Dagblaðið - 08.03.1980, Síða 14

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 8. MARZ 1980.
14

V
„Ég slapp allra náðarsamlegast
viöaðleika Tarzan apabródui*
—segirHelga Jónsdóttir, sem stundarnám íháskóla íMadrid, í viðtali viö DB
„Ég hafði dvalið nokkruni
sinnum á NV-Spáni og fannsi ákaf-
lega fallegt þar. Ég hreifst strax af
tunguntálinu, sent mér finnst það
fallegasta i heiminum — utan
íslenzkunnar auðvitað. Ég hef alltaf
hrifizt mjög af suður-ameriskri
tónlist svo hugurinn leitaði ntjög til
Spánar. Ég tók spænsku sem valgrein
i Menntaskólanunt i Reykjavik og að
afloknu stúdentsprófi vorið 1978
ákvað ég að halda til Madrid lil
frekara náms. Mig langaði alltaf til
að kynnast tungumálinu betur og að
skilja lcxtana og hugsunina á bak við
þá í öllunt þessunt fallegu s-anterisku
lögum,” sagði Helga Jónsdóttir
(Ármanns Héðinssonar fv. alþingis-
ntanns) í viðtali við Dagblaðið fyrir
skömntu er blm. var á ferð i Madrid.
Hótelið Don Quijote, sem undir-
ritaður dvali á, var einmitt i einu há-
skólahverfinu i Madrid. Háskólarnir
í borginni eru eiginlega þrir — tveir
ganilir og rótgrónir og sá þriðji
nýlegur og á sér aðeins 10 ára sögu.
Blm. gekk með Helgu og félaga
hennar Miguel Martinez Movilla um
háskólahverfið eitt kvöldið og
spjallaði við þau um lífið í háskólan-
um og fleira í þ eim dúr.
Helga fór fyrst í spænskunám í
Universidad Complutense, þar sem
hún var í „útlendingadeild”.
„Þegar ég kom lil Spánar haustið
1978 hóf ég nám í einum sjö l'ögum
cn aðaláherzlan var cðlilega lögð á
spænskuna. Ég lærði spænska landa-
fræði, lislasögu, heimspeki og svo
málfræðina ásamt öðrum greinum,”
sagði Helga.
— Var ekkcrl erfilt að vera svona
ein á báti i ókunnugu landi?
„Nei, það var alls ekki slæmt. Ég
bjó á heinravist með 8 spænskum
stelpum og að auki voru þar 5 stelpur
frá Bandarikjunum. Þær voru allar
mjög vingjarnlegar og þær spænsku
töluðu mjög hægt svo ég ætli
auðveldara meðaðskilja þær.”
Heimavistin
minnir á kastala
Rétt í þvi gengum við framhjá
unrræddri heimavist og það verður
að segjast Irreint úl að ekki hafði
byggingin upplifgandi áhrif á undir-
ritaðan. Húsið er griðarstórt, gamalt
og minnir einna helzt á rammgerðan
kastala eins og nraður sér i „gringo”-
myndunum i bíó.
„Jú, ég grél fyrstu nóttina á
heimavistinni,” sagði Helga. „Þaðer
aðeins einn stóll, eitt borð og svo
rúmið auk náttborðsins þar inni og
berhergið minnti ntann i fyrstunni á
fangelsi. Þetta vandist þó fljótlega,
en reglurnar á heimavistinni eru rnjög
strangar. Hver heimavist hefur sinar
reglur en allt er miklu strangara hjá
stelpunum en strákunum. Nær und-
antekningarlausl eru karlmennirnir
og kvenfólkið aðskilið, en þó er
eilthvað um að fólk búi saman — þá
gift,” sagði Hei6a og hélt svo áfram:
„Mjög ol't eiga nunnur þær
heimavistir sem stelpurnar eru á og
þær eru ákaflega strangar.
Stelpurnar þurfa að vera komnar inn
kl. 11 á kvöldin og ef einhver nris-
brestur verður á því cr þeim visað út
af heimavistinni. Stelpurnar eru oft-
asl 16 eða 17 ára þegar þær koma i
háskólann — fólk hefur háskólanám
miklu fyrr hér en heima — og
ætlunin er að þær séu ekki ol
frjálsar. Hjá strákunum er þelta allt
niiklu frjálsara. Þeir geta kontið heint
þegar þeint sýnist og þeir ntega fá
heintsóknir kvenntanna inn á sin her-
bergi en stelpurnar ntega ekki bjóða
neinum slrák inn til sin. Strákunum
er þjónað og t.d. er allt þvegið af
þeint. Stelpurnar verða að sjá unt allt
slíkt sjálfar. Þá er tekið til í her-
bergjum strákanna og þau þrifin
reglulega en slíku er ekki fyrir að l'ara
hjá stelpunum. í raun likjast heinta-
vistir strákanna ntiklu nteira
hólelum. Í ,öl|um heimavistunum er
bar og hver heimavist hefur sinn
tennisvöll, lítinn leikfintisal, eigið
bókasafn og sunts staðar eru
sundlaugar.”
— Er þá ekki dýrt aðdvelja á þessunt
heintavistum?
„Jú, frekar. Skólagjöldin eru hins
vegar ekki nema 16.000 pesetar (tæp.
100 þús. kr. isl.) fyrir árið að bókunt
l'rátöldum. Það er ódýrara l'yrir
Spánverja heldur en fyrir úllendinga
að dveljast á heiniavistunum. Ef þú
lærir með Spánverjum er það
ódýrara — jafndýrt og þeir borga
sjálfir — en dýrara ef þú ert i sér-
stökurn útlendingabekkjum.”
Spænskar stelpur
eru af brýðisamar
— Hvernig gekk þér að kynnast
Spánverjunum, venjum, siðum og
mataræði þeirra?
„Það gekk prýðilega. Það vill nú
einu sinni svo til að spænskir
karlmenn eru ákaflega hrifnir af Ijós-
hærðum stúlkum og það er nóg fyrir
þá. Að mínu mati eru þeir kjánar að
finnast Ijóst hár vera nóg. Hins vegar
hef ég fundið fyrir þvi að ég er
stundum ekkert allt of vinsæl i hópi
spænskra stelpna — einungis út af
hárinu. Þær öfunda allar ljóshærðar
stelpur. Sjálfar eru þær svo vitlausar
i ljóshærða stráka og núna bíður
megnið af stelpunum i háskólanum í
ofvæni eftir l.eif Garrett, sem er
vænlanlegur i tónleikaferð til
Spánar. Spænskar stelpur eru
yfirleitl mjög afbrýðisanrar og t.d.
mega strákarnir þeirra ekki tala við
aðra kvenmenn án þess að þær
móðgist. Mér gekk annars mjög vel
að kynnasl fólkinu, því i háskóla-
hverfinu er nær einvörðungu ungt
l'ólk — ákaflega opið og óþvingað.
Ég vandist fijótt mataræðinu og
matarvenjunum og núna finnst mér
fínt að borða l.d. hádegismatinn kl.
hálfþrjú og svo kvöldmáltiðina
klukkan 10, 11 eða jafnvel fast að
ntiðnætli. Og nú finnst mér
ómögulegt að borða án þess að hafa
brauð með matnum eins og tíðkast
hér á Spáni."
Helga hvorki reykir né drekkur og
blm. spurði hana hvort ekki væri
erl'itt að koma Spánverjum i skilning
unr að hún drykki ekki — ekki einú
sinni borðvin.
„Jú. fyrst var það tnjög erfitt.
Þeir buðu aftur og aftur og hreinlega
gálu ekki nteð nokkru móti skilið að
ég vildi ekki drekka með matnum.
Þetta er þeini svo tamt að þeir eiga
erfitt með þvi að átta sig á að t.d.
íslendingar eru mjög óvanir þvi að
drekka vin með mat. ”
Um 70.000
nemendur í
háskólum
Madridborgar
Er við gengum áfram inn i griðar-
slórt heimavistarhverfið barst okkur
til eyrna daufur óniur af tónlist. Að
sögn Miguels eru um 45—50 heima-
vistir i Madrid og hýsa þær um
12.000 nemendur. Að auki er svo
geysilegur fjöldi heimamanna i há-
skólanum svo það lætur nærri að
60—70.000 nemendur stundi nám við
háskóla i Madrid.
Skyndilga gengum við fram á hóp
ungra pilta er spiluðu og sungu fyrir
utan eina kvennaheimavistina.
„Þarna varstuheppinn,”sagði Helga.
„Þetta er nefnilega Tuna og
spánskara fyrirbrigði sérðu varla.”
Tuna er hópur stráka, sem leikur á
hljóðfæri og syngur og dansar.
Slrákarnir voru allir klæddir i föt
cins og líðkuðust á miðöldum. Poka-
buxur niður að hnjám og húfur
einkenndu þá. Allir höfðu þeir mis-
lita borða á búningum sinum og fieiri
eftir þvi sem þeir höfðu lengur verið í
„Tununni”. Þessar svokölluðu
„Tunur” eru mjög vinsælt fyrir-
brigði í skólanum og hver deild hefur
cina slika. í þennan tiltölulega fá-
menna hóp komast aðeins úlvaldir og
t.d. fer l'ram úrtökupróf til að skera
úr um hvort menn eru hæfir í hópinn
eður ei. Árlega er siðan haldin keppni
á nieðal þessara „Tuna” og þá er
fjöldi manns samankominn til að
fylgjast með. Hugmyndin að þessu er
sú að strákarnir fari að kvennaheima-
vistunum og spili fyrir utan gluggana
(liver sagði Rómeó og Júlia?).
Venjan er þá sú að stelpurnar hendi
niður til þeirra einhverju smáræði —
oft vinflösku eða einhverju matar-
kyns.
Við héldum göngunni áfram og
ræddum um félagslífið í há-
skólanum. „Það er ákaflega
fjölbreytt,’‘.sagði Helga, „en Miguel
er miklu fróðari en ég um það þar
senr hann hefur verið hér í sjö ár.”
Blm. bað þvi Miguel að segja frá
þvi helzta, sem boðið er upp á.
Fjörugt
félagslíf
„Til að byrja með,” hóf Miguel
máls, ,,er svonefnd félagslifsnefnd á
hverri einustu heimavist og hún hefur
ærinn stafa. Tónlisl er mjög vinsæl
nér og þá sérstaklega jass og
klassisk, en einnig s-amerisk
lónlist. Hér hafa komið mjög frægar
jasshljómsveitir og spilað ogjafnvel
frægar sinfóníuhljómsveitir. Mikið
er um góðar kvikmyndir viða að og
leiklist er i hávegum höfð af
nemendum og nrikið leikið. Stjórn-
málaumræður eru tiðar og er oft heitt
í kolunum. Íþróttalíf er með miklum
blóma og vinsælustu íþróttirnar eru
tvimælalaust knaltspyrna og hand-
knattleikur, sem sótt hefur mjög á á
siðustu árum.” Hér má skjóta þvi inn
i að undirritaður sá einmitt hand-
boltaleik fyrir utan eina heimavistina
og virtust nemendurnir þokka-
legustu spilarat.
— Er eilthvað um það að
atvinnuknattspyrnufélögin njósni um
unga og efnilega námsmenn?
„Já, vafalitið,” svaraði Miguel.
„Annars er ekki mikið um mennta-
menn í knattspyrnunni sem er ósköp
skiljanlegt. Þessir leikmenn hætta
flestir ungir í skólum til að leika
knattspyrnu og námið situr á
hakanum. Alltaf er eitlhvað um það
að námsmenn hætti námi til að
freista gæfunnar i knattspyrnunni þvi
hér á Spáni fá menn góð laun fyrir að
leika knattspyrnu.”
Menn máttu
ekki láta skoðun
sína í Ijósi
Miguel þekkir timana tvenna i
skólanum þvi hann hóf nám á rneðan
Franco var enn á lífi og við völd.
Blm. spurði hann hvernig ástandið
hefði verið á meðan Franco rikti.
„Það var hroðalegt. Menn máttu
ekki láta skoðanir sínar i Ijósi. Lög-
reglan var alls staðar á varðbergi og
barði allt niður með hörku. Svo
rammt kvað að að ef 10 manna
hópur gekk um göturnar var honum
Ivíslrað. Það þótti nefnilega grun-
samlegt ef margir voru á ferli saman.
El'tir að Franco féll frá varð alger
bylting og frjálsræðið náði tökum.
Þrátt fyrir það er enn hluti nemenda
sem aðhyllist skoðun Francos á
hlutunum og þeir nemendur búa á sér
heimavist.”
— Hvaða áhrif hefur frjálsræðið
haft á skólalífið að öðru leyli? Hefur
l.d. neyz.la fíkniefna færzt i vöxt?
„Já, hún hefur aukizt. Ég hugsa
að núna neyti tæpur þriðjungur
nemenda léttra fíniefna og á ég þar
við t.d. Iiass og marijuna.
Hugsanlega er þó meiri fjöldi á einn
eða annan hátt riðinn við fíkniefni.
Nú er mjög lítið um atvinnu-
möguleika fyrir neniendur á sumrin
þannig að erfitt er að átta sig á
hvaðan peningarnir koma til kaupa á
þessum efnum. j flestum tilvikunum
eru það foreldrarnir, er sjá börnum
sinum farborða, alveg þar til há-
skólanámi lýkur. Nemendur
fiykkjast mikið niður á sólar-
slrendurnar á sumrin og slæpast þar
um — annað er ekki að hafa.”
„Eitt af stærstu atriðum skóla-
ársins eru hinar geysimiklu hátíðir i
upphafi hvers skólaárs,” bætir Helga
inn i. ,,í upphafi skólaársins er
haldin geysimikil „fiesta” og þá er
ekkert til sparað. Þetta er um leið
eins konar busávigsla og enginn
sleppur við sinn skerf. Ég þurfti t.d.
að dansa flamingó og tilbiðja Allah
en slapp allra náðarsamlegast við að
leika konung apanna — Tarzan
sjálfan,”segir Helga og hlær.
„1 lok skólaársins er svo einnig
haldin geysimikil hátið, verðlaun
veitt fyrir námsárangur, skemmtiat-
riði og svo stiginn dans. Fljótlega
eftir þessar hátiðir tæmast heima-
vislirnar og standa að mestu auðar
yfir sumartimann þar til i
september.”
Helga stundar nú nám i
portúgölsku við háskólann og ítölsku
og frönsku við annan skóla. Að
hennar sögn er ítalskan strembnasta
lungumálið, sem hún hefur fengizt
við. „Hún er alls ekki eins svipuð
spænskunni og fólk heldur,” sagði
Helga.
Aðspurð um kröfurnar i
skólanum segir Helga: „Þaðer mikið
fel.lt á fyrsta ári en ekki svo mikið
eljir það — ekki ósvipað því sem
gert er heima.í MR”.
— Mundirðu vilja búa á Spáni?
„Já, ég gæti mjög vel hugsað mér
að setjast hér að — þó alls ekki i
Madrid. Það er allt of mikill asi hér
og svo allt of mikil mengun og allt of
ntargt fólk. Ég vildi helzt búa i litlu
þorpi á N-Spáni ef hægt væri að
koma þvi við. Mig langar mjög til að
starfa við ferðamál og ég hef mikinn
áhuga á að reyna t.d. að komast að
sem túlkurá heimsmeistarakeppninni
i knaltspyrnu 1982. Það fer e.t.v.
ekki saman að vilja búa i kyrrlátu
þorpi á N-Spáni og vilja starfa að
ferðamálum, en tíminn verður bara
að skera úr um hvað verður.”
Miguel, Helga og undirritaður i hinum gamla hluta Madridborgar — skammt
frá Plaza Mayor.