Frjáls verslun - 01.08.1971, Blaðsíða 16

BRETLAIMD
Ölíklegt að gíróþjónustan
ógni bönkunum
Klaufaleg auglýsing á gírÓþjónustunni í upphafi.
Sex milljón sterlingspund tapast árlega
Gíróþjónusta hefur nú starf-
að í rúma 2 mánuði á íslandi og
því ekki mikil reynsla á hana
komin og reyndar hefur verið
fremur hljótt um þá starfsemi.
Fyrir skömmu birtist í brezka
blaðinu Economist grein um
gíróþjónustu þar í landi, sem
starfað hefur í tvö ár. Þótt sú
íslenzka og brezka séu að
nokkru ólíkar og aðstæður aðr-
ar þótti F. V. ástæða til að
birta úr þessari grein til að
skýra frá hvernig þjónustunni
hefur vegnað í Bretlandi. en
Bretar hafa löngum verið
þekkir fvrir íhaldssemi og
tre<*ðu til að taka udd nviune-
ar. í ffreininni kemur fram að
revnslan hefur ekki verið sem
skvidi. en víð leaajum áherzlu
á að aðstæður hér eru að,-ar,
t. d. munu vextir af innistæð-
um vera 3-4 hér en engar í
Bretlandi Með bessu er bó síð-
ur en svo verið að vega að
gírébiónustunni. heldur þótti
greinin fnrvitniioff, eins og
maret í fiármálalífí erlendis.
Framt'ð DÓstffírósins í Eng-
landi nú. eft.ir tvnoeia ára
revnslu. er nrnfrv PíViqnt.iór-nin
er enn að teita að leiðnm til pð
snara neninga oe með tjllit.i til
þess að sex millión ste’-lines-
nund tanast á gíró-biónust.unni
árieea og enein von er til að
}v’in fnrj að bera sig fvrr en
107t-74. kvnni hún að hvHa
])'V1eet fórnardvr snarnaðarlif-
unar. F.n svn virðist, sem ekki
befi ^rorig tekin nein endanleg
ák''mrðun enn.
Kverqveena eru svnna mikl-
ar deiliir nm críró-biónnstnna?
Þetta er tiltnbileaa nv hug-
irnmd í 'Rrotlpndi bað var fvrst
minnst á hana í alvöm í T?ad-
eliffe skvrsbmni um fiármála-
‘kerfíð ]9ó9 Árið 1var bin
nvia verkamannastiórn orðin
nóen áhugasnm til að eefa út
hvítbók um þetta mál. Það sem
talið var að vantaði var ör-
uggt og ódýrt fjármálaflutn-
ingskerfi, til að bæta upp að
nokkru leyti dýrara og flókn-
ara þjónustukerfi bankanna og
hið ,,klunnalega“ og enn dýrara
póstþjónustukerfi í sambandi
við peningasendingar og póst-
kröfur. Hérumbil öll lönd í
Vestur-Evrópu hafa notað
gíró-kerfið í áratugi. venjulega
í gegnum póstþjónustuna. Þótt
bankaviðskipti væru meira
tíðkuð á Bretlandi en annars-
staðar í Evrópu, var talið að
beð vaeri lika nláss fyrir gíró-
þiónnstnria í landinu.
Markaðskönnun þenti til að
búast mætti v'ð að allt að
mibión eínstaklingar og fvrir-
tseki notfærðu sér pfró-bión-
ust.una strav fvrsta árið. o® að
vel væri hæet að koma beirri
töbi nnn í brjár til finrar
mibiónir. Tölvnmíðrtöðin sem
sett var unn í Rnot.le i T.ancas-
hire. var bá hvpeð með bað
fvrir pnenm að hún meenaði að
annp nlhim beim fiölda við-
skintavina sem mvndu þvrnast
til píró-biónustnnnar á pokkr-
um fvrstn mánuðunum Fram-
kvæmdast.iórprnir voru iafnvel
hrseddir við að auglvsa. bví
þenr óttuðust að beir oætn ekki
pnnað pftirsnnrn. Fn beirra
bi^u mikil vonbripíii f lok
fvrst.a ársins vorn viðskintavin-
irnir ekki pema Ifið bnsund. Og
innistæður voru ekki nema 20
mihión sterlinosnund i stað
beirra 100 mihióna sem gert
hafði verið ráð fvrir. Það var
þá heoar lióst að t.an mvndi
verða á kerfinu fvrstu fimm ár-
in. en bvað hafði komið fvir?
Auolvsing á bessari nviu
biónustu hafði verii5? svo óliós,
að hún eat varla tahV.t, nokkurs
virði. og margir kvnnineabækl-
inParnir sem sendir voru Út,
pprðu kerfið miklu f'óknara en
það var í rauninni. Til að opna
gíró-reikning þurfti að útfylla
langan spurningalista. og form-
in voru þannig útbúin að það
mætti halda að þau hafi verið
gerð með það fyrir augum að
rugla fólk í ríminu. Kerfinu var
sem sagt í alla staði komið á
markaðinn með mjög klaufaleg-
um aðferðum. En það sem hafði
jafnvel enn meiri áhrif, var að
gíró-þiónustan var langt frá
því að uppfylla þær vonir sem
markaðskannanir höfðu vakið,
og það hefur sitt að segja hjá
almenningi.
Á bessu ári hefur eíró-þjón-
ustunni þó vaxið fiskur um
hrvgg oe hún nýtur meiri vin-
sælda. einkum veona sniallrar
huemvndar um leíðir til ner-
sónuleera lána. Viðskintavin-
um var kleift að fá lánað fé
fvrir nevzluvarninpi. á sama
ta’ma sem stefna sfiórnarinnar
hafði gert nær ókleift að fá
bankalán t.il nokkurra hluta. í
nokkrar vikur strevmdu um-
sóknir um gíró-reikninga inn
brefalt hraðar en veniuleoa og
jafnvel beear stærsta hvloian
var oenoin vfir hólt viðskinta
vinnm áfram að fjöloa nokkuð
hraðar en áður. Bankarnir
kvörtuðu en það var ekkí tek-
ið t.il grpina. og bróunin hefur
síðan verið þolanlegri.
Það eru nú um 400 bnsnnd
aðilar sem not.a gíró-binn-
ustuna. op um 1/10 hluti beirra
er fvrirtæki. Innistæður á
reiknineum em um 50 millión
pund. sem gera um 125 nnnd
fvrir hvern reikning. Einka-
reikninoar eru ekki eins eirni-
leeir. með aðeins nm 35 nund.
en án beirra er erfitt. að fá fyr-
irtæki til að onna reikning.
Gíró-kerfið hefur át.t fremur
erfitt UDndráttar hiá fvrirtækj-
um. og jafnvel oninber fvrir-
tæki voru sein að taka við sér.
Nú nota bo flest oas- og raf-
magnsfyrirtaeki gíró-þjónustu,
16
FV 8 1971