Dagblaðið - 03.04.1981, Blaðsíða 8

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 3. APRÍL 1981.
I
Erlent
Erlent
Erlent
Erlent
I
Sovézkir iðnaðarnjósnarar af hjúpaðir
íNoregi:
SOVÉZKUM SENDI-
RÁÐSMÖNNUM VAR
VÍSAÐ ÚR LANDI
Frá Sigurjóni Jóhannssyni, frétta-
ritara DB í Ósló:
í gær ákvað norska utanríkisráðu-
neytið að vísa þrem sovézkum sendi-
ráðsstarfsmönnum úr landi og munu
þeir aldrei framar fá landvistarleyfi í
Noregi.
Starfsmennirnir þrír voru i viðskipta-
deild sendiráðsins og hafa reyndar tveir
þeirra þegar yfirgefið landið. Upplýs-
ingar sem hafa verið gefnar um starfs-
mennina þrjá eru enn af skornum
skammti en talið er að þeir hafi
stundað iðnaðarnjósnir. Rannsóknar-
lögreglan norska gaf Knut Frydenlund
utanríkisráðherra skýrslu um þessi mál
áður en hann fór til Moskvu í desember
sl.
Þeir tveir sem þegar þafa yfirgefið
landið, heita G. G. Petrov (kom til
Noregs 1977 og fór í apríl í fyrra) og E.
S. Mirinenko (kom í janúar 1977 og fór
í september sl.). Þriðji maðurinn heitir
C. A. Besedin.
Sovézki sendiherrann hér heitir Juri
Kiritsjenko og var hann sendiherra á
íslandi 1973—1975.
Reiulf Steen hefur að því er virðist sætt sig við að sitja i skugganum af forsætisráðherranum Gro Harlem Brundtland og
hefur hann nú tvívegis vikið fyrir henni, fyrst er hann gaf eftir I. sætið á framboðslista Verkamannaflokksins í Osló og
nú er hann lætur henni eftir formannsembættið.
REIULFSTEEN VÉK FYRIR GRO
Reiulf Steen, formaður norska
Verkamannaflokksins, lýsti þvi yfir i
upphafi landsþings flokksins, sem
hófst i gær, að hann gæfi ekki kost á
sér til endurkjörs. Fram að því hafði
allt stefnt í hörð átök um formanns-
embættið á milli Steens og Gro Harlem
Brundtland sem er þeirrar skoðunar að
sami maður eigi að gegna formanns-
embætti og forsætisráðherraembætti.
Þes^i tilkynning Steens kom því mjög
á óvart því heyrzt hafði að honum
hefði þótt nóg að gefa eftir 1. sætið
á framboðslista flokksins í Osló
þó hann viki ekki einnig úr formanns-
embættinu fyrir forsætisráðherranum.
Steen lýsti því yfir að það væri and-
stætt hans eðli að vilja láta fara fram
átök um persónu sína og taldi það
einnig óheppilegt fyrir Verkamanna-
flokkinn að harður slagur færi fram
um formannsembættið.
Talið var að Steen og Gro hefðu
svipað fylgi innan þingflokksins en
skoðanakannanir sýndu að hinn al-
menni kjósandi vildi að forsætisráð-
herrann yrði formaður flokksins.
Eftir síðustu brennivmshækkanir í Svíþjóð kostar þriggja
pela viskíflaska þar meira en lítrafiaska fbúð í Danmörku:
Svíar næla sér í
ódj/rt brennivín
handan Eyrarsunds
Brennivínsdropinn er dýr á íslandi,
að minnsta kosti að mati þeirra sem
eiga það til að skunda í ,,Ríkið” og fá
sér flösku. Bindindismennirnir telja á
hinn bóginn verðið aldrei of hátt og
brosa breitt við hverja áfengishækkun.
En þeir sem á annað borð kaupa vín
hérlendis eiga i fá hús að venda önnur
en „Ríkið” til að nálgast varninginn
sinn fyrir færri krónur. Stundum þefa
menn þó uppi farskip sem koma að
landi færandi varninginn heim og telja
sig gera góð kaup um borð. Sumir
bjarga málinu fyrir horn með bruggun
úr geri, sykri og alls kyns efnaglundri.
Svíar leysa málið með því að
skreppa til Danmerkur og gera stórinn-
kaup á áfengi. Þar eru veigarnar mun
ódýrari en í heimalandinu. Sænska
Dagblaðið Dagens Nyheter greinir svo
frá að sala á sterkum vínum, léttum
vínum og bjór í áfengisútsölunum í
Helsingborg hafi dregizt saman um
20%. Ætla mætti að þessar fréttirværu
gleðilegar fyrir stjórnvöld í Svíþjóð og
þá sérstaklega bindindishreyfinguna
sem glímir linnulaust við Bakkus. En
svo einfalt er málið ekki. Það kemur
nefnilega í ljós að sölumenn áfengra
drykkja í Helsingör Danmerkurmegin
Eyrarsunds eru ákaflega lukkulegir
með rekstur fyrirtækja sinna. Reikn-
igar þeirra sýna hvorki meira né minna
en fjórfalda söluaukningu. Og það eru
Sviar sem eru ábyrgir fyrir aukning-
unni! Þannig lenda ófáar milljónir
króna (skattur af áfengissölu) í
dtjnskum ríkiskassa sem annars ættu
að lenda í sænska ríkiskassanum.
Meiri skattheimta
en góðu hófi gegnir?
Þannig er mál með vexti að Svíar
hafa hækkað verð á áfengum drykkj-
um mun meira en til dæmis Danir
undanfarið. Með aukinni skattheimtu
ætla sænsk stjórnvöld að laga dapur-
lega stöðu í ríkisfjármálum. Sala hefur
dregizt saman að meðaltali um 9% í
landinu öllu en samdrátturinn er meiri
því nær sem dregur Danmörku og
ódýrum drykkjum þar í landi. í hérað-
inu Malmöhus sem er næst Danmörku
er 12% samdráttur í áfengissölunni en í
Helsingborg 20% sem fyrr segir.
Helsingborgarar eru fljótir í förum ef
þeir skreppa yfir til Helsingör að gera
innkaupin, enda aðeins fjórir kíló-
metrar á milli. í Danmörku kaupa Sví-
arnir til dæmis dýrasta Álaborgaráka-
víti fyrir 60 ísl. krónum lægra verð en í
búð í Svíþjóð. Lítersflaska af ágætis
viskíi, til dæmis Long John, kostar
minna en þriggja pela flaska sömu teg-
undar í Svíþjóð. Sænskurinn birgir sig
ólmur upp af göróttum drykkjum og
tekur sömu ferju til baka yfir sundið.
1 Helsingborg voru áður 5 áfengisút-
sölur en eru aðeins 3 eftir. Þar eru mun
minni viðskipti en áður þekktust. Dan-
irnir sjá um það.
Sænsk unglingavandamál í
Danmörku
Blaðamaður Dagens Nyheter heim-
sótti áfengiskaupmenn í Helsingborg til
að heyra í þeim hljóðið. Þeim bar
saman um að Svíar flyttu óhemju magn
áfengis inn frá Danmörku, án þess að
hægt væri að geta sér til um tölur í þvi
sambandi. Þrátt fyrir að tollalögin
meini hverjum ferðamanni að taka með
sér meira en einn lítra af sterku víni,
annan af léttu og sex litra af sterkum
bjór þá safnast þegar saman kemur.
En allar hliðar þessa máls eru ekki
Ijósar gagnvart Dönum. Það hefur
nefnilega komið í ljós að hluti af ungl-
ingavandamáli Svíþjóðar hefur flutzt
yfir til Danmerkur. Minnst þriðji hver
unglingur sem lögreglan í Helsingör
hefur afskipti af sakir fyllirís og
óspekta er sænskur. Verst er ástandið í
bænum á föstudagskvöldum og laugar-
dögum. Menn hafa hugsað um hvernig
reyna megi að ráða bót á vandamálun-
um. Ein hugmyndin er sú að banna
áfengissölu um borð í ferjunum milli
Helsingör og Helsingborg á kvöldin.
Einnig hyggjast borgaryfirvöld í
Helsingborg auka starfsemi meðal
unglinga til að forða þeim frá því að
lenda í óreglu.
Norska ríkisstjórnin fær um nógað
hugsa á næstunni:
Verkfall 250
þúsimdmanna
er yfirvofandi
Frá Sigurjóni Jóhannssyni, frétta-
ritara DB í Ósló:
Aðfaranótt 1. apríl leit út fyrir að
250 þúsund launþegar innan norska
alþýðusambandsins myndu hefja
verkfall vegna þess að langvarandi
samningaumleitanir eru komnar i
strand. Á síðustu stundu kom LO-
forystan (LO = norska alþýðusam-
bandið) með merkilegt útspil: Við
frestum verkfallsaðgerðum og
frekari samningaumleitunum þar til
ríkis- og bæjarstarfsmenn hafa
gengið frá sínum samningum.
í fljótu bragði kann þetta að líta út
sem skemmtilegt herbragð. Ríkis- og
bæjarstarfsmenn hafa gert öllu hærri
kröfur um launahækkanir heldur en
LO og vinnuveitendasambandið
norska stendur illa að vígi ef ríkið
verður að gera „óhagstæðari”
samninga við sitt starfsfólk.
í gær benti Dagbladet á að LO-for-
ystan hefði verið i alvarlegri klemmu
þar sem landsþing norska Verka-
mannaflokksins hófst í gær (2. apríl)
og hefur flokkurinn við næga erfið-
leika að glíma þó að ekki bætist við
verkfall 250 þúsund manna. Þá er
landsþing LO eftir mánuð og margt
bendir til að LO-forystan vilji hafa
frið fram yfir landsþingið áður en
lokaslagurinn við vinnuveitendasam-
bandið og ríkið hefst.
Ýmis verkalýðsfélög virðast lítið
hrifin af þessu bragði LO og þetta
útspil kom forystumönnum ríkis- og
bæjarstarfsmanna í opna skjöldu.
Eitt er víst að ríkisstjórnin fær um
nóg að hugsa á komandi vikum þar
sem yfirlýst markmið hennar er að
halda niðri launum og verðbólgu sem
mörgum hér finnst vera orðin all-
skæð.
Aigeng sjón í áfengisútsölum i Helsingör I
ferðina hcim til Helsingborgar.
Danmörku: Sænskur ferðamaður byrgir sig upp af göróttum drykkjum fyrir