Dagblaðið - 10.08.1981, Blaðsíða 10

Dagblaðið - 10.08.1981, Blaðsíða 10
10 DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 10. ÁGÚST 1981. I Erlent Erlent Erlent Erlent I Mesta manntal sögunnar í undirbúningi í Kína: Margvíslegir erfiðleikar á vegi manntel jara f Kína — Sameinuðu þjóðirnar leggja til fjármagn og Bandaríkjamenn til tölvur svo unnt reynist að afhjúpa leyndarmálið um fjölda Kínverja Undirbúningur undir mesta mann- tal sögunnar er nú hafinn í Kína. Á miðnætti 30. júní á næsta ári mun fjölmennasta þjóð veraldar hefjast handa um að afhjúpa eitt mesta leyndarmál sitt, þ.e. hversu margir íbúarhennareru. Manntalið verður gert með aðstoð fimmtán milljón dollara fjárframlags frá Sameinuðu þjóðunum. Banda- riskar tölvur verða í hverju héraði landsins og margar milljónir teljara munu vinna við manntalið. En enginn heldur i sér andanum meðan beðið er eftir úrslitunum. Endaniegar niðurstöður manntalsins munu nefnilega ekki liggja fyrir fyrr en um einu og hálfu ári siðar, við árs- lok 1983. Engar áreiðanlegar tölur liggja fyrir um mannfjölda i Kina enda var síðasta heildarmanntal þar i landi framkvæmt árið 1953. Þá fór því viðs fjarri að tölvur eða önnur ný- tizku tæki væru til staðar til aö greiða fyrir talningunni. Aðalhjálpargagniö vartalnagrind. Niðurstaða manntalsins 1953 sýndi að íbúar Kina væru næstum 600 milijónir og áætlað er að þeir séu núna um einn milljarður, meira en fimmti hluti mannkyns. í aprílmánuði síöastliönum sagði i yfirlýsingu frá talnastofnun kín- verska ríkisins að fbúafjöldi Kina hefði við árslok 1980 verið 982,550 milljónir og færi fjölgandi með þeim hraða að fjöldinn ætti að vera kominn i einn milljarð einhvern tíma ánæstaári. En tölurnar 1980 voru byggðar, eins og fyrri yfirlitstölur, á ófull- nægjandi upplýsingum og geta ekki verið álitnar algjörlega áreiðanlegar. Margir Kinverjar eru i eðli sinu ekkert fyrir það gefnir að veita upplýsingar um lif sitt og starf. Álitið er að fjöldi Kinverja sé nálægt einum milljarði en mikil óvissa er þó um þá tölu. DB-mynd Magnús Karel. I Jafnvel í manntalinu á næsta ári, sem nýtur góös af tækni nútímans, gifurlegri undirbúningsvinnu og miklum auglýsingum, koma til með að verða vandamál sem leitt gætu til rangra niðurstaðna. Sem dæmi um slik vandamál má nefna að fjölskykla semá fjögur börn kýnni aö reynast ákaflega treg til að viðurkenna það á sama tima og stjórnvöld leggja hart að hjónum að eignast aðeins eitt barn. Fólk kann einnig að verða tregt til að greina frá nýlegu dauðsfalli f fjöl- skyldunni vegna þess að það gæti leitt til þess að fjölskyldan fengi færri skömmtunarseðla. í auglýsingaherferð þeirri sem nú er hafin til undirbúnings manntalinu er því lögð á það þung áherzla að upplýsingar þær sem fólk veitir verði aðeins notaðar við manntalið og ekki á neinn hátt annan. En trúlega verða alltaf einhverjir sem óttast að upplýsingarnar verði einhvern tima notaðar gegn því og það mun því veita svör sem brengla endanlegar niöurstöður manntalsins. Margir Kinverjar eru í eðli sínu ekkert gefnir fyrir það að veita upp- lýsingar um lif sitt og starf. Kínverji sem spurður væri hvert starf hans væri kynni allt eins að svara því einu að hann væri „ábyrgur starfsmaður á viðkomandi vinnustað. ” Slik svör nægja að sjálfsögðu Litil vatnsaflstöó I Yunnan héraði í Klna. Kinverjar taka rafmagns- og orkuskort sem sjálfsagðan hlut. Fjölskylda sem á fleiri en eitt bam kynni að reynast treg til að greina frá þvi vegna þeirrar stefnu stjórnvalda að hjón skuli bara eignast eitt barn. engan veginn mannteljurunum enda eru eyðublöð þau sem þeir eiga að fylla út margra blaðsiðna löng og þeir munu spyrja um margvísleg atriði eins og til dæmis vinnu. Annað atriði sem orðið hefur að taka tillit til er að Kínverjar lita áraf- magnstruflanir sem óhjákvæmilegar og því lék vafi á að tryggt gæti talizt að rafmagn væri alltaf til staðar fyrir tölvurnar sem notaðar verða við taln- inguna. Þess vegna hefur orðið að sjá fyrir varakerfi til þess að koma í veg fyrir truflanir af þessum sökum. Bandarfkjamenn vildu ekki láta tölvurnar af hendi fyrr en þeir hefðu fullvissað sig um að Kínverjar notuðu þær ekki í einhverjum öðrum og ann- arlegri tilgangi en við manntalið. En i júnfmánuði staðfesti Alex- ander Haig, utanríkisráðherra Bandarikjanna, sem þá var í heim- sókn í Kfna, að nauðsynlegt leyfi hefði fengizt og afhending tölvanna gæti því hafizt. Ekki éru þó eintómir erfiðleikar á vegi mannteljara i Kina. Það er þeim til dæmis hagstætt að mikil skrásetn- ing hefur þegar átt sér stað varðandi kínversku þjóðina og miklar grund- vallarupplýsingar eru fyrir hendi hjá opinberum stofnunum. En hlutirnir 1 Kína eru þó ekki eins vel skipulagðir og stundum er haldið fram og það gæti til dæmis vel verið að einhver sem skráður er sem íbúi 1 Shanghai búi annars staðar og því kunni hann að verða skráður tvi- vegis. Þrátt fyrir alla erfiðleikana eru Kinverjar bjartsýnir varðandi mann- talið, sérstaklega í ljósi þeirrar reynslu sem fékkst af tilraunataln- ingu í borginni Wuxi á sfðasta ári. Þar þótti talningin hafa gengið ágæt- legafyrir sig. Vestrænir stjórnarerindrekar hafa dáðst að þeirri vinnu sem Kínverjar inna af hendi við undirbúning taln- ingarinnar. „Þeir eru greinilega alveg staðráðnir í að fá rétta talningu nú,” sagði einn þeirra sem fylgzt hafði með talningunni. Jafnvel þó niðurstöðurnar muni ekki liggja fyrir fyrr en i árslok 1983 verða þær gríðarlega þýðingarmiklar fyrir þá sem skipuleggja vilja framtíð Kína ánæstu árum.

x

Dagblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið
https://timarit.is/publication/260

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.