Frjáls verslun - 01.11.1998, Síða 59

LÍFEYRISMÁL
ýju lífeyrissjóðslögin, sem tóku gildi 1. júlí síðastliðinn,
hafa það mikil áhrif að sumir tala um að þau séu bylting,
svo miklar eru breytingarnar frá hinu hefðbundna
lífeyrissjóðakerfi sem hefur verið við lýði undanfarna áratugi.
Um verulega aukinn lífeyrissparnað verður að ræða og er
jafnvel rætt um töluna 5 milljarða í því sambandi á næsta ári. Þar
munar mestu að frá og með 1. janúar nk. geta einstaklingar greitt
2% til viðbótar í lífeyrissjóði, skattfrjálst. Sömuleiðis geta
atvinnurekendur greitt 0,2% til viðbótar í lífeyrissjóði starfsmanna
sinna - gegn því að tryggingagjaldið lækki á móti um 0,20%. Síðast
en ekki síst, launþegar fá launahækkun urn áramótin og
skattprósentan lækkar. Þessi áramót eru áramót tækifæra! Grípið
gæsina um áramótin!
LÉTTIR Á KERFIALMANNATRYGGINGA
Einstaklingar verða nú að leggja minnst 10% launa sinna í
lífeyrissjóði, hvort sem það eru almenn laun, laun fyrir nefndasetu
eða atvinnuleysisbætur; 4% prósent á móti 6% atvinnurekanda. Auk
þess geta einstaklingar valið um að greiða 2% aukalega í líf-
eyrissjóði, t.d. í svonefnda séreignarsjóði. Þegar líður á næstu öld
verður þjóðin með mjög lítið ríkisrekið almannatryggingakerfi þar
sem hún verður nær öll tryggð í lífeyrissjóðum.
Með tímanum fá einstaklingar ekki lengur ellilífeyri eða
örorkubætur gegnum Tryggingastofnun heldur frá sínum
lífeyrissjóði og má búast við að þessum greiðslum frá
Tryggingastofnun verði nánast hætt um miðjan annan áratug
næstu aldar þegar lífeyrissjóðirnir taka algerlega við.
Ef ekki væri farið út í þessar aðgerðir yrði kostnaður hins
opinbera gífurlegur á næstu áratugum þegar stórir árgangar
þjóðarinnar fara á eftirlaun. I fjárlögum fyrir árið 1999 er kostnaður
ríkisins vegna þessara greiðslna hátt í 16 milljarðar króna. Ef ekki
væri farið í þessar aðgerðir hækkaði upphæðin jafnt og þétt.
TVÖ PRÓSENTIN AUKA VALFRELSIÐ
Eins árs aðlögunartími var í nýju lögunum frá því í sumar
þannig að þau koma að fullu tíl framkvæmda á næsta ári, 1. júlí
1999. Um áramótin eykst frelsi einstaklinganna og þeir fara að
fmna áþreifanlega fyrir þessum brejdingum þegar inn um
bréfalúgurnar tekur að rigna kynningarbæklingum frá lífeyris-
sjóðum, bönkum, verðbréfafyrirtækjum og tryggingafélögum.
Einstaklingar, sem ekki eru bundnir í ákveðna lífeyrissjóði
samkvæmt kjarasamningi eða ráðningarsamningi, geta valið um
það í hvaða lífeyrissjóð þeir greiða 10% eða meira af öllum launum
RISMÁLUM
greitt 2% til viðbótar í lífeyrissjóði,
Laun hækka og skattar lækka. Grípið gæsina!
2% SKIPTA MÁU
1. Launþegum er heimilt að greiða 2% til viðbótar í lífeyrissjóði,
t.d. séreignasjóði, frá 1. janúar. Þessi lífeyrissparnaður er
skattfrjáls, eins og annar lífeyrissparnaður. Launþegi, sem
hefur 100 þúsund á mánuði og nýtir sér þessi 2%, lækkar
skattskyldar tekjur sínar niður í 98 þúsund á mánuði.
2. Atvinnurekendur geta greitt 0,2% til viðbótar í lífeyrissjóði
starfsmanna sinna frá 1. janúar - gegn því að tryggingagjald
þeirra lækki á móti um 0,20%.
3. Einyrkjar, og þeir sem geta valið um lífeyrissjóði, geta greitt í
séreignasjóði fyrir yfirstandandi ár og fram til 1. júlí á næsta
ári, 1999. Eftir það verða þeir að greiða hluta af iðgjöldum
sínum í sameignarsjóði - en geta því greitt að hluta áfram í
séreignasjóði. Skiptingin þarna á milli er nokkuð ílókin.
4. Skattprósenta rikissjóðs lækkar um 1% núna um áramótin.
Þetta hjálpar þeim launþega sem nýtir sér 2% í
viðbótarlífeyrissparnað; ráðstöfunartekjur hans skerðast ekki
eins mikið og þær hefðu ella gert.
5. Launþegar fá launahækkun um áramótin. Hún hjálpar
sömuleiðis launþegum til við að halda núverandi ráðstöfun-
artekjum þótt þeir greiði 2% í viðbótarlífeyrissparnað.
6. Grípi fólk gæsina um áramótin getur það þvi greitt samtals
12,2% í lífeyrissjóði á nýju ári, þar af greiðir atvinnurekandinn
6,2%.
7. Það margborgar sig að spara þótt það sé ekki nema örfá
þúsund á mánuði. Það skilar sér í eign upp á milljónir við
eftirlaunaaldurinn. Því fyrr sem byrjað er að spara þvi meiri
verður eignin við eftirlaunaaldurinn.
8. Ef þið eruð í kringum 45 ára ræðið þá rækilega við ykkar
sérfræðing í lífeyrismálum um skiptinguna á milli sameignar-
og séreignasjóðsins; í hvorum sjóðnum sé betra að vera með
meginþunga iðgjaldanna.
9. Þegar líður á næstu öld verður þjóðin með mjög lítið rikisrekið
almannatryggingakerfi þar sem hún verður nær öll tryggð í
lífeyrissjóðum.
10. Samkvæmt nýju lögunum verða lífeyrissjóðirnir að tryggja
sjóðfélögum sínum lágmarks tryggingavernd sem felur í sér
nokkuð sem hægt er að kalla „ævitryggingu”, þ.e. lágmarks-
tekjum út ævina. Upphæðin er 56% af ævitekjum; reiknuðum
út frá tímabilinu 25 til 65 ára.
11. Skattayfirvöld hafa núna eftirlit með því að allir greiði í lífeyris-
sjóði. Hætt er við að sumir, sem ekki hafa greitt í lífeyrissjóð,
vakni upp við vondan draum í ágúst nk. þar sem skattayfirvöld
hafa samið við Lífeyrissjóð söfnunarréttinda um að innheimta
iðgjöld af öllum þeim sem ekki hafa greitt í sjóði. Skellurinn
getur því orðið stór - enda 10% vænn biti að greiða í einu lagi.
12. Sýna má fram á að einstaklingur, sem ætlar að fá eins mikið út
úr lífeyrissjóðum og hann getur, getí greitt í séreignasjóð til 45
til 50 ára aldurs en skipti þá yfir í sameignarsjóð þar sem
réttindaávinnslan er jöín - og látí þannig unga fólkið í þeim
sjóði borga fýrir sig réttindin.
13. Séreignasjóðirnir bjóða hins vegar upp á val á því hversu
umfangsmikil lágmarkstryggingarverndin verður. Það er gert
með því að hafa mismunandi tímasetningu á því hvenær
útgreiðsla sameignarlífeyris hefst. Til dæmis að lifa á
séreignasjóðnum frá 70 tíl 80 ára - og sameignarsjóði sínum
eftír það.