Frjáls verslun - 01.07.1975, Síða 31

ella til gjaldeyriskaupenda.
Þessar niðurgreiðslur lama
hins vegar alla viðieitni til að
spara olíuna. Á sama tíma og
millilandaskip eða flugvél fev
ekki svo yfir Atlantshafið að
ekki sé nákvæmlega mælt út
hvaða leið sé hagkvæmust og
á hvaða hraða, geta fiskiskip
spanað um allan sjó eins og
olían kosti ekki neytt.
SMÁTT EÐA STÓRT
Þá hlýtur að vera á því reg-
inmunur, hvort verið er að
greiða með atvinnugrein, sem
er tiltölulega óverulegur þátt-
ur þjóðarbúsins eða uppistaða
þess. Hvort verið er að auð-
velda fiutning starfsfólks milli
atvinnugreina eða leika biðleik
í efnahagsmálum. Þess vegna
er vafasamt að vísa til þess að
Norðmenn eða Bretar greiði
með útgerð sinni sem rökstuðn-
ings fyrir því að hið sama skuli
gert hér á landi.
En það er víðar en hér á fs-
landi sem menn tíðka niður-
greiðslur. Talsverðar ýfingar
eru nú í Bandaríkjunum vegna
sölu á hveiti til Rússa á niður-
greiddu verði. Landbúnaðar-
framleiðsla í flestum vestræn-
um ríkjum er styrkt eða vernd-
uð með einhverjum hætti. Sví-
um datt t. d. nýlega það snjall-
ræði í hug (fyrir utan fyrn
vernd) að greiða niður mat-
væli til að halda verðbólgunni
í skefjum.
ÖFGAR
Lengi má deila um að hvaða
marki æskilegt sé að þjóð rækti
ofan í sjálfa sig. Þess munu fá
dæmi að einangrun sé jafn-
mikil og hér. Þannig er ekki
leyfilegt að flytja inn vöruteg-
undir, sem ekki eru framleidd-
ar í landinu eins og barnamat
(úr kjöti) eða ýmiss konar
dósamat. Slíkar öfgar eru að-
eins til að skemma málstaðinn.
FEIMNI VIÐ AÐ SÝNA
RAUNVERULEGAN
KOSTNAÐ
Hér hafa aðallega verið hafð-
ar í huga niðurgreiðslur í land-
búnaði og sjávarútvegi. í reynd
er þetta angi af miklu stærra
máli. Veruleg tilhneiging er til
þess að taka markaðsöflin úr
sambandi og vera með alls
kyns tilfærslur, skammtanir og
sérstakar fyrirgreiðslur. Mis-
munandi aðiljar fá mismikið
fjármagn á misháum vöxtum
til mislangs tíma o. s. frv. Ffá
yfirlitssjónarmiði væri miklu
heppilegra að láta alla njóta
sömu kjara, en sýna allar fyrir-
greiðslur sem beina styrki.
VIÐMIÐUNIN
Mig langar í þessu sambandi
að vitna í ágæta grein eftir
Pétur heitinn Benediktsson, þar
sem hann segir m. a.:
,,Eg ætla nú að fara fram á
nokkra andlega áreynslu af les-
endum mínum. Ég ætla að biðja
ykkur að hugsa ykkur mjög
annarlegt þjóðfélag, þar sem
skattamálunum væri einkenni-
lega komið fyrir. Ég er ekki
guðfræðingui' og ætla því ekki
að tala um Paradís, þar sem
mér er sagt af kunnugum, að
engir skattar séu á menn lagðir,
en þetta hugarfóstur mitt er
þjóðfélag, þar sem skattarnir
hvíla jafnt á öllum atvinnu-
greinum, engir framleiðslu- eða
neytendastyrkir eru veittir,
engin innflutnings- eða útflutn-
ingshöft, enginn bátagjaldeyr-
ir, en á hinn bóginn er þar
gjaldeyrir, sem fyrirvaralaust
má fá skipt í hvaða erlendan
gjaldeyri sem er.
í þessu einkennilega þjóðfé-
lagi, sem ég var að lýsa, myndu
peningarnir sem samnefnari
verðmætanna segja nákvæm-
lega til um það, hvemig hafa
mætti mestan veraldarauð upp
úr vinnu þjóðarinnar á hverj-
um tíma. Ég sagði „nákvæm-
lega“, en það er náttúrlega ekki
alveg rétt, því að óvissan um
afla og afrakstur á annan bóg-
inn og um markaði á hinn væri
ekki horfin. Ég hefði átt að
segja „eins nákvæmlega og
orðið getur“. Við fengjum
þarna greinilega leiðbeiningu
um það, hvernig verkaskipting
okkar við aðrar þjóðir ætti að
vera, þannig að báðir hefðu hag
af henni, og innanlands mynd-
um við framleiða það til eigin
þarfa, sem ódýrara væri að
framleiða hér en að kaupa frá
öðrum löndum.“
STOFMAMIR, FÉLÖG
VERZLUNARRÁÐ ÍSLANDS
er allsherjarfélagsskapur kaup-
sýslumanna og fyrirtækja. Til-
gangur þess er að vinna að sam-
eiginlegum hagsmunum þeirra,
að styðja að jafnvægi og vexti
efnahagslífsins og efla frjálsa
verzlun og frjálst framtak.
Verzlunarráð íslands,
Laufásvegi 36,
Reykjavík. Sími 11555.
Skrifstofan er að Hagamel 4,
sími 26850.
Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur.
0
KAUPMANNASAMTÖK
ÍSLANDS
Marargötu 2.
Símar 19390-15841.
FÉLAC ÍSLENZKRA
STÓRKAUPMANNA
er hagsmunafélag stórkaupmanna
innflytjenda og umboðssala.
FÉLAG ÍSLENZKRA STÓRKAUPMANNA
TJARNARGÖTU 14 -- REYKJAVÍK — SÍMl 10650.
FV 7 1975
3)