Alþýðublaðið - 20.10.1969, Blaðsíða 6

6 'AlþýðuMaðið 20. október 1969
Með hinum þekkfa
Micronite filter
I
er eftirspurðasta
ameriska filter sígarettan
VÖRUSKEMMAN hf.
GRETTISGÖTU 2
VNNASKOR, mikið úrval.
voru tfeknar upp í dag. Allt nýjar
vörur. Gerið góð kaup.
■TG-:A UPPÍBAG:
I; á- u.i r -— Rvenskór — Bomsur — Vinnu-
i ■ — Kventöflur — Ballerinaskór —
- Strigaskór — NÝKOMIÐ.

I
<M>
QVNGI NV>IZN31SJ
-JLXZN31SJ wnnaA
Jteika&aLa
GUÐMUN DAP
Bergþórugötu 3,
Símar 19032 og 20070.
ortíðin fær
Hans Ebeling:
Ferð til fortíðar -
Evrópumenn sigra heiminn
Guðrún Guffmundsdóttir
þýddi og endursagði.
Litróf — Sögufélagiff
Reykjavík 1969.
„Þetta er les-trarbók í sögu
og gsfin út í tilraunaskyn “,
segir forseti Sögufélagsins,
Eijörn Þorsteinsson í eftir-
m'ála þessarar bákar, en. þar
gerir hann. grein fyrir útgláfu
hennar. Þótt ótrúlegt sé í
landi sögu'þjóðarinnar, sem
svo kallar sig stUTjidium: við-
hátíðleg tæikifæri, er það
talsverð nýlunda að hér komi
út bók um söguleg efni, sem
sérsteklega sé sn'.ðin fyrir
slkólafóKk og aðra uwglinga.
Fyrir þetta aldursskeið h!ef-
ur e'kki verið völ annarra
bófca en kennslubólkanna,
sem eru komnar talsvert til
ára sinna og um margt orðn-
ar úreltar, þótt nytsamlegar
væru í byrjun.
'Þessi bók er hluti úr stærra
r'tverki eftir Eibelimg og nær
aðeins yfir tímabilið frá unp-
hafi nvaldar t'l byltingarárs_
ins 1789. Hvers vogna þetta
rfceið er valið til þýðingar
fremur en eitthvert annað
tímabíl er mér efcki ljióst, en
V'ð það er þó í sjiálfu sér
ek'Vert að athuga. Einhvers
staðar hefur orðið að bera
n'ður, fvrst óklki hafa verjð
tök á að hvða og endursegia
ritverlkið allt. og bað tíima-
bil sem brlk n fjallar um er
eht hið þýðingarmesta í síð-
?ri alda sögu Vesturla'nda.
Vonandi kemur að bvií sfðar
að samis konar bæQrur komi
hér út um fleiri tíimabil sög-
unn.ar annað hvort úr þess-
um saraa floklkj eða upprunn
ar flnnarsstaðar.
T=lenzfca útgáfan er efcíki
öll bem býðing þeirrar þýzfcu
heldur mun talsvert efni
frumútgáfunnar vera fellt
niður, en annars staðar er
textinn endursagður, meðal
annars t'l þess að fá tæfcifæri
til að slkjóta inn í tilvfeun-
um í íslenzfc rit. Ég hef eklki
haft kynni af þýzlku útgláf-
unni, þannlg að ég get eklki
gert mér neina mynd af því
hve míkið að vöxtum hið
bno'ttfellda efni er, en eins
og bó'kin birt.iist á íslenzku
er hún samfelld og gre'nir
talsvert ítarlega frá því semi
á annað borð er tékið með í
bókinni. En hitt leynir sér
efciki, að svo margt friásagn-
arvert frá þeissui tímabili er
hvergi. í bóikinni að finna áð
út.ilcfcað er að bólkin geti
komið í stnð vemjulegra
kennslubcVa í mannkvnssöigu
minnsta kosti efcki hér á
landi. En það er alkunna að
kennslu í mannlkynsisögu
verður ætíð að miða nofclfcuð
við b’óðerni nemendanna;
hér á lamdi verður til að
mynda ekiki hiá komizt að
leg?ia meiri rsdkt við sögu
Norffurlanda o® tenissl henn-
ar við sögu íslandls heldur
en gerl er sunnar í álfunni,
en slík-t efni vantar að siálf-
sögðu nær alveg í þessa bók.
En þó að þe'ssi bclk geti
ekki komið í stað annarra
kennsliubóka í greininni, ætti
hún að geta orðið mörgum
nemend'um gagnleg sem við-
bótarlesefni við kennslubæk
urnar. Þar er fjallað talsvei't
ítarlega unn ýmsa þætti sög-
unnar, sem annað hvort , er
minnzt lauslega á í kennslu
bófcunum eða jafnvel ekki
nefnt þar Og öll er bófcin hin
ékemmtilegasta aflestrar, .frá
sögn lipur og lifandi, og þýð
ing'n virðist hafa takizt veí;
málið á islenzíku útgáfunni
er kjarngott, en kannski um
of bó'bmálslegt á köflum. —
Fornar orðmyndir boma fyrir
á stölkum stað, og ,sums st^ð-
ar þylkir mér notlkun þeirra
bera vitni um sérvizlkuvott
og varla vera við hæfi ung-
linga. Til diæmis kann ég ek.ki
við það, að þýðandi" notar
stöðiugt orðið „uppreist11 en
ekki „uppreisn”, og á einum
stað er talað uffi lögun jarðar
og hún sögð vera „'böllótt“.
Eg er efcki vjss um að gagn-
f ræðáslkólaunglingar 'slkilj 1
baff orð réttium skilnjngi,
jafnvel þótt það standi á forn
um bókum.
iBó'kin er elklkí bunidin, h’eld
ur heft og límd innan í papp-
írsspjöld, og mun þetta gert
til að halda verði hennar í
dkefí.um En Mmingin á því
eintaki, sem mér barst í hend
ur, var hins vegar sllík, að
við litla hrevfingu' losnaði
hún upp úr kjölnum. Að öðru
lefyti virði’st vera vel til út-
gáfunnar vandað, myndir
eru margar í bólk'nni og fróð
legar, en prentvillur héfðu
að ó'Sekju mlátt vera færri.
Síðara bindí
Orðafakasafns-
ins komið út
i veyksins kom út fyrir einu
□ Almenna bókafélagiff hef ári.
ur nú gefið út síffara bindiff íslenzlkt orðtákaisafn er
af Islcnzku orfftakasafni. sem þriðja verlkið í ibóbafloiklkn-
dr. Halldór Halldórsson próf lum íslenzk þjóðfræði, sem.
essor hefur tekið saman. — Almenna 'bclkafélagið hefur
Nær þetta bindi yfir uppslátt. ge'f ð út á síðustu fiimm ár-
arorff, sem hefjast á L og um. Fyrsta verfcið í iþeirn
þeim stöfum sem síðar koma flclkki var Kvæði og dans-
í stafrófinu, en fyrra bindi Framhald á bls. 11.
Þrjár nýjar
danskar bækur
□ Frá Det Sdhönbergske
Porlag í Kaupmannalhöfn Ihef
ur Alþýðublaðimu nýlega bor
izt þrjár ibælkiur. Er hin tfyrsta
þeirra gamansaga eftir Hans
Jörgen Lembourn og nefnisl
hún Balladen om Fredrik,
Johannes og miig. Hún er 200
síður að stærð og Ikostar í
Danmiöriku d. fcr. 34,75. Önin-
ur Ibókanna fjallar um ferða
lag Margrétar rílkisarfa og
eiginmanns 'henniar. Hinritks
prims, t;l Nepal í 'byrjun
þessa órs. Hún er eftir Mog-
Framlh. á-bls. 15