Frjáls verslun - 01.06.1951, Blaðsíða 23

PRÓF. DR. LUDWIG ERHARD:
Frjáls
þjóðarbúskapur
I)r. Ludwig; Erhard er efnahagsmálaráðherra
Vestur-I»ýzkalands. Hann mun vera einna kunn-
astur þýzkra stjórnmálamanna, sem komið hafa
fram á sjónarsviðið eftir síðari lieimsstyrjöldina.
Er liann talinn einna mestur áhrifamaður innan
ríkisstjórnarinnar og hefur getið sér mikinn orð-
stír fyrir þann árangur, sem náðst liefur í efna-
hagslegri viðreisn landsins eftir ófriðinn. Hann
er eindreginn fylgismaður frjálsrar verzlunar og
atvinnufrelsis. Fara hér á eftir kaflar úr grein,
er hann hefur nýlega ritað.
Mjög viðburSaríku hálfrar aldar skeiði er nýlokið.
í byrjun hins nýja aldarhelmings einkennist þýzkt
atvinnulíf af frjálsri verzlun og félagshyggju. Menn
eru nú lokeins farnir almennt að gera sér ljóst, að
haftabúskapnum verður að ljúka, og það fljótt, ef hægt
á að vera að bjarga þjóðarbúskapnum frá hægu. en ör-
uggu andláti.
Við höfum liaft áætlunarbúskap í Þýzkalandi. Ár-
angurinn af þeirri ráðlausu tilraun varð sá, að full-
komið nútíma iðnaðarhagkerfi, byggt á skynsamlegri
verkaskiptingu, úrkynjaðist í frumstætt vöruskipta-
skipulag, heiðarleg vinna varð að tilgangslausri tíma-
eyðslu, og landið stóð að lokum á barmi efnahags-
legs öngþveitis.
Með því að lagfæra peningakerfi okkar og auka
viðskiptafrelsið hefur okkur tekizt að koma því til
leiðar, að vörur, sem áður fengust aðeins á svörtum
inarkaði, eru nú lil sölu í búðunum, og framleiðslu-
afköstin hafa aukizt. Þar með voru skömmtunarseðlar
og skrifstofumennskan dæmd lil dauða.
Það sem breytt hefur öllu til balnaðar, er tvennl:
í fyrsta lagi afnámum við höft og eftirlit í hérumbil
öllum framleiðslugreinum. Og í öðru lagi hættum við
að mestu verðlagseftirlitinu. Auðvitað hefur þetta ekki
gengið óþægindalaust. Ef skapa þarf algerlega nýtt
jafnvægi í þjóðarhúskapnum, verða ýmsar hindranir
á leið manns. Koma þar bæði til greina ákvörðun
gengis, nýtt jafnvægi fyrir kaupgjaldið og breytingar
á tekjustofnum ríkisins. Einnig höfum við átt við
hráefnaskort að stríða. En allt stefnir í rétta átt.
ViS höfum af reynslunni sannfœrzt um þaS, aS
þjóð eins og vir), sem býr viS skort og fátœkt, gelur
ekki leyft sér þann munaS að reka áœtlunarbúskap.
Ekkert annaS en lögmál frambo'Ss og eftirspurnar
tryggir okkur, að fyrirtækin séu skynsamlega rekin
og framleiSslan aukin. Aðeins þetta efnahagskerfi get-
ur tryggt Þjóðverjum sæmileg lífskjör.
Verkefnið, sem nú bíður okkar, er að vinna að því.
að viðskiptafrelsið, sem við höfum komið á í okkar
eigin landi, verði tekið upp í alþjóðaviðskiptum. Við
höfum fylgzt með því með ánægju, að sjá livert land-
ið eftir annað afnema viðskiptahöft sín. Þrátt fyrir
mikla erfiðleika okkar höfum við hvað eftir annað
í viðskijitasamningum látið í Ijós ótvíræðan vilja til
þess að opna öll okkar landamæri fyrir sem allra
frjálsustum viðskiptum. Boðorð dagsins á að vera, að
í stað tvíhliða viðskipta komi marghliða viðskipti,
byggð á frjálst breytilegum gjaldeyri.
Frjáls verzlun og afnám ríkisafskipta og skrifstofu-
mennsku munu jafna veginn fyrir miklu nánari sam-
vinnu milli frjálsra og sjálfstæðra þjóða í Evrópu.
Atvinnulíf þjóða myndi verða nátengdara og hverju
öðru 'háðara og þannig beinlínis hindra stjórnmálaleg-
an ágreining og árekstra. Þýzkur þjóðarbúskapur er
bundinn atvinnulífi hinna. Evrójiuþjóðanna, hvernig
svo sem árar. Það er því skylda okkar að tala máli
hins frjálsa þjóðarbúskapar, hvar og hvenær sem er,
því að ákvarðanir okkar í dag marka framtíð Evrópu.
FRJÁLS VERZLUN
91