Frjáls verslun - 01.11.1961, Page 7

á að sýna líklegan meðalvirkjunarkostn-
að hér á landi á verðlagi ársins 1060,
miðað við virkjunarstærð. Er þá stuðzt
við ýmsar virkjunaráætlanir, sem ný-
lega hafa verið gerðar, svo sem um
virkjun Dettifoss og Vigabergsfoss í
Jökulsá á Fjöllum, og við raunveruleg-
an kostnað nokkurra nýlegra virkjana,
svo sem Steingrímsstöð, Grímsá, Mjólká
og lleiðhjalla við Bolungavík.
Eins og línuritið ber með sér, eru
taldar líkur til að virkjunarkostnaður
komist niður í 9000 kr. á kílówatt, þeg-
ar virkjunarstærð er komin upp í 100.000
kílówött, og fari þá enn lækkandi með
aukinni virkjunarstærð. Kostnaðarverð
raforku frá slíku orkuveri yrði þá 12—
13 aurar á kílówattstund, en ofan á það leggst flutn-
ingskostnaður frá orkuveri til verksmiðju.
Nýlega hafa borizt hingað upplýsingar um virkj-
unarkostnað í Svíþjóð. Er fróðlegt að gera saman-
burð á honum og þeim meðalvirkjunarkostnaði hér
á landi, er um ræðir að framan. Þetta er gert á 4.
mynd. Línan er hin sama sem á 3. mynd, en punkt-
arnir sýna virkjunarkostnaðinn í Svíþjóð í íslenzk-
um krónum á kílówatt samkvæmt hinum sænsku
upplýsingum. Kostnaðartölurnar sænsku eru i
heimildarritinu allar færðar til verðlagsins í Sví-
þjóð á árinu 1950. Hér hefur svo sænsku tölunum
einfaldlega verið breytt í ísl. krónur samkvæmt
opinberu gengi ársins 1960. Samanburður sem þessi
gefur tilefni til margvíslegra athugasemda og nokk-
urrar gagnrýni, en út í það skal ekki farið nánar
hér.
Fljótt á litið virðist virkjunarkostnaður í Sví-
þjóð lig'gja nokkuð nærri því, sem við nú teljum
meðallag hér á íslandi, en þó aðeins lægra. Sænsku
tölurnar sýna einnig að virkjunarkostnaður lækkar
með stækkandi virkjunareiningum á líkan hátt og
við reiknum með liér á landi, enda þótt einstök
frávik séu frá þeirra reglu vegna sérstakra að-
stæðna.
Það er augljós vinningur að því að geta horfið
frá smávirkjun til hinna stærri. í þvi skyni þurfum
við að tengja saman hin aðskildu orkuveitusvæði
þessa lands í færri og stærri orkuveitukerfi, þannig
að virkja megi í einu fyrir heila landshluta eða
jafnvel fleiri saman. Stórvirkari í þcssum efnum
mvndi þó meiri háttar rafefnaiðnaður í landinu
verða, er leyfði, að fljótlega væri farið i 100.000
kílówatta virkjanir og þaðan af stærri.
Skattamál , . . Framh- af bls-8
reynist hlutur einstaklingsins betri en atvinnurek-
andans. Og eitt verður að liafa í huga: að atvinnu-
reksturinn ber ávallt útsvar, þ. e. a. s. veltuútsvar,
J)ótt engar tekjur séu af rekstri.
Áheyrendur góðir. Ég veit að ykkur þykir ykkar
hluti af sköttum og útsvörum hár, en hann er þó
vægilegur samanborið við þau gjöld, sem atvinnu-
reksturinn hefur orðið við að búa undanfarna ára-
tugi.
Það er nauðsyn að skapa almenningsálit til
styrktar væntanlegum breytingum á sköt.tum og
útsvörum atvinnulífsins. Hafið hugfast, að með
fjárhagslega traustum atvinnurekstri og einkafram-
taki skapast traust atvinnu- og athafnalíf í þessu
landi, lil hagsbóta fyrir allan almenning. Það er
því krafa allra, sem unna einkaframtaki og kjósa
hagsæld þjóð vorri til handa, að létt verði á skatt-
klyfjum atvinnulífsins.
r--------------------------------------------------v
Leiðrétting:
í ágúst-sept.-hefti Frjálsrar Verzlunar
misprentaðist nafnið —
Tormod Balckevig
\_________________________________________________>
FRJÁLS VERZLUN
7