Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.12.1972, Blaðsíða 23

Frjáls verslun - 01.12.1972, Blaðsíða 23
Alþjóðastjórnmál Viðhorfin í Vestur- Evrópu Ástæða að greina á milli viljayfirlýsinga og endanlegs samkomulags. Áhrifamestu ríkisstjómir í austri og vestri hafa upp á síðkastið látið fara frá sér ýms- ar yfirlýsingar, sem þykja spá góðu um, að friðvænlegar horfi í samskiptum stórveld- anna en oft áður. Ástæða er þó til að greina þarna á milli vilja- yfirlýsingar og endanlegs sam- komulags. Margliáttaðar við- ræður fara fram milli fulltrúa stórveldanna, en vera má, að Ieiðin til samninga verði enn löng og ströng. Kosningarnar í Bandaríkjun- um og Vestur—Þýzkalandi nú fyrir skemmstu hafa okkað svo á þjóðir Vestur—Evrópu, að þær finna til viss öryggis vegna þess stöðugleika í stjórnmála- legri forystu, sem umræddar kosningar hafa staðfest. ÞINGAÐ VÍÐA Undanfarið hafa verið haldn- ir fundir fulltrúa ýmissa V,- Evrópuríkja í Helsinki, Genf, Haag og Bonn. Þar hafa þeir ýmist rætt við Bandaríkjamenn, Sovétmenn og leiðtoga annarra Austur—Evrópuríkja, eða bara sín á milli. Af hálfu fulltrúa Vesturveldanna er það almenn skoðun, að skapa verði ,,nýja Evrópu“ en þó ekki of fljótt. Á þingmannafundi NATO, sem haldinn var í Bonn, voru fulltrúar mjög jákvæðir gagn- vart þeirri þróun, sem nú á sér stað í Washington og Moskvu. Það voru ekki sýnileg nein merki um ótta vegna þeirra samninga, sem risaveldin kunna að hafa í undirbúningi. SOVÉZKT „HLUTLEYSI“ Þó komu fram á fundinum vissar áhyggjur út af Atlants- hafsbandalaginu. Fyrrverandi yfirmaður herja NATO í Norð- ur—Evrópu, Walter Walker, hershöfðingi frá Bretlandi, gagnrýndi stefnu bandalagsins og sagði, að það væri orðið hernaðarstofnun með of marga í vinnu og of mikinn tækjabún- að, en þyrfti hins vegar „skarp- ari tennur og styttri hala“. Hershöfðinginn taldi, að fyrir Sovétríkjunum vekti ekki að hernema lönd Vestur—Evrópu eins og gert var í Tékkóslóvak- íu, heldur vildu þau vinna að því, að Vestur—Evrópa yrði ,,hlutlaus“ samkvæmt sovézkri skilgreiningu, og hlyti þar með svipuð örlög og Finnland. Sumir bandarísku þingmann- anna, sem fundinn sóttu, segja, að Evrópubúarnir geri sér ekki ljósa grein fyrir þeirri út- breiddu skoðun í Bandaríkjun- um, að kalla beri bandarískt herlið heim frá Evrópu í stór- um stíl. Sumir vestur-evrópsku stjórn- málamennirnir töldu, að Banda- rikjamennirnir vanmætu auk- inn þrýsting á að ríkisstjórnir í Evrópu drægju úr útgjöldum sínum til hermála. Þó vægi þar á móti, að Vestur—Evrópu- búar væru almennt enn mjög tortryggnir í garð Sovétstjórn- arinnar og efuðust um, hver hinn raunverulegi tilgangur hennar væri. „Þ J ÓÐFRELSISHRE YFIN G EVRÓPU“. Sovétmenn, sem aðild eiga að fundi 34 ríkja í Helsinki, þar sem unnið er að undirbún- ingi ráðstefnu um öryggis- mál Evrópu, hafa þar að margra dómi 1 frammi brögð, sem þegar eru kunn. Það er hugmyndin um „þjóðfrelsis- hreyfingu“, sem þeir vilja út- færa í álfunni allri. Minnihluti harðlínukommúnista reynir að hvetja andstæðinga sína til sam- vinnu á ríkisstjórnargrundvelli til þess að ná einhverju sam- eiginlegu markmiði. í Helsinki eru það ríkisstjórnir en ekki bara einstakir stjórnmálamenn, er eiga hlut að máli. Hið „sam- eiginlega markmið“, sem kommúnistar vilja að stefnt sé að, gæti sem bezt verið: „Eng- ar amerískar herstöðvar í Ev- rópu“. Hugsum okkur, að þetta tæk- ist í Helsinki, sem þó er ekki útlit fyrir, að því er stjórn- málasérfræðingar telja. Þá myndu kommúnistarnir smám saman breyta eðlilegum regl- um um samstarf í ríkisstjórn, jafnan með samþykki annarra flokka, svo lengi sem þeirra væri þörf. Þannig brauzt minnihlutinn til valda í rússnesku bylting- unni og með sama hætti komust kommúnistar í valdastólana í Tékkóslóvakíu. Þetta er leiðin, sem kommúnistar fara til þess að komast til meiri áhrifa en kjörfylgi þeirra veitir þeim lýðræðislegt umboð til. FV 12 1972 23

x

Frjáls verslun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.