Frjáls verslun - 01.11.1961, Síða 35

hundraði. Næsta framfarasporið
verður að nota gufuskip til fisk-
veiða eins og altítt er með öðr-
um þjóðum. Og upp úr því fara
íslendingar að vciða sína livali
sjálfir í stað þcss að láta Norð-
menn gjöra það og stinga miljón-
um í vasa sinn. Kvartað er yfir
því allmikið, að þilskipaveiðin sé
ekki eins notadrjúg fyrir fátæk-
lingana og smábátaveiðin áður
var. Þá átti hver sína kænu og
lagði út að morgni, en kom aftur
að kvöldi með ofurlít-inn afla; var
bátseigandinn sjálfur sinn eiginn
húsbóndi, en galt hásetum sínum
hlut. En þilskipin eiga einstakir
efnamenn. Þeir ráða menn á skip
sín og borga þeim ákveðið kauj),
sem auðvitað er liaft í lægsta lagi,
þar sem nógir bjóðast. En sumir
segja, að þetta kaup hrökkvi ckki
nærri því eins vel til framfærslsu
fyrir heimili fátækra fiskimanna
og afiinn á smábátunum áður
gjörði.
Aumast er nú með yfirgang
ensku botnvörpuskipanna. Við
Faxaflóa, þar sem áður hefir veiðst
langmest af þorski og verið hefir
aðalveiðistöð Iandsins, hefir verið
nærri fiskilaust. nú um nokkur ár.
Kenna menn það botnvörpuskip-
unum, sem með eins konar vél-
um skafa mararbotninn, svo fisk-
urinn leitar annarra bústaða. En
bæði er nú ef til vill of mikið úr
þessu gjört, og svo er vonandi, að
einhver bót verði á þeim ófögn-
uði ráðin áður langt um líður með
einhverju móti. Annars horl'ir
Jietta til vandræða.
Að öðru leyti er lífið undur-likt
því, scm Jaið var fyrir 25 árum
og hefír svo sem engum stakka-
skiftum tekið. Ef Islendingur, sem
verið hefir í Ameríku eða ein-
hverstaðar ella erlendis 25 ár,
kæmi heim aftur og settist Jjar
að, mundi honum finnast hann
byrja nákvæmlega sama lífið upp
aftur og það, sem hann þekti svo
vel fyrir 25 árum.
Þótt ekki sé nú raunar hægt :ið
segja, að framfarirnar í einstakl-
ingsbúskapnum hafi verið eins
miklar og æskilegt hefði verið á
þessu tímabili, hafa ])ær verið
þeim mun meiri í búskap þjóðar-
innar í hcild sinni. Samgöngumál-
in verða þar fyrst fyrir oss. Þau
mega nú heita komin í býsna-gott
horf og verður þó sjálfsagt hald-
ið áfram að greiða enn betur fram
úr þeim á ókomnum tíma. Gufu-
skipaferðirnar milli íslands og
annarra landa cru nú orðnar tíð-
ar. Póstskipin dönsku fara einar
18 ferðir til landsins á hverju ári.
Tvö önnur félög hafa smærri gufu-
skip stöðugt í förum eftir ákveð-
inni ferðaáætlun. Strandferðabát-
arnir eru jafnt og |)étt á ferðinni
kringum landið og koma nú inn
á hverja vík og hvern fjörð, og
jafnvel þar, sem engin vík og eng-
inn fjörður er til. Langferðir eru
menn því hér um bil hættir að
fara á landi, heldur nota gufu-
skipin til þeirra. Ferðalög eru
miklu tíðari nú en áður og hljóta
því landsmenn að verða hver öðr-
uin betur kunnugir. Á vegina
nýju, sem lagðir hafa verið og
miklu fé kostað til, hefir þegar
verið minst. Ekkert af því, sem
gjört hefir verið til umbóta, setur
annað cins menningarmót á land-
ið og Jjeir. Sú vegalagning má ekki
heita ncma í byrjun, því hér cr
slíkt ógurlegt verkefni fyrir hendi,
að ekki sér högg á vatni fyrst um
sinn, Jjótt mikið sé unnið. Hið
sama er að segja um brýrnar, sem
gerðar hafa verið vfir smærri og
stærri vatnsföll. Að þeim er hin
stórkostlegasta framför. Ef haldið
verður áfram næstu öld með öðr-
um eins áhuga eða enn þá meiri,
verða ágætar akbrautir komnar
urn alt land og brýr yfir hvcrja
sprænu áður en hún er hálfnuð.
Áður en til nokkurs er að hugsa
um járnbrautir, þarf fólksfjöldinn
að margfaldast í landinu og flutn-
ingsmagnið um leið. En J)á koma
J)ær svo að sjálfsögðu. Lakast er,
að eftir því sem meiri rækt hefir
verið lögð við aðalvegina, hafa
hreppavegirnir komist í enn J)á
meirí afturför; þeim er nú víða
ekkert sint, og er slíkt ótækt. Fyr-
ir ])að, sem svo fjarska-mikið hef-
ir verið að vegum gjört af hálfu
landstjórnarinnar á skömmum
tíma, hefir sú spilling smeygt sér
inn í hugsunarhátt fólks, að bezt
væri að láta landssjóð kosta alt
saman.
Garðrækt töluverð er byrjuð í
Reykjavík, og er vonandi, að hún
færist þaðan út um landið. Berja-
runnar ])rífast þar ágætlega og er
fengin nægileg sönnun fyrir því,
að hver maður gæti haft á heimili
sínu heilmikla berjarækt, og cr
það álitið mikilsvert í útlöndum.
Úr berjunum búa konurnar til alls
konar sælgæti og er munur að geta
veitt sér það sjálfur, en að kaupa
slíkt dýrum dómum og miklu Iak-
ara í verzlununum. Ýmislegir
skrautviðir þrífast J>ar cinnig og
er reynirinn, ef til vill, hinn helzti
þeirra. Hafa menn lengi vitað. hve
ótrauður hann er að vaxa, því til
eru af honum nokkur gömul og
prýðisfalleg tré norður í Eyjafirði.
Er ósköp til þess að vita, að menn
skuli ekki hafa kepst við að gróð-
ursetja hann á heimilum sínum
og kringum bæina. Ekkert væri
unt að gjöra til fegurðarauka ann-
að eins og það. Tilfinningin fyrir
J)essu er nú ofurlítið að vaxa og
alþingi gjörir sitt til að glæða
hana. Trjáræktartilraunir er nú
verið að gjöra á nokkrum stöðum
á landinu, nálægt Þingvöllum og
við Reykjavík og norður í Eyja-
FRJÁLS VEHZLUN
35