Alþýðublaðið - 30.09.1969, Blaðsíða 9

Alþýðublaðið 30. september 1969 9
ið Alþýðublaðið
ur unnið hjá Leikfélagi
ar sjálfstæðar sviðsmynd
lagsins á þessu leikári.
jklArar spurningar um
inn aukapeninga á sýningun-
um sjálfum.
— Hvernig finnst þér svo
að vinna við leiktjaldamálun,
eftir að þú byrjaðir á þessu?
— Mér líkar það mjög vel
að flestu leyti. Ég hef unnið
sjálijstætt að þremur leiksýn-
ingum, fyrst í Leynimel 13,
síðan í Yfirmáta ofur-heitt og
nú síðast í Iðnó-revíunni. Svo
erum við Steinþór að vinna
sameiginlega að gerð leiksviðs-
myndar fyrir Tobacco Road,
.
sem sýnt verður upp úr mán-
aðamótunum. Ég hef einnig að-
stoðað við uppfærslur í skólum,
m. a. í Verzlunarskólanum sið-
ustu tvö árin, í Hjúkrunar-
kvennaskólanum í fyrra og
einu sinni í Menntaskólanum á
Laugarvatni. Núna í vetur verð
ég með Litla leikfélaginu í
Tjarnarbæ og geri sviðsmynd
þriggja nýrra einþáttunga, sem
Pétur Einarsson leikstýrir, tvo
eftir Nínu Björk og einn eftir
Þór Rögnvaldsson.
— Eftir hverju ferðu, þegar
þú gerir leikhúsmynd?
— Yfirleitt er eitthvað gefið
upp um sviðið af hálfu höf-
undar og í flestum tilfellum er
hægt að styðjast við það. —
Næsta stig eru umræður milli
leikstjóra og leiktjaldamálara,
hvaða pláss þeir þurfi o. s. frv.
Aðalhöfuðverkur okkar hérna
er plássleysið. Þegar við byggj-
um leiktjöld, þá verðum við
alltaf að hafa það í hugá, að
enginn fleki má vera breiðari
en 2 metrar, því þá kemst hann
hvorki inn né út úr húsinu.
Og ef það þarf að skipta um
senur í leikriti, þá verður að
bera allt saman út um smádyr
aftast á sviðinu og út í skúr.
í revíunni, þar sem leiktjöldin
eru bara rammi og skipta í
rauninni ekki miklu fyrir leik-
stjórann, reyni ég að nota mér
poptízkuna.
— Er ekki mikil vinna í sam-
handi við sviðsgerð?
— Jú, við skilum módeli eða
teikningu af sviðinu og síðan
eru vinnuteikningar gerðar í
samráði við yfirsmið. Síðan.
kemur vinna við málun á sjálf-
um tjöldunum og ljósavinna og
þá vinna í sambandi við bún-
inga, sem við sjáum oftast um.
— Þú hefur unnið hér á 5.
ár. Ertu útskrifaður leiktjalda-
málari?
— Nei, ég mundi heldur ekki
fara fram á það að verða út-
skrifaður. Steinþór hefur ekki
aðstöðu til að kenna mér teikn-
ingu eða þess háttar hluti. Ann-
ars finnst mér ekki vera hægt
að tala um, að maður sé út-
skrifaður í þessu fagi. Þeir geta
náttúrlega gefið mér blað upp
á það, að ég hafi verið hér í
4—5 ár og málað leiktjöld, en
blaðið mundi ekki skipta mig
neinu máli. Það, sem skiptir
máli er, hvort ég get málað
leiktjöld.
— Hvaða leikmynd finnst
þér eftirminnilegust af þeim,
sem þú hefur séð?
— Ein fallegustu tjöld, sem
ég hef séð, eru úr Bernörðu Al-
ba, sem Steinþór Sigurðsson
gerði. Leiktjöldin í Tíu tilbrigð-
um voru líka mjög athyglis-
verð og sérstakt form á þeim.
Það eru tveir hlutir í þessu,
abstraktsjónin og realistískar sen
ur eins og Bernarða Alba var.
Mér finnst erfiðara að vinna ab-
straksjónir á sviði en realist-
ískar. Ég hef t. d. aldrei unnið
tjöld, sem var jafnlítið af pro-
blemum og í Yfirmáta ofur-
heitt, sem var realistísk sena,
nema þrengslaerfíðleikarnir,
sem alltaf eru til staðar.
— IÞú sást Óðinsleikhúsið
leika hér. Hvernig fannst þér
sviðið vera miðað við venju-
leg leikhús?
— Mér fannst það gefa
skemmtilega möguleika. Ég
hef séð myndir af mjög
skemmtilegum uppfærslum,
sem eru á miðju gólfi og þá er
dekúrasjónin með og oft hengd
upp í loftið í staðinn fyrir að
vera á gólfinu, sem stundum
getur verið truflandi við þess-
ar aðstæður. Ég veit til þess,
að leikrit Shakespeare hafa
verið færð upp á þann hátt,
að sviðið var sett fram í sal
svipað og hjá^Leiksmiðjunni í
Frísir kalla, þar sem fólk gat
séð það úr þremur áttum. Þá
var dekúrasjónin alveg eins og
i venjulegu leikhúsi, öll á
gólfinu, leikarar gátu t. d. horf-
ið á bak við súlu úr einni átt,
og meiðslum — viljastyrkur
þátttakendanna var afar mikill.
Mig langar til að geta sérstak
leg um þrjá silfurverðlauna-
hafa, sem vöktu sterka samúð
mína. Þetta eru „eyjarskeggj-
arnir“ þrír — Japaninn Hideo
Fukagava, Kúbustúlkan Loipa
Au’auho og Helgi Tómasson,
íslenzkur Bandaríkjamaður.
Þau eru ólík en hafa notið
frábærs undirbúnings, eru list-
ræn ágætlega, þó það eigi auð-
vitað sitthvað ófullkomnað í
list sinni.
Ég tel, að allir þeir dansarar
sem komust í þriðju umferð
hafi verið góðir. Við sáum sig-
urvegara í þessari keppni, en
enginn beið ósigur. Og það cr
ekki erfitt að skilja erfiðleika
þá sem mættu dómnefndinni í
starfi hennar — við þurfum
að velja þá sem verðugastir
voru. Túlkun dansaranna breytt
íst frá einu atriði til hins næsta,
svo og geðbrigði okkar, þau
áhrif sem við vorum móttæki-
leg fyrir. Hideo Fugagava dans
aði t.d. í fyrsta sinn „upp á
húrra“ og svo virtist sem gull-
’verðlaunin væru á næsta leiti,
en næsta atriði dansaði hann
verr, því miður, þar komu fram
tæknilegir gallar. í annan stað
var Alexander Bogatiréf, ný-
útskrifaður frá listdansskólan-
um í Moskvu, bersýnilega þving
aður í fyrstu umferð, en sýndi
svo þá listrænu gáfu og fimi í
þeirri síðustu að hann náði sér
í bronsverðlaun. Helgi Tómas-
son dansaði hinsvegar mjög
jafnt í öllum umferðum og
hlaut silfurverðlaun með réttu.
Það ber líka vott um góða
kunnáttu að geta sýnt jafnan
árangur. Menn geta breytt út
af í einhverju eftir líkamlegu
eða sálrænu ástandi en ekki í
þeim mæli að greinilegt verði.
Þátttakendur keppninnar
reyndu sterkar geðshræringar
og má vera að það hafi komið
niður á árangrinum í ýmsum
tilvikum, en slikar geðshrær-
ingar eru ekki nema skiljan-
legar, því í Moskvu safnaðist í
raun og veru saman blóminn af
ungum listdönsurum heimsins.
Leyfið mér að bera fram eina
gagnrýna athugasemd. Um þess
ar mundir leggja allir mjög
mikla áherzlu á tæknina. Ég
get jafnvel sagt að nú geti allir
allt og kunni. En marga dans-
ara skortir listræna tilfinningu,
þeir eru fremur tæknifræðing-
ar á sviðinu en skapendur.
Það er ekki að undra þótt áhorf
endur taki mjög vel því lista-
fólki sem sameinar í túlkun
sinni mikla fagkunnáttu og
andríki og músíkalska tilfinn-
ingu, ljóðrænu. Japanska parið
Jukiko Jasuda og Isihi Jun,
sem hlutu bronsverðlaun, skildi
eftir mjög góð áhrif. Þessir
dansarar eru furðulega „skáld-
legir“, þau lifa í tónlistinni og
dansinum — sem og dugði
þeim til að leggja að fótum sér
bæði áhorfendur og dómnefnd.
Leníngradparið Natalja Bolsja-
kova og Vadím Gúljaéf sýndu
mjög magnaða túlkun í atriði
sem Kossjan Goleizovski samdi
.við „Hugleiðingu"'' /Massenet.
Þau fengu bronsverðlaun. Len-
íngradskólinn í klassískum
dansi hefur lengi notið viður-
kenningar og ég varð að taka
það fram, að dansarar frá Lenín
grad sýndu einnig í þessari
keppni góða kunnáttu, sterk
tök á akademísltri list. Ljúd-
míla Semenjaka og Nikolaj
Kovmír hlutu bronsverðlaun
— þau iærðu einnig i Lenin-
grad eins og gullverðlaunahaf-
arnir Míkhaíl Barisjníkof og
Malíka Sabírova.
Ýmsir komu mjög skemmti-
lega á óvart í keppninni. Ég
hef þegar talað um Japanina,
sem hafa aðeins stutta stund
fengizt við klassíska danslist.
Ég vildi og minna á góðan
árangur listamanna frá Mon-
gólíu, Sameinaða Arabalýðveld
inu. Dansarar frá sósíalískum
ríkjum sýndu góða frammi-
stöðu: María Aradi frá Ung-
verjalandi, Roland Gawlick frá
Þýzka alþýðlýðveldinu, Marin
Stefanescu frá Rúmeníu.
en sézt samtímis úr annarri.
Annars finnst mér eitt furðu-
legt í sambandi við komu Óð-
insleikhússins. Þegar þessi er-
lendi leikflokkur kemur hing-
að, þá rísa allir gagnrýnendur
upp til handa og fóta og þykir
þetta mjög merkilegt. Við höf-
um sjálfir haft svipaða sýningu
af íslenzkum toga spunnin fullt
eins merkilega ef ekki athygl-
isverðari, og það var Frísir
kalla hjá Leiksmiðjunni.
— Er eitthvað, sem liggur á
hjarta leiktjaldamálara?
— Ég veit ekki, hvað skal
segja.
— Líður öllum leiktjalda-
málurum vel á fslandi?
— Ég get nú ekki talað nema
fyrir mig. Mér líður ágætlega
sem leiktjaldamálara.
— Eru til samtök leiktjalda-
málara?
— Þáð er til Félag íslenzkra
leiktjaldamálara eða vísir að
því alla vega, en ég hef ekki
orðið var við, að það hafi
haldið neina fundi ennþá, en ég
er heldur ekki í þessu félagi.
— Mundi vera hægt að kalla
leiktjaldamálara stétt?
— Þeir eru nú nokkuð marg-
ir, og fleiri en maður gerir sér
grein fyrir svona í fljótu bragði.
— Eitthvað að lokum?
Framh. á 15
Keppninni er lokið. Allir voru
þreyttir orðnir •— bæði kepp-
endur og dómnefndarmenn og
áhorfendur. En engum leiddist
og það gleður mig, að áhorfend-
ur í Stóra leikhúsinu, margar
nfillj ónir sjónvalrpteá'hþililenda,
hafa séð margt áhugavert og
nýtt.
★
Keppnin var athyglisverð og
gagnleg ekki aðeins fyrir at-
vinnumenn heldur og fyrir hinn
breiða hóp áhorfenda. Það er
bráðnauðsynlegt að fólk viti
hverju fer fram í heiminum.
Enginn gétur stiknað í eigin
feiti — án þróunar árangurs-
ríkra samskipta og gagnkvæmra
áhrifa nemur listin staðar. Það
er mikils virði að list dansins
er ótæmandi, að alltaf er hægt
að skapa eitthvað nýtt og fram-
sækið. Fyrsta alþjóðlega keppni
listdansara í Moskvu sýndi fram
á þetta á mjög sannfærandi
hátt. —
Leiðréfting
□ Olkíkur urðu þau mistök
á, er v.ð skýrðum frá sýn-
ingu listamannsins Si'g’ur-
'linna Péturssonar, að hann
'héldl hana í Hafnanfirði. Þaö
er eiklki rétt. Sýningin er hald
in í vinnus'tofu Sigurlinna
að Hraunhólum 4a í Garða-
hreppi. Húsið stendur norðan
megin við Reylkjanesbraut
nolkkrum metrum austan við
gatnamóit Reýkjanesbrautar
og Hafnarfjarðarvegar. Sýn-
ingin er semisagt ókki í H!afn
arfirði heldiur Garðahreppi.
Við biðjumst afsökunar á mis
tölkunum. ■—