gldsneyti, sem hentaði bæði
núverandi vélum og núverandi geymslu- og flutninga-
kerfi.
Metanol, benzín og dísilolía úr vatnsafli og mó yrðu
dálítið dýrari en vetni, en samt einnig samkeppnishæf
við innflutt eldsneyti, eins og verð þess er þegar orðið
og verður síðar á þessu ári.
íslendingar eru svo heppnir að hafa meira en nóg
vatnsafl til allra orkuþarfa, þar á meðal til eldsneytis á
vélar. Þar á ofan erum við svo heppnir að hafa meira
en nógan mó til kolefnisblöndunar við vetni.
Þótt undarlegt megi virðast, er til áratuga gömul og
mjög ýtarleg úttekt á móbirgðum íslands. Af henni má
ráða, að vinnsluhæfur mór sé miklu meira en nógur til
að brúa bilið, unz við getum farið að nota vetnið
beint.
Bragi Árnason hefur í nokkur ár verið að benda
okkur á þessar leiðir til að komast hjá innflutningi
eldsneytis. Hugmyndir hans hafa hlotið stuðning ann-
arra vísindamanna í orkumálum, svo sem Ágústar Val-
fells kjarnorkufræðings.
Stjórnmálamennirnir hafa hins vegar verið sljórri.
Þeir eru núna fyrst að vakna upp við vondan draum
sífelldra hækkana á innfluttu eldsneyti. Framsóknar-
flokkurinn varð fyrstur til og hefur skipað flokksnefnd
í málið, með þátttöku Braga Árnasonar.
Nú hefur orkuráðherra skipað opinbera nefnd til að
kanna þessa möguleika á framleiðslu innlends
eldsneytis og er Bragi Árnason einnig í þeirri nefnd.
Þróun er því byrjuð, þótt enn sé hún hægfara.
Nefndir eru einhver seinvirkasta leið til athafna, sem
hugsazt getur. En því miður eru íslenzkir stjórnmála-
menn methafar i dýrkun nefnda, einkum nefnda á
nefndir ofan. Og við töpum milljónum á hverjum degi,
sem líður.
Þegar loksins verður tekin ákvörðun um að gera eitt-
hvað raunhæft, er langur vegur enn eftir. Nokkur ár
tekur að hanna orkuver, vetnisver, móver og
eldsneytisver. Síðan tekur nokkur ár að reisa þessi
mannvirki.
Landsfeður eru hvattir til að flýta þessum undir-
búningi sem mest má verða.
P.S. í leiðara i fyrradag gagnrýndi ég Hjörleif Gutlormsson orkuráðherra fyrir
að fresta virkjun Hrauneyjafoss. Mér hefur nú verið bent á, að samkomulag hans
við Landsvirkjun fólst i frestun ákveðinna verkþátta, en ekki I frestun á gang-
setningu véla orkuversins.
Noregur:
Bandaríkin hafa
áhuga á fleirí
hlerunarstöðvum
eiga að koma í stað f lugs U-2 njósnaþotna f rá Tyrklandi
sem Sovétmönnum er illa við
Bandaríkjastjórn hefur lýst aukn-
um áhuga á að bæta og auka við þær
hlerunarstöðvar, sem Atlantshafs-
bandalagið rekur í Norður-Noregi.
Kemur þetta i kjölfar staðfesting-
arinnar á Salt II samkomulaginu um
takmörkun kjarnorkuvígbúnaðar,
sem þeir forsetarnir Carter og
Brésnef undirrituðu á Vínarfundi sín-
um fyrir nokkru.
Vilja Bandaríkjamenn hafa
nægilega möguleika á að fylgjast með
því hvort Sovétmann halda sinn hluta
samkomulagsins. Að sögn sér-
fræðinga hafa stjórnvöld í Moskvu
látið það spyrjast að þeir muni ekki
sætta sig við að U—2 könnunar-
þoturnar fljúgi frá stöðvum í
Tyrklandi til eftirlits.
Að sögn bandaríska blaðsins
Washington Post þá vilja bandarísk
hernaðaryfirvöld bæta rafeinda-
hlustunarbúnað stöðva sem Norð-
menn reka í landi sínu fyrir Atlants-
hafsbandalagið. Á þetta að bæta
bandalaginu upp það tap sem varnir
þess eru taldar hafa orðið fyrir viðl
missi hlustunarstöðva í íran við
byltinguna þar og auk þess stöðvun
flugs U—2 njósnavélanna frá Tyrk-
landi.
Talsmenn utanríkisráðuneytisins í
Washington hafa opinberlega neitað
því að fariö hafi verið fram á slika
aukningu verkefna hlustunarstöðva
Atlantshafsbandalagsins í Noregi
eftir hefðbundnum diplómataleiðum.
I norska blaðinu Dagbladet er sagt að
það skýrist af þvi að með slík mál sé
aðeins farið á hæstu valdastöðum.
Odvar Nordli, forsætisráðherra
Noregs, lýsti stuðningi sínum við Salt
II samkomulagið, í heimsókn sinni til
Washington, í júní síðastliðnum.
Kvað hann þar sízt veikar að orði en
Carter Bandaríkjaforseti, Mondale
varaforseti eða Brown utanríkis-
ráðherra Bandarikjanna. Síðan
hefur Nordli lýst því yfir, að norska
ríkisstjórnin væri fús til að leggja sitt
af mörkum til að tryggja að sam-
komuiagið mætti ganga snurðulaust
fram.
Bandaríkjastjórn skilur þessa
V
r

Frá æfingum norska hersins. Þessar vélbyssuskyttur áttu að leika vörn Tromsö f Norður-Noregi. í baksýn sést flugvöllurinn
og flugturninn, sem að sjálfsögðu er einn af hernaðarlega mikilvægum stöðum.
Fylgir nokkur
aívara stöðvun
verðbólgu?
Enn linnir ekki umræðum um
stöðvun verðbólgunnar, og virðast
reyndar flestir vera nokkuð sammáia
um að verðbólguna skuli stöðva,
hvað svo sem það kunni að kosta. En
hvers vegna er það þá ekki gert?
Eftir hverju er beöið? Hvers vegna
eru launahækkanir ekki stöðvaðar og
vísitölukerfið þurrkað út? Þar með
væri verðbólgan úr sögunni, en
óraunhæfar launahækkanir eru eina
einasta ástæðan fyrir verðbólgu.
Sumir álíta að ýmsir aðrir þættir,
svo sem hækkun oiiuverðs, valdi
verðbólgu og er reynt að réttlæta
verðbólguna hér með sliku. En ég tel
að þetta sé blekking. Hækkun
olíuverðs veldur ekki verðbólgu, en
veldur á hinn bóginn kjaraskerðingu
og sú kjaraskerðing er nákvæmlega
jafnmikil hvort sem hér geisar
verðbólga eða hér væri ekki verð-
bólga. Hins vegar má ætla að ef hér
væri engin verðbólga þá væri jafn-
framt auðveldara fyrir þjóðina að
koma við ýmsum sparnaðaráætlun-
um til þess að draga úr hinni geysi-
legu kjaraskerðingu sem oliu-
hækkunin er.
Ullariðnaðurinn segist þurfa að.
láVo.fleiri krónur fyrir dollarana sem
fást fyrir ullarvörurnar, til þess að
geta greitt sívaxandi launakostnað
og annað kostnað — eila verði verk-
smiðjunum lokað. En hvers vegna'
eru launin ekki lækkuð um 15%. Það
ætti þó að gera sama gagn og trúlega
finnst flestum skynsamlegra að vinna
fyrir 85% kaupi, en að missa vinn-
una og ef til vill splundra
markaðinum fyrir vörurnar.
Eftir hverju er beöið? Hvers vegna eru
launahækkanir ekki stöövaðar og vísi-
tölukerfið þurrkað út?