Frjáls verslun - 01.12.1977, Side 35

Þrátt fyr-
ir nýbygg-
ingar á
lóðinni
hefur skól-
inn starf-
semi í
leiguhús-
næði víða
uin horg-
ina.
fengin af þeim tilraunum sem
nú er verið að gera. Löggjafar-
gleði og reglugerðasetning er
ekki einhlít.
F.V.: — Hvernig viljið þér
lýsa hlutverki háskólans í
þessu kerfi miðað við núver-
andi ástand og hvernig hefur
það breytzt með tímanum?
Rektor: — Ef von mín um
atvinnutengt framhaldsskóla-
stig rætist, held ég að ekki
þurfi að óttast örtröð í Háskóla
íslands. Stór hluti ungs fólks
mundi skila sér beint út í at-
vinnulíf hvers byggðarlags inn-
an við tvítugt. Nægilegur hópur
mundi samt sækja á háskóla-
mið, bæði í hagnýta framhalds-
menntun í verklegum greinum
og misjafnlega hagnýtt fræði-
legt nám í hugvísindagreinum.
Við slíkar aðstæður ætti há-
skólinn að leggja mikla áherslu
á rannsóknaþáttinn og uppeldi
vísindamanna annars vegar og
mótun víðsýnna menntamanna
með fjölþætta þekkingu hins
vegar ,sem gætu orðið leiðtog-
ar þjóðarinnar á sínu sviði.
Slíkur háskóli ætti einnig að
leggja rækt við fullorðins-
fræðslu á margvíslegum svið-
um með námskeiðahaldi, ekki
sízt fyrir þá, sem innan tvítugs-
aldurs hafa haslað sér völl í at-
vinnulífinu og komið fótunum
undir sig fjárhagslega, en óska
þess síðar að auka við þekk-
ingu sína og menntun til lífs-
fyllingar. Endurmenntunarnám-
ske.'ð fyrir eldri kandidata
ættu einnig að vera innan há-
skólans.
F.V. — Er háskólinn að öllu
leyti i takt við tímann og er
hann að skila þjóðinni þeim
árangri, sem getur talizt
„praktískur“ á hverjum tíma?
Hve praktískur á hann að vera?
Rektor: — Vafalaust er hann
það ekki. Við getum hins vegar
spurt, hvað sé taktur tímans.
Ætli mönnum vefjist ekki
tunga um tönn, þegar hann á
að svara því. Tíminn spilar að
jafnaði á marga strengi sam-
tímis.
Eilíflega má deila um það
hversu hagnýtt háskólanám
eigi að vera og hvar séu mörk
hins hagnýta og óhagnýta. Ég
er einn þeirra, sem tel ekkert
óeðlilegt við það að hafa hag-
nýtar, tæknilegar og verklegar
námsbrautir við háskóla, sem
einkum er ætlað að fullnægja
þörfum atvinnulífs og stjórn-
sýslu fyrir starfskrafta. Ég tel
meira að segja vafasamt, hvort
slíkar námsbrautir innan Há-
skóla íslands séu nægilega hag-
nýtar í dag eða í takt við tím-
ann.
Hins vegar verður háskóli,
sem vill rísa undir því nafni í
merkingunni ,,universitas“, að
bjóða upp á margt annað en
það, sem hagnýtt getur talizt
þá og þá stundina. Háskóli
verður bæði að fylgjast með í
önn dagsins og hefja sig yfir
hana og horfa til framtíðarinn-
ar. Hann á að vera stofnun
hræringa og strauma, þar sem
ekkert er svo ómerkilegt, að
við það megi ekki fást, en jafn-
framt verður hann að ástunda
þá iðju að skilja kjarnann frá
hysminu. Umfram allt verður
hann þó að vísa á bug mennta-
hroka og forðast fílabeinsturna.
F.V.: — Háskólamenntun hef-
ur orðið almennari en á ár-
um áður. Samrýmisit' það
algjörlega háskólanum sem
vísinda- og rannsóknarstofnun
að uppfylla svo „almennar“
kennsluskyldur sem hann ger-
ir nú, eða væri þörf á æðri
akademískri stofnun í núver-
andi skipulagi?
Rektor: — Ég trúi ekki á það,
að fjölgun stofnana leysi í
sjálfu sér neinn vanda. Það er
rétt, að Háskóli íslands hefur
fremur verið kennslustofnun
en rannsóknastofnun. Hin öra
fjölgun stúdenta um alllangt
skeið hefur gert það nauðsyn-
legt, að kennsluhlutverkið sæti
í fyrirrúmi. Ég held, að breyt-
ing sé nú að verða á rannsókn-
unum í hag.
F.V. — Heyrzt hafa gagnrýn-
israddir á þá þróun, að ýmsum
námsgreinum, sem áður vor.u
hluti af hinu almenna skóla-
kerfi hafi verið skipað í röð há-
skólagreina. Þetta á t.d. við um
hjúkrunarmcnntun. Menn ótt'-
ast að með þessu sé verið að
skapa nýja stétt í heilbrigðis-
kerfinu til mikils kostnaðar-
auka fyrir samfélagið. Dæmi
FV 12 1977
35