Dagblaðið - 08.10.1981, Qupperneq 8

DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 8. OKTOBER 1981.
I
Erlent
Erlent
Erlent
Erlent
D
t
!
>
Gösta Bohman lætur af formennsku í sænska íhaldsflokknum:
Fritiof 000101944-1950 Jarl Hjalmarssoh 1950-1961 GunnarHeckscher1961-1965 YngveHolmberg 1965-1970 Gösta Bohman 1970-
Eins og þessi myndatafla sýnir hefur Ihaldsflokkurinn sænski aidrei verið ðflugrí en nú frá strfðslokum.
Verður Adelsohn sveigjan-
legri en Gösta Bohman?
— Leiðtogaskiptanna f sænska íhaldsf lokknum beðið meðeftirvæntingu — Ihaldsf lokkurinn hef ur
vaxið mjög undir stjórn Gösta Bohmans
Gðsta Bohman hættir sem leiðtogi ihaldsmanna um miðjan október og ætlar að
verja meiri tima með fjðlskyldu sinni en áður.
„Hann hefur sannfært kjósend-
urna um að hann berst fyrir ákveð-
inni stefnu og ekki fyrst og fremst
fyrir ákveðnum flokki. Þessi hæfi-
leiki hans hefur gert það að verkum
að hann er nú við afsögn sína eini
stjórnmálamaður landsins sem hefur
uppskorið ríkulega.” Eitthvað á
þessa leið komst Dagens Nyheter að
orði í leiðara í tilefni af þeirri ákvörð-
un Gösta Bohmans, leiðtoga sænskra
íhaldsmanna að láta af formennsku í
flokki sínum.
Ekki er vafi á því að Gösta Boh-
man er einn virtasti stjórnmála-
maðurinn í Svíþjóð. Hann er jafn-
aldri dr. Gunnars Thoroddsen for-
sætisráðherra Islands og Reagans
Bandarikjaforseta og lætur lítt á sjá
frekar en þeir. Flestir andstæðingar
Bohmans á stjórnmálasviðinu fóru
lofsamlegum orðum um hann er
hann tilkynnti um þá ákvörðun sína
21. september siðastliðinn að verða
ekki í framboði við formannskjör í
Íhaldsflokknum (Moderaterna) um
miðjan októbermánuð. Olof Palme,
leiðtogi jafnaðarmanna sagðist koma
til með að sakna hans og leiðtogar
hinna flokkanna tóku í svipaðan
streng. Bohman dregur sig þó ekki
alveg í hlé því hann kemur til með að
sitja áfram á þingi.
Hér í Svíþjóð hafa menn talsvert
velt vöngum yfir þeirri ákvörðun
Bohmans að láta af formennsku nú
Bohmans hefur rúmazt innan flokks-
ins talsvert sundurleitur hópur og á
þeim ellefu árum sem Bohman hefur
stýrt flokknum hefur hann vaxið upp
í það að verða næststærsti flokkur
landsins og skoðanakannanir sýna að
fjórði hver kjósandi fylgir honum að
málum.
Margir íhaldsmanna telja heppileg-
ast fyrir flokkinn að verða um hríð í
stjórnarandstöðu og telja að þannig
geti hann enn vaxið verulega og orðið
að verðugum keppinaut jafnaðar-
manna. Aðrir íhaldsmenn segjast
gjarnan vilja sjá Adelsohn sem for-
sætisráðherra eftir næstu kosningar
og telja að hinir borgaralegu flokk-
arnir ættu auðveldara með að sætta
sig við hann i því embætti en Bohman
þó hinn síðari hafi sýnilega átt
virðingu þeirra.
Reynslan verður að skera úr um
þetta og Adelsohn hefur lýst því yfir
að hann verði ekki til viðtals við fjöl-
miðla fyrr en að loknu formanns-
kjöri.
þegar skoðanakannanir sýna að
flokkur hans er öflugri en um langt
skeið og það svo mjög að rætt er um
hvort þróunin hér sé í svipaða átt og í
Noregi, þ.e. í átt til tveggja flokka
kerfis. Sjálfur segir Bohman að hann
vilji aðeins fá meiri tíma fyrir fjöl-
skylduna og sjálfsagt á aldur hans
þátt í því að fréttamenn hafa ekki
gengið hart eftir öðrum skýringum
'frá honum.
Afsögn Bohmans getur vissulega
haft mikil áhrif á þróun mála á
sænska stjórnmálasviðinu. Stjórn-
málaflokkar lenda sem kunnugt er
oft i erfiðleikum er allt að því sjálf-
kjörnir leiðtogar þeirra draga sig í hlé
eða falla frá.
Adelsohn kemur
„að utan"
Þrátt fyrir að ljóst virðist að hinn
fjörutíu ára gamli Ulf Adelsohn
muni leysa Bohman af hólmi hávaða-
laust er jafnljóst að flestir sænskra
íhaldsmanna hefðu helzt kosið að
Bohman gegndi sjálfur formennsku
áfram enn um hríð.
má að orði komast. Hann situr
nefnilega ekki á þingi og reynsla
hans er einkum á sviði sveitarstjórn-
armála auk þess sem hann hefur
gegnt ráðherraembætti.
Frá sveitarstjórnarmálunum hefur
Adelsohn í ríkum mæli vanizt við að
semja um lausnir á málunum og hann
þykir af þeim sökum líklegur til að
verða sveigjanlegri í samstarfi við
aðra flokka en Bohman hefur verið.
Bohman hefur á stundum þótt bera
óþarflega mikla virðingu fyrir mót-
aðri stefnu flokks síns og hefur þess
vegna stundum ekki treyst sér til að
víkja nægjanlega frá stefnunni til að
ná samkomulagi við samstarfsflokk-
ana á stjórnmálasviðinu því þó
íhaldsflokkurinn hafi eflzt mjög í
Svíþjóð á hann þó langt í land með
að ná meirihlutaaðstöðu á þingi og
raunar eru það jafnaðarmenn einir
sem geta leyft sér að dreyma um slíkt.
Þessi fastheldni Bohmans við
stefnuna hefur gert það að verkum að
hann hefur átt erfitt með að vinna
með þeim Ola Ullsten, leiðtoga Þjóð-
arflokksins og Fálldin, leiðtoga Mið-
flokksins, en án samvinnu við þá
getur íhaldsflokkurinn tæpast vænzt
þess að eiga aðild að ríkisstjórn.
Geta borgaraflokkarnir
starfað saman?
Stóra spurningin er því sú hvort
leiðtogaskiptin í íhaldsflokknum
muni leiða til bætts samstarfs borg-
araflokkanna þriggja á ný. Ef borg-
araflokkarnir eiga að hafa möguleika
á að vinna sigur í kosningunum 1982
verða þeir að geta sannfært kjós-
endur um að þeir geti unnið saman.
Þetta þarf Adelsohn að sjálfsögðu
að hafa í huga og jafnframt þarf
hann að leggja sig fram um að halda
saman flokknum en undir stjórn
skrifarfrá
Svíþjóð
Ulf Adelsohn þykir ráða yfir
svipuðum sannfæringarkrafti og
Bohman og hann talar yfirleitt
þannig að fólk á í litlum erfiðleikum
með að skilja hvað hann er að fara. Ulf Adelsohn. Verður hann auðveldari
Adelsohn kemur „að utan” ef svo isamstarfi en Bohman?
Ullsten og Fálldin. Bohman yfirgaf
stjórn þeirra I vor en þar gegndi hann
embætti fjármálaráðherra.
llllllllllltlIllfK III MIMIIKKIKIMHKKIIIIIHIIII I
ItjVAUt.LU.W-iAVJ'MW.WJIIJ'Í.MWJÍfllllHIWUMUt.W.W.MJiJMffWIK
%