Frjáls verslun - 01.03.1992, Blaðsíða 36

HAGFRÆÐI
íslendingar eru ekki eftirbátar annarra þjóða hvað varðar verndarstefnu í
landbúnaði.
ÁHRIF FRJÁLSINNFLUTNINGS
Ef frjáls innflutningur á landbúnað-
arafurðum yrði að veruleika á íslandi
mundi það þýða að heildsöluverð á
lambakjöti yrði um þriðjungur af því
sem það er í dag. Svipaða sögu er að
segja af alifugla- og svínakjöti. Inn-
fluttar mjólkurafurðir yrðu um 30%
ódýrari en þær innlendu. íslenskir
neytendur eyða að meðaltali rúmlega
6% af tekjum sínum í landbúnaðar-
afurðir. Þannig má áætla að með því
að heimila innflutning á landbúnaðar-
afurðum sé hægt að auka rauntekjur
íslenskra heimila um tæplega 2%
(miðað við að neysla á landbúnaðar-
afurðum í heild aukist ekki við inn-
flutning og að ekki sé tekið tillit til
minnkandi útgjalda til landbúnaðarins
sem mundu hækka nokkuð þessa
tölu). Þeir lægstlaunuðu í þjóðfélag-
inu mundu auðvitað fá umtalsvert
meiri hækkun á raunlaunum sínum,
þar sem hlutfallslega stærri hlutur
launa þeirra fer í matarinnkaup.
Það er erfitt að meta hvemig
neysla á landbúnaðarafurðum myndi
breytast við tilkomu ódýrari afurða að
utan. Eftirspurn eftir ýmsum land-
búnaðarafurðum er fremur óteygin,
þ. e. að þótt verð á vörunni breytist þá
hefur það ekki tilfinnanleg áhrif á eft-
irspurn hennar. Vegna þeirrar
neyslustýringar, sem verið hefur
hérlendis, má vera ljóst að töluverðar
sviptingar munu eiga sér stað í kjöt-
neyslu. Neysla okkar íslendinga á
lambakjöti er mun meiri en neysla
okkar á alifugla-, nauta- og svínakjöti
til samans. Við Islendingar neytum að
meðaltali um 5 kílóa á mann af svína-
kjöti á ári meðan Danir neyta um 35
kílóa á mann. Við neytum um 12 kílóa
af nautakjöti á mann á meðan Evrópu-
þjóðir eins og Belgar, Frakkar, Lúx-
emburgarar og Þjóðverjar neyta 25 til
35 kílóa á mann á ári. Argentínumenn
neyta nautakjöts mest allra þjóða eða
rúmlega 90 kílóa á mann á ári.
Sömu sögu er að segja af alifugla-
kjöti þar sem við íslendingar neytum
tæplega 5 kílóa á mann á ári á meðan
Bandaríkjamenn neyta um 35 kílóa og
Bretar tæplega 20 kílóa. í lambakjöti
erum við íslendingar á meðal efstu
þjóða í heiminum í neyslu á mann,
neytum sem nemur rúmlega 30 kíló-
um á mann á ári. Þessar tölur taka
ekki tillit til argentínska nautakjötsins
og annarrar þeirra vöru sem smyglað
er til landsins. Þar er án efa um tölu-
vert magn að ræða. Lítil neysla ann-
arra kjöttegunda en lambakjöts á ís-
landi verður ekki skýrð einungis með
neyslustýringu frá alifugla-, svína- og
nautakjöti til lambakjöts. Hluti af
skýringunni liggur í mikilli fiskneyslu
okkar Islendinga.
UPPBOÐ ÁINNFLUTNINGSLEYFUM
Nú þegar hafa fyrstu skref í átt til
aukins frelsis í innflutningi landbúnað-
arvara verið stigin. Heimila á mjög
takmarkað magn af innflutningi tiltek-
inna landbúnaðarafurða og nota á
verðjöfnunargjald til að jafna út
verðmismun á innlendu og erlendu
framleiðslunni. Neytendur munu því
njóta aukins vöruvals en ekki lækkun-
ar á vöruverði. En hverjir fá leyfi til
innflutnings og hver dreifir leyfunum?
íslenskir athafnamenn, sem komn-
ir eru yfir miðjan aldur, þekkja vel til
innflutningskvóta og þess skrifræðis
og spillingar sem slíkum kvótum fylg-
ir. Innflutningskvótar leiða auk þess
til hækkunar á þeirri vöru sem flutt er
inn þar sem framboð hennar er tak-
markað. En það er hægt að koma í
veg fyrir nokkra neikvæða þætti
kvótaleiðarinnar.
Sú leið, sem ég tel einna farsælast
að fara í sambandi við kvótaleiðina, er
að halda uppboð á innflutningsleyfum.
Þá bjóða innflytjendur í innflutnings-
kvóta og þeir, sem bjóða hæst, hljóta
36