Alþýðublaðið - 20.10.1969, Blaðsíða 2

2 Alþýðiiblaðið 20. o'któber 1969
Finnska
Hlutleysið
I
O E: ín einu sinni hefur Finni látið uppi afstöðu, scm
segií okkur mikið um utanríkisstefnu Finnlands og
hið sérstæða hlutleysi landsins. I viðtali við finnska
sjónvarpið fyrir skömmu, sagði Karjalainen utan-
ríkisráðherra, að það væri ekki í hans verkahring að
ásaka neinn vegna atburðanna í Tékkóslóvakíu. Að
áliti hans væri þar um að ræða „innri málefni“
Tékka og Slóvaka.
Allir vita að starfsbræður
Karajalainens á hinum Norð
urlöndunum hefðu brugðið
við á annan hátt. Það á líka
vig ; iuani utanríkisrláðherra
Svíþjóðar, -sem er hlutlaust
land -og istendur utan hern-
aðarbandalaga. Hann he'fði
' tvímælalaust talið Sovétrík-
in bsra ábyrgð á harmlei'kn-
um í; Téikkóslóvakíu og kall-
að hliut þeirra að mlálinu ský
laust: rof á sjálfstæði land3-
ins.
HLUTLEYSIOG ’ 7
AFSKIPTALEYSI
Sá áberandi miunur sem er á
við'brögðum-og orðalagi Svía
og Finna snert.r ikjarna -máls-
ins: í augum Finna nær hlut
leysisbugtakið einnig yfir af.
skiptáleyai i skoðunum og
hlutleysi í orðum. iMenn gagn
_rýna þar helzt eklki neitt —
■hvoriki í austri né vestri. Það
er dæmigert, að andslaðan
gegn Víetnam-stefnu Banda-
ríkjanna hefur verið 'langt-
ium vægari í Finnlandi en ann
axs staðar á Norðurlöndum,
svo að nærtæikt dæmi sé teik-
f-1 Áhöfnin á Appollo 12.
sagði á laugardaginn, að þeir
hefðu ákveðið að skýra geim
skipið, sem á að flytja þá til
tunglsins og aftur til baka,
nafni, sem iminnir á sjóinn.
Áhöfn geimskipsins er: Char-
les Conrad, Richard F. Gor-
don og Alan iL. (Bean, og nafn
ið, sem þeir hafa komið sér
soman um, er „Yankee
Clipper'* á aðaleldflaugina
og „ínterprid“ (Hugrekki) á
tunglferjuna. Allir geimfar-
arnir. sem verða um borff í
Appollo 12. eru úr sjóhern-
nm.
Geimfar'nu verður skotið
■upp 14. nóvember o-g það
(kom fram á blaðamanna-
fúndi á laugardaginn, að mik
ilvægásti tilgangur ferðar-
innar- væri aff full'komna
lendipgartæiknina þannig, að
Unnt verði að lenda nákvæm
lega á fyrirfram ákveðnum
stað.
ið. Og þessi sérfinnaki hátt-
ur setur einnig mark sitt -á
blöðin og almenningSálitið.
Á hinum Norðu'rlöndunum
álíta margir að Finnar toúi
við óþægilegan þrýsting, sem
valdi því oft að þögnin verði
nauðsynleg dyggð. En sé ræt-t
vig Fi-nna isjálfa Jiíta -þeir
öðru vísi á málið.
í fyrsta lagi minnast þess
allir, að Finnland tapaði í
istríðinu og að þau hönmiu-
legu leik-slok gerðu Paasikivi
lfnuna frægu að grundivallar
reglu í finns’ikri utanríkis-
stefnu. Þar er lögð áherzla á
hlutleysi og ‘frið gagnvart ná
grannaríkjunum, og á póli-
tisku hversdagsmáli er fyrst
og fremst átt við stóra grann
ríkið í austri, þegar talað er
um nágrannarí'kin. Til þess
að varðveila sjálfstæði sitt
urðu Finnar að njóta trausts
í Moskvu cg þetta hefur m'ót
að miikið af því, sem er sagt
og gert í Finnlandi.
í öðru lagi minna Fin-nar
oft á það, að þeim hafi verið
úthlutaður ákveðinn staður á
hnettin-um — annað hvort af
drottni eða verr innrættum
rrfáttarvöldum Og landifræði.
legri stöðu landsins geta þeir
ekki hreytt. Þeir verða ein-
faldlega að læra að húa við
hana sem varanlega og eðli-
lega, og hún er heldur eikki
nýtilkomin, segja þeir.
FRET OG
FALLBYSSUSKOT
1938 skrifaffi Paa-sikivi toréf
■til Vái-nö Tanners. í þessú
bréfi, sem er prentað tí end-
'urminning'um Tanners, segir
Paasiikivi setningu, sem að
hans áliti lýsir þessum „eðli-
leigu“ aðstæðum Finna. Hann
segir að stjórnmálamenn í
Finnlandi megi aldrei gleyma
einu:. „Þegar mienn freta í
Helsinki getur það thljúmað
sem fallbyssuskot í Péturs-
borg“. Og aulk þess m'á Fi-nni
aldrei snúa sér um of .í vest-
urátt. Ef hann igerir það,
snýr hann um leið toakhlut-
an-um í auStuúátt, og það hef
lur aldrei iþótt vera vjnáttu-
mertki.
Þegar litið -er á þessar stað
reyndir, er auðvitað hægt að
spyrja, hvort eitt og annað
sé sagt og gert af frjlálsum
vilja -eða eftir þrýstingi ut-
an fró. Ei’tthvað á þennan
hútt bugsa flestir Finnar, og
að þeirra áliti er þessi síð- i
asta spurning fyrst og fremst j
akademísk spurnimg um orð
og ekilgreiningar, sem he'fur
lítið gildi.
Enn eitt dæmi um hinn
sérfinnska -hátt: Blaðamaður
frá þv'í frjálslynda hlaði Huv
■uc'istadsbladet í Helsiniki var
í fyrra viðstad-diur eina af hin
um miklu mótmælagöngum í
'Svíþjóð gegn Víetnam-slrð-
i-nu. Honum blösikraði full-
komlega „hið einhliða og nei
Ikvæða Banda>ríkjaíhat'ur“ sem
ihefði Ikomið fram í Svíþjóð,
-en hrósaði hinum fáiu and-
mælendum istyrjaldarinnar í
Finnlandi fyrir pólitísikan
þro ka, raunsæi og stillingu
þeirra.
Þessi 'ummæli eru einnig
dæmigerð fyrir Finna og þau
seg.ja talsvert um það, hvern
ig þeir líta á hlutleysið.
SPURNING
KENNEDYS
En hvers vegna hafa Sovét-
ríkin látið Finnland halda
isjálfstæði sínu? Fyrir átta ár
um lagði John F. Kennedy
Bandaríkjaforseti þessa spurn
ingu fyrir -Max Jakobson, sem
þá var blaðalfuilltrúi utan-
ríkisráðuneytisins í Helsinki.
en nú er sendiherra Finna
hjá Sameinuðu þjóðunum.
'Hann svaraði því til að spu-rn
ingin væri orðuð á rangan
Hátt, og hainn langaði til að
islkrijfa heila ibók ium þetta
efni. Nú er -þessi bók komin
út frá- hans hendi og bróð-
lega ikemur hún út í þýðing-
um á öðrum Norðurlanda-
málum.
Á einum stað f þessari bók
'segir Max Jafkobson: Mars-
hall-áætlunin 1947 áttí að
'bjarga Evrópu undan komm-
únismanum. En það er hugs-
anlegt aff Finnland hafi tojarg
að sér undan ikommúnisman-
. um með því að neita þátt-
tökiu -1 þessari áaetlun. Á-
'kvörffun finnsku stjórnarinn
ar ií fyrra að hætta við róða-
gerðir -sínar «um kjarnorkiu-
rafstög eru nýrra dæmi hæfi
leilka finnsku hlutleysisstefn-
omnar til þess að haga -segl-
um eftir því hvernig austan-
vindurinn hlæsj
„EIGIN LEIÐIR“
Finnar vita mætavel að þeir
eru neyddir til að taka til-
lit til Sovétriikjanna. Krút-
sév orðaði þetta eitt sinn á
sinn sérstaka hótt: Auðvitað
hafa Fin-nar fullan rétt til
þess að kjósa sér þá rikis-
stjórn sem þeir vilja. En
'Sovótríkjunum getur eífcki
staðið á .isama oim það, hvera
lags stjiórn fer <með völdin, í
grannríki. Og það er lheld!ur
Framhald á bls. 11.
□ í dag opnar Steiaþór Steingrímsscn málverkasýningu í Sýningarsaln-
um Borgartúni 32 (Klúbbnum).
Á sýninguni eru 45 oiíumyndir, að mestu málaSar s.l. tvö ár. Sýningiit
verSur onin alla daga frá kl. 14—22 til sunnudagsins 26. b.m.
Steinþór málaði mikið á árunum fyrir tvítugt, en gerðist þá hijóðfæra*
ieikari, og var einn þekktasti jazzpíanisti og hljómsveitarstjóri á sínum
tíma.
Steinþór byrjaði svo aftur að máfa af kappi fyrir tveim árum síðan,
Þetta er fyrsta málverkasýning Steinþórs.
Hafnfirðingar
Blómabúðin BURKNI hefur opnað nýja
verzlun á LINNETSSTÍG 3.
Önnumst alla skreytinga'þjónustu. — Hjá
'okkur er glæsilegasta úrval bæjarins af
gjafavörum alls konar.
Daglega ný blóm. — Komið, skoðið og
sannfærizt.
Sími 50971, og Strandgötu 35 sími 51941.
Nýkomnar
Ðanskar Acrilan hettukápur loðfóðraðar,
einnig fyrirliggjan’dii ullarhettukápur,
ullar-síðbux.ur, útsniðnar, alfóðraðar,
skokkar, pils, peysur, mikið úrval.
Tízkuverzlunin HÉLA
Laugavegi 31, Reykjavfk, sími 21755.